അജിത് ബാലകൃഷ്ണൻ

“ഇത് ഒരു മനുഷ്യന്റെ ചെറിയ കാൽ വെയ്പ്പ്, മാനവരാശിക്ക് ഒരു വലിയ കുതിച്ചുചാട്ടവും”. 1969 ജൂലൈ 20 ന് അമേരിക്കയുടെ അപ്പോളോ 11 ലൂണാർ മിഷനിൽ എഡ്വിന്‍ ആല്‍ഡ്രിനും മൈക്കേല്‍ കോളിന്‍സിനുമൊപ്പം ചരിത്രത്തിലാദ്യമായി ചന്ദ്രനിൽ കാലുകുത്തിയ നീല്‍ ആംസ്‌ട്രോംങ് പറഞ്ഞ വാക്കുകളാണിവ. അവ വെറും വാക്കുകളായിരുന്നില്ല. മനുഷ്യചരിത്രത്തിലെ ഐതിഹാസികവും അവിസ്മരണീയവും ആയ ഒരു കുതിച്ചു ചാട്ടം തന്നെയായിരുന്നു അന്ന് നടന്നത്.

രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന് ശേഷം ആരംഭിച്ച ലോകരാഷ്ട്രങ്ങളിലെ മുതലാളിത്തചേരിയും സോഷ്യലിസ്റ്റ് ചേരിയും തമ്മിലുള്ള ശീതസമരത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലം കൂടിയുണ്ടായിരുന്നു ചന്ദ്രനിൽ ആദ്യമായി മനുഷ്യനെയെത്തിച്ച അമേരിക്കയുടെ ആ വിജയാഹ്ളാദത്തിന് പിന്നിൽ. 1957-ല്‍ സോവിയറ്റ് യൂണിയന്‍ ചരിത്രത്തിലാദ്യമായി ‘സ്പുട്നിക്’ എന്ന മനുഷ്യ നിർമ്മിത ഉപഗ്രഹം ബഹിരാകാശത്ത് എത്തിച്ചപ്പോൾ അത് യു എസ് എ യുടെ അഭിമാനത്തിനേറ്റ ഒരു വലിയ ക്ഷതമായിരുന്നു. നാല് വർഷത്തിന് ശേഷം 1961- ല്‍ ബഹിരാകാശ യാത്ര നടത്തുന്ന ആദ്യത്തെ മനുഷ്യൻ എന്ന പദവി യൂറിഗഗാറിന്‍ എന്ന സോവിയറ്റ് കോസ്മോനോട്ടിന് കൈവരിക കൂടി ചെയ്തപ്പോൾ അത് കൂടി. 1969 ലെ ചാന്ദ്രദൗത്യം ആ പരാജയങ്ങളുടെ കണക്കുതീർക്കൽ കൂടിയായിരുന്നു.

ഇതൊക്കെ ഇപ്പോൾ ഓർക്കാൻ കാരണം ബ്രിട്ടീഷ് ബിസിനസുകാരനും പ്രമുഖ വ്യവസായ സംരഭകനുമായ സര്‍ റിച്ചാര്‍ഡ് ബ്രാന്‍സണ്‍ ജൂലൈ 11 ന് തന്റെ സ്ഥാപനമായ വെര്‍ജിന്‍ ഗാലക്ടിക്ക് നിര്‍മ്മിച്ച വി എസ് എസ് യൂണിറ്റി എന്ന യാനത്തില്‍ ബഹിരാകാശത്തേക്ക് പറന്ന് തിരിച്ചു വന്നതാണ്. ഇന്ത്യൻ വംശജയായ സിരിഷ ബാൻഡ്‌ല അടക്കം അഞ്ചു പേരായിരുന്നു ബ്രാൻസന് കൂട്ടായുണ്ടായിരുന്നത്. സിരിഷ വെര്‍ജിന്‍ ഗാലക്ടിക്കിന്റെ വൈസ് പ്രസിഡന്റ്മാരിൽ ഒരാളാണ്.

ബഹിരാകാശത്തിന്‍റെ അതിർത്തിയായി കണക്കാക്കാക്കപ്പെടുന്ന 80 കിലോമീറ്റർ കടന്ന്, കുറച്ചു മിനുട്ടുകൾ ഭാരരഹിതാവസ്ഥ അനുഭവിച്ച്, മടക്കയാത്രയിൽ ഭൂമിയെ അതിന്റെ ഗോളരൂപത്തിൽ കണ്ട് 71 കാരനായ ബ്രാൻസനും കൂട്ടരും മടങ്ങിയെത്തി. അങ്ങിനെ സ്വന്തം കമ്പനി നിർമ്മിച്ച ബഹിരാകാശ പേടകത്തിൽ യാത്രചെയ്യുന്ന ആദ്യത്തെ ആളാണ് ബ്രാൻസൻ. പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഒരു വാഹനമാണ് വി എസ് എസ് യൂണിറ്റി.

ഒരർത്ഥത്തിലും ഗഗാറിന്റെ ബഹിരാകാശയാത്രയുടെയോ ആദ്യ ചന്ദ്രയാത്രയുടെയോ ഐതിഹാസികമാനങ്ങൾ ഉള്ള ഒന്നല്ല ബ്രാന്‍സന്റെ ഈ ചെറു ബഹിരാകാശ യാത്ര. പക്ഷെ, ആദ്യകാല ബഹിരാകാശ സഞ്ചാരങ്ങളിൽ നിന്നും ഗുണപരമായ ചില മാറ്റങ്ങളുണ്ട് ബ്രാൻസന്റെ ഈ യാത്രക്ക്. ഒന്നാമതായി, ഇതൊരു ‘സാധാരണ’ യാത്രയാണ്. ഭൂമിയുടെ ഗുരുത്വാകർഷണവലയത്തിന് അപ്പുറത്തേക്കുള്ള ഒരു ഉല്ലാസയാത്ര. അതുമാത്രമല്ല. മനുഷ്യന്റെ ബഹിരാകാശ പരിവേക്ഷണങ്ങളിലെ ഒരു സുപ്രധാന വഴിതിരിവിന്റെ പ്രഖ്യാപനം കൂടിയാണിത്. സ്വകാര്യ മൂലധനത്തിന്റെ വാണിജ്യതാല്പര്യങ്ങൾ ഗുരുത്വാകർഷണം ഭേദിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന പ്രഖ്യാപനം.

2004 ലാണ് സ്‌പേസ് ടൂറിസം ലക്ഷ്യമാക്കി ബ്രാൻസൺ വെര്‍ജിന്‍ ഗാലക്ടിക്ക് ആരംഭിക്കുന്നത്. പതിനേഴു വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം നിരവധി പരീക്ഷണ പറക്കലുകൾക്കും പരാജയങ്ങൾക്കുമൊടുവിൽ വിജയത്തിലെത്തിയ ഈ യാത്രയോടെ വാണിജ്യാടിസ്ഥാനത്തിൽ സ്വകാര്യമേഖലയിലുള്ള ബഹിരാകാശ ഉല്ലാസയാത്രകളുടെ തുടക്കം കുറിക്കപ്പെടുകയാണ്. 600 ഓളം പേർ ഇതിനകം തന്നെ രണ്ടു തൊട്ട് രണ്ടര ലക്ഷം അമേരിക്കൻ ഡോളർ വരെ ചിലവഴിച്ച് ബ്രാൻസന്റെ സ്പേസ് ഫ്ലൈറ്റിന് ഊഴം കാത്തുനിൽക്കുന്നുണ്ട് എന്നാണ് പറയപ്പെടുന്നത്. അതിസമ്പന്നരുടെയും സെലിബ്രിറ്റികളുടെയും ഒരു നീണ്ട നിര.

സയൻസ് ഫിക്ഷൻ ഫാന്റസികളിലെ വിഷയം മാത്രമായിരുന്നു സ്‌പേസ് ടൂറിസം ഒരു കാലത്ത്. ഇപ്പോൾ കാലം മാറിയിരിക്കുന്നു. ബഹിരാകാശ മേഖലയുടെ വാണിജ്യവൽക്കരണം തുറന്നിടുന്ന വലിയ സാധ്യതകളെ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുള്ളത് ഒരു വ്യക്തി മാത്രമല്ല. ആമസോണിന്റെ സ്ഥാപകനായ ജെഫ് ബെസോസും ടെസ്‌ലയുടെ സ്ഥാപകനായ എലോൺ മസ്‌കും ഇതേ ലക്ഷ്യവുമായി മുന്നോട്ടു പോകുന്ന മറ്റു രണ്ടു പ്രമുഖർ.

2000 -ൽ ആണ് സ്പേസ് ടൂറിസം അടക്കമുള്ള ബഹിരാകാശ മേഖലയിലെ വാണിജ്യ സാധ്യതകളെ ഉപയോഗപ്പെടുത്താനായി ബെസോസ് ബ്ലൂ ഒറിജിൻ എന്ന കമ്പനി സ്ഥാപിക്കുന്നത്. ബ്രാന്‍സണ്‍ വെര്‍ജിന്‍ ഗാലക്ടിക്ക് സ്ഥാപിക്കുന്നതിനും നാലു വർഷം മുൻപ്. ഈ വരുന്ന ജൂലൈ 20 ന്, മനുഷ്യന്റെ ആദ്യ ചന്ദ്രയാത്രയുടെ 52-ആം വാർഷികദിനത്തിൽ, തന്റെ കമ്പനി നിർമിച്ച യാനത്തിൽ യാത്ര തിരിക്കാനിരിക്കുകയായിരുന്നു ബെസോസ്. അപ്പോഴാണ് ബ്രാൻസൺ അദ്ദേഹത്തെ കടത്തിവെട്ടി ഏതാനും ദിവസം മുൻപേ ആ ലക്ഷ്യം സഫലീകരിച്ചത്. ബഹിരാകാശത്ത് അധീശത്വം സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ ആരാണ് മുന്നിലെന്ന മത്സരം ഒരു കാലത്ത് രാഷ്ട്രങ്ങൾ തമ്മിലായിരുന്നെങ്കിൽ ഇന്നത് സ്വകാര്യ കമ്പനികൾ തമ്മിൽ കൂടിയാണ്.

ബ്രാന്‍സണ്‍ നടത്തിയതുപോലുള്ള യാത്രകളെ സബ്-ഓർബിറ്റൽ (suborbital) എന്നാണ് വിശേഷിപ്പിക്കാറ്. ഭൂമിയുടെ ഗുരുത്വാകർഷണത്തെ മറികടന്ന് അതിനെ പ്രദക്ഷിണം വെക്കുന്ന ഒരു കൃത്രിമോപഗ്രഹമായി മാറാൻ ബഹിരാകാശ വാഹനത്തിന് ഒരു നിശ്ചിത വേഗം ആർജ്ജിക്കേണ്ടതുണ്ട്. ഇതിനെ പാലായന പ്രവേഗം (escape velocity) എന്ന് പറയും. ആ വേഗം കൈവരിക്കാൻ ശ്രമിക്കാതെ ബഹിരാകാശത്തിന്റെ അതിരൊന്ന് ഭേദിച്ച് തിരിച്ചു വരുന്ന യാത്രകളാണ് സബ്-ഓർബിറ്റൽ യാത്രകൾ. ബെസോസിന്റെ ബ്ലൂ ഒറിജിൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നത് ഇത്തരം യാത്രകൾ മാത്രമല്ല. ചന്ദ്രനിലേക്കും പിന്നെ ചൊവ്വയിലേക്കുമൊക്കെ എത്താനൊക്കുന്ന അതിദീർഘവും കൂടുതൽ സങ്കീർണവും ആയ ബഹിരാകാശ പരിവേക്ഷണങ്ങൾ കൂടിയാണ്.

ഇക്കാര്യത്തിൽ ബ്ലൂ ഒറിജിന്റെ പ്രധാന എതിരാളി എലോൺ മസ്‌കിന്റെ സ്പേസ് എക്സ് ആണ്. കഴിഞ്ഞ വർഷം മെയ് 30 ന് നാസയുടെ രണ്ട് ബഹിരാകാശയാത്രികരെ ഭൂമിയെ വലം വെച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന അന്താരാഷ്ട്ര ബഹിരാകാശ നിലയത്തിലേക്ക് (ഐ‌എസ്‌എസ്) തങ്ങളുണ്ടാക്കിയ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന യാനത്തിൽ എത്തിക്കാൻ സ്പേസ് എക്‌സിനായി. ഇതിലൂടെ ബഹിരാകാശ പരിവേക്ഷണങ്ങളിലെ ഒരു വലിയ നാഴികകല്ലാണ് സ്പേസ് എക്സ് പിന്നിട്ടത്.

മനുഷ്യരെ വീണ്ടും ചന്ദ്രനിലേക്കെത്തിക്കാനുള്ള അമേരിക്കയുടെ ആർട്ടിമിസ് (Artemis) പ്രൊജക്റ്റിന്ന് വേണ്ട ലൂണാർ ലാൻഡർ നിർമ്മിക്കാനും ആ പ്രോജെക്റ്റിൽ പങ്കാളികളാകാനും വലിയ മത്സരമാണ് ഈ കമ്പനികൾ തമ്മിൽ നടന്നു വരുന്നത്. 2024 ഓടെ ചന്ദ്രനിൽ മനുഷ്യന്റെ സ്ഥിര സാന്നിദ്ധ്യം സാധ്യമാക്കി, സ്വകാര്യസംരഭകർക്ക് ഒരു ചാന്ദ്ര (lunar) സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ കെട്ടിപ്പടുക്കുന്നതിന് വേണ്ട അടിസ്ഥാനസൗകര്യങ്ങൾ ഒരുക്കാനാണ് ആർട്ടിമിസ് ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.

ജ്യോതിശാസ്ത്ര സമസ്യകളുടെ ചുരുളഴിക്കാനുള്ള ശാസ്ത്ര ഗവേഷണങ്ങൾ, സൈനിക കാര്യങ്ങളിലും ശാസ്ത്രസാങ്കേതിക വിദ്യകളിലും അധീശ്വത്വം ഉറപ്പു വരുത്താനും തങ്ങളുടെ പ്രതാപം ഉയർത്തിക്കാട്ടാനുമുള്ള ദേശീയ രാഷ്ട്രങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള മത്സരം തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളായിരുന്നു ആദ്യകാലത്ത് ബഹിരാകാശ പരിവേക്ഷണങ്ങളുടെ പ്രധാന പ്രേരണ. ക്രമേണ, കൃത്രിമോപഗ്രഹങ്ങളടക്കമുള്ള സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ വികാസം സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയിലും മനുഷ്യന്റെ നിത്യജീവിതത്തിലും നിർണ്ണായകസ്വാധീനമുള്ള ഒരു മേഖലയായി അതിനെ മാറ്റി. വാർത്താവിനിമയം, ഇന്റർനെറ്റ്, കാലാവസ്ഥാപ്രവചനം തുടങ്ങിയ ഒഴിച്ചുകൂടാനാകാത്ത സേവനങ്ങൾ ബഹിരാകാശ ശാസ്ത്രസാങ്കേതികവിദ്യകളെ ആശ്രയിച്ച് നിലനിൽക്കുന്നവയായി മാറി. 2019 ൽ ആഗോള സ്പേസ് ഇക്കണോമിയിൽ നിന്നുള്ള മൊത്തം വരുമാനം 366 ബില്യൺ യുഎസ് ഡോളർ ആയിരുന്നു എന്ന് കണക്കുകൾ പറയുന്നു.

ഇന്ന് ഈ രംഗം വേറൊരു വലിയ കുതിപ്പിന് സാക്ഷ്യം വഹിക്കുകയാണ്. ബഹിരാകാശ പരിവേക്ഷണത്തിലേക്കുള്ള സ്വകാര്യ സംരഭകരുടെ കടന്നുവരവ് സ്പേസ് ഇക്കണോമിക്ക് പുതിയ മാനങ്ങൾ നൽകുന്നു. പൊതുവെ അതാതു രാഷ്ട്രങ്ങളുടെ ഭൂമിയിലെ താല്പര്യങ്ങളാകും സർക്കാർ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബഹിരാകാശ പ്രോജക്റ്റുകളെ ആത്യന്തികമായി നിർണ്ണയിക്കുകയും നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുക. പക്ഷെ, ബഹിരാകാശത്തെ സ്വകാര്യസംരഭങ്ങൾക്ക് ആ പരിമിതിയെ അതിലംഘിക്കാനാകും. ആർട്ടിമിസ് പോലുള്ള പദ്ധതികൾ ഈ തിരിച്ചറിവിന്റെ പ്രതിഫലനമാണ്. ഈ വർഷം ഫെബ്രുവരിയിൽ ഹാർവാർഡ് ബിസിനസ് റിവ്യൂയിൽ (HBR) ഈ രംഗത്തെ വിദഗ്ദ്ധരായ മാറ്റ് വെയ്ൻസിയർ, മെഹക് സാരംഗ് എന്നിവർ ചേർന്നെഴുതിയ ഒരു ലേഖനത്തിൽ ഈ മാറ്റത്തെ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നത് ബഹിരാകാശത്തിനു വേണ്ടിയുള്ള ബഹിരാകാശ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ (space for space economy) ആവിർഭാവം എന്നാണ്.

സ്പേസ് എക്സ് പോലുള്ള ഒന്നോ രണ്ടോ കമ്പനികളിൽ ഒതുങ്ങി നിൽക്കുന്ന ഒന്നല്ല ബഹിരാകാശത്തെ അധിവാസകേന്ദ്രങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്ന പുതിയ അവസരങ്ങൾ. ഇത്തരം കേന്ദ്രങ്ങൾക്കാവശ്യമായ നിർമ്മാണങ്ങൾ പോലുള്ള കാര്യങ്ങൾ കൂടുതൽ പുതിയ സംരഭങ്ങൾക്ക് കാരണമാകുന്നു. മേൽ സൂചിപ്പിച്ച എച്ച്ബിആർ ലേഖനം ഇത് കാട്ടിത്തരുന്ന കുറച്ച് ഉദാഹരണങ്ങൾ നല്കുന്നുണ്ട്. അന്താരാഷ്ട്ര ബഹിരാകാശ നിലയത്തിന് (ഐ‌എസ്‌എസ്) ആവശ്യമായ ഫൈബർ ഒപ്റ്റിക് കേബിളുകളും മെറ്റൽ ബീമുകളും നിർമ്മിക്കുന്ന Made in Space Inc. അങ്ങിനെയൊരു കമ്പനിയാണ്. ബഹിരാകാശത്തെ ഗുരുത്വരഹിതാവസ്ഥയും (zero gravity), 3-D പ്രിന്റിങ്ങും ഒക്കെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നു ഈ കമ്പനി. അത്തരത്തിലുള്ള വേറൊരു സ്ഥാപനമാണ് ബഹിരാകാശത്തെ വാണിജ്യാവശ്യങ്ങൾക്കുള്ള അടിസ്ഥാനസകര്യങ്ങൾ അവിടെ നിന്നു തന്നെ നിർമ്മിക്കുന്ന Axiom എന്ന കമ്പനി. ബഹിരാകാശ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥ എങ്ങിനെ പുതിയ വ്യവസായ സംരംഭങ്ങളുടെ ഒരു ഇക്കോസിസ്റ്റത്തിന് രൂപം കൊടുക്കുന്നു എന്നതിന്റെ നിദർശനങ്ങളാണ് ഈ സ്ഥാപനങ്ങൾ.

പക്ഷെ, ഈ വികസനത്തിന് ഇക്കാലമത്രയും ഒരു പരിമിതിയുണ്ടായിരുന്നു. ഭൂമിയെന്ന ആവാസവ്യവസ്ഥക്കകത്ത് ഒതുക്കപ്പെടുന്ന സ്ഥലകാലങ്ങളുടെ പരിമിതി. ഇതിനെ അതിലംഘിക്കാനുള്ള അവസരമാണ് പുതിയ ബഹിരാകാശ പരിവേക്ഷണങ്ങൾ തുറന്നു തരുന്നത്. പുതിയ ‘ഭൂമികളും’ ആകാശങ്ങളും ഒരുക്കുന്ന സ്ഥലകാലവിന്യാസങ്ങൾ ഭാവിയിലെ മനുഷ്യവ്യവഹാരങ്ങളിൽ ഉണ്ടാക്കിയേക്കാക്കുന്ന മാറ്റങ്ങൾ പ്രവചനാതീതമാണ്.

എപ്പോഴും ഇങ്ങനെയാണ് സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകൾ വളർന്ന് വലുതാകുക – ആവശ്യങ്ങളെ കൂടുതൽ കാര്യക്ഷമമായി അഭിസംബോധന ചെയ്യാനാകുന്ന ഉദ്പാദന വിതരണ പ്രക്രിയകൾ ഉണ്ടാക്കുക; പുതിയ ആവശ്യങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കുക. മൂലധന നിക്ഷേപത്തിനും ഉദ്പാദനത്തിനും വിതരണത്തിനും അതുവഴി മിച്ചമൂല്യത്തിനും ലാഭത്തിനും ഉള്ള പുതുവഴികൾ തേടിയുള്ള നിരന്തരമായ അന്വേഷണത്തിന്റേതാണ് മുതലാളിത്ത സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെ ചരിത്രം. “The tendency of capital to continually enlarge the periphery of circulation” എന്നാണ് മാർക്സ് Grundrisse-ൽ ഈ പ്രക്രിയയെ വിശേഷിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത്.

ഭാവനക്ക് വിട്ടുകൊടുക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്ന ഇത്തരം കാര്യങ്ങളെ മാറ്റിനിർത്തിയാൽ തന്നെ, ബഹിരാകാശം കേന്ദ്രീകരിച്ച് ഉണ്ടായിവരാനിടയുള്ള പുതിയ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളെ കുറിച്ച് പ്രായോഗികതലത്തിലുള്ള നിരവധി ചോദ്യങ്ങളുണ്ട്. ആർക്കായിരിക്കും ഈ സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളുടെ നിയന്ത്രണാധികാരം? നമ്മളിന്നറിയുന്ന സർക്കാരുകൾക്ക് പകരം അവ കുറച്ച് ഒലിഗാർക്കുകളുടെ കൈപിടിയിലൊതുങ്ങാനിടയുണ്ടോ? ഈ വ്യവസ്ഥകളുടെ മുഖമുദ്ര സഹകരണമോ അല്ല മത്സരങ്ങളോ ആയിരിരിക്കുക?

ഇത്തരം ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്താൻ നേരമായോ എന്ന് സംശയം തോന്നാം. പക്ഷെ, ബഹിരാകാശത്തെ സ്വത്തവകാശങ്ങൾ, നിയമപരിരക്ഷ, നിയന്ത്രണങ്ങൾ തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ പല കോണുകളിൽ നിന്നും ഇപ്പോൾ തന്നെ ഉയർന്നു വരുന്നുണ്ട്. ഇക്കാര്യങ്ങളിൽ ഒരു റെഗുലേറ്ററി ഫ്രേംവർക്ക് ഉണ്ടാകേണ്ടതിന്റെ ആവശ്യകതയേയും അതിന്റെ സ്വഭാവത്തേയും കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾ നടക്കുന്നുണ്ട്.

ബഹിരാകാശമേഖലയിലെ സ്വകാര്യസംരംഭങ്ങളുടെ മുൻ നിരയിലുള്ള മസ്കിനെയും ബെസോസിനെയും ബ്രാൻസണിനെയും പോലുള്ള വ്യക്തികളെ ഈ വഴിയിൽ മുന്നോട്ട് പോകാൻ പ്രചോദിപ്പിക്കുന്നതെന്തെന്ന ചോദ്യം ഇവിടെ പ്രസക്തമാണ്. എലോൺ മസ്ക് പറയുന്നത് സ്‌പേസ് എക്സ് ലക്ഷ്യമാക്കുന്നത് ബഹിരാകാശസഞ്ചാരം അടിസ്ഥാനമാക്കിയ ഒരു സംസ്കൃതിയെ ആണ് എന്നാണ്. അതിനെ ‘spacefaring civilization’ എന്നാണ് അയാൾ വിളിക്കുന്നത്. ഇത് ഒരു വലിയ സ്വപ്നമാണ്. സാധാരണ മനുഷ്യർക്ക് അപ്രാപ്യമായ ഒരു സ്വപ്‍നം. മസ്കിനെ പോലുള്ള മറ്റു വ്യക്തികളും പണം, ലാഭം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾക്ക് പകരം സമാനമായ വലിയ സ്വപനങ്ങളെ കുറിച്ച് സംസാരിക്കുന്നവരാണ്.

ഇതിനർത്ഥം സ്വപ്നജീവികളായ കുറച്ച് പ്രതിഭാശാലികളുടെ സ്വപ്നങ്ങളാണ് ഈ വലിയ മാറ്റങ്ങളെ പ്രാഥമികമായും നിർണ്ണയിക്കുന്നത് എന്നാണോ? അല്ലെന്ന് നിസംശയം പറയാനൊക്കും. രണ്ടു കാരണങ്ങളുണ്ട്.

1. മുൻകാല മാതൃകകളൊന്നും മുന്നിലില്ലാത്ത ഭീമൻ മുതൽ മുടക്ക് ആവശ്യമായ കാര്യങ്ങളാണ് ഈ സ്വകാര്യ ബഹിരാകാശസംരഭങ്ങൾ. വൻനഷ്ടങ്ങൾക്ക് വലിയ സാധ്യതയുള്ളവ. ഇങ്ങനെയുള്ള ഒരു വ്യവസായത്തിനാവശ്യമായ മൂലധനം ഉപാധികളില്ലാതെ ഈ വ്യക്തികൾക്ക് സമാഹരിക്കാനൊത്തത് സ്വന്തം കൈവശമുള്ള അളവറ്റ സ്വകാര്യ സമ്പത്തുകൊണ്ടാണ്. വ്യക്തികളുടെ കഴിവിനും മിടുക്കിനുമപ്പുറം, കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് ദശകങ്ങളായി ആഗോള മുതലാളിത്തത്തിനകത്ത് നടന്നുവരുന്ന സമ്പത്തിന്റെ അഭൂതപൂർവമായ കേന്ദ്രീകരണം കൂടി ഇതിന് പുറകിലുണ്ട്. സമ്പത്തിന്റെ ഭൂരിഭാഗവും ചുരുക്കം ചില വ്യക്തികളുടെയും കോർപറേറ്റുകളുടെയും കൈവശം കുമിഞ്ഞു കൂടുന്ന ഈ പ്രക്രിയക്ക് കാരണം സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയുടെ ആഗോളവൽക്കരണവും ലോകത്തെമ്പാടും നടപ്പിലായ നവലിബറൽ സാമ്പത്തിക പരിഷ്‌ക്കാരങ്ങളും ഫിനാൻസ് മൂലധനത്തിന്റെ അഭൂതപൂർവമായ വളർച്ചയും ആയിരുന്നു.
2. കൈയിൽ പണമുണ്ടെന്നതുകൊണ്ടു മാത്രം ചുരുങ്ങിയ കാലം കൊണ്ട് ഉണ്ടാക്കിയെടുത്ത ഒന്നല്ല ഇന്നത്തെ ബഹിരാകാശ ശാസ്ത്രസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ. വിവിധ രാഷ്ട്രങ്ങളിലെ ഒട്ടനവധി ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെയും സാങ്കേതിക വിദഗ്ദ്ധരുടെയും കാലങ്ങളായുള്ള അശ്രാന്തപരിശ്രമം ഉണ്ടാക്കിയെടുത്ത ബൗദ്ധികസ്വത്തുകളാണവ. പൊതുമേഖലയിൽ, പൊതുമുതൽ മൂലധനമാക്കിയാണ് ഈ ശ്രമങ്ങളത്രയും ഇത്രയും കാലമായി നടന്നുവരുന്നത്. അങ്ങിനെ പക്വതയാർജ്ജിച്ച് വരുന്ന ശാസ്ത്രസാങ്കേതിക വിദ്യകൾ വാണിജ്യാവശ്യങ്ങൾക്ക് ഉതകുമെന്ന ഘട്ടമെത്തുമ്പോൾ സ്വകാര്യമൂലധനം രംഗപ്രവേശം ചെയ്യുന്നത് ഇതാദ്യമായല്ല.

ഇങ്ങനെ നോക്കുമ്പോൾ, പുതുലോക സൃഷ്ടാക്കളായ വിഷനറികളായല്ല, ഒരു പുതിയ മാർക്കറ്റ് ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കുന്നതിലുള്ള റിസ്ക് ഏറ്റെടുക്കാൻ തയ്യാറായ അതിനാവശ്യമായ ഭൗതിക സാഹചര്യങ്ങളുളള കുശാഗ്രബുദ്ധികളായ വ്യവസായികളായാണ് ഈ വ്യക്തികളെ കാണാൻ കഴിയുക.

ഇതിനർത്ഥം ഈ വ്യക്തികൾ മോശക്കാരാണെന്നല്ല. സ്വപ്നങ്ങളിലെയും ഭാവനകളിലെയും പുതിയ ആകാശങ്ങൾ യാഥാർഥ്യമാക്കാൻ തുനിഞ്ഞിറങ്ങിയ അതിപ്രഗല്ഭർ തന്നെയാണിവർ. പക്ഷെ, അവരുടെ സ്വപ്‍ന സാക്ഷാത്ക്കാരങ്ങൾക്ക് കാരണമായി ചരിത്രപരവും വസ്തുനിഷ്ടവുമായ പല ഘടകങ്ങളുമുണ്ടെന്നും അവയുടെ അഭാവത്തിൽ ഈ സ്വപ്നങ്ങൾ കാലമെത്താത്ത അതിഭാവനകൾ ആയിപ്പോകുമായിരുന്നുവെന്നും ചൂണ്ടികാട്ടിയെന്നു മാത്രം.

അതോടൊപ്പം ഒരു കാര്യം കൂടി നമ്മുക്ക് ഇവിടെ ഓർക്കാവുന്നതാണ്. സ്വകാര്യലാഭം മാത്രം ലക്ഷ്യം വെക്കുന്ന വലിയ മാറ്റങ്ങൾ, അവ എത്ര തന്നെ ആവേശകരമായിരുന്നാലും, പൊതുനന്മക്ക് തീർച്ചയായും എപ്പോഴും ഇടയാക്കിയിട്ടുണ്ട് എന്നതിന് ചരിത്രത്തിൽ അധികം ഉദാഹരണങ്ങളില്ലെന്ന്…

പോസ്റ്റർ ഡിസൈൻ : ജ്യോതിസ് പരവൂർ

ബൃഹദാഖ്യാനങ്ങൾക്ക് (grand narratives) വിശ്വാസ്യത ഇല്ലാതായ ഒരു കാലമാണ് നമ്മുടേതെന്ന് കരുതുന്നവരുണ്ട്. അതിൻറെ യുക്തിയും സത്യവുമെന്തായാലും, ബൃഹദാഖ്യാനങ്ങളുടെ അഭാവത്തിൽ മനുഷ്യരാശിയുടെ ഭാവി ഇരുണ്ടതും അനിശ്ചിതത്വം നിറഞ്ഞതും ആയി മാറുന്ന ഒരു ചരിത്രസന്ധി കൂടിയാണ് നമ്മുടേത്. കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം ഉണ്ടാക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക അടിയന്തിരാവസ്ഥയാണ് ഇതിന് ഏറ്റവും നല്ല ഉദാഹരണം. അതിൻറെ തോതും വ്യാപ്തിയും ഒറ്റപ്പെട്ടതും പ്രാദേശികവുമായ പരിഹാരനിർദ്ദേശങ്ങളെ അപ്രസക്തമാക്കുന്നു; നമ്മുടെ ഉത്പാദന രീതികളിലും സാമൂഹ്യ വ്യവഹാരങ്ങളിലും ജീവിതശൈലിയിലും സമൂലമായ മാറ്റങ്ങൾ ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ബൃഹദാഖ്യാനങ്ങൾ കൂടാതെ പരിഹരിക്കാനൊക്കാത്ത ഒരു വലിയ പ്രശ്നമായി അത് മാറുന്നു.

ആഗോളതാപനവും കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനവും ഈ ഭൂമിയിലെ ജീവന് ആധാരമായ ജൈവമണ്ഡലത്തിന്‍റെ (biosphere) നിലനിൽപ്പിനുതന്നെ ഭീഷണിയായി തീർന്നേക്കുമെന്ന് ശാസ്ത്രസമൂഹത്തിന് ബോധ്യപ്പെട്ടിട്ട് കാലം കുറച്ചായി. വിശദാംശങ്ങളിൽ സങ്കീർണ്ണതകളേറെയുണ്ടെങ്കിലും ഇതിന് പിന്നിലുള്ള ശാസ്ത്രം ലളിതമായി പറയാനെളുപ്പമാണ്. ആധുനിക വ്യവസായവത്കൃതസമൂഹങ്ങളിൽ കാർബൺ ഡയോക്സൈഡ് (CO₂) പോലുള്ള ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ (greenhouse gases) വ്യാപനം കുത്തനെ കൂടുന്നത് അന്തരീക്ഷത്തിന്‍റെ ശരാശരി താപനില ഉയർത്താൻ ഇടയാക്കുന്നു. അന്തരീക്ഷത്തിൻറെ ശരാശരി താപനിലയിൽ ഇങ്ങനെ ഒരു പരിധിയിൽ കവിഞ്ഞുണ്ടാകുന്ന വർദ്ധനവ് കാലാവസ്ഥയിലും അതുവഴി ആവാസവ്യവസ്ഥകളിലും (ecosystems) ദൂരവ്യാപകമായ ഫലങ്ങളുളവാക്കുന്നു.

ഊർജജാവശ്യങ്ങൾക്കായി ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളെ അമിതമായി ആശ്രയിക്കേണ്ടി വരുന്നതാണ് ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ ക്രമാതീതമായ വ്യാപനത്തിന് പ്രധാന കാരണം. 2016 ൽ 49.4 ബില്യൺ ടൺ ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളാണ് മാനുഷികവ്യവഹാരങ്ങൾ അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് തള്ളിയതെന്ന് ക്ലൈമറ്റ് വാച്ച് പ്രസിദ്ധീകരിച്ച കണക്കുകൾ പറയുന്നു. ഊർജ്ജസംബന്ധിയായ ആവശ്യങ്ങളാണ് ഇതിൽ 73.2 ശതമാനത്തിൻറെയും ഉറവിടം. 1965 തൊട്ടിങ്ങോട്ട് മനുഷ്യസമൂഹം പുറന്തള്ളിയ 480 ബില്യൺ ടൺ CO₂ വിന് തുല്യമായ ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളിൽ 35 ശതമാനവും ഉണ്ടാക്കിയിട്ടുള്ളത് ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ 20 ഫോസിൽ ഇന്ധന കമ്പനികളാണെന്ന് Climate Accountability Institute നടത്തിയ ഒരു പഠനം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇക്കൂട്ടത്തിൽ സൗദി അരാംകോ റഷ്യയിലെ gazprom തുടങ്ങിയ സ്റ്റേറ്റ് ഉടമയിലുള്ള വൻകിട കമ്പനികളുണ്ട്. ബിപി, ഷെവറോൺ, എക്സോൺ, ഷെൽ തുടങ്ങിയ സ്വകാര്യ ഭീമന്മാരുണ്ട്.

അന്തരീക്ഷത്തിലേക്ക് പുറന്തള്ളപ്പെടുന്ന കാർബണിൻറെ അളവും പ്രകൃതിയിലുള്ളതോ മനുഷ്യനിർമ്മിതമോ ആയ മാർഗങ്ങളിലൂടെ ഭൂമിയിലേക്ക് ആഗിരണം ചെയ്യപ്പെടുന്ന കാർബണിൻറെ അളവും തുല്യമായി മാറ്റുകയാണ് അന്തരീക്ഷത്തിൻറെ താപനില കൂടുന്നതും അതുവഴിയുണ്ടാവുന്ന കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തിൻറെ വിപത്തുകളും തടയാനുള്ള ഒരേയൊരു പോംവഴി. ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഈ അവസ്ഥയെ net zero greenhouse gas emissions എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തെ കുറിച്ച് കഴിഞ്ഞ മൂന്നു പതീറ്റാണ്ടുകളായി നടന്നുവരുന്ന ഉന്നതതല ചർച്ചകളൊക്കെയും ഊന്നിയിട്ടുള്ളത് ഇതെങ്ങനെ സാധ്യമാക്കാം എന്നതിൽ ലോകരാഷ്ട്രങ്ങൾക്കിടയിൽ സമവായം ഉണ്ടാക്കാനാണ്.

2015 ൽ പാരീസിൽ വെച്ചു നടന്ന ഉച്ചകോടിയിൽ വ്യവസായവിപ്ലവത്തിന് മുൻപുള്ള താപനിലയിൽ നിന്നും ഒന്നര മുതല്‍ രണ്ടു വരെ ഡിഗ്രി സെൽഷ്യസിനപ്പുറത്തേക്ക് അന്തരീക്ഷത്തിൻറെ ആഗോള ശരാശരി താപനില വർദ്ധിക്കാതിരിക്കാനുള്ള നടപടികൾ ഓരോ രാജ്യവും സ്വീകരിക്കെണ്ടതുണ്ട് എന്ന കാര്യത്തിൽ ധാരണയായിട്ടുണ്ട്. പക്ഷെ, അത്‌ എപ്പോഴേക്ക് എങ്ങനെയൊക്കെ നടപ്പിലാക്കണമെന്ന കാര്യത്തിൽ ഇനിയും അഭിപ്രായ ഐക്യം ഉണ്ടാക്കാനായിട്ടില്ല. ആഗോള താപനത്തിന് മുഖ്യകാരണക്കാരായ വികസിത രാഷ്ട്രങ്ങളും താരതമ്യേന പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്ന (ഇന്ത്യയടക്കമുള്ള) മറ്റു രാജ്യങ്ങളും ഈ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുന്നതിൽ ഒരേ പങ്കുവഹിക്കണമെന്ന് പറയുന്നതിലെ ന്യായാന്യായതകളെ ചൊല്ലിയുള്ള വലിയ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസങ്ങൾ ഇപ്പോഴും നിലനിൽക്കുന്നു.

കാലാവസ്ഥാ ശാസ്ത്രനിഷേധത്തിന്റെ അർത്ഥശാസ്ത്രം

ഊർജ്ജാവശ്യങ്ങൾക്കുവേണ്ടി കൽക്കരി, പെട്രോളിയം തുടങ്ങിയ ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളെ ആശ്രയിക്കുന്നത് പരമാവധി കുറച്ച് കൊണ്ട് വരികയാണ് അന്തരീക്ഷതാപനിലയെ നിയന്ത്രിക്കാനായി ചെയ്യേണ്ടുന്ന ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട കാര്യം. ഇവക്ക് പകരം പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജജ സ്രോതസ്സുകൾ (renewwable enery sources) ഉപയോഗിക്കണം. ഇനിയും ഏറെ മുന്നോട്ട് പോകാനുണ്ടെങ്കിലും കാര്യക്ഷമമായും ലാഭകരവുമായ രീതിയിൽ ഈ സ്രോതസുകൾ ഉപയോഗപ്പെടുത്താൻ കഴിയുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നതിൽ സമീപകാലത്ത് വലിയ മുന്നേറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.

പക്ഷെ സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ അഭാവം മാത്രമല്ല ശുദ്ധ ഊർജജ സ്രോതസ്സുകളിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനത്തിന് തടസ്സമായി നിൽക്കുന്നത്. വാസ്തവത്തിൽ പ്രധാന വിലങ്ങുതടി വൻകിട ഫോസിൽ ഇന്ധന കമ്പനികളുടെ എതിർപ്പാണ്. കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം ആവശ്യപ്പെടുന്ന സമൂലമായ മാറ്റങ്ങൾ ഈ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ താൽപര്യങ്ങൾക്ക് സ്വാഭാവികമായും എതിരായിരിക്കുമല്ലോ. ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളുടെ ഖനനത്തേയും സംസ്ക്കരണത്തേയും വിതരണത്തേയും ആശ്രയിച്ചാണ് പല സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥകളും നിലനിൽക്കുന്നത് തന്നെ. കോടിക്കണക്കിന് മനുഷ്യരാണ് ഈ മേഖലകളിൽ തൊഴിലെടുത്ത് ജീവസന്ധാരണം നടത്തുന്നത്. ഈ ആശ്രിതത്വം ഫോസിൽ ഇന്ധന കമ്പനികൾക്ക് ആഗോള സമ്പദ്‌വ്യവസ്ഥയുടെയും സർക്കാരുകളുടെയും മേൽ അപാരമായ സ്വാധീനം നേടിക്കൊടുക്കുന്നുണ്ട്.

അരനൂറ്റാണ്ടു മുൻപ് കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തെ കുറിച്ച് ശാസ്ത്രലോകം മനസിലാക്കി ത്തുടങ്ങുന്ന കാലംതൊട്ടേ ഫോസിൽ ഇന്ധന കമ്പനികൾക്ക് അതുണ്ടാകാനിടയുള്ള ദൂഷ്യവശങ്ങളെക്കുറിച്ച് ബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു. എന്നാലും കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം അത്ര ഗൗരവമായ ഒന്നല്ലെന്ന്, പറ്റുമെങ്കിൽ അങ്ങിനെയൊന്നിലെന്ന് തന്നെയും, സ്ഥാപിക്കാൻ തങ്ങളുടെ സ്വാധീനം നിരന്തരമായി ഉപയോഗിച്ച് കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ് ഇവർ ചെയ്തത്. അവരുടെ എതിർപ്പിന് ആശയപരമായ പിൻബലം കൊടുക്കാനൊക്കുന്ന സംഖ്യകക്ഷികളെയും ലഭിച്ചു. പ്രകൃതിവിഭവങ്ങളെ യാതൊരു നിയന്ത്രണവുമില്ലാതെ ചൂഷണം ചെയ്തുകൊണ്ട് പരിധികളും പരിമിതികളുമില്ലാത്ത വികസനം സാധ്യമാക്കാമെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന യാഥാസ്ഥിതിക പ്രസ്ഥാനങ്ങളും (conservative movement) അവരുടെ നിയോ ലിബറൽ ആശയങ്ങളും. അങ്ങിനെ കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാന നിഷേധം (climate change denial) പല തലത്തിലും രൂപങ്ങളിലും പൊതുജനങ്ങളുടെ ബോധ്യങ്ങൾ തൊട്ട് സർക്കാരുകളുടെ നയസമീപനങ്ങളിൽ വരെ നിർണ്ണായകമായ സ്വാധീനം ചെലുത്താൻ പോന്ന രാഷ്ട്രീയവും പ്രത്യയശാസ്ത്രവും ആയി മാറി. ട്രേഡ് അസ്സോസിയേഷനുകൾ, തിങ്ക് ടാങ്കുകൾ, പി. ആർ ഏജൻസികൾ, ലോബിയിംഗ് ഏജൻസികൾ, ഫിലാന്ത്രോപിക് ഫൗണ്ടേഷനുകൾ തുടങ്ങിയ സംഘടനാരൂപങ്ങളെ ഉപയോഗപ്പെടുത്തി ശതകോടികൾ ചിലവഴിച്ചാണ് തങ്ങളുടെ താല്പര്യ സംരക്ഷണത്തിന് വേണ്ടിയുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾ climate change deniers നടത്തി വരുന്നത്.

ഈ ഇടപെടലുകളുടെ ഏറ്റവും നല്ല ഉദാഹരണമായിരുന്നു അമേരിക്കയിലെ ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിൻറെ ഭരണകാലം. ഊർജോത്പാദനത്തിൽ അമേരിക്കൻ മേധാവിത്വം, പരമ്പരാഗത ഊർജ്ജസ്രോതസുകളിൽനിന്നുള്ള മാറ്റം ഉണ്ടാക്കിയേക്കാവുന്ന വലിയ തൊഴിൽ നഷ്ടങ്ങളെക്കുറിച്ച് തൊഴിലാളികൾക്കുള്ള ന്യായമായ ആശങ്കകൾ തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളുടെ മറപിടിച്ചായിരുന്ന ട്രംപ് ഫോസിൽ ഇന്ധന ലോബിക്ക് എല്ലാ ഇളവുകളും നൽകിയത്. അധികാരമേറ്റെടുത്ത് മാസങ്ങൾക്കുള്ളിൽ അദ്ദേഹം എടുത്ത നയപരമായ പ്രധാന തിരുമാനങ്ങളിലൊന്ന് 2015 ലെ പാരീസ് കാലാവസ്ഥാ ഉച്ചകോടി എത്തിച്ചേർന്ന ഉടമ്പടിയിൽനിന്നു പിന്മാറുകയായിരുന്നു. തുടർന്നങ്ങോട്ട് തൻറെ മുൻഗാമിയായ ബരാക്ക് ഒബാമ കൊണ്ടുവന്ന പരിസ്ഥിതി സംബന്ധിയായ നിയമങ്ങളെ തിരുത്തുന്ന നിലപാടാണ് ട്രംപ് കൈകൊണ്ടത്. മീഥേൻ ലീക്ക് തടയാനുള്ള നിയമം അസാധുവാക്കാനുള്ള ശ്രമം ഉദാഹരണം.

അതു മാത്രമല്ല. ശാസ്ത്രവിരുദ്ധത കൊടികുത്തി വാണ ഒരു കാലം കൂടിയായിരുന്നു ട്രംപിൻറെ കാലം. കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തിൻറെ ശാസ്ത്രത്തെ “I don’t believe it. No, no, I don’t believe it,” എന്ന പ്രതികരണത്തിലൂടെയായിരുന്നു ട്രംപ് തള്ളിക്കളഞ്ഞത്. വാസ്തവത്തിൽ അതൊന്നും അജ്ഞതയോ മണ്ടത്തരമോ ആയിരുന്നില്ല; ശാസ്ത്രവിരുദ്ധതയുടെ ബോധപൂർവമായ നിർമ്മാണമായിരുന്നു. അധീശവർഗങ്ങൾ അവരുടെ ഹെജിമണി (hegemony) നടപ്പിലാകുന്നത് അറിവുകേടിൻറെ പ്രേക്ഷണത്തിലും കൂടിയാണ്.

മാറ്റത്തിൻറെ കാറ്റ്

എന്നാൽ സമീപകാലത്ത് കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാന നിഷേധ ലോബിയുടെ (climate change deniers) അധീശത്വം ഒടുവിൽ വെല്ലുവിളിക്കപ്പെട്ടു തുടങ്ങുകയാണോ എന്ന് തോന്നിക്കുന്ന ചില കാര്യങ്ങൾ ഉണ്ടായി കാണുന്നുണ്ട്. കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനവും അതിൻറെ രൂക്ഷമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളും അവഗണിക്കാനാകാത്ത ഒരു മൂർത്ത യാഥാർഥ്യമായി മാറിക്കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്നതാണ് അതിനുള്ള പ്രധാന കാരണങ്ങളിലൊന്ന്. പാരീസ് ഉടമ്പടിയുണ്ടായി അഞ്ചു വർഷം കഴിഞ്ഞിട്ടും ആഗോളതലത്തിൽ ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ അളവ് കൂടിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്. അതേസമയം കൊടും വരൾച്ചകൾ, അതി വർഷം, ചുഴലിക്കാറ്റുകൾ തുടങ്ങിയ കാലാവസ്ഥയിലുള്ള രൂക്ഷമായ മാറ്റങ്ങൾ എന്നത്തേക്കാളുമേറെ അനുഭവവേദ്യമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഇത് കൂടുതൽ സർക്കാരുകളെയും ആഗോള കോർപറേറ്റ്/ഫിനാൻസ് മുതലാളിത്തത്തിൻറെ ഒരു വിഭാഗത്തെയും യാഥാർഥ്യങ്ങൾ അംഗീകരിക്കാൻ നിർബന്ധിതരാക്കുകയാണ്.

മറ്റൊരു കാരണം പരമ്പരാഗത ഊർജജസ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്ന് സൗരോർജ്ജം, കാറ്റ് തുടങ്ങിയ പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഹരിത ഊർജ്ജ (green energy) സ്രോതസുകളിലേക്കുള്ള ചുവട് മാറ്റം ഉണ്ടാക്കുന്ന അവസരങ്ങളും നിക്ഷേപസാധ്യതകളുമാണ്. കാലാവസ്ഥയിലുണ്ടാകുന്ന മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക അടിയന്തിരാവസ്ഥയേക്കാൾ ഈ സാധ്യതകളാണ് അന്താരാഷ്ട്ര ഫിനാൻസ് മൂലധനത്തെ ആവേശം കൊള്ളിക്കുന്നത് എന്ന് തോന്നുന്നു.

ഈ വർഷം ആദ്യം അമേരിക്കൻ പ്രസിഡൻറ് ആയി അധികാരമേറ്റെടുത്ത ഉടനെ ജോ ബൈഡൻ ചെയ്ത ഒരു കാര്യം പാരീസ് കാലാവസ്ഥാ ഉച്ചകോടിയിൽ നിന്ന് പിൻമാറാനുള്ള മുൻ സർക്കാരിൻറെ തീരുമാനത്തിൽ നിന്ന് പിന്മാറുകയായിരുന്നു. ബൈഡൻറെ പുതിയ കാലവസ്ഥാ നയം ലക്ഷ്യമിടുന്നത് 2050 ഓടെ രാജ്യത്തുനിന്നുള്ള ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ ആകെ ഉദ്ഗമനം പൂജ്യമാക്കി (net zero greenhouse gas emissions) ചുരുക്കാനാണ്. അതിന് മുൻപ് തന്നെ 2035 ഓടെ വൈദ്യുത ഉത്പാദനം കാർബൺ രഹിതമാക്കണമെന്നും.

കോവിഡും ലോക്ക്ഡൗണുകളും ഉണ്ടാക്കിയ വലിയ സാമ്പത്തിക മുരടിപ്പ് കാരണം കഴിഞ്ഞ വർഷം അമേരിക്കയിൽ ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ ഉത്പാദനം കുത്തനെ 10% കുറഞ്ഞിരുന്നു. എന്നിട്ടുപോലും ഒരു അമേരിക്കൻ പൗരന് 16 മെട്രിക് ടൺ എന്ന തോതിലായിരുന്നു ആ രാജ്യത്തു നിന്ന് ഈ വാതകങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കപ്പെട്ടു കൊണ്ടിരുന്നത്. ഇങ്ങനെയുള്ള വസ്തുതകൾ കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ഈ ലക്ഷ്യം കൈവരിക്കുക അത്ര എളുപ്പമായിരിക്കില്ല എന്ന് ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്.

ഭീമമാണ് ഇത്ര വലിയ ഒരു ലക്ഷ്യത്തിലേക്കെത്തുവാൻ വേണ്ട ശ്രമങ്ങൾ. ഊർജ്ജോത്പാദനത്തിൽ മാത്രമല്ല വ്യവസായം, നിർമാണം, കൃഷി, ഗതാഗതം തുടങ്ങിയ മേഖലകളിലും ഒരു വലിയ പൊളിച്ചെഴുത്ത് തന്നെ വേണ്ടി വരും. സ്റ്റാറ്റസ്സ് കോ നിലനിർത്താനുള്ള അധീശവർഗങ്ങളുടെ ശ്രമം, ഈ പരിവർത്തനമുണ്ടാക്കുന്ന വമ്പിച്ച തൊഴിൽ നഷ്ടം ഏറ്റു വാങ്ങേണ്ടി വരുന്ന കോടിക്കണക്കിനാൾക്കാരുടെ പുനരധിവാസം തുടങ്ങിയ കടമ്പകൾ കടക്കാനുള്ള രാഷ്ട്രീയ ഇച്ഛാശക്തിയും നേതൃശേഷിയും ബൈഡൻ ഭരണകൂടത്തിനുണ്ടാകുമോ എന്ന് കണ്ടറിയണം. അടുത്ത എട്ടു വർഷത്തേക്കായി ഒരു ട്രില്ലിയൻ (1,00,000 കോടി) ഡോളറാണ് ഹരിത ഊർജ്ജ മേഖലയിൽ പുതിയ തൊഴിലവസരങ്ങൾ സൃഷ്ടിക്കാനായി ബൈഡൻ വകയിരുത്തിയിട്ടുള്ളത്.

അമേരിക്കയിൽ മാത്രമല്ല ഹരിത ഊർജത്തിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനത്തിനായുള്ള പദ്ധതികളും സംരംഭങ്ങളും ഉണ്ടാകുന്നത്. മറ്റു പല രാജ്യങ്ങളും ഈ ദിശയിലേക്കുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് തുടക്കംകുറിച്ചു കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. യുകെ, ഡെന്മാർക്ക്, സ്വീഡൻ, ജപ്പാൻ, ഫ്രാൻസ്, ഹംഗറി, ന്യൂസിലൻഡ്, സൗത്ത് കൊറിയ തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങൾ 2050 ഓടെ ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ ആകെ ഉദ്ഗമനം പൂജ്യമാക്കാനായുള്ള നിയമനിർമ്മാണം നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. 2030 ഓടെ ആകെ വൈദ്യുതി ഉത്പാദനത്തിൻറെ 32 ശതമാനമെങ്കിലും നിർബന്ധമായും പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നായിരിക്കണം എന്നാണ് യൂറോപ്പ്യൻ യൂണിയൻ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്.

ലോകത്ത് അന്തരീക്ഷ മലിനീകരണത്തിൽ ഏറ്റവും വലിയ പങ്ക് വഹിക്കുന്ന ചൈനയും CO2 പോലുള്ള ഹരിതഗൃഹ വാതകങ്ങളുടെ വികിരണം കുറക്കാനുള്ള പദ്ധതികളുമായി മുന്നോട്ട് പോകുന്നുണ്ട്; ആ വേഗം പോരാ എന്ന വിമർശനം പരക്കെ ഉണ്ടെങ്കിലും. 2018 ൽ മാത്രം 1.2 ദശലക്ഷം ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കാത്ത വൈദ്യുത വാഹനങ്ങളാണ് ചൈനയിൽ വിറ്റഴിക്കപ്പെട്ടത്. പാരീസ് ഉടമ്പടി പ്രകാരം മൊത്തം 2030 ഓടെ വൈദ്യുത ഉത്പാദനത്തിൻറെ 40 ശതമാനം പുനരുപയോഗിക്കാവുന്ന ഊർജ്ജ സ്രോതസ്സുകളിൽ നിന്നായിരിക്കണം എന്നാണ് ഇന്ത്യയുടെ വാഗ്ദാനം.

അവസരങ്ങൾ തിരിച്ചറിയുന്ന ആഗോള ഫിനാൻസ് മൂലധനം

നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ചത് പോലെ ഹരിത ഊർജജത്തിലേയ്ക്ക് മാറാനായി വിവിധ രാജ്യങ്ങൾ നടത്തുന്ന തയ്യാറെടുപ്പുകൾ ആഗോള ഫിനാൻസ് മൂലധനത്തിൻറെ ശ്രദ്ധയാകർഷിക്കുന്നതിൽ അത്ഭുതമില്ല. സാങ്കേതികവിദ്യകൾ പരിപക്വമായി വരുന്നുവെന്നതും അവ ഉപയോഗിക്കാനുള്ള ചിലവ് കുറഞ്ഞു വരുന്നുവെന്നതും ഈ മേഖലയിലെ കമ്പനികളുടെ ലാഭസാധ്യത കൂട്ടുന്നുമുണ്ട്. ആഗോള ഓഹരി കമ്പോളത്തിൽ എലോൺ മസ്കിൻറെ ടെസ്‌ല പോലുള്ള കമ്പനി ഇത്രമാത്രം ശ്രദ്ധ ആകർഷിക്കുന്നതിന് ഒരു പ്രധാന കാരണം ഭാവി വൈദ്യുതവാഹനങ്ങളുടേതായിരിക്കും എന്ന നിക്ഷേപകവിശ്വാസമാണ്. ഇത് ടെസ്ലയുടെ മാത്രം കാര്യമല്ല. ഹരിത ഊർജ്ജ മേഖലയിലുള്ള നിരവധി കമ്പനികളുടെ ലാഭം കഴിഞ്ഞ രണ്ടു വർഷങ്ങൾക്കുള്ളിൽ രണ്ടും മൂന്നും മടങ്ങ് കൂടിയിട്ടുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ കാര്യമെടുത്താൽ 2020 ആദ്യം 40 രൂപ മാത്രം വിലയുണ്ടായിരുന്ന അദാനി ഗ്രീൻ എനർജിയുടെ ഓഹരിയുടെ ഇതെഴുതുമ്പോളത്തെ വില 1158 രൂപയാണ്. കേന്ദ്ര സർക്കാരിൻറെ ഹരിത ഊർജ്ജ നയങ്ങളുടെയും ചങ്ങാത്ത മുതലാളിത്തത്തിൻറെയും (crony capitalism) സാധ്യതകളാണ് ഈ കുതിച്ചുകയറ്റത്തിന് മുകളിൽ എന്നത് വ്യക്തമാണ്.

ഒരു കമ്പനിയിൽ നിക്ഷേപം നടത്തുമ്പോൾ ലാഭക്ഷമത, ധനകാര്യസ്ഥിതി തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങൾക്കപ്പുറം പോയി പരിസ്ഥിതി (Environment), സമൂഹം (Society), ഭരണം (Governance) തുടങ്ങിയ ഘടകങ്ങളെ കൂടി പരിഗണിക്കുന്ന പ്രവണത അടുത്തകാലത്തായി നിക്ഷേപകരുടെ ഇടയിൽ വ്യപകമായി വരുന്നുണ്ട്. ESG എന്ന ചുരുക്കപ്പേരിൽ ഈ പ്രവണതയെ നയിക്കുന്നത് കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം, മറ്റു പാരിസ്ഥിതിക പ്രതിസന്ധികൾ, കോവിഡ് പോലുള്ള മഹാമാരികൾ തുടങ്ങിയവ നിക്ഷേപകരുടെ മനോഭാവത്തിലുണ്ടാക്കിയ മാറ്റങ്ങളാണ്. ദ ഇക്കണോമിസ്റ്റ് വാരിക പറയുന്നത് ഈ വർഷത്തിൻറെ ആദ്യ പാദത്തിൽ മാത്രം 178 ബില്യൺ ഡോളറിൻറെ നിക്ഷേപമാണ് ESG ഫണ്ടുകളിലേക്കെത്തിയിട്ടുള്ളത് എന്നാണ്. കഴിഞ്ഞ വർഷം ഇതേ കാലയളവിൽ ഈ ഫണ്ടുകൾ ആകർഷിച്ച നിക്ഷേപം 38 ബില്യൺ ഡോളർ ആയിരുന്നു.

ഈ പ്രവണത ഇങ്ങനെയുള്ള കാര്യങ്ങൾ തങ്ങളുടെ ബിസിനസ് സ്ട്രാറ്റജിയുടെ ഭാഗമാണെന്ന് കാണിക്കാൻ കൂടുതൽ കമ്പനികളെ പ്രേരിപ്പിക്കുന്നുമുണ്ട്. ഇക്കഴിഞ്ഞ ദിവസമാണ് മുകേഷ് അംബാനിയുടെ റിലയൻസ് ഇൻഡസ്ട്രീസ് അടുത്ത മൂന്നു വർഷങ്ങളിലേക്കായി 75000 കോടി രൂപ ഹരിത ഊർജ്ജ പദ്ധതികൾക്കായി വകയിരുത്തിയിട്ടുണ്ടെന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചത്. ഇതിനർത്ഥം ഈ കമ്പനികളെല്ലാം ഈ കാര്യങ്ങളിൽ തികഞ്ഞ ആത്മാർത്ഥത പുലർത്തുന്നവർ ആണെന്നല്ല. എക്കണോമിസ്റ്റ് വാരിക ഇതേ കുറിച്ച് നടത്തിയ ഒരു വിശകലനം വെളിവാക്കുന്നത് ലോകത്തെ ഏറ്റവും വലിയ 20 ESG ഫണ്ടുകൾ, സൗദി അരാംകോ, എക്സോൺ, ചൈനയിൽ കൽക്കരി കമ്പനി തുടങ്ങിയ 17 ഫോസിൽ ഇന്ധന കമ്പനികളിൽ നിക്ഷേപം നടത്തുന്നുണ്ട് എന്നാണ്.

ഇതിനോട് ചേർത്തു വായിക്കേണ്ടുന്ന ഒന്നാണ് കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് കാലങ്ങളായി ഉണ്ടായിവരുന്ന ഫോസിൽ കമ്പനികൾ, ഹരിത ഊർജ്ജത്തിൽ അവരുടെ പ്രതിബദ്ധത തെളിയിക്കാൻ നേരിടുന്ന സമ്മർദ്ദങ്ങൾ. നിക്ഷേപകരുടെ ഈ ആക്ടിവിസത്തിന് ഏറ്റവും ഒടുവിലത്തെ ഉദാഹരണമാണ് ഈ മെയ് എക്സോണിന് നേരിടേണ്ടിവന്ന തിരിച്ചടി. ഓഹരിയുടമകളുടെ വാർഷികയോഗത്തിൻറെ ഭാഗമായി നടന്ന ഡയറക്റ്റർബോർഡിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ തങ്ങൾ നിർദ്ദേശിച്ച എല്ലാ സ്ഥാനാർഥികളെയും വിജയിപ്പിക്കാൻ കമ്പനിക്കായില്ല. പകരം 12 അംഗ ഡയറക്റ്റർബോർഡിലേക്ക് മൂന്നു പേരെ കമ്പനിയുടെ 0.02% മാത്രം ഓഹരികൾ കൈവശമുള്ള എൻജിൻ നമ്പർ 1 (Engine No. 1) എന്ന ചെറിയ ഹെഡ്ജ് ഫണ്ട് നിർദ്ദേശിച്ച നാലുപേരിൽ നിന്ന് തിരഞ്ഞെടുക്കേണ്ടി വന്നു. കോർപറേറ്ററുകളുടെ ചരിത്രത്തിൽ സാധാരണ നടന്നുകാണാത്ത ഒരു സംഭവമായിരുന്നു അത്. ക്ലൈമറ്റ് ആക്ടിവിസ്റ്റും നിക്ഷേപകനും ആയ ക്രിസ് ജോർജ് എന്ന ഒരാളാണ് ഈ ഹെഡ്‌ജ് ഫണ്ടിൻറെ സ്ഥാപകൻ. കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം പോലുള്ള വിഷയങ്ങളിൽ എക്സോൺ തുടർന്ന് വരുന്ന നിഷേധാത്മക നിലപാടിൽ മാറ്റം വരുത്താൻ പ്രേരിപ്പിക്കാനൊക്കുന്ന കുറച്ച് ഡയറക്റ്റർമാരെ ബോർഡിലെത്തിക്കുകയായിരുന്നു ഈ ഫണ്ടിൻറെ ലക്ഷ്യം.

എക്‌സോണിൻറെ സമ്മർദ്ദങ്ങളെ അതിജീവിച്ച് ഇക്കാര്യത്തിൽ വിജയം നേടാൻ എൻജിൻ നമ്പർ 1 -ന് കഴിഞ്ഞത് സ്വന്തം ശക്തി കൊണ്ട് മാത്രമായിരുന്നില്ല. എക്സോണിൽ വൻ നിക്ഷേപങ്ങളുള്ള പ്രമുഖ ഇൻവെസ്റ്റ് മെൻറ് സ്ഥാപനങ്ങളായ ബ്ലാക്‌റോക്ക്, വാൻഗാർഡ്, വിവിധ പെൻഷൻ ഫണ്ടുകൾ തുടങ്ങിയ നിക്ഷേപകരുടെ പിന്തുണ കൊണ്ട് കൂടിയായിരുന്നു.

പുതിയ ആഖ്യാനങ്ങൾ കാണാത്ത കാലാവസ്ഥയുടെ രാഷ്ട്രീയം

കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തിന് കടിഞ്ഞാണിടാൻ ഒടുവിൽ നാം തയ്യാറായിയിരിക്കുന്നു എന്നതിൻറെ സൂചനകളാണോ ഈ മാറ്റങ്ങൾ എന്ന ചോദ്യം ഇവിടെ പ്രസക്തമാണ്. പ്രത്യാശക്ക് വക നൽകുന്ന കുറച്ച് കാര്യങ്ങളെങ്കിലും ഇവയിലുണ്ടെന്നത് നേര്. ഉദാഹരണത്തിന് ഹരിത ഊർജ്ജ സാങ്കേതിക വിദ്യകളെ ലാഭകരവും പരക്കെ സ്വീകാര്യവും ആക്കുന്നതിന് വൻ മൂലധനനിക്ഷേപം ഉപകരിക്കും. പക്ഷേ, സാങ്കേതികവിദ്യകൾ കൊണ്ട് മാത്രം പരിഹരിക്കാവുന്ന ഒന്നല്ല കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം ഉയർത്തുന്ന പ്രശ്നങ്ങൾ. അതിന് സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ മാനങ്ങൾ കൂടിയുണ്ട്. സാങ്കേതിക പ്രശ്നങ്ങളേക്കാൾ സങ്കീർണമാണ് ഈ ഘടകങ്ങൾ.

താഴെ പറയുന്ന കാര്യങ്ങൾ പരിഗണിച്ചാൽ ഇത് വ്യക്തമാകും.

• നിരവധി രാജ്യങ്ങൾ സാമൂഹ്യവും രാഷ്ട്രീയവും സാമ്പത്തികവുമായ കാരണങ്ങളാൽ കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തെ ചെറുക്കുന്നതിന് വേണ്ടിയുള്ള സമയബന്ധിതമായ പരിപാടികൾക്ക് തുടക്കം കുറിക്കാനോ നിയമനിർമ്മാണങ്ങൾ നടത്താനോ ഇപ്പോഴും തയ്യാറായിട്ടില്ല
• കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം തടയുന്നതിന് അതിന് പ്രധാനകാരണക്കാരായ വികസിത രാജ്യങ്ങളും പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്ന രാജ്യങ്ങളും ഒരേ വില കൊടുക്കേണ്ടി വരുന്നത് രണ്ടാമത് പറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളുടെ വികസനാവശ്യങ്ങൾക്ക് വിലങ്ങുതടിയാകും. അത് അനീതിയാണ്. ഇതേ ചൊല്ലിയുള്ള തർക്കങ്ങൾക്ക് പരിഹാരം കണ്ടെത്താൻ ഇനിയുമായിട്ടില്ല.
• ഫോസിൽ ഇന്ധനങ്ങളിൽ തങ്ങളുടെ സാമ്രാജ്യം കെട്ടിപ്പടുത്തിട്ടുള്ള വ്യവസായഭീമന്മാർ ആഗോള സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയിൽ ഇപ്പോഴും നിർണ്ണായകസ്വാധീനമായി തുടരുകയാണ്.
• കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനത്തിൻറെ ദുരിതഫലങ്ങൾ ഏറ്റവും തീവ്രമായി അനുഭവിക്കേണ്ടിവരുന്നത് ലോകത്തെമ്പാടുമുള്ള ദരിദ്ര ജനവിഭാഗങ്ങൾക്കാണ്. മുതലാളിത്തവ്യവസ്ഥയിലെ ഘടനാപരമായ അസമത്വങ്ങളാണ് ഇതിന് കാരണം.
• സാമ്പത്തികപ്രതിസന്ധികൾ പോലുള്ള മറ്റ് പ്രതിസന്ധിഘട്ടങ്ങളിൽ കണ്ടിട്ടുള്ളത് പോലെ, കാലാവസ്ഥാനിയന്ത്രണത്തിനുള്ള നടപടികൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന അധികഭാരം ഭൂരിഭാഗം വരുന്ന ദരിദ്രജനങ്ങൾക്ക് മേൽ അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ അധീശവർഗ ശ്രമങ്ങളുണ്ടാകും.
• ഹരിത ഊർജ്ജത്തിലേക്കുള്ള പരിവർത്തനം പരമ്പരാഗത ഊർജ്ജമേഖലയിലെ നിരവധി തൊഴിലുകളാണ് ഇല്ലാതാക്കുക. ഇതുമൂലം ജീവിതമാർഗം അടയുന്ന ലക്ഷക്കണക്കിന് മനുഷ്യരുടെ നീതിപൂർവമായ പുനരധിവാസം അടിസ്ഥാനപരമായി സാമൂഹികവും രാഷ്ട്രീയവുമായ ഇടപെടലുകൾ കൊണ്ട് മാത്രം പരിഹരിക്കാനാകുന്ന ഒന്നാണ്.

മറ്റെല്ലാ പരിസ്ഥിതിപ്രശ്നങ്ങളെയും പോലെ, ഒരു പക്ഷെ അവയേക്കാളും തീവ്രമായി, വർഗസംഘർഷങ്ങളും മുതലാളിത്തത്തിൻറെ മറ്റ് ആന്തരിക വൈരുദ്ധ്യങ്ങളും പ്രകടമാകുന്ന വേദികളാണ് കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനവും തുറന്നിടുന്നത് എന്നർത്ഥം. ആഖ്യാനങ്ങൾ മാറുന്നുണ്ടാകാം. പക്ഷെ, വസ്തുതകൾ മാറുന്നില്ല. പരിസ്ഥിതിപ്രശ്നങ്ങളുടെ ശാസ്ത്രവും അർത്ഥശാസ്ത്രവും വർഗ്ഗസ്വഭാവവും ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു ജനപക്ഷരാഷ്ട്രീയം ആഗോള തലത്തിൽ നിർണായകശക്തിയായി ഉയർന്നു വന്നില്ലെങ്കിൽ ബഹുഭൂരിപക്ഷം മനുഷ്യർക്ക് പ്രത്യാശക്ക് വകയില്ല. എത്ര തന്നെ മൂലധന നിക്ഷേപങ്ങൾ ഏതൊക്കെ മേഖലകളിൽ ഉണ്ടായാലും.

ചോദ്യം : കേരളം മറ്റൊരു തെരഞ്ഞെടുപ്പിൻറെ പടിവാതിൽക്കൽ ആണല്ലോ. പാട്രിയാർക്കി അതിൻറെ വേരുകൾ ആഴത്തിൽ ഉറപ്പിച്ചിട്ടുള്ളതും സമൂഹത്തിൽ അധികാരപ്രയോഗം നടത്തുന്നതും രാഷ്‌ട്രീയ, സാമൂഹ്യ മേഖലകളിൽ പുരുഷൻ കൈയ്യടക്കി വെച്ചിരിക്കുന്ന ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടാത്ത രാഷ്ട്രീയാധികാരത്തിൻറെ ബലത്തിൽ കൂടിയാണ്. ഇത് തിരിച്ചറിയാത്തവരല്ല കേരളത്തിലേ ഫെമിനിസ്റ്റുകളും മറ്റു പുരോഗമനാശയ പ്രവർത്തകരും. ഏന്നിട്ടും, പാർട്ടികൾക്കുള്ളിൽ നിന്നുള്ള, ഒറ്റപ്പെട്ട ചില പ്രതിഷേധ സ്വരങ്ങളല്ലാതെ , തൊണ്ണൂറു ശതമാനത്തിലധികം നിയമസഭാ സീറ്റുകളും തങ്ങൾക്കായി സംവരണം ചെയ്‌തിരിക്കുന്ന വൃദ്ധ പുരുഷ നേതൃത്വങ്ങൾക്കെതിരെ ഉറച്ച ശബ്ദങ്ങൾ നമ്മുടെ സാമൂഹ്യ മണ്ഡലത്തിൽ ഉയരാത്തത് എന്ത് കൊണ്ടാവും? രാഷ്‌ട്രീയ പാർട്ടികൾക്ക് പുറത്തുള്ള നമ്മുടെ പൊതു സാംസ്‌കാരിക മണ്ഡലം ഇപ്പോഴും കനത്ത നിശ്ശബ് ദതയി ലാണ്. പാട്രിയാർക്കിയുടെ നീണ്ട കരങ്ങളെ ഭയപ്പെടുന്നുണ്ടോ കേരളത്തിലെ പുരോഗമനാത്മക സ്ത്രീ പക്ഷം ? അതോ ലൈംഗിക, മീ റ്റൂ ചർച്ചകൾക്കപ്പുറം പാട്രിയാർക്കിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തെ ചോദ്യം ചെയ്യാൻ നമ്മുടെ സ്ത്രീപക്ഷം ഇനിയും വളർന്നിട്ടില്ലേ ? കേരള നിയമസഭയിലേയ്ക്ക് ശരിയായ പ്രാതിനിധ്യ സ്വഭാവം ഉൾക്കൊണ്ടു കൊണ്ട് അമ്പതു ശതമാനം സീറ്റുകളിലേക്ക് സ്ത്രീകൾ മത്സരിക്കുന്ന, മന്ത്രിസഭയിൽ അമ്പതു ശതമാനം വനിതാ പ്രതിനിധ്യം ഉള്ള, സമൂഹത്തിൻറെ എല്ലാ അധികാര മേഖലകളിലും സ്ത്രീകൾക്ക് തുല്യ പ്രാതിനിധ്യം ലഭിക്കുന്ന ഒരു കാലം എന്ന് വരും ? എന്ന് കിട്ടും നമ്പർ വൺ കേരളത്തിനൊരു വനിതാ മുഖ്യമന്ത്രിയെ?

ഉത്തരം (അജിത് ബാലകൃഷ്ണൻ)

തിരഞ്ഞെടുപ്പിലെ സ്ത്രീപ്രാതിനിധ്യം വീണ്ടുമൊരിക്കൽക്കൂടി സജീവമായ ചർച്ചാവിഷയമായി മാറുമ്പോൾ ഓർത്തു പോകുന്നത് ഏതാനും മാസം മുൻപ് നടന്ന തദ്ദേശ സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞെടുപ്പാണ്. ഈ വിഷയത്തിൽ ഏറെ ശുഭാപ്തിവിശ്വാസം ഉയർത്തിയ ഒന്നായിരുന്നു അതിൻറെ പരിസമാപ്തി. നേതൃനിരയിലേക്ക് സ്ത്രീകളുടെയും പാർശ്വവല്ക്കരിക്കപ്പെട്ട ജനവിഭാഗങ്ങളുടെയും ഇടയിൽനിന്നുള്ളവർ കടന്നുവരുന്നുണ്ട് എന്നുറപ്പ് വരുത്താൻ ഇടതുപക്ഷപാർട്ടികളുടെ ബോധപൂർവ്വമായ ശ്രമം കണ്ട ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പായി അത് ചരിത്രത്തിലിടം പിടിച്ചു.തിരുവനന്തപുരം കോർപ്പറേഷന്റെ മേയറായി 21 വയസ്സുകാരിയായ സി. പി എമ്മിലെ ആര്യ രാജേന്ദ്രൻ അധികാരമേറ്റെടുത്തത് രാജ്യവ്യാപകമായ മാധ്യമശ്രദ്ധ നേടാനിടയാക്കി. അങ്ങിനെ രാജ്യത്തെ ഏറ്റവും പ്രായം കുറഞ്ഞ മേയറായി ആര്യ മാറി. ഒറ്റപ്പെട്ട ഒരു സംഭവമല്ലായിരുന്നു അത്. ഇടതുപക്ഷം അധികാരത്തിൽ വന്ന നിരവധി തദ്ദേശസ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ തലപ്പത്തേക്ക് സ്ത്രീകൾ തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. അവരിൽ ഭൂരിഭാഗവും യുവത്വത്തിന്റെ ആദ്യ പടവുകൾ പിന്നിടാത്തവരായിരുന്നു. മാത്രമല്ല, status quo-യെ അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ വിറളി പിടിപ്പിക്കാൻ പോരുന്ന ചില വിജയങ്ങളും അക്കൂട്ടത്തിലുണ്ടായിരുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന് പത്തനാപുരം ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത്‌ അധ്യക്ഷയായി തിരഞ്ഞടുക്കപ്പെട്ട ആനന്ദവല്ലിയുടെയും വാമനപുരം ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത് അധ്യക്ഷ കോമളത്തിന്റെയും മലമ്പുഴ പഞ്ചായത്തിലെ പ്രസിഡൻ്റ് രാധിക മാധവൻ്റെയും പോലുള്ള വിജയങ്ങൾ. തന്റെ ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്തിലെ പാലോട് സര്‍ക്കാര്‍ ആശുപത്രിയിലെ ശുചീകരണ തൊഴിലാളിയായിരുന്നു കോമളം. പത്തനാപുരം ബ്ലോക്ക് പഞ്ചായത്ത് ഓഫീസിയിലെ താത്കാലിക ശുചീകരണ തൊഴിലാളി ആയിരുന്നു ആനന്ദവല്ലി. മലമ്പുഴ ഡാമിനടുത്തുള്ള എലവുത്താൻ ആദിവാസി കോളനിയിലെ ശുചിമുറി പോലുമില്ലാത്ത ഒരു വീട്ടിൽ താമസിക്കുന്ന ബിരുദാനന്തര ബിരുദ വിദ്യാർത്ഥിയായ രാധിക പഠനച്ചിലവ് കണ്ടെത്തിയിരുന്നത് ആടിനെ വളർത്തിയായിരുന്നു.എന്നാൽ. സ്ത്രീ പ്രാതിനിധ്യത്തിലുണ്ടായ ഗുണപരമായ അത്തരം മാറ്റങ്ങൾ നിയമസഭാതിരഞ്ഞെടുപ്പിലെ സ്ഥാനാർഥിപ്പട്ടികയിൽ ആവർത്തിക്കാൻ ഇടതുപക്ഷത്തിനായില്ല. ഐക്യ ജനാധിപത്യ മുന്നണിയുടെയും ബി.ജെ.പി യുടെയും സ്ഥാനാർഥി പട്ടികകളും ഇക്കാര്യത്തിൽ പ്രതീക്ഷകളൊന്നും നൽകുന്നില്ല. അതുകൊണ്ട്, വനിതാ പ്രതിനിധികളുടെ എണ്ണത്തിൽ വരും നിയമസഭയിൽ സാരമായ എന്തെങ്കിലും മാറ്റമുണ്ടാകുമെന്ന് കരുതാൻ വയ്യ. വിവിധ ശാക്തിക ചേരികളുടെ ബലതന്ത്രങ്ങൾ. വിജയസാധ്യതകളുടെ സങ്കീർണ ഗണിതം. ഇവക്കെല്ലാമിടയിൽ നിയമസഭയിലെ സ്ത്രീകളുടെ ‘ന്യൂനപക്ഷ’ പദവി മാറ്റിയെടുക്കുക അചിന്തനീയമായ കാര്യമാണ് എന്നതിൽ എല്ലാ രാഷ്ട്രീയ പാർട്ടികൾക്കും ഒരേ അഭിപ്രായമാണ്. അങ്ങിനെ തദ്ദേശ സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്ക് കഴിഞ്ഞ വർഷാവസാനം നടന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പ് സ്ത്രീമുന്നേറ്റങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഒരു അപവാദമോ മായക്കാഴ്ച്ചയോ മാത്രമായി മാറുന്നു. അതിൽ വലിയ അത്ഭുതത്തിനവകാശമില്ല. ഒരു സുപ്രഭാതത്തിൽ പൊടുന്നനെ ചരിത്രം വഴിമാറി ഒഴുകിത്തുടങ്ങുമെന്ന് പ്രതീക്ഷിക്കുക വയ്യല്ലോ. സ്ത്രീകളുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതങ്ങളെയും അവരുടെ സമരചരിത്രങ്ങളെയും തമസ്ക്കരിച്ചതിന്റെ ചരിത്രം കൂടിയാണ് കേരളത്തിന്റെ ഇന്നേവരെയുള്ള രാഷ്ട്രീയചരിത്രം. അവഗണിക്കപ്പെടുകയും അദൃശ്യരാക്കപ്പെടുകയും ചെയ്ത സ്ത്രീകളായ നിരവധി രാഷ്ട്രീയപ്രവർത്തകരുടെ കഥകൾ ഈ ചരിത്രത്തിന് പറയാനുണ്ട്. അക്കമ്മ ചെറിയാനെയും കുട്ടിമാളു അമ്മയെയും പോലുള്ള ആദ്യകാല സ്വാതന്ത്ര്യസമരസേനാനികളായ സ്ത്രീകളുടെ അനുഭവങ്ങൾ തൊട്ട് സമകാലീനരാഷ്ട്രീയത്തിൽ അനാവൃതമാകുന്ന സ്ത്രീയനുഭവങ്ങൾ വരെ. “കേരം തിങ്ങും കേരള നാട് കെ. ആർ. ഗൗരി ഭരിച്ചീടും” എന്ന മുദ്രാവാക്യം നാട് നീളെയുയർന്ന എൺപതുകളിലെ ഒരു തിരഞ്ഞെടുപ്പ് കാലം കേരളത്തിന് ഒരു വനിതാമുഖ്യമന്ത്രിയെ കാട്ടികൊടുക്കുമെന്ന തോന്നലുണ്ടാക്കിയെങ്കിലും അത് ക്ഷണികമായിരുന്നു.

ഇപ്പോഴത്തെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിലേക്ക് തിരിച്ചു വരാം. തങ്ങൾക്ക് സ്ഥാനാർത്ഥിത്വം നിഷേധിച്ചതിന്റെ പേരിൽ കോൺഗ്രസിനകത്ത് ലതിക സുഭാഷും ബിജെപിക്കകത്ത് ശോഭാ സുരേന്ദ്രനും ഉയർത്തിയ കലാപക്കൊടി ചരിത്രപരമെന്ന് കരുതുന്നവരുണ്ട്. എന്തോ, എനിക്കങ്ങിനെ തോന്നുന്നില്ല. തല മുണ്ഡനം ചെയ്ത് പ്രതിഷേധിച്ച ലതിക സുഭാഷിന്റെ മുഖം കുറെ കാലം കൂടിയെങ്കിലും കേരളത്തിന്റെ രാഷ്ട്രീയമനസ്സിൽ അസ്വാരസ്യങ്ങൾ ഉയർത്തിക്കൊണ്ട് നിലനിന്നേക്കാം. എന്നാലത് കോൺഗ്രസിനകത്ത് സ്ത്രീകളോടുള്ള സമീപനത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ എന്തെങ്കിലും അടിസ്ഥാനപരമായ മാറ്റങ്ങളുണ്ടാക്കുമോ? സംശയമാണ്. കഴക്കൂട്ടത്ത് സീറ്റ് ലഭിച്ചതോടെ ശോഭ സുരേന്ദ്രന്റെ പുരുഷാധിപത്യത്തിനെതിരെയുള്ള പ്രതിഷേധവും അടങ്ങും. “രാഷ്ട്രീയരംഗത്തുള്ള പുരുഷന്മാര്‍ പുനര്‍വിചിന്തനത്തിനു തയ്യാറാകുന്ന സാഹചര്യമാണ് ഈ കാഴ്ചയില്‍നിന്ന് ലഭിക്കുക” എന്ന് ലതിക തലമുണ്ഡനം ചെയ്തതിനെക്കുറിച്ച് പ്രതികരിച്ച ശോഭ ഇനിയിപ്പോൾ ‘നോക്കൂ ഞങ്ങളുടെ പാർട്ടി എത്ര വ്യത്യസ്തമാണ്’ എന്ന് പറഞ്ഞേക്കാനും മതി. സ്ഥാനാർത്ഥികളുടെ, സ്ഥാനം കാംക്ഷിക്കുന്നവരുടെ, മോഹഭംഗങ്ങളുണ്ടാക്കുന്ന ഒറ്റപ്പെട്ട പ്രതിഷേധങ്ങൾ, അതിന്റെ ന്യായാന്യായങ്ങൾ എന്തു തന്നെയായാലും കാതലായ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കാൻ ഉതകുന്നതല്ല. സ്ത്രീകൾക്ക് കൂടുതൽ പരിഗണന വേണമെന്ന കാര്യത്തിൽ ടി. എൻ സീമയെ പോലുള്ള സി. പി. എം വനിതാനേതാക്കൾക്കും അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമില്ല. മാതൃഭൂമിയോട് അവർ പറഞ്ഞത് പുരുഷാധിപത്യമുള്ള കേരളീയ സമൂഹത്തിന്റെ ഒരു പരിച്ഛേദമായാണ് ഇതിനെ കാണുന്നത് എന്നാണ്. സ്ത്രീകള്‍ക്ക് ഇതില്‍ കൂടുതല്‍ പരിഗണന നല്‍കേണ്ടതുണ്ടെന്ന് നേതൃനിരയിലുള്ളവരെകൊണ്ട് ചിന്തിപ്പിക്കേണ്ടത് അതത് പാര്‍ട്ടികളില്‍ പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്ന സ്ത്രീകളുടെ ഉത്തരവാദിത്വമാണെന്ന് അവർ കരുതുന്നു.പക്ഷെ, രാഷ്ട്രീയത്തിൽ കരയുന്ന കുട്ടിക്കല്ല പിൻബലമുള്ള കുട്ടിക്കാണ് പാല് എന്നതാണ് ചരിത്രപാഠം. ഇടത് വലത് ഭേദമില്ലാതെ നമ്മുടെ രാഷ്ട്രീയപാർട്ടികളിൽ നിലനിൽക്കുന്ന പാട്രിയാർക്കൽ അധികാരഘടനയിൽ അങ്ങിനെയൊരു പിൻബലം ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കുക സ്ത്രീകളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അത്ര എളുപ്പമല്ല.വലതുപക്ഷം അവരുടെ സഹജമായ ലോകവീക്ഷണത്തിന്റെ പരിമിതികളാൽ തന്നെ പാട്രിയാർക്കിയെ വെല്ലു വിളിക്കുന്നതിൽ അപര്യാപ്‌തമാണ്. മുഖ്യധാരാ ഇടതുപക്ഷമാകട്ടെ ഒരു കാലത്ത് സോവിയറ്റ് യൂണിയനിൽ നിന്ന് എത്തിയിരുന്ന മാർക്‌സിസ്റ്റ് പാഠപുസ്തകങ്ങളിലെ ലളിതസമവാക്യങ്ങൾക്ക് ലോകത്തെ സമസ്തപ്രശ്നങ്ങൾക്കും പരിഹാരം കണ്ടെത്താമെന്ന മൂഢവിശ്വാസത്തിൽ നിന്ന് ഇനിയും പുറത്ത് കടന്നിട്ടുമില്ല. അതുകൊണ്ട്, സ്ത്രീകളുടെയും ദളിതരെയും ആദിവാസികളെയും പോലുള്ള പാർശ്വവത്കൃത സാമൂഹങ്ങളുടെയും പ്രശ്നങ്ങളെയും കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം പോലുള്ള പുതിയ കാലത്തിന്റെ വെല്ലുവിളികളെയും ഏറ്റെടുക്കുന്നതിൽ അവരും സൈദ്ധാന്തികമായി ദുർബലരായി തുടരുന്നു. ഇത് സിദ്ധാന്തങ്ങളുടെ കാര്യം. പ്രയോഗത്തിന്റെ മണ്ഡലം അതിലും സങ്കീർണമാണ്. സൈദ്ധാന്തികമായ ന്യായീകരണങ്ങൾക്കൊണ്ട് മാത്രമല്ല ഒരു അധികാരഘടനയും നിലനിന്നുപോരുന്നത്. അധികാരത്തിന്റെ നിക്ഷിപ്ത താൽപര്യങ്ങളെ പിഴുതെറിയാൻ അധികാരഘടനയുടെ സൈദ്ധാന്തികാടിത്തറയെ വെല്ലുവിളിക്കാനായതുകൊണ്ട് മാത്രം കാര്യമില്ല. ഘടനയെത്തന്നെ പൊളിച്ചെഴുതാനൊക്കുന്ന പ്രയോഗത്തിന്റെ സാധ്യതകളെ കണ്ടെത്തണം. ആശയത്തെ ലോകത്തെ മാറ്റിപണിയാൻ കെല്പുള്ള ഭൗതികശക്തിയാക്കി മാറ്റണം. ഇതിന് കഴിയാത്തതാണ് കേരളത്തിലെ സ്ത്രീമുന്നേറ്റങ്ങൾ ഇന്ന് നേരിടുന്ന ഏറ്റവും വലിയ വെല്ലുവിളി എന്ന് എനിക്ക് തോന്നുന്നു.

ഫെമിനിസത്തിന്റെ കാഴ്ച്ചപ്പാടിലൂടെ കേരളത്തിലെ രാഷ്ട്രീയ സാമൂഹ്യ മാറ്റങ്ങളെ നോക്കിക്കാണാനും ജാഗരൂകരായി പ്രതികരിക്കാനും കഴിയുന്ന ബുദ്ധിജീവികളുടെയും ആക്ടിവിസ്റ്റുകളുടെയും ശക്തമായ ഒരു സാനിധ്യം ഇവിടെയുണ്ട്. ഇല്ലാത്തത് ജീവിതത്തിന്റെ സമസ്തമേഖലകളിലും പിടി മുറുക്കിയിട്ടുള്ള പാട്രിയാർക്കിയെ വെല്ലുവിളിക്കാൻ പോന്ന ശക്തവും സുസംഘടിതവുമായ സ്ത്രീപ്രസ്ഥാനങ്ങളാണ്. ഇത്തരം ശക്തമായ രാഷ്ട്രീയ മുന്നേറ്റങ്ങളുടെ അഭാവത്തിൽ തുല്യപദവിയും തുല്യ അവകാശങ്ങളും ഉള്ള ഒരു വിഭാഗമായി മാറാൻ സ്ത്രീകൾക്കാകില്ല. അപ്പോൾ സ്ത്രീവിമോചനത്തെക്കുറിച്ചുള്ള സംസാരം ഇല്ലാതാകുകയും പകരം പാട്രിയാർക്കിക്ക് ക്ഷതമൊട്ടുമേൽപ്പിക്കാത്ത, ആണധികാരത്തെ വെല്ലുവിളിക്കാത്ത, “സ്ത്രീ ശാക്തീകരണത്തെ” കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകൾക്ക് മേൽക്കൈ കൈവരികയും ചെയ്യുന്നു. ഇതാണ് കഴിഞ്ഞ കുറേ കാലമായി നമ്മൾ കണ്ടു വരുന്നത്. ഇതിന്റെ കൂടെ ചേർത്തു വായിക്കേണ്ട ഒന്നാണ് ഇവിടെ കഴിഞ്ഞ കുറച്ച് കാലങ്ങളായി വളർന്നുവരുന്ന യഥാസ്ഥിതിക മധ്യവർഗത്തിന്റെ സ്വാധീനം. ജാതി വെറിയും അസഹിഷ്ണുതയും ദുരഭിമാനവും പെൺപേടിയും ആണകോയ്മയും ഒക്കെയാണ് ഈ വർഗത്തിന്റെ മുഖമുദ്ര. കേരളത്തിനകത്തും പുറത്തും നടന്ന സാമൂഹ്യമാറ്റങ്ങൾ സാധ്യമാക്കിയ അവസരങ്ങളിൽ നിന്ന് സ്വായത്തമാക്കിയ സാമൂഹ്യസുരക്ഷിതത്വവും സ്ഥാനമാനങ്ങളും തരക്കേടില്ലാത്ത പണവും ഉള്ള ഈ പുത്തൻ യാഥാസ്ഥിതിക വർഗം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഗണിതങ്ങളെ മാറ്റി മറിക്കാൻ പോന്ന ദൃശ്യപരതയും സ്വാധീനവും ഉള്ള ഒരു വിഭാഗമാണ്. ഇവരുടെ ഈ “വിലപേശൽ ശേഷി” ഏറ്റവും പ്രതികൂലമായി ബാധിക്കുക, സ്ത്രീകൾ, സാമൂഹ്യവും സാമ്പത്തികവുമായി പിന്നോക്കം നിൽക്കുന്നവർ, പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ടവർ തുടങ്ങിയ വിഭാഗങ്ങളുടെ താല്പര്യങ്ങളെയായിരിക്കും.

അതേസമയം, തദ്ദേശ സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളിലേക്കുള്ള തിരഞ്ഞടുപ്പുകളിലൂടെയും മറ്റും ചെറുപ്പക്കാരായ സ്ത്രീകൾ വ്യാപകമായി രാഷ്ട്രീയത്തിലേക്ക് വരുന്നതും അവർ പ്രാദേശിക രാഷ്ട്രീയത്തിൻ്റെ ദൈനംദിന പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് ചുക്കാൻ പിടിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നതും ഒരു പുതിയ സ്ത്രീപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ സംസ്ക്കാരത്തിലേക്കുള്ള വഴി തുറന്നിടുന്നുമുണ്ട്. അങ്ങിനെ സ്ത്രീകൾ പ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്കകത്ത് അവഗണിക്കാനൊക്കാത്ത ശക്തിയായി മാറിയാൽ, അവരുടെ പിൻബലത്തിൽ ശക്തമായ സ്ത്രീനേതൃത്വങ്ങളും ഉണ്ടായിവരും. പാട്രിയാർക്കിയെ വെല്ലുവിളിക്കാനാകുക ഇങ്ങനെയുള്ള മാറ്റങ്ങളിലൂടെ മാത്രമാണ്. സ്വയമേവ, സ്വാഭാവികമായി, ഈ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടാകുമെന്ന് കരുതുക വയ്യ. ആ വഴിയേ പോകാൻ, ഫെമിനിസത്തിന്റെ അന്തഃസത്ത ഉൾക്കൊള്ളുന്ന ഒരു രാഷ്ട്രീയ സംസ്ക്കാരത്തിലേക്ക് ഈ ചെറുപ്പക്കാരെ നയിക്കാൻ കെല്പുള്ള നേതൃത്വവും ഇഛാശക്തിയും എങ്ങിനെ എവിടെനിന്ന് ഉണ്ടായി വരും എന്നതാണ് കാതലായ പ്രശ്‍നം. അത് നടന്നില്ലെങ്കിൽ, വരും വർഷങ്ങളിൽ കേരളത്തിൽ ഒരു വനിതാ മുഖ്യമന്ത്രി ഉണ്ടായാൽ തന്നെയും, കേരളത്തിലെ സ്ത്രീജീവിതത്തിൽ കാര്യമായ ഗുണപരമായ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടാകില്ല. പാട്രിയാർക്കിയുടെ തടവുകാരിയായിരിക്കും അവരും. ഒരു വനിതാ പ്രധാനമന്ത്രി തന്നെ നമ്മുക്ക് ഉണ്ടായിരുന്നു. കുറച്ച് കാലം രാജ്യത്തെ ഭരണകക്ഷിയുടെ ചുക്കാൻ പിടിച്ചിരുന്നത് ഒരു വനിതയായിരുന്നു. കേരളത്തിൽ ഇതുവരെ ഉണ്ടായിട്ടില്ലെങ്കിലും മറ്റ് പല സംസ്ഥാനങ്ങളിലും വനിതാ മുഖ്യമന്ത്രിമാരുണ്ടായിട്ടുമുണ്ട്. അവർക്കൊന്നും ഇക്കാര്യത്തിൽ വലിയ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടാക്കാൻ കഴിഞ്ഞിട്ടില്ലെന്നോർക്കുക.

ഒറ്റക്കും കൂട്ടായുമൊക്കെ ഐടി കമ്പനികൾ ജീവനക്കാരെ പലപ്പോഴും പിരിച്ചുവിടാറുണ്ട്. അതൊന്നും പൊതുവേ വലിയ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്ക് വഴിവെയ്ക്കുകയോ മാധ്യമശ്രദ്ധ ആകർഷിക്കുകയോ ചെയ്യാറില്ല. എന്നാൽ ഈ പതിവ് തെറ്റിച്ച ഒരു പിരിച്ചുവിടൽ വിവരസാങ്കേതിക മേഖലയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കമ്പനികളിലൊന്നായ ഗൂഗിളിൽ ഇക്കഴിഞ്ഞ ഡിസംബറിൽ നടന്നു. അതിന്റെ എത്തിക്കൽ ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ് ടീമിന്റെ ലീഡുകളിലൊരാളായ ടിംനിറ്റ് ഗെബ്രുവിനെ (Timnit Gebru) ജോലിയിൽ നിന്നും പറഞ്ഞു വിട്ടതായിരുന്നു ആ സംഭവം. നിർമിതബുദ്ധിയിൽ (Artificial Intelligence) ഗൂഗിൾ നടത്തുന്ന ചില ഗവേഷണങ്ങളുടെ പ്രത്യാഘാതങ്ങൾ, കറുത്തവരടക്കമുള്ള ന്യൂനപക്ഷങ്ങളെ ജോലിക്കെടുക്കുന്നതിൽ കാട്ടുന്ന അലംഭാവം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ച് ഗെബ്രു ഉയർത്തിയ വിമർശനങ്ങളാണ് ഗൂഗിളിനെ ചൊടിപ്പിച്ചത് എന്ന് റിപ്പോർട്ടുകൾ പറയുന്നു.

ഈ പുറത്താക്കൽ വലിയ പ്രതിഷേധങ്ങൾക്കിടയാക്കുമെന്ന് ഗൂഗിൾ കരുതിയിരുന്നോ എന്നറിയില്ല. അതെന്തായാലും കമ്പനിയുടെ അകത്തളത്തിൽ പുകയുകയും ഒതുങ്ങുകയും ചെയ്യുന്ന ഒരു പതിവ് അസ്വാരസ്യമായി ഗെബ്രുവിന്റെ പുറത്താക്കൽ ഒതുങ്ങിയില്ല. ഗൂഗിളിനകത്തും പുറത്തും അതിനെച്ചൊല്ലി ഒട്ടേറെ ചർച്ചകളും പ്രതിഷേധങ്ങളും ഉണ്ടായി. ഇപ്പോഴും ആ പ്രതിഷേധങ്ങളുടെ അനുരണനങ്ങൾ തുടരുന്നു. ഡോ. ടിംനിറ്റ് ഗെബ്രുവിനൊപ്പം എന്ന ഐക്യദാർഢ്യ പ്രഖ്യാപനത്തിൽ ഒപ്പുവെച്ച ഏഴായിരത്തോളം പേരിൽ 2695 വ്യക്തികൾ ഗൂഗിൾ ജോലിക്കാരാണെങ്കിൽ ബാക്കിയുള്ളവർ പുറത്തുള്ള അക്കാദമിക്കുകളും ഗവേഷകരും സിവിൽ സൊസൈറ്റി ആക്റ്റിവിസ്റ്റുകളും ആയിരുന്നു. ‘ബിഗ് ടെക്’ എന്ന ഓമനപ്പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്ന വിവരസാങ്കേതിക വിദ്യയിലെ അതിഭീമന്മാരായ കമ്പനികളുടെ ചരിത്രത്തിലാദ്യമായിട്ടായിരിക്കണം ഇങ്ങനെയൊരു സംഭവം ഉണ്ടാകുന്നത്.

നിർമിതബുദ്ധിയുടെ മേഖലയിൽ ശ്രദ്ധേയമായ ഗവേഷണങ്ങളിലൂടെ ശ്രദ്ധയാകർഷിച്ച ഒരു യുവശാസ്ത്രജഞയാണ് ടിംനിറ്റ് ഗെബ്രു. പ്രത്യേകിച്ച് അത്തരം സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ സാമൂഹികമായ പ്രത്യാഘാതങ്ങളെക്കുറിച്ചും നൈതികമായ വിവക്ഷകളെക്കുറിച്ചുമൊക്കെയുള്ള പഠനങ്ങൾ നടത്തിയാൾ. കേവലമായ അക്കാദമിക് താല്പര്യങ്ങളാൽ മാത്രം നയിക്കപ്പെടുന്ന ഒന്നല്ലായിരുന്നു അവരുടെ ഗവേഷണങ്ങൾ. ആദ്യകാല ജീവിതാനുഭവങ്ങൾ പിന്നീട് തൊഴിലിലും ഗവേഷണത്തിലുമൊക്കെയുള്ള തന്റെ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളിലും നിലപാടുകളിലും പ്രതിഫലിച്ചിട്ടുണ്ട് എന്ന് അവർ ഒരു അഭിമുഖത്തിൽ പറയുകയുണ്ടായിട്ടുണ്ട്.

എരിത്രിയൻ വംശജയായ ഗെബ്രു ജനിച്ചത് എത്യോപ്യയിൽ ആയിരുന്നു. എത്യോപ്യയും എരിത്രിയയും തമ്മിലുള്ള വർഷങ്ങളോളം നീണ്ടുനിന്ന തീവ്രസംഘർഷങ്ങളാൽ ജന്മനാട്ടിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്യേണ്ടി വന്ന അനേകരിൽ ചിലരായിരുന്നു ഗെബ്രുവും കുടുംബവും. കുട്ടിയായിരുന്നപ്പോഴേ അമേരിക്കയിൽ രാഷ്ട്രീയ അഭയം നേടാനായത് ഗെബ്രുവിന്റെ ജീവിതത്തിലെ നിർണായകമായ വഴിത്തിരിവായി. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും പ്രശസ്തമായ സർവ്വകലാശാലശാലകളിലൊന്നായ സ്റ്റാൻഫോർഡിൽനിന്ന് കംപ്യൂട്ടർ സയൻസിൽ ഡോക്ടറേറ്റ് നേടാനും ആ മേഖലയിൽ മൗലികമായ ഗവേഷണങ്ങൾ നടത്താനും അതുകാരണം അവർക്കായി. ഗൂഗിളിന് മുമ്പ് ഗെബ്രു ആപ്പിളിലും മൈക്രോസോഫ്ട് റിസേർച്ചിലും ജോലിയും ഗവേഷണവും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. അതോടൊപ്പം നിർമിതബുദ്ധിപോലുള്ള ആധുനിക സാങ്കേതികവിദ്യകളുടെ ഗവേഷണരംഗങ്ങളിൽ കറുത്ത കറുത്തവർഗക്കാരുടെ’ സാന്നിധ്യം വർദ്ധിപ്പിക്കുന്നതിനായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന Black in AI എന്ന സംഘടനയുടെ സ്ഥാപക കൂടിയാണ് അവർ. പക്ഷെ, അഭിമാനാർഹമായ ഈ നേട്ടങ്ങളുടെ പട്ടിക ഗൂഗിളിലെ ഗവേഷകജോലി നിലനിർത്താൻ ഗെബ്രുവിനെ സഹായിച്ചില്ല എന്നതാണ് വാസ്തവം. അസുഖകരമായ ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുന്നവർ അനിവാര്യമായും എസ്റ്റാബ്ലിഷ്‌മെന്റിന് അനഭിമതരായി മാറും എന്ന പൊതുതത്വം അവിടെയും നടപ്പാക്കപ്പെട്ടു.

ഒരു വ്യക്തിയുടെ കരിയർ ഗ്രാഫിലെ ഏറ്റവും ഇറക്കവും എന്ന നിലയിൽ ചുരുക്കി കാണേണ്ട ഒന്നല്ല ഈ സംഭവം. അതിലുമുപരിയായ മറ്റു ചില മാനങ്ങൾ കൂടിയുണ്ട് ഇതിന്. നിർമിതബുദ്ധി പോലുള്ള പുതിയ സാങ്കേതിക വിദ്യകളുടെ വികാസം ഒരു സവിശേഷസന്ധിയിൽ എത്തിനിൽക്കുകയാണ്. ഈ സാങ്കേതിക വിദ്യകളും അവയ്ക്ക് രൂപം കൊടുക്കുന്ന സ്ഥാപനങ്ങളും നമ്മുടെയൊക്കെ ജീവിതങ്ങളെ സമാനതകളില്ലാത്ത രീതിയിൽ സ്വാധീനിക്കുകയും പുനഃസൃഷ്ടിക്കുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന കാലമാണിത്. ഈ പ്രശ്നപരിസരത്തിന്റെ സങ്കീർണമായ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നിന്നു വേണം ഗെബ്രു സംഭവത്തിന്റെ വിവക്ഷകളെ മനസിലാക്കാൻ.

സ്വന്തം ബുദ്ധിയെ കവച്ചുവെയ്ക്കുന്ന യന്ത്രബുദ്ധിയെക്കുറിച്ച് മനുഷ്യർ ചിന്തിച്ചു തുടങ്ങുന്നത് ഈയടുത്ത കാലത്തൊന്നുമല്ല. ബുദ്ധിയിലും കഴിവിലും മനുഷ്യനെ വെല്ലുന്ന യന്ത്രങ്ങളെ കുറിച്ചുള്ള ഭാവനകൾ നമ്മുടെ മിത്തുകളിലും പഴങ്കഥകളിലും ആവർത്തിച്ച് പ്രത്യക്ഷപ്പെടുന്നുണ്ട്. ഈ ഭാവനകൾ പ്രയോഗസാധ്യതയുള്ള പരികല്പനകളായി മാറുന്നത് ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പകുതിയോടെ കംപ്യൂട്ടറുകൾ നിലവിൽ വന്നപ്പോഴാണ്. കമ്പ്യൂട്ടർ സയൻസിന്റെ ആദ്യകാല പ്രണേതാക്കളിൽ അഗ്രഗണ്യരായിരുന്ന അലൻ ട്യൂറിങ്ങിനെയും കാൾ വോൺ ന്യൂമാനെയും പോലുള്ള ശാസ്ത്രജ്ഞർ യന്ത്രബുദ്ധിയുടെ സാധ്യതകളെ കുറിച്ച് ബോധവാൻമാരായിരുന്നു.

ട്യൂറിംഗ് ‘മൈൻഡ്’ എന്ന ശാസ്ത്രജേണലിൽ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച “കമ്പ്യൂട്ടിംഗ് മെഷിനറിയും ഇന്റലിജൻസും” എന്ന പ്രബന്ധമായിരിക്കണം നിർമ്മിതബുദ്ധി എന്ന ആശയത്തിന് ശാസ്ത്രത്തിന്റെ സൈദ്ധാന്തികാടിത്തറ നൽകാനുള്ള ആദ്യ ശ്രമം. ഇരുപത്തൊന്നാം നൂറ്റാണ്ടാകുമ്പോഴേക്ക് ബുദ്ധിയുള്ള യന്ത്രങ്ങളുടെ പ്രതികരണങ്ങളെ മനുഷ്യരുടേതിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചറിയുക അസാധ്യമാകും എന്നായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രവചനം. നിർമ്മിതബുദ്ധി ആ കഴിവ് ആർജ്ജിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന് എങ്ങിനെ ഉറപ്പിച്ചു പറയാമെന്ന് കണ്ടെത്താനുള്ള ഒരു മാർഗവും അദ്ദേഹം നിർദ്ദേശിച്ചു. ഈ പരിശോധനയെ ട്യൂറിംഗ് ടെസ്റ്റ് എന്നാണ് വിളിച്ച് വരുന്നത്.

പക്ഷെ, പിന്നീടങ്ങോട്ടുള്ള കുറച്ചു ദശകങ്ങളിൽ നിർമിതബുദ്ധിയിലുള്ള ഗവേഷണങ്ങൾക്ക് വിവരസാങ്കേതികവിദ്യയിലെ മറ്റ് മേഖലകളിൽ ഉണ്ടായ പുരോഗതി കൈവരിക്കാനൊത്തില്ല. ഉടൻ ഉപയോഗമൂല്യം കണ്ടെത്താനൊക്കുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകൾ ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കാൻ കഴിയാത്തതായിരുന്നു ഒരു പ്രധാന കാരണം.

എന്നാൽ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെ ആ സ്ഥിതിക്ക് മാറ്റം വന്നു. നിർമ്മിത ബുദ്ധിയിൽ പൊതുവേയും, അതിന്റെ ഉപശാഖകളിൽ ഒന്നായ മെഷീൻലേർണിംഗിൽ പ്രത്യേകിച്ചും, വിപ്ലവകരമായ മാറ്റങ്ങളുണ്ടായി. ഈ പുതിയ സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്കൊന്നും തന്നെ അലൻ ട്യൂറിംഗ് പ്രവചിച്ചപോലെ ട്യൂറിംഗ് ടെസ്റ്റിനെ മറികടക്കാൻ ഇനിയുമായിട്ടില്ലായിരിക്കാം. പക്ഷെ, സാങ്കേതിക വിദ്യ ആ ദിശയിലേക്ക് അതിവേഗം പുരോഗമിക്കുകയാണ് എന്ന നിലയിലേക്കെത്തിയിട്ടുണ്ട് കാര്യങ്ങൾ.

ഇതിന് കാരണമായത് കമ്പ്യൂട്ടർ ശൃംഖലകളുടെ ആവിർഭാവവും അതിന്റെ സ്വാഭാവിക പരിണാമമെന്നോണം ഇന്റർനെറ്റ് സാങ്കേതികവിദ്യകൾക്ക് കൈവന്ന പ്രചുരപ്രചാരവും ആയിരുന്നു. 1989 ൽ ആയിരുന്നു സർ ടിമോത്തി ബേൺസ് ലീ എന്ന ബ്രിട്ടീഷ് ശാസ്തജ്ഞൻ വേൾഡ് വൈഡ് വെബിന് രൂപം കൊടുക്കുന്നത്. അത് മനുഷ്യരുടെ നിത്യജീവിതവ്യവഹാരങ്ങൾക്ക് ഒഴിച്ചു നിർത്താനൊക്കാത്ത അടിസ്ഥാനസൗകര്യങ്ങളിലൊന്നായി മാറിയത് വളരെ പെട്ടെന്നായിരുന്നു. മൊബൈൽ ഡാറ്റാ നെറ്റ് വർക്കുകളും സ്മാർട്ട് ഫോണുകളും ഈ പ്രവണതക്ക് വേഗം കൂട്ടി.

ഇതിന്റെ ഒരു അനന്തരഫലം മനുഷ്യരുടെ വൈയക്തികവും സാമൂഹികവും ആയ സകല വ്യവഹാരങ്ങളുടെയും വിവരങ്ങൾ സൂക്ഷിക്കപ്പെട്ടിട്ടുള്ള കൂറ്റൻ വിവരശേഖരങ്ങൾ ഇന്റർനെറ്റിനകത്ത് ഉണ്ടായിവന്നതാണ്. ബിഗ് ഡാറ്റ എന്ന് അറിയപ്പെടുന്ന ഈ വിവരശേഖരങ്ങൾ വിശകലനം ചെയ്യാനൊത്താൽ കിട്ടുന്ന ഉൾക്കാഴ്ചകളുടെ സാധ്യതകൾ ഭരണകൂടങ്ങളും കമ്പോള മുതലാളിത്തവും തിരിച്ചറിഞ്ഞു. പക്ഷെ, മനുഷ്യബുദ്ധിക്കോ സാധാരണ കമ്പ്യൂട്ടർ പ്രോഗ്രാമുകൾക്കോ വിശകലനം ചെയ്യാൻ പറ്റുന്നതിലും വളരെ വലുതായിരുന്നു ഈ ശേഖരങ്ങൾ.

നിർമ്മിത ബുദ്ധി വികസിപ്പിച്ചെടുക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങൾക്ക് പുതുജീവൻ കൈവരുന്നത് അങ്ങിനെയാണ്. ബിഗ് ഡാറ്റയെ മനനം ചെയ്യാനും അങ്ങിനെ പഠിച്ചെടുത്ത പാഠങ്ങളും ഉൾക്കാഴ്ച്ചകളും ഉപയോഗിച്ച് പ്രയോഗക്ഷമമായ തീരുമാനങ്ങളെടുക്കാനും പ്രവചനങ്ങൾ നടത്താനും കപ്യൂട്ടറുകളെ സജ്ജമാക്കുന്ന മെഷീൻ ലേണിംഗ് അൽഗോരിതങ്ങൾ (Machine learning algorithms) വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നതിലായിരുന്നു ഇത്തവണത്തെ ഊന്നൽ. ഏതെങ്കിലും ഒരു കൃത്യം നടത്തുന്നതിനായുള്ള അവിതര്‍ക്കിതവും കൃത്യവുമായ ഒരു കൂട്ടം നിർദ്ദേശങ്ങളുടെ ശ്രേണിയാണ് ഗണിതശാസ്ത്രത്തിലും കമ്പ്യൂട്ടർ സയൻസിലും അൽഗോരിതം എന്നറിയപ്പെടുന്നത്. വളരെ സങ്കീർണമാണ് മെഷീൻ ലേണിംഗ് അൽഗോരിതങ്ങൾ. കംപ്യൂട്ടർ സയൻസും ആധുനിക ഗണിതശാസ്ത്രവും തൊട്ട് ജീവശാസ്ത്രവും പ്രകൃതിവിജ്ഞാനവും വരെയുള്ള ശാസ്ത്രശാഖകളിൽ നിന്നുള്ള വിവരങ്ങളെയും ഉൾക്കാഴ്ച്ചകളെയും ഉപയോഗപ്പെടുത്തിയാണ് ഈ അൽഗോരിതങ്ങൾ വികസിപ്പിച്ചെടുക്കുന്നത്.

ഇന്ന് ഇങ്ങനെയുള്ള അൽഗോരിതങ്ങളുടെ സ്വാധീനം ഷോപ്പിംഗ്, ബാങ്കിംഗ്, സർക്കാർ സേവനങ്ങൾ തുടങ്ങിയ നിത്യജീവിതക്രിയകൾ തൊട്ട് പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പുകൾ പോലുള്ള രാഷ്ട്രീയ-സാമൂഹിക വ്യവഹാരങ്ങളിൽ വരെയുള്ള മനുഷ്യജീവിതത്തിന്റെ സമസ്ത മേഖലകളിലും പ്രകടമാണ്. നമ്മൾ എന്ത് കാണണമെന്നും എങ്ങിനെയൊക്കെ ചിന്തിക്കണമെന്നും എങ്ങിനെ പെരുമാറണമെന്നും ഒക്കെ നിശ്ചയിക്കുന്നത് അൽഗോരിതങ്ങളാണ്. തൊഴിലിലും വഴിയിലും വീട്ടിലും അവ നമ്മെ പിന്തുടരുന്നു. ഡിജിറ്റല്‍/വിവര സാങ്കേതികവിദ്യകളിലെ ഏറ്റവും പുതിയ കണ്ടെത്തലുകളും ഗതിമാറ്റങ്ങളും നമ്മുടെ ജീവിതത്തെ തിരിച്ചറിയാൻ പറ്റാത്ത രീതിയിൽ മാറിക്കൊണ്ടിരിക്കുന്നു. ഇന്ന് ആഗോളസമ്പദ് വ്യവസ്ഥയിലെ ഏറ്റവും വലിയ കമ്പനികൾ മിക്കതും ഈ രംഗത്തുള്ളവയാണ് – ഗൂഗിൾ ആമസോൺ, ആപ്പിൾ, ഫേസ്‌ബുക്, മൈക്രോസോഫ്റ്റ്… പക്ഷെ, നിർമ്മിതബുദ്ധിയുടെയും അൽഗോരിതങ്ങളുടെയും അനുബന്ധസാങ്കേതികവിദ്യകളുടെയും കാലം പുരോഗതിയുടെയും ശുഭപ്രതീക്ഷകളുടേതും മാത്രമല്ല, ഡിസ്‌ടോപിയൻ ഭീതികളുടേതു കൂടിയാണ്. ടിംനിറ്റ് ഗെബ്രു അടക്കമുള്ള അനവധി ഗവേഷകരുടെ പഠനങ്ങളും അവർ പങ്കുവെക്കുന്ന ആശങ്കകളും വിരൽ ചൂണ്ടുന്നത് അടിസ്ഥാനരഹിതമല്ല എന്ന വസ്തുതയിലേക്കാണ്. പ്രധാനമായും നാലു കാര്യങ്ങളെ ചൊല്ലിയുള്ളതാണ് ഈ സാങ്കേതികവിദ്യകളെക്കുറിച്ചുള്ള ഭീതികൾ:

ഒന്ന്, അവ സ്വന്തം പൗരന്മാരെ എല്ലായ്‌പ്പോഴും നിരീക്ഷണത്തിന് വിധേയമാക്കുന്ന പനോപ്റ്റികോണുകൾ തീർക്കാൻ ഭരണകൂടങ്ങളെ സഹായിക്കുന്നു. തടവുപുള്ളികളെ എ പ്പോഴും കാഴ്ചവട്ടത്തിൽ ഉണ്ടെന്ന് ഉറപ്പുവരുത്താൻ പാകത്തിൽ പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ജീവിച്ചിരുന്ന ജെറമി ബെൻതാം എന്ന സാമൂഹ്യ പരിഷ്കർത്താവ് രൂപകല്പന ചെയ്ത ജയിലാണ് പനോപ്റ്റികോൺ. 2013 -ൽ ഗാർഡിയൻ, വാഷിംഗ്‌ടൺ പോസ്റ്റ് തുടങ്ങിയ പത്രങ്ങളിലൂടെ എഡ്‌വേഡ്‌ സ്നോഡെൻ നടത്തിയ വെളിപ്പെടുത്തലുകൾ ജനാധിപത്യരാജ്യങ്ങളെന്ന് നമ്മൾ കരുതുന്ന രാജ്യങ്ങളിൽപോലും “Big brother is watching” എന്ന ഓർവെല്ലിയൻ ദുസ്വപ്നം സംഭവ്യമാണെന്ന് കാട്ടിത്തന്നു.

രണ്ട്, വ്യക്തികളുടെ സ്വകാര്യതയെ ഒരു പഴങ്കഥയാകുന്നതിൽ ഭരണകൂടങ്ങളെ പോലെ ഈ സാങ്കേതികവിദ്യകളെ വാണിജ്യവൽക്കരിക്കുന്ന കോർപറേറ്റുകളും വലിയ പങ്കു വഹിക്കുന്നു. അമേരിക്കൻ ചിന്തകയായ ശോഷാന സൂബോഫ് ഗൂഗിളും ഫേസ്ബുക്കും പോലുള്ള കമ്പനികൾ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്ന ഹൈടെക്ക് മുതലാളിത്തത്തിന് അർത്ഥവത്തായ ഒരു പേര് കൊടുത്തിട്ടുണ്ട് – സർവെയിലൻസ് ക്യാപിറ്റലിസം. വ്യക്തികളെ നിരന്തരമായി നിരീക്ഷണവിധേയരാക്കുകയും, അങ്ങിനെ ശേഖരിക്കുന്ന അവരെ കുറിച്ചുള്ള വിവരങ്ങൾ ചരക്കുവൽക്കരിക്കുകയും, പലപ്പോഴും അതിനപ്പുറം കടന്ന് വ്യക്തിയുടെ സ്വഭാവത്തെയും ആഗ്രഹങ്ങളെയും മാറ്റത്തക്ക രീതിയിലിലുള്ള സ്വാധീനം ചെലുത്തുകയും ചെയ്യുന്നു മുതലാളിത്തത്തിന്റെ ഈ പുത്തൻ രൂപം. ഈ കമ്പനികളുടെയൊന്നും യഥാർത്ഥ കസ്റ്റമേഴ്‌സ് നമ്മളല്ല. നമ്മളെ കുറിച്ചുള്ള ഏറ്റവും സൂക്ഷ്മമായ അറിവുകളുപയോഗിച്ച് ഏറ്റവും കൃത്യമായ പരസ്യങ്ങൾ നമ്മളിലേക്കെത്തിക്കാൻ അവരെ ആശ്രയിക്കുന്ന മറ്റു കമ്പനികളാണ്. 2019 ൽ ഗൂഗിളിന്റെ പരസ്യങ്ങളിൽനിന്നുള്ള വരുമാനം 13500 കോടി അമേരിക്കൻ ഡോളറായിരുന്നു. കമ്പനിയുടെ മൊത്ത വരുമാനത്തിന്റെ 70 ശതമാനത്തിൽ കൂടുതൽ. അതുപോലെ 8000 കോടിയലധികം വരുമാനമുള്ള ഫേസ്ബുക്കിന് പരസ്യങ്ങളിൽ നിന്നുള്ള വരുമാനം 99 ശതമാനത്തിൽ കൂടുതലും. ഗൂഗിളും ഫേസ്ബുക്കും മാത്രമല്ല ആമസോണും ആപ്പിളും മൈക്രോസോഫ്റ്റും ഉൾപ്പെടെയുള്ള മറ്റ് ‘ബിഗ് ടെക്’ കമ്പനികളും അൽഗോരിതങ്ങളുപയോഗിച്ചുള്ള സർവെയ്‌ലൻസും വിശകലനവും തങ്ങളുടെ വാണിജ്യതാല്പര്യങ്ങളുടെ അധീശത്വം ഉറപ്പിക്കാനായി ഉപയോഗിക്കുന്നവരാണ്.

മൂന്ന്, അൽഗോരിതങ്ങളെത്തിച്ചേരുന്ന അനുമാനങ്ങൾ അവയുടെ മൗലികമായ സ്വഭാവ സവിശേഷതകൾ കൊണ്ടുതന്നെ നിഷ്പക്ഷവും സ്വീകാര്യവും ആയിക്കൊള്ളണമെന്നില്ല. ഉദാഹരണത്തിന്, ഗണിതശാസ്ത്രപരമായ സംഭാവ്യതയെ അടിസ്ഥാനമാക്കി അൽഗോരിതങ്ങളെത്തുന്ന നിഗമനങ്ങൾ സ്വാഭാവിക നീതിയുടെ നിഷേധത്തിനും മനുഷ്യാവകാശനിഷേധങ്ങൾക്കും ഇടയാക്കാനുള്ള സാധ്യത വളരെ വലുതാണ്. അൽഗോരിതങ്ങളിൽ അന്തർലീനമായിട്ടുള്ള ഇത്തരം പ്രശ്നങ്ങളാൽ സാമൂഹ്യക്ഷേമപദ്ധതികളിൽനിന്ന് ഒഴിവാക്കപ്പെടുകയും സർക്കാർസംവിധാനങ്ങളിൽ നിന്ന് നീതി ലഭിക്കപ്പെടാതെ പോകുകയും ചെയ്യുന്ന നിരവധി പഠനങ്ങൾ ഉണ്ടാകുന്നുണ്ട്. മറ്റൊരു പ്രശ്‍നം, അൽഗോരിതങ്ങളെ പരിശീലിപ്പിക്കാനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഡാറ്റയിലെ പക്ഷപാതിത്വങ്ങളും ചായ്‌വുകളുമാണ് (bias). അൽഗോരിതങ്ങൾ ഉപയോഗിക്കുന്ന വിവരങ്ങളുടെ ശേഖരണത്തിലും തിരഞ്ഞെടുപ്പിലും മുൻവിധികൾ ഉണ്ടാകാമെന്ന് പല ഗവേഷകരും ചൂണ്ടികാട്ടിയിട്ടുണ്ട്. വർഗ്ഗപരവും വംശീയവും ജാതീയവും സാമ്പത്തികവും ഒക്കെയായ വിവേചനങ്ങളും അസമത്വങ്ങളും നിലനിൽക്കുന്ന ഒരു സമൂഹത്തിൽ നിന്ന് ശേഖരിക്കപ്പെടുന്ന സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ മുൻവിധികൾ നിറഞ്ഞതാണെങ്കിൽ അതിലത്ഭുതപ്പെടാനില്ലല്ലോ. ഡാറ്റയിലെ ഇത്തരം ചായ്‌വുകൾ അൽഗോരിതങ്ങളുടെ മുൻവിധികളായി മാറാനുള്ള സാധ്യത വളരെ വലുതാണ്.

നാല്, ഈ പുതിയ സാങ്കതികവിദ്യകളുടെ പ്രകടമല്ലാത്ത ചെലവുകളും പാരിസ്ഥിതികാഘാതങ്ങളും പലപ്പോഴും നമ്മൾ ഊഹിക്കുന്നതിലും വളരെ വലുതാണ്.

ഇത്തരം വിമർശനങ്ങൾ തങ്ങളുടെ വിശ്വാസ്യതക്ക് കാര്യമായ കോട്ടം തട്ടിക്കുമെന്ന നില വന്നപ്പോഴാണ്, ഗൂഗിളിനെ പോലുള്ള വലിയ കമ്പനികൾ ഈ വിഷയങ്ങളിൽ സ്വന്തം നിലയിൽ ഗവേഷണം നടത്താനുള്ള ശ്രമങ്ങൾക്ക് തുടക്കം കുറിച്ചത്. ഗെബ്രു ജോലി ചെയ്തിരുന്ന എത്തിക്കൽ ആർട്ടിഫിഷ്യൽ ഇന്റലിജൻസ് ടീം അങ്ങനെയുള്ള ഒന്നായിരുന്നു. നിർമ്മിതബുദ്ധിയുടെ നൈതികവും സാമൂഹികവുമായ വിവക്ഷകളെ കുറിച്ചുളള ഗവേഷണ പഠനങ്ങൾക്ക് കോർപറേറ്റുകൾ തന്നെ മുൻകൈ എടുക്കുന്നത് സ്വാഗതാർഹമാണെങ്കിലും അതെത്രമാത്രം ഫലവത്താകും എന്നതിനെക്കുറിച്ച് സംശയങ്ങളുണ്ടാകുക ന്യായമാണ്. സ്വന്തം ബിസിനസ് താല്പര്യങ്ങളെ വെല്ലുവിളിക്കുന്ന ഗവേഷണഫലങ്ങളെ കമ്പനികൾ സ്വീകരിക്കാൻ തയ്യാറാകുമോ എന്ന പ്രസക്തമായ ചോദ്യമാണ് ഈ സംശയങ്ങൾക്ക് പിന്നിൽ. ഗെബ്രുവിന്റെ പുറത്താക്കലിന് കാരണമായ അപ്രകാശിത ഗവേഷണ പ്രബന്ധത്തിന്റെ വിശദവിവരങ്ങൾ എം.ഐ.ടി ടെക്നോളജി റിവ്യൂ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിലൂടെ കടന്നു പോയാൽ ഈ സംശയങ്ങൾ അസ്ഥാനത്തല്ലെന്ന് ബോധ്യപ്പെടും.

ഭാഷ ഉപയോഗിച്ച് അർത്ഥവത്തായ രചനകൾ നടത്താൻ നിർമിതബുദ്ധിയെ പ്രാപ്തമാക്കുന്ന ലാംഗ്വേജ് മോഡലുകളാണ് ഗെബ്രുവും മറ്റു ചിലരും ചേർന്ന് നടത്തിയ ഈ പഠനത്തിന്റെ വിഷയം. ഇന്റർനെറ്റിന്റെ പല ഭാഗങ്ങളിൽ നിന്നും ശേഖരിച്ച പാഠങ്ങളുടെ (texts) കൂറ്റൻ ശേഖരം ഉപയോഗിച്ചാണ് ഇത്തരം മോഡലുകളെ പരിശീലിപ്പിക്കുന്നത്. ഇതിനാവശ്യമായ വൈദ്യുതിയും അതിന്റെ കാർബൺ വികിരണമടക്കമുള്ള പാരിസ്ഥിതികാഘാതങ്ങളും കണക്കിലെടുക്കുമ്പോൾ ഇത്തരം സംരംഭങ്ങൾ ആശാസ്യമാണോ എന്ന ചോദ്യമാണ് ഗെബ്രുവും കൂട്ടരും വസ്തുതകൾ നിരത്തി ഉയർത്തുന്നത്. ഇത്തരം സാങ്കേതിക വിദ്യകളുടെ ചിലവു താങ്ങാനാകുന്നതും ഗുണം ലഭിക്കുന്നതും സമ്പന്നരായ സ്ഥാപനങ്ങൾക്ക് മാത്രമാണ്. അതേസമയം കാലാവസ്ഥാവ്യതിയാനം പോലുള്ള കാര്യങ്ങളുടെ ദൂഷ്യഫലങ്ങൾ അനുഭവിക്കുന്നത് ഈ പ്രോജെക്ടറ്റുകളുടെ ഗുണഭോക്താക്കൾ ആകാനൊക്കാത്ത സമൂഹത്തിലെ പാർശ്വവൽക്കരിക്കപ്പെട്ട ജനവിഭാഗങ്ങളും.

ഈ പ്രബന്ധത്തിലെ വേറൊരു പ്രധാന വിമർശനം നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ച അൽഗോരിതങ്ങളെ പരിശീലിപ്പിക്കാനായി ഉപയോഗിക്കുന്ന ഡാറ്റയിലെ പക്ഷപാതിത്വങ്ങളെയും ചായ്‌വുകളെയും കുറിച്ചുള്ളതാണ്. ഇന്റർനെറ്റിൽ നിന്ന് ആവാവുന്നത്ര പാഠങ്ങൾ/എഴുത്തുകൾ (texts) ശേഖരിക്കുകയാണ് അൽഗോരിതത്തെ ഏറ്റവും നന്നായി പരിശീലിപ്പിക്കാനുള്ള ഒരേയൊരു വഴി. ആ എഴുത്തുകളിൽ ഒരു വലിയ പങ്കും സമൂഹത്തിൽ നിലനിൽക്കുന്ന പുരുഷമേധാവിത്വത്തെയും വംശീയവും വർഗ്ഗപരവുമൊക്കെയായ വിവേചനങ്ങളെയും പ്രതിഫലിപ്പിക്കുകയും സാധൂകരിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് താനും. അർത്ഥത്തിൽ മാത്രമല്ല, ഭാഷാശൈലിയിലും പ്രയോഗത്തിലും പോലും. ഇവയിൽ നിന്നും എഴുതാൻ പഠിക്കുന്ന അൽഗോരിതം ഇത്തരം വിവേചനങ്ങളെയും ആശാസ്യമല്ലാത്ത പ്രവണതകളെയും ആന്തരവൽക്കരിക്കാനിടയുണ്ട്.

നിർമിതബുദ്ധിയുടെ ലാംഗ്വേജ് മോഡലുകളെ കുറിച്ചുള്ള ഇങ്ങനെയുള്ള വിമർശനങ്ങൾ ഉയർത്തിയിട്ടുള്ളത് ഗെബ്രുവും കൂട്ടുകാരും മാത്രമല്ല. ഏതാനും ദിവസം മുൻപാണ് ഓപ്പൺ എഐ എന്ന സ്ഥാപനത്തിലെയും സ്റ്റാൻഫോർഡ് യൂണിവേഴ്സിറ്റിയിലെയും ചില ഗവേഷകർ ഇത്തരം മോഡലുകളുടെ ദുഷ്ഫലങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യേണ്ടതിന്റെ അടിയന്തിര പ്രാധാന്യം ഊന്നി പറയുന്ന ഒരു ഗവേഷണ പഠനം പ്രസിദ്ധീകരിച്ചത്. ലാംഗ്വേജ് മോഡലുകളിൽ ഏറ്റവും പ്രചാരമുള്ള GPT-3 കറുത്തവർഗക്കാരെയും വിവേചിച്ച് കാണുന്നുവെന്ന് കാട്ടിത്തരുന്ന പഠനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്.

ഇതോടൊപ്പം ചേർത്തു വായിക്കേണ്ടുന്ന മറ്റൊരു ഗൗരവകരമായ പ്രശ്‍നം കൂടി ഗെബ്രുവിന്റെ പുറത്താക്കൽ മുന്നോട്ട് വെക്കുന്നുണ്ട്. അത് തൊഴിലിടങ്ങളിൽ ലിംഗപരവും വംശീയവും സാംസ്‌ക്കാരികവുമൊക്കെ ആയ വൈജാത്യങ്ങളെ, പലമയെ, പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിലുള്ള വിമുഖതയെക്കുറിച്ചുള്ളതാണ് . ഹൈ ടെക്ക് കമ്പനികളിൽ നേതൃ തലത്തിൽതന്നെ ഏറെ ചർച്ചചെയ്യപ്പെടുന്ന ഒരു കാര്യമാണ് “diversity and Inclusion”. പക്ഷെ ഫലത്തിൽ, ആണധികാരത്തിനും വെളുത്ത വർഗത്തിനും അധീശത്വമുള്ള തൊഴിലിടങ്ങളാണവ. പലമയുടെ അഭാവം മുഴച്ചു നിൽക്കുന്ന ഒരു തൊഴിലിടത്തിൽ മേൽക്കൈ നേടുന്ന ഇടുങ്ങിയ ലോകവീക്ഷണം അവിടെ നിന്നുണ്ടാക്കുന്ന സാങ്കേതികവിദ്യകളിലും പ്രതിഫലിച്ചേക്കാം .

ഇത് ഒരു അതിവായനയല്ല. പ്രിവിലേജ്ഡ് ആയിട്ടുള്ള സാമൂഹ്യസാഹചര്യങ്ങളിൽ നിന്നു വരുന്ന സാങ്കേതികവിദഗ്ദ്ധർ ടെക്നോളജി കീഴേത്തട്ടിലുള്ള മനുഷ്യരെ എങ്ങനെയൊക്കെയാണ് ബാധിക്കുന്നതെന്ന് മനസ്സിലാക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളവരാണെന്നത് ഇതെഴുതുന്ന ആളുടെ വ്യക്തിപരമായ അനുഭവം കൂടിയാണ് . ഗണിത ശാസ്ത്രജ്ഞയും ബിഗ് ഡാറ്റയുടെയും, അൽഗോരിതങ്ങളുടെയും ചതിക്കുഴികളുടെ നിശിത വിമർശകയുമായ കാത്തി ഒനീൽ തന്റെ Weapons of Math Destruction എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിൽ നടത്തിയ ശ്രദ്ധേയമായ ഒരു നിരീക്ഷണം ഓർമ്മയിലെത്തുന്നു: “തങ്ങളുടെ വിശകലനങ്ങളുടെ ഉപഭോക്താക്കളായ മനുഷ്യരെക്കുറിച്ച് ഡാറ്റ സയന്റിസ്റ്റ് പൊതുവെ ആലോചിക്കാറില്ല. ബിഗ് ഡാറ്റ ഉപയോഗിക്കുന്ന പ്രോഗ്രാമുകൾ ഒരു നിശ്ചിത ശതമാനം ഗുണഭോക്താക്കൾക്ക് വീടോ, ജോലിയോ തെറ്റായി നിഷേധിക്കപ്പെടാൻ ഇടയാക്കിയേക്കാം എന്ന് അവർക്ക് അറിയാഞ്ഞല്ല. പക്ഷേ, ഒഴിച്ചുകൂടാൻ പറ്റാത്ത തെറ്റുകളായി ഇവയെ അവഗണിക്കാറാണ് പതിവ്… ഇങ്ങനെയുള്ള കാര്യങ്ങളിൽ അന്യവാര്യമായി വന്നു പെട്ടേക്കാവുന്ന നാശനഷ്ടങ്ങൾ.”

പുതിയ സാങ്കേതിക വിദ്യകളുടെ ലോകത്തെ കുറിച്ച് ഇങ്ങനെ നിരവധി ശാസ്ത്രജ്ഞരും അക്കാദമിക്കുകളും ആക്ടിവിസ്റ്റുകളുമൊക്കെ ഉയർത്തിവരുന്ന ആശങ്കകൾക്ക് അടിവരയിടുന്നു ഗെബ്രുവിനെ ഗൂഗിൾ പുറത്താക്കിയ സംഭവം. ഈ കമ്പനികൾ അതിരുകടക്കാതെ സ്വയം നിയന്ത്രിക്കുമെന്ന വിശ്വാസം അസ്ഥാനത്താണെന്നും, ഈ മേഖല ചർച്ചകളും സംവാദങ്ങളും വിമർശനങ്ങളും അംഗീകരിക്കുന്ന ജനാധിപത്യപരമായ സാമൂഹ്യനിയന്ത്രണം ആവശ്യപ്പെടുന്നുണ്ടെന്നും അത് വിളിച്ചു പറയുന്നു.

കഴിഞ്ഞ വർഷം ജനുവരിയിൽ ‘ദ ഇക്കണോമിസ്റ്റ്’ മാസിക ഇന്ത്യയിലെ മധ്യവർഗ്ഗത്തിന്റെ സ്ഥിതിയെക്കുറിച്ച് വളരെ പ്രാധാന്യത്തോടെ ഒരു റിപ്പോർട്ട് പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നു. India’s Missing Middle-class എന്ന തലക്കെട്ടോടെ. ഏറെ കൊട്ടിഘോഷിക്കപ്പെട്ട ഇന്ത്യൻ മധ്യവർഗ്ഗത്തിന്റെ ക്രയവിക്രയശേഷി ആഗോളനിലവാരവുമായി തട്ടിച്ചുനോക്കുമ്പോൾ ഒന്നുമല്ലെന്നായിരുന്നു ആ റിപ്പോർട്ടിന്റെ രത്നച്ചുരുക്കം.ഇടത്തരക്കാർ, അഥവാ മധ്യവർഗ്ഗം, കൃത്യമായ നിർവചനങ്ങൾക്ക് വഴങ്ങുന്ന ഒരു സാമൂഹ്യ വിഭാഗമല്ല. തൊഴിലാളികൾ, കർഷകർ, മുതലാളികൾ തുടങ്ങിയ തരംതിരിവുകളെ നിർണയിക്കുന്നത് വ്യക്തികളുടെ തൊഴിലും ഉത്പാദന-വിതരണ പ്രക്രിയകളിൽ അവർ വഹിക്കുന്ന പങ്കുമാണ്. എന്നാൽ മധ്യവർഗ്ഗത്തെ അങ്ങിനെ കണിശമായി അടയാളപ്പെടുത്തുക അസാധ്യമാണ്. നിത്യവൃത്തിക്ക് ആവശ്യമായതിലും കവിഞ്ഞ വരുമാനം കൈയിലുള്ളവരെയാണ് പൊതുവെ മധ്യവർഗ്ഗമെന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കാറുള്ളത്.നിർവചനങ്ങളുടെ കാര്യത്തിൽ അഭിപ്രായസമന്വയം നിലനിൽക്കുന്നില്ലെങ്കിലും സമ്പത്‌വ്യവസ്ഥയേയും രാഷ്ട്രീയത്തെയും കുറിച്ചുള്ള ചർച്ചകളിൽ മധ്യവർഗ്ഗം എപ്പോഴും ഏറെ പ്രാധാന്യത്തോടെ കടന്നുവരും. വിപണിയിലും സമൂഹജീവിതത്തിന്റെ മറ്റ് തുറകളിലും സജീവമായി ഇടപെടാനുള്ള സാമൂഹ്യസുരക്ഷിതത്വവും സമയവും ലഭ്യമായ മനുഷ്യരാണ് മധ്യവർഗ്ഗമെന്ന തരംതിരിക്കലിൽ ഉൾപ്പെടുന്നത് എന്നതുകൊണ്ടാണത്.മാത്രമല്ല, വിപണിയിൽ അധിഷ്ഠിതമായ ഏത് സാമ്പത്തികവ്യവസ്ഥക്കും അതിൽ പങ്കാളികളാകുന്ന ഇടത്തരക്കാരുടെ എണ്ണം വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. ചന്തയിലെത്തുന്ന ഉൽപന്നങ്ങൾ വിറ്റഴിക്കപ്പെടണമെങ്കിൽ ഏതാനും ശതകോടീശ്വരന്മാരുണ്ടായാൽ മാത്രം പോരല്ലോ. അവിടെ വന്നുനിറയുന്ന ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ വാങ്ങാൻമാത്രം ധനശേഷിയുള്ള നിരവധിപേർ വേണ്ടേ. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യകാലത്തുതന്നെ ഹെൻറി ഫോർഡിനെപോലുള്ള വ്യവസായികൾ താരതമ്യേന നല്ല വേതനം ലഭിക്കുന്ന തൊഴിലാളികൾ ഉണ്ടാകേണ്ടതുണ്ടെന്ന യാഥാർഥ്യം തിരിച്ചറിഞ്ഞിരുന്നു. “മഹത്തായ അമേരിക്കൻ സ്വപ്നം” എന്നറിയപ്പെടുന്ന പരിധികളില്ലാത്ത ഉപഭോഗതൃഷ്ണയുടെ അടിത്തറ ഫൊർഡിസം സൃഷ്ടിച്ച മധ്യവർഗ്ഗ തൊഴിലാളികളിലായിരുന്നു.

മധ്യവർഗ്ഗത്തിന്റെ ആശയാഭിലാഷങ്ങളെ അഭിസംബോധന ചെയ്യുന്നു എന്ന പ്രതീതിയുണ്ടാക്കാൻ എല്ലായിടങ്ങളിലെയും രാഷ്ട്രീയക്കാർ എന്നും ശ്രദ്ധാലുക്കളാണ്. ഇന്ത്യയും അതിനപവാദമല്ല. 2014-ലെ മോദി തരംഗത്തിന് കാരണം വലിയൊരു വിഭാഗം ജനങ്ങൾ സംഘപരിവാറിന്റെ ഹിന്ദുത്വ പ്രൊജക്റ്റിൽ ആകൃഷ്ടരായത് മാത്രമായിരുന്നില്ല. രണ്ടാം യുപിഎ സർക്കാരിന്റെ അഴിമതികളിലും കെടുകാര്യസ്ഥതയിലും മനംമടുത്ത ഒട്ടനവധി ഇന്ത്യക്കാരുടെ മധ്യവർഗ്ഗസ്വപ്നങ്ങൾക്ക് നിറംപകരാൻ അദ്ദേഹം ഉണ്ടാക്കിയെടുത്ത ‘വികാസ്പുരുഷ്’ പ്രതിച്ഛായക്ക് കഴിഞ്ഞതുകൊണ്ട് കൂടിയായിരുന്നു.കഴിഞ്ഞതവണ നേടാനൊത്ത മധ്യവർഗ്ഗപിന്തുണ ഇത്തവണയും മോദിക്ക് നിലനിർത്താനൊക്കുമോ? ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പുകാലത്തെ നിർണ്ണായകചോദ്യങ്ങളിലൊന്നാണിത്. ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക വളർച്ച ഘടനാപരമായ ഒരു വലിയ പ്രതിസന്ധിയെ നേരിടുന്നുണ്ടെന്ന നിരവധി വാർത്തകളും പഠനങ്ങളും പുറത്തുവന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സാഹചര്യത്തിൽ പ്രത്യേകിച്ചും.

മക്കിൻസിയുടെ സ്വർണ്ണ പറവ

2007-ൽ ലോകത്തെ മാനേജ്‍മെന്റ് കൺസൾട്ടിങ് മേഖലയിലെ പ്രമുഖരിലൊന്നായ മക്കിൻസി ഗ്ലോബൽ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഇന്ത്യയുടെ ഉപഭോക്തൃവിപണിയെക്കുറിച്ച് വിശേഷിപ്പിച്ചത് സ്വർണ്ണ പറവ എന്നായിരുന്നു. നരസിംഹറാവുവിന്റെ സർക്കാർ തുടങ്ങിവെച്ച സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണം ഒന്നരദശകം പിന്നിട്ട സമയം. മാറിയ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ഇന്ത്യൻ വിപണിയുടെ നൽകുന്ന സാധ്യതകളെക്കുറിച്ചുള്ള തങ്ങളുടെ പഠനറിപ്പോർട്ടിന് മക്കിൻസി ഈ തലക്കെട്ട് ചാർത്തി: The ‘bird of gold’: The rise of India’s consumer market.

രാജ്യത്തെ സാമ്പത്തികവ്യവസ്ഥക്ക് ഇത്രയും കാലം കൈവരിക്കാനായ വളർച്ച തുടരാനൊത്താൽ 2025-ഓടെ ഇന്ത്യ ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ അഞ്ചു ഉപഭോക്തൃവിപണികളിലൊന്നായി മാറും. ഇനി വരാനിരിക്കുന്ന രണ്ടു ദശകങ്ങൾ ഇന്ത്യക്ക് വളർച്ചയുടെ നാളുകളാണ്. 29.1 കോടിയോളം ആൾക്കാർ കൊടിയ ദാരിദ്ര്യത്തിൽനിന്നും പുറത്തേക്കുവരും. ഇപ്പോൾ 5 കോടിയോളം മാത്രം വരുന്ന ഇന്ത്യൻ മധ്യവർഗ്ഗം 58.3 കോടിയോളമാകും. ഇങ്ങനെ പോയി മക്കിൻസി ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിന്റെ പ്രവചനങ്ങൾ.വാജ്‌പേയിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള ബി.ജെ.പി മുന്നണി സർക്കാരിനെ താഴെയിറക്കി അധികാരത്തിലേറിയ മന്മോഹൻസിംഗിന്റെ ഒന്നാം യുപിഎ സർക്കാരാണ് അന്ന് ഭരണത്തിലുള്ളത്. ബിജെപിയുടെ India Shining മുദ്രാവാക്യത്തെ നിരാകരിച്ചാണ് അധികാരത്തിലെത്തിയതെങ്കിലും ഉദാരവൽക്കരണത്തിൽ അധിഷിഠിതമായ സാമ്പത്തികനയങ്ങളിൽ അടിസ്ഥാനപരമായ എന്തെങ്കിലും പ്രശ്നങ്ങളുണ്ടെന്ന് സമ്മതിക്കാൻ തയ്യാറുള്ള ഒരു സർക്കാരായിരുന്നില്ല അത്. മന്മോഹൻസിംഗായിരുന്നല്ലോ ആ പരിഷ്‌ക്കരണങ്ങളുടെ ആദ്യശില്പി. അതുകൊണ്ട് സാമ്പത്തികനയ സമീപനങ്ങളിലെ പ്രശ്നങ്ങളല്ല കഴിഞ്ഞ സർക്കാരിന്റെ പിടിപ്പുകേടാണ് ആ അഞ്ചു വർഷത്തെ ജനജീവിതം ദുസ്സഹമാക്കിയത് എന്ന മട്ടിലുള്ള ഒരു നിലപാട് സ്വീകരിക്കാനേ കോൺഗ്രസിന് കഴിയുമായിരുന്നുള്ളൂ. നിലനിലിപ്പിനായി ഇടതുപക്ഷപിന്തുണ തേടേണ്ടിവന്നിരുന്നതുകൊണ്ട് തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതിയും വിവരാവകാശനിയമവും പോലുളള ജനപക്ഷനിയമനിർമ്മാണങ്ങൾ നടത്താൻ ആ സർക്കാർ നിർബന്ധിതമായെങ്കിലും.അപഭ്രംശങ്ങളുണ്ടായാലും ഇന്ത്യ ശരിയായ പാതയിൽ തന്നെയാണ് തുടരുന്നത് എന്ന പൊതുധാരണക്ക് അടിവരയിടാൻ മക്കിൻസിയുടേത് പോലുള്ള റിപ്പോർട്ടുകൾ സഹായിച്ചു. ഉദാരവൽക്കരണത്തെ സംശയത്തോടെ നോക്കി കാണുന്നവരോട് തങ്ങളായിരുന്നു ശരി എന്ന് ഉറപ്പോടെ പറയാൻ സാമ്പത്തികപരിഷ്‌ക്കാരങ്ങളെ പിന്തുണക്കുന്ന മാധ്യമങ്ങൾക്കും ബുദ്ധിജീവികൾക്കും കൈവന്ന നല്ല അവസരമായിരുന്നു പ്രത്യാശയുടെ ഈ കണക്കുകൾ. പുതിയ വിപണികൾ തേടി കൊണ്ടിരിക്കുന്ന ബഹുരാഷ്ട്രകുത്തകൾ ചൈനക്കൊപ്പം നിൽക്കാവുന്ന ഒരു പുതിയ വിപണിയുടെ ഉദയമായി ഈ കണക്കുകളെ വിലയിരുത്തി.മാസം പതിനായിരത്തിൽ താഴെ മാത്രം വരുമാനമുള്ള ഒരാളെ നിത്യവൃത്തിക്ക് ആവശ്യമായതിലും കവിഞ്ഞ വരുമാനമുള്ള ഒരാളായി കണക്കാക്കുന്നുണ്ട് ഈ പഠനങ്ങളിൽ പലതും. അതിൽ ഒരു വലിയ യുക്തിരാഹിത്യമുണ്ട്. എന്നാലും ഈ കണക്കുകൾക്ക് നമ്മുടെ ഭരണകർത്താക്കളെ മാത്രമല്ല കോർപ്പറേറ്റ് ഭീമന്മാരെയും ആവേശം കൊള്ളിച്ചു.

ഇന്ത്യയുടെ അനന്തസാധ്യതകളെ കുറിച്ച് ആവേശം കൊള്ളാതെ  കടന്നുപോകുന്ന ഏതു സാമ്പത്തിക ഉച്ചകോടിയാണുള്ളത്! സ്റ്റാർബക്‌സും ലെവിസും ബി.എം.ഡബ്ല്യുയും ഒക്കെ നമ്മുടെ നഗരങ്ങളിലെ പരിചിതസാനിധ്യങ്ങളായതും ഈ ആവേശത്തള്ളിച്ചയിലാണല്ലോ! പക്ഷെ, പന്ത്രണ്ട് വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം ഇന്ത്യയിലെ മധ്യവർഗ്ഗങ്ങളുടെ സ്ഥിതി വിലയിരുത്തുമ്പോൾ ഇക്കണോമിസ്റ്റ് മാസിക കണ്ടെത്തുന്നത് വേറൊരു ചിത്രമാണ്. ഇടതുപക്ഷ കാഴ്ച്ചപ്പാട് പുലർത്തുന്ന ഒരു മാസികയല്ല അത്. മുതലാളിത്തത്തിന്റെയും കമ്പോള സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയുടെയും വക്താക്കളാണവർ. എന്നിട്ടും സമ്പത്ത് ഒരു ചെറിയ ന്യൂനപക്ഷത്തിന്റെ കൈയിൽ മാത്രം കുന്നു കൂടുന്നത് ഇന്ത്യയിലെ മാർക്കറ്റിന്റെ വികാസത്തിനും തടസം നിൽക്കുന്നു എന്ന നിഗമനത്തിലേക്കാണ് അവരെത്തിയത്. ഏറ്റവും വേഗത്തിൽ സാമ്പത്തികവളർച്ചയുള്ള ഒരു രാജ്യമെന്ന നിലയിൽ ഇന്ത്യ പലപ്പോഴും താരതമ്യം ചെയ്യപ്പെടാറ് ചൈനയുമായാണ്. എന്നാൽ വിപണിയുടെ ശക്തി ജനങ്ങളുടെ സാമ്പത്തികസ്ഥിതി തുടങ്ങിയ മാനദണ്ഡങ്ങൾ എടുത്ത് നോക്കിയാൽ ഇന്ത്യ ചൈനയുടെ അടുത്തെങ്ങും എത്തില്ല. ഇക്കണോമിസ്റ്റിന്റെ ലേഖകൻ അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു. ഇന്ത്യയിൽ പ്രായപൂർത്തിയായവരിലെ ഒരു ശതമാനം (80 ലക്ഷം) മാത്രമാണ് പ്രതിവർഷം 20,000 ഡോളറെങ്കിലും സമ്പാദിക്കുന്നവർ. വരുമാനത്തിന്റെയും ജനസംഖ്യയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഒരു ചെറിയ രാജ്യമായ ഹോങ്കോങ്ങോളം മാത്രം വരും ഇത്രയും ആൾക്കാർ. വരുമാനത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ തൊട്ടുതാഴെയുള്ള 9% ആൾക്കാരുടെ ജീവിതനിലവാരത്തെ മധ്യയൂറോപ്പിലേതുമായി താരതമ്യം ചെയ്യാം. അതിനടുത്ത 40% ആൾക്കാർ സൗത്ത് ഏഷ്യൻ ദരിദ്രരാജങ്ങളായ ബംഗ്ലാദേശിനും പാക്കിസ്ഥാനും ഒപ്പം നിൽക്കുന്നു. ബാക്കിയുള്ള ജനസംഖ്യയുടെ 50% വരുന്ന ആൾക്കാരുടെ ജീവിതനിലവാരം ആഫ്രിക്കയിലെ ദരിദ്രജനതക്ക് തുല്യമാണ്.

ശക്തമായ ഒരു മധ്യവർഗ്ഗത്തിന്റെ അഭാവം കാട്ടിത്തരുന്നു ഈ കണക്കുകൾ: ഇന്ത്യയുടെ ജനസംഖ്യയുടെ 3% പേർ മാത്രമാണ് ഒരു തവണയെങ്കിലും വിമാനയാത്ര നടത്തിയിട്ടുള്ളത്. കാറോ ലോറിയോ പോലുള്ള വാഹനങ്ങൾ സ്വന്തമായുള്ളത് 45 ൽ ഒരാൾക്ക് മാത്രമാണ്. ആപ്പിളിന്റെ ആഗോള വരുമാനത്തിൽ ഇന്ത്യയുടെ സംഭാവന ഒരു ശതമാനത്തിൽ താഴെ മാത്രമാണ്. സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണം കെട്ടഴിച്ചു വിട്ട വലിയ വിപണിയിൽ കണ്ണുനട്ട് ഇൻഡ്യയിലെത്തിയ ബഹുരാഷ്ട്ര കമ്പനികൾക്ക് അവർ പ്രതീക്ഷിച്ച ഊർജ്ജസ്വലത കണ്ടത്താനായില്ലെന്ന് ചുരുക്കം. അത് ആഗോളമുതലാളിത്തത്തിന് ഉണ്ടാക്കിയ ആശങ്കകളുടെ പ്രതിഫലനമായി ഇക്കണോമിസ്റ്റിന്റെ ഈ വിമർശനങ്ങളെ കണക്കാക്കാം.

നവലിബറലിസം നടുവൊടിച്ച ഇന്ത്യ

പക്ഷെ, ആഗോളമുതലാളിത്തത്തിന്റെ ഇച്‌ഛാഭംഗത്തിൽ മാത്രമൊതുങ്ങുന്ന ഒന്നായി ഈ മധ്യവർഗ്ഗപ്രതിസന്ധിയെ ചുരുക്കി കാണുന്നത് ശരിയല്ല. കഴിഞ്ഞ കാൽനൂറ്റാണ്ടിലേറെയായി നടപ്പിലാക്കി വരുന്ന സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണ നയങ്ങൾക്ക് പൊതുസമ്മതി നേടിയെടുക്കാൻ നമ്മുടെ ഭരണവർഗം സമർത്ഥമായി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്ന ഒന്നാണ് ഇന്ത്യയിലെ സാധാരണജനങ്ങളുടെ മധ്യവർഗ്ഗസ്വപ്നങ്ങൾ. സാമ്പത്തിക രംഗത്തുണ്ടാകുന്ന ഉണർവ് സമ്പത്ത് താഴെ തട്ടിലേക്ക് കിനിഞ്ഞിറങ്ങുന്നതിനിടയാക്കും എന്നതായിരുന്നു ഒരു വാദം. ഈ പരിഷ്ക്കരണങ്ങളുടെ നേരിട്ടുള്ള നേട്ടങ്ങൾ ഉദ്‌പാദനത്തിന്റെയും വിതരണത്തിന്റെയും നിയന്ത്രണം കൈയ്യാളുന്നവർക്കായിരിക്കാം. പക്ഷെ അവ കാലക്രമേണ എല്ലാ വിഭാഗം ജനങ്ങൾക്കും ഗുണം ചെയ്യും. ഇന്ത്യയിലെന്നല്ല ലോകമെമ്പാടും നവലിബറലിസം ജനങ്ങളുടെ സ്വീകാര്യത നേടിയെടുക്കാൻ ഉപയോഗിച്ചുവരുന്ന വാദമാണിത്. പട്ടിണിയിൽ നിന്നും പരിവട്ടത്തിൽനിന്നും പുറത്തുകടക്കുന്ന കോടികളുടെ കണക്ക് ആരെയാണ് ആകർഷിക്കാത്തത്?തൊണ്ണൂറുകളുടെ ആദ്യംതൊട്ട് കോൺഗ്രസ്സിന്റെയും ബിജെപിയുടെയും സർക്കാരുകളെല്ലാം അധികാരത്തിലേറിയത് മേല്പറഞ്ഞ രീതിയിലുള്ള യുക്തികളിലൂന്നി മിനഞ്ഞെടുത്ത മധ്യവർഗ്ഗസ്വപ്നങ്ങളെ വോട്ടർമാർക്ക് വിറ്റുകൊണ്ടായിരുന്നു. നവലിബറലിസത്തിന്റെയും സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണത്തിന്റെയും ദൂഷ്യവശങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള വിമർശനങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടില്ലെന്നല്ല. പക്ഷെ, നമ്മുടെ പൊതുബോധത്തിൽ മേൽക്കൈ ഉണ്ടായിരുന്നത് ആ ആശയധാരകൾക്കായിരുന്നു.എന്നാൽ, അടുത്തകാലത്തായി ഇതിന് മാറ്റം വരുന്നുണ്ട്. ഇന്ത്യയിലെ സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ ജീവിതയാഥാർഥ്യങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള നിഷേധിക്കാനാവാത്ത സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ സ്വപ്നവ്യാപാരികളെ അലോസരപ്പെടുത്തി തുടങ്ങുകയാണ്. കാൽനൂറ്റാണ്ടിലേറെ കാലമായി ഇന്ത്യയിൽ നടന്നുവരുന്ന സാമ്പത്തികപരിഷ്‌ക്കാരങ്ങൾ നേരായവഴിയിലല്ല നീങ്ങുന്നതെന്ന വിമർശനങ്ങളിലേക്ക് മുഖ്യധാരാമാധ്യമങ്ങളുടെ ശ്രദ്ധ പതിഞ്ഞുതുടങ്ങിയത് അതുകൊണ്ടാണ്.

1922 മുതൽ 2014 വരെയുള്ള കാലത്തെ ഇന്ത്യയിലെ സാമ്പത്തിക അസമത്വത്തിന്റെ പ്രവണതകളെക്കുറിച്ച് ലൂക്കാസ് ചാൻസലും തോമസ് പിക്കറ്റിയും നടത്തി വന്നിരുന്ന പഠനത്തെ അധികരിച്ച് പുതിയ ഗ്ലോബൽ ഇനിക്വാലിറ്റി റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നത് നോക്കുക:

ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിൽ സാമ്പത്തിക അസമത്വം ഏറ്റവും കൂടിയ വർഷമായിരുന്നു 2014. ദേശീയ വരുമാനത്തിന്റെ 22% ജനസംഖ്യയുടെ ഒരു ശതമാനത്തിന്റെ കൈയിലായിരുന്നു. ഏറ്റവും വരുമാനമുള്ള 10% ആൾക്കാർ ആകെ വരുമാനത്തിന്റെ 56% കൈയിലാക്കി. സ്വാതന്ത്ര്യലബ്ധിയുടെ ആദ്യത്തെ 30 വർഷങ്ങളിൽ അസമത്വത്തിന് ഗണ്യമായ കുറവ് വരികയാണുണ്ടായതെങ്കിൽ സാമ്പത്തിക ഉദാരവൽക്കരണത്തിന് തുടക്കംകുറിച്ച എൺപതുകൾ തൊട്ടിങ്ങോട്ട് അതിന് നേർ വിപരീതദിശയിലേക്കാണ് കാര്യങ്ങൾ നീങ്ങിയത്. അസമത്വം കുത്തനെ കൂടി. ഏറ്റവും മേൽത്തട്ടിലുള്ള 0.1% പേരുടെ വരുമാനവർധന ഇക്കാലയളവിൽ താഴെ തട്ടിലുള്ള 50% പേർ കൈവരിച്ച വരുമാനവർധനവിനേക്കാൾ ഏറെയായിരുന്നു. 40% വരുന്ന ഇടത്തരക്കാരുടെ വരുമാനത്തിൽ ഇക്കാലത്ത് കാര്യമായ മാറ്റങ്ങളൊന്നുമുണ്ടായിട്ടില്ല.ഇതിന് സമാനമായ സ്ഥിതിയാണ് തൊഴിലുകളുടെ കാര്യത്തിലുമുള്ളത്. അസീം പ്രേംജി സർവ്വകലാശാല പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ഒരു പഠനപ്രകാരം ജി.ഡി.പി യുടെ വളർച്ചക്ക് ആനുപാതികമായി തൊഴിലുകൾ ഉണ്ടാക്കപെടുന്നില്ല. എൺപതുകൾവരെയുള്ള ജി.ഡി.പി വളർച്ച 3-4% മാത്രമായിരുന്ന കാലത്തുപോലും തൊഴിലുകൾ പ്രതിവർഷം രണ്ടു ശതമാനമെങ്കിലും കൂടിയിരുന്നു. എന്നാൽ. തൊണ്ണൂറുകൾക്കു ശേഷം ജി.ഡി.പി യുടെ വർദ്ധനവ് 7% വരെയായിട്ടും പുതിയ തൊഴിലുകളുണ്ടാകുന്ന നിരക്ക് ഒരു ശതമാനത്തോളം മാത്രമായി കുറഞ്ഞു.ഇന്ത്യയിലെ സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ മധ്യവർഗ്ഗസ്വപ്നങ്ങളുടെ ചിറകൊടിയുന്നതിനെങ്ങിനെയെന്ന് വ്യക്തമാക്കുന്നു ഈ കണക്കുകൾ. ശ്രദ്ധിക്കേണ്ട ഒരു കാര്യം, ഇന്ന് ഭരിക്കുന്ന ബി.ജെ.പിക്ക് മാത്രമല്ല, ഇതിന് മുമ്പ് ഭരണത്തിലിരുന്ന് നവലിബറൽ സാമ്പത്തിക പരിഷ്‌ക്കാരങ്ങൾക്ക് ചുക്കാൻ പിടിച്ച കോൺഗ്രസ്സിനും ഇതിന്റെ ഉത്തരവാദിത്വത്തിൽനിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുനിൽക്കാനാകില്ല എന്നാണ്.

പക്ഷെ, മോദി ഭരണം ഈ പ്രതിസന്ധിയെ വേറൊരു തലത്തിലേക്കെത്തിച്ചു. നവലിബറൽ പരിഷ്‌ക്കാരങ്ങളിൽ അന്തർലീനമായിട്ടുള്ള ഘടനപരമായ വൈരുദ്ധ്യങ്ങൾ മുമ്പെങ്ങുമില്ലാത്ത രീതിയിൽ മൂർച്ഛിച്ചു. സെൻട്രൽ ഫോർ മോണിറ്ററിംഗ് ഇന്ത്യൻ ഇക്കോണമിയുടെ (സി. എം. ഐ. ഇ) റിപ്പോർട്ട് പറയുന്നത് 2018 ഡിസംബറിൽ തൊഴിലില്ലായ്മയുടെ നിരക്ക് 7.4% ആയി വർധിച്ചിരിക്കുന്നു എന്നാണ്. കഴിഞ്ഞ 15 മാസക്കാലത്തിനിടയിലെ ഏറ്റവും ഉയർന്ന നിരക്ക്. അവരുടെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം കഴിഞ്ഞ വർഷം 11 ദശലക്ഷം തൊഴിലുകൾ ഇല്ലാതായി. ഒരു വ്യത്യാസവുമില്ലാതെ തുടർന്നുവരുന്ന കാർഷിക പ്രതിസന്ധി, നോട്ട് ബന്ധി, ജി എസ് ടി തുടങ്ങിയ മോദിസർക്കാരിന്റെ തുഗ്ലക്കിയൻ പരിഷ്‌ക്കാരങ്ങൾ തുടങ്ങിയവയെല്ലാം സാമ്പത്തികരംഗത്തെ അഭൂതപൂർവ്വമായി മുരടിപ്പിക്കുന്നതിന് കാരണമായി തീർന്നിട്ടൂണ്ടെന്നത് ഇന്ന് ഏറെക്കുറെ എല്ലാവരും അംഗീകരിച്ചുകഴിഞ്ഞിട്ടുള്ള കാര്യമാണ്.ചങ്ങാത്തമുതലാളിത്തത്തിന്റെ (crony capitalism) ഏറ്റവും ജീർണ്ണമായ മുഖമാണ് രണ്ടാം യുപിഎ സർക്കാരിന്റെ കാലത്തുയർന്നുവന്ന അഴിമതികളിൽ ജനം കണ്ടെതെങ്കിൽ, അതൊന്നും ഒന്നുമല്ലെന്ന തോന്നലുണ്ടാക്കുന്ന രീതിയിലുള്ള കോർപ്പറേറ്റ് പ്രീണനമാണ് കഴിഞ്ഞ അഞ്ചു വർഷങ്ങളിലുണ്ടായത്. രാജ്യത്തെ പൊതു മുതൽ അദാനിമാർക്കും അംബാനിമാർക്കും തീറെഴുതികൊടുക്കുമ്പോൾ, മറുവശത്ത് നെഹ്രുവിയൻ കാലഘട്ടത്തിന്റെ ബാക്കിയിരിപ്പുകളായ തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി, പൊതുവിതരണം തുടങ്ങിയ പദ്ധതികൾ ബോധപൂർവം തകർക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിലായിരുന്നു സർക്കാർ.നവലിബറലിസത്തിന്റെ സുവർണ്ണ നാളുകളായായിരിക്കും ഈ അഞ്ചു വർഷങ്ങളെ ചരിത്രം വിലയിരുത്തുക.

അസംതൃപ്തർ മറുവഴികൾ തേടുമ്പോൾ

കോർപ്പറേറ്റു മൂലധനത്തിന് ചെയ്ത ദാസ്യവൃത്തിക്ക് പകരമായി സംഘപരിവാറിന് തിരിച്ചു ലഭിച്ചത് കോർപ്പറേറ്റ് നിയന്ത്രണത്തിലുള്ള മുഖധാരാമാധ്യമങ്ങളുടെ അകമഴിഞ്ഞ പിന്തുണയായിരുന്നു. ഈ പിന്തുണ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളുടെ അപരവൽക്കരണത്തിലും തീവ്രദേശീയതയിലും അധിഷ്ഠിതമായ ഹിന്ദുത്വയുടെ പിടി സാമൂഹ്യജീവിതത്തിന്റെ സമസ്തമേഖലകളിലും ഉറപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള തങ്ങളുടെ ശ്രമത്തിന് ആക്കം കൂട്ടാൻ അവരെ സഹായിച്ചു.പക്ഷെ ഈ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ തങ്ങളുടെ ദൈനദിനജീവിതത്തെ മുൻപെങ്ങും ഇല്ലാതിരുന്ന രീതിയിൽ ദുസ്സഹമാക്കിയ ഭരണത്തെ പൊതുജനം ദയാപൂർവം കാണാൻ വഴിയൊന്നുമില്ല. ഹിന്ദുത്വ വിശപ്പ് മാറ്റുകയില്ലല്ലോ!ഡിസംബറിൽ നടന്ന നിയമസഭാതിരഞ്ഞെടുപ്പ് ഫലങ്ങൾ തെളിയിക്കുന്നത് മധ്യവർഗത്തിൽ നിന്ന് കഴിഞ്ഞ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ ലഭിച്ച പിന്തുണ ഇത്തവണയും ലഭിക്കുമെന്ന് കരുതാൻ ന്യായമൊന്നുമില്ലെന്നാണ്. രാജസ്ഥാനിലും മധ്യപ്രദേശിലും നഗരപ്രദേശങ്ങളിലെ ബി.ജെപിയുടെ വോട്ടുവിഹിതത്തിൽ വലിയ ഇടിവാണ് ഉണ്ടായത്.പക്ഷെ, ബി.ജെ.പി സർക്കാരിനോടുള്ള അസംതൃപ്‌തി കോൺഗ്രസ്സിന്റെ പെട്ടിയിലെ വോട്ടായി മാറാനുള്ള സാധ്യത എത്രത്തോളമുണ്ട്? ബി. ജെ. പിയെ പോലെ കോൺഗ്രസും പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നത് അധീശവർഗ്ഗതാല്പര്യങ്ങളെയാണ്. അതുകൊണ്ട് ബദൽ നയങ്ങളുയർത്തിപ്പിടിക്കാതെ ജനങ്ങളുടെ കണ്ണിൽ പൊടിയിടാനുള്ള പോപ്പുലിസ്റ് വാഗ്ദാനങ്ങളുമായി തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെ നേരിടുകയേ അവർക്ക് നിവൃത്തിയുള്ളൂ. ഭരണവർഗ്ഗതാല്പര്യങ്ങൾ പൊലിപ്പിച്ചു കാട്ടുന്ന മിത്തുകളും യാഥാർഥ്യവും തമ്മിലുള്ള അകലം തിരിച്ചറിയുന്ന ജനസാമാന്യം അതൊക്കെയും ചോദ്യങ്ങളില്ലാതെ സ്വീകരിക്കുമെന്ന് കരുതുന്നത് മൗഢ്യമാണ്. കഴിഞ്ഞ തിരഞ്ഞെടുപ്പിൽ മോദി നൽകിയ രണ്ടുകോടി തൊഴിൽ വാഗ്ദാനം പോലെ പൊള്ളയാകില്ല പ്രതിവർഷം 72000 രൂപ ദരിദ്രരുടെ ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടിലേക്ക് എത്തിക്കുമെന്ന തന്റെ വാഗ്‌ദാനമെന്ന് ജനങ്ങളെ ബോധ്യപ്പെടുത്താൻ രാഹുലിന് ഏറെ പണിപ്പെടേണ്ടിവരും.

ദേശീയപാർട്ടികളുടെ ശക്തി ക്ഷയിച്ചു വരുന്നുവെന്നത് നിഷേധിക്കാനാകാത്ത വസ്തുതയാണ്. അവർ ജനങ്ങളുടെ ജീവൽപ്രശ്നങ്ങൾ കൈയ്യൊഴിഞ്ഞപ്പോൾ, അത്തരം വിഷയങ്ങൾ പ്രാദേശിക/സ്വത്വ രാഷ്രീയത്തിലൂടെ പ്രകാശനം തേടുന്ന പ്രവണത ശക്തമാകുന്നു. രാജ്യത്തുടനീളം ഉടലെടുക്കുന്ന ദളിത് മുന്നേറ്റങ്ങളും, കർഷക സമരങ്ങളും കീഴാളജനതകൾക്കിടയിലുണ്ടായിട്ടുള്ള അസംതൃപ്തിയുടെ ബഹിർസ്ഫുരണമായി കണക്കാക്കാമെങ്കിൽ, ഗുജറാത്തിൽ പട്ടീദാർമാരും രാജസ്ഥാനിലെ ഗുജ്ജാറുകളുമൊക്കെ നടത്തുന്ന വലിയ പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ താരതമ്യേന മുന്നോക്കം നിൽക്കുന്നവരും തങ്ങളുടെ സാമൂഹ്യ സുരക്ഷിതത്വം ഉറപ്പുവരുത്താനുള്ള വിലപേശലിന്റെ ഭാഗമായി പ്രാദേശികമായി സംഘടിക്കുന്നതിന്റെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.ഈ പ്രാദേശിക/സ്വത്വ രാഷ്ട്രീയധാരകൾ ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രശരീരത്തെ ദുർബലവും ശിഥിലവുമാക്കുന്നുവെന്ന വാദമുണ്ട്. പക്ഷെ, അതിനിടയാക്കുന്ന വസ്തുനിഷ്ഠസാഹചര്യങ്ങൾ നിലനിൽക്കുന്നു. സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ നീറിപുകയുന്ന അസംതൃപ്തിയെ മനസ്സിലാക്കാനും പ്രായോഗികവും വിശ്വസനീയമായ ബദലുകൾ മുന്നോട്ട് വെക്കാനും കഴിയുന്ന കഴിയുന്ന ദേശീയരാഷ്‌ടീയത്തിന്റെ അഭാവത്തിൽ അതങ്ങിനെ തുടരുകയേ ഉള്ളൂ. ഈ ധാരകളെ അവഗണിച്ചുകൊണ്ട് കോൺഗ്രസിനോ ബി.ജെ.പിക്കോ അടുത്ത സർക്കാർ ഉണ്ടാക്കുക അസാധ്യമായിരിക്കും.ഒരു പൊതു മിനിമം പരിപാടിയില്ലാതെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനുശേഷം ഉണ്ടാകുന്ന അവിയൽ മുന്നണികളുടെ ഭരണം, ഘടകകഷികളുടെ പരസ്പര വിരുദ്ധങ്ങളായ താല്പര്യങ്ങളുടെ ഭാരത്താൽ ശിഥിലമാകാനുള്ള സാധ്യതകളേറെയാണ്. ഇന്ത്യയിലെ സാമ്പത്തിക അധീശവർഗ്ഗങ്ങൾ ആഗ്രഹിക്കുന്ന സ്ഥിരത, നവലിബറൽ മുതലാളിത്തചൂഷണം നിർബാധം തുടരാനുള്ള അന്തരീക്ഷം, ഉണ്ടാക്കിയെടുക്കാൻ അങ്ങിനെയൊരു സർക്കാരിനാകില്ല. ഇതിനകംതന്നെ പൂർണ്ണമായും disillusioned ആയ മധ്യവർഗ്ഗത്തിനിടയിൽ ജനാധിപത്യം തന്നെ പൊള്ളയാണെന്ന പൊതുബോധം സൃഷ്ടിക്കാനായിരിക്കും ഇനിയങ്ങോട്ട് അവർ ശമിക്കുക. ഫാസിസ്റ്റ് സ്വഭാവമുള്ള തീവ്രവലതുപക്ഷം തന്നെയായിരിക്കും അതിൽ അവരുടെ സംഖ്യകക്ഷി.

പ്രശസ്ത മാർകിസ്റ്റ്ചിന്തകനായ ഡേവിഡ് ഹാർവെ നവലിബറലിസത്തെ പറ്റി ഈയിടെഒരു അഭിമുഖത്തിൽ നടത്തിയ നിരീക്ഷണം ഈ ഇന്ത്യൻസാഹചര്യത്തിൽ പ്രസക്തമാണ്: “The problem is that neo-liberalism no longer commands the consent of the mass of the population. It has lost its legitimacy… Neo-liberalism could not survive without entering into an alliance with state authoritarianism. It now is moving towards an alliance with neo-fascism, because as we see from all the protest movements around the world, everyone now sees neo-liberalism is about lining the pockets of the rich at the expense of the people (this was not so evident in the 1980s and early 1990s).”

ജനങ്ങളുടെ ജീവൽപ്രശ്നങ്ങളെ പരിഹരിക്കുന്നതിൽ ബദൽ പരിപ്രേക്ഷ്യമില്ലാതെ തട്ടികൂട്ടപ്പെടുന്ന ഒരു മുന്നണി ബി.ജെ.പി ഭരണത്തിന് പകരം വന്നാലും അത് ദീർഘകാലാടിസ്ഥാനത്തിൽ ശുഭപ്രതീക്ഷകൾ തരുന്നില്ല എന്നർത്ഥം.