LITERATURE

അങ്ങനെ നാല്പത്തിയൊന്നാമത്തെ

ദിവസവും ഭാരതി

ദുർനടപ്പുപേക്ഷിക്കാൻ തീരുമാനം

കൈക്കൊണ്ടു.
പണികഴിഞ്ഞെത്തിയ ഭർത്താവിന്റെ
കള്ള് കെട്ടിയ തെറിപെറുക്കി
കലത്തിലിട്ട്‌ വേവിച്ചു.
കാലത്ത് പിടിച്ചുവെച്ച
കുഞ്ഞുങ്ങളുടെ കണ്ണീര് ചേർത്ത്
വേവിച്ച് വിളമ്പി വെച്ചു.

തിന്നിട്ടങ്ങേരു വന്ന നേരത്ത്
അരിക്കലത്തിൽ അടച്ചു വെച്ചിരുന്ന
പത്തിന്റെ മൂന്ന് തുട്ടെടുത്ത്,
കാലിൽ തൊട്ട് നമസ്കരിച്ചു.

തൊഴി വാങ്ങാൻ കുനിഞ്ഞുകൊടുത്തു..
നരച്ചു കൊരച്ച് കക്ഷം കീറിയ
നാറ്റനൈറ്റി ഊരിക്കൊടുത്തു.
നായേ എന്ന നല്ല വാക്കോടയാൾ
കരണം രണ്ടും അടിച്ചു ലാളിച്ചു.
അന്നും, അരനിമിഷം കൊണ്ട്
ആണെന്ന് തെളിയിച്ചു.

അറിയാതൊരുമ്മം കിട്ടാൻ ഭാരതി
അടുത്ത പകലും ദുർനടപ്പിനിറങ്ങി..
അങ്ങനെ…
നാല്പത്തി രണ്ടാമത്തെ ദിവസവും ഭാരതി!

ഡോണൾഡ് ട്രമ്പിന്റെ വലംകൈയും വിശ്വസ്തനും അടുത്ത അനുയായിയും ആയ ചാർളി കിർക്, തന്റെ ആശയങ്ങൾ ആരാധകരോട് വിശദീകരിക്കുകയും അതിനുവേണ്ടി നിലകൊള്ളാനും പ്രവർത്തിക്കാനും ആഹ്വാനം ചെയ്യുകയും ചെയ്യുന്ന വേദിയിൽ വെടിവെച്ചു വീഴ്ത്തപ്പെട്ടത് ആ സമൂഹത്തിൽ ആഘാതതരംഗങ്ങൾ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുകയാണ്. പൗരന്മാർക്ക് ആത്മരക്ഷക്കുവേണ്ടി തോക്ക് കൈവശം വെയ്ക്കാം എന്ന ആശയത്തിന്റെ വക്താവാണ് അവിടെ ഒരു തോക്ക്ധാരിയാൽ കൊല്ലപ്പെട്ടത്. കൊലപാതകി ഒരു ഡെമോക്രാറ്റ് ആയിരുന്നില്ല, കറുത്ത വർഗ്ഗക്കാരൻ ആയിരുന്നില്ല, നിറമുള്ളവനും ആയിരുന്നില്ല. കിർക്കിന്റെ ട്രാൻസ് വിരുദ്ധ വിക്ഷേപണങ്ങളാണ് 22 കാരൻ റോബിൻസണെ മുന്നിലുള്ള ഒരു കെട്ടിടത്തിൽ നിന്നു പിഴക്കാത്ത ലക്ഷ്യത്തോടെ നിറയൊഴിക്കുവാൻ പ്രകോപിപ്പിച്ചത് എന്ന സംശയം അന്വേഷണ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ഉയർത്തിയതായി പുറത്തു വന്നിരുന്നു.

മുൻപും അമേരിക്കയിൽ കൗമാരക്കാരും യുവാക്കളും അല്ലാത്തവരും കൂട്ടവെടിവെപ്പ് നടത്തിയിട്ടുണ്ട്. ഒറ്റപ്പെട്ട സംഭവങ്ങൾ.തോക്ക് കൈവശം വെയ്ക്കുന്നത് അമേരിക്കൻ സാമൂഹ്യ ജീവിതത്തിൽ ആഴത്തിൽ ഉൾചേർന്നിട്ടുള്ള ഒരു ഘടകമാണ്.തോക്ക് കൈവശം വെയ്ക്കുന്നതിനുള്ള അവകാശം അവിടെ ഭരണഘടന അനുവദിച്ചിരിക്കുന്നു. 40% ത്തോളം ആളുകൾ തോക്ക് കൈവശം ഉള്ളവരാണ് എന്ന് കണക്കുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു.

അങ്ങനെയുള്ള ഒരു സമൂഹം അച്ചടക്കത്തോടെയും സംയമനത്തോടെയും സമാധാനമായി സഹവർത്തിക്കുന്നതും ക്രമാനുഗതമായ പല ഘട്ടങ്ങളിലൂടെ ഭരണകൂടങ്ങളെ തിരഞ്ഞെടുക്കുകയും ജനാധിപത്യം നിലനിർത്തുകയും ചെയ്യുന്നതും അവരിൽ വേരാഴ്ന്നു വളർന്ന് ഉറച്ച സവിശേഷമായ സാംസ്‌കാരികബോധത്തിന്റെ ഫലമായാണ്. ആ നിലക്ക് ട്രമ്പിന് മുൻപും അമേരിക്ക ‘ഗ്രേറ്റ്’ ആയിരുന്നു എന്ന് നിസ്സംശയം പറയാം.

പല രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നു കുടിയേറിയ ജനത പൊതുഭരണഘടനക്ക് കീഴിൽ അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ രൂപീകരിക്കുകയും ശാസ്ത്രീയമായും സാമ്പത്തികമായും വ്യാവസായികമായും സൈനികമായും വികസിക്കുകയും ചെയ്തു. ലോകത്തിന്റെ എല്ലാ ഭാഗത്തുനിന്നും യോഗ്യതയും നൈപുണിയും ഉള്ളവരെ സ്വാഗതം ചെയ്തു.അവർക്ക് മേന്മയുള്ള ജീവിത സാഹചര്യങ്ങൾ ലഭ്യമാക്കുകയും അവരുടെ അധ്വാനം രാജ്യത്തിന്റെ വളർച്ചയ്ക്ക് ഉപയോഗിക്കുകയും ചെയ്തു. വർഗീയവും വംശീയവും ആയ വിവേചനങ്ങൾക്കെതിരെ പരസ്യമായ നിലപാട് എടുത്തു. ലോകത്തിന്റെ ഗതി നിർണയിക്കാൻ മാത്രം പ്രാപ്തിയുള്ള വൻ ശക്തിയായി. നാനാഭാഗത്തുള്ളവരുടെ സ്വപ്നഭൂമിയായി.

മുതലാളിത്തവ്യവസ്ഥയാണ് ഈ സർവ്വതല സ്പർശിയായ വളർച്ചയുടെ സാമ്പത്തിക അടിത്തറ എന്ന് പറയാതെ വയ്യ. ഉദാരമായ സ്വകാര്യമൂലധനം സ്വാഗതം ചെയ്യൽ, മികവിനുള്ള അംഗീകാരം, പ്രാപ്തിക്കും, അധ്വാനക്ഷമതക്കും നിർവഹണത്തിനുമുള്ള പ്രോത്സാഹനം, വിശാലമായ ഉൾക്കൊള്ളൽ എന്നിവ വളർച്ചയുടെ ത്വരകങ്ങളായി പ്രവർത്തിച്ചു.

രാജ്യാതിർത്തിക്കു പുറത്തേക്ക് വളർന്ന മുതലാളിത്തത്തിന്റെ അധിനിവേശ താൽപര്യങ്ങൾ, അതുമൂലം ഉണ്ടായ വർദ്ധിച്ച സൈനികച്ചിലവുകൾ എന്നിവ തിരിച്ചടിക്കാൻ തുടങ്ങിയപ്പോൾ ഈ വളർച്ചയുടെ താളം തെറ്റി. കോർപ്പറേറ്റുകളുടെ ലാഭേച്ച വർദ്ധിച്ചു. തൊഴിലുകൾ പുറംനാടുകളിലേക്ക് കുടിയേറി. രാജ്യത്ത് അസംതൃപ്തി നാമ്പിട്ടു. സ്വാഭാവികമായും കുടിയേറ്റത്തിനോട് വിപ്രതിപത്തി വളർന്നു. യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങളെ പോലെ അഭയാർത്ഥിപ്രവാഹം താങ്ങേണ്ടി വന്നില്ലെങ്കിലും അനധികൃത കുടിയേറ്റം വർദ്ധിച്ചു. കൃത്രിമബുദ്ധിയുടെ ത്വരിതവളർച്ച തൊഴിൽഭാവിയെ കുറിച്ചുള്ള ആശങ്കകൾ വർദ്ധിപ്പിച്ചു.

ഈ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് നിത്യോപയോഗ സാധനങ്ങളുടെ ഇറക്കുമതിച്ചുങ്കം ക്രമാതീതമായി വർധിപ്പിക്കുന്നതും തൊഴിൽ തേടുന്നവർക്കുള്ള വിസനിയമങ്ങളിൽ തീവ്രപരിഷ്കരണം കൊണ്ടുവരുന്നതും. ഉത്പാദനത്തിൽ അടിയുറച്ച സാമ്പത്തികവ്യവസ്ഥിതിയിൽ നിന്ന് അറിവിനും സാങ്കേതികവിദ്യക്കും മുൻതൂക്കം നൽകുന്ന വ്യവസ്ഥിതിയിലേക്ക് പരിണമിച്ച അമേരിക്കൻ സാമ്പത്തിക രംഗത്തിന്, ഗുണമേന്മയുള്ള കുടിയേറ്റത്തൊഴിൽ ഒരവശ്യ ഘടകം തന്നെയാണ്. പ്രവർത്തനം അന്യരാജ്യങ്ങളിലേക്ക് മാറ്റി സ്ഥാപിക്കുക ഒരു സാധ്യതയായി നിരീക്ഷകർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നുണ്ട്. പക്ഷേ അതിനു മുൻപ് കോർപ്പറേറ്റ് സമൂഹം, പ്രത്യേകിച്ച് വലിയ ടെക്ക് കമ്പനികൾ ഇതിനെ എതിർക്കാനും ഭരണകൂടവുമായി സംഘർഷത്തിൽ ആവാനുമുള്ള സാഹചര്യവും ഉണ്ട്. അവരെ സംബന്ധിച്ച് ലാഭത്തിനാണ് മുൻഗണന. സ്വകാര്യ മൂലധനത്തിന് സ്വന്തം രാജ്യത്ത് വർധിച്ചുവരുന്ന തൊഴിലില്ലായ്മയും യുവാക്കളുടെ അസംതൃപ്തിയും അതിലും വലിയ പരിഗണനയല്ല. ഇത് ട്രമ്പ് രാഷ്ട്രീയത്തിന് കനത്ത വെല്ലുവിളി ഉയർത്തും. അടിസ്ഥാനപരമായി ഒരു ബിസിനസ് മാൻ ആയ ട്രംപ് ഇത് മുൻകൂട്ടി കാണുന്നില്ല എന്നത് വിശ്വസിക്കാൻ പ്രയാസമാണ്‌. അതിനെ കണ്ടില്ലെന്നു നടിക്കാൻ മാത്രം വലിയ ഒരു ഇന്ത്യൻ വിരുദ്ധത ട്രമ്പ് ഭരണകൂടത്തെ പിടികൂടിയിരിക്കുന്നു.

കോവിഡ് മഹാമാരി സങ്കീർണമാക്കിയ,ഉക്രൈനിനെ ഉപയോഗിച്ചിട്ടും, ഉപരോധങ്ങൾ കൊണ്ട് പൊതിഞ്ഞിട്ടും റഷ്യക്ക് മേൽ പ്രാമാണിത്തം നേടാൻ കഴിയാത്ത, നിർമ്മാണത്തിലും സാങ്കേതിക സേവനങ്ങളിലും ചൈനയെ വൻതോതിൽ ആശ്രയിക്കുന്ന, അമേരിക്കയെയാണ് ട്രമ്പ് പ്രസിഡന്റായി ഏറ്റെടുക്കുന്നത്.വീണ്ടും മഹത്തരമാക്കുമെന്ന് നയപ്രഖ്യാപനം നടത്തുന്നത്.

പക്ഷേ ട്രംപ് മുന്നിൽ കാണുന്ന അമേരിക്കയല്ല അവിടുത്തെ ബഹുഭൂരിപക്ഷം പൗരന്മാരും ലോകരാജ്യങ്ങളും മഹത്തായി കാണുന്ന അമേരിക്ക. കുടിയേറ്റക്കാരെ ആട്ടിയോടിക്കുന്ന, വംശീയതയും അപരവിദ്വേഷവും വീണ്ടെടുക്കാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്യുന്നവരെ ഭരണത്തിന്റെ താക്കോൽ സ്ഥാനങ്ങൾ ഏൽപ്പിക്കുന്ന, സഖ്യരാഷ്ട്രങ്ങൾ മാറിച്ചിന്തിച്ചിട്ടും ഇസ്രായേലിനൊപ്പം നിൽക്കുന്ന, പലസ്തീനിലെ കൂട്ടക്കൊലയെ അന്താരാഷ്ട്ര വേദികളിൽ തുടർച്ചയായി പിന്താങ്ങുന്ന, വൈവിധ്യമാർന്നതും ഉൾക്കൊള്ളുന്നതുമായ ചിരകാല സുഹൃത് രാജ്യമായ ഇന്ത്യയെ,അടുത്ത കാലം വരെ അന്താരാഷ്ട്ര ഇടപാടുകളിൽ പരമാവധി നീതിയോടൊപ്പം നിന്ന ഏറ്റവും വലിയ ജനാധിപത്യരാജ്യത്തെ സാമ്പത്തികമായും രാഷ്ട്രീയമായും പൊറുതിമുട്ടിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്ന അമേരിക്കയല്ല മഹത്തരം ആകുന്നത്. അമേരിക്ക ഒറ്റപ്പെടുകയാണ് എന്ന് ട്രംപും അനുയായികളും ഒഴികെ എല്ലാവരും തിരിച്ചറിയുകയാണ്.

മാറുന്ന അമേരിക്കയെ, അതോടൊപ്പം മാറുന്ന ലോകവ്യവസ്ഥിതിയെ നേരിടാനും അതുമായി പൊരുത്തപ്പെടാനും ഇന്ത്യയും യൂറോപ്പും ആഫ്രിക്കയും ഉൾപ്പെടുന്ന ശിഷ്ടലോകം മറുവഴികൾ തുറക്കുകയാണ്. അതേസമയം മാറുന്ന അമേരിക്ക ആ രാജ്യത്തിനകത്ത് ഉണ്ടാക്കുന്ന പ്രത്യാഘാതങ്ങളും ഗുരുതരമായിരിക്കും. അമേരിക്കൻ കോർപ്പറേറ്റുകൾക്ക് എളുപ്പത്തിൽ കുടഞ്ഞു കളയാവുന്നതല്ല ഏഷ്യൻ സോഫ്റ്റ് പവറും ഇതര മേഖലകളിലെ തൊഴിൽശേഷിയും. ഗവേഷണം,ലോകാരോഗ്യം, കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനം, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, സാമൂഹ്യ സുരക്ഷ എന്നീ മേഖലകളിൽ നിന്നുള്ള പിന്മാറ്റം ഒട്ടൊന്നുമല്ല അമേരിക്കയുടെ മഹത്വത്തിന് മങ്ങൽ ഏൽപ്പിക്കുന്നത്. നാട്ടുകാരേക്കാൾ അമേരിക്കൻ മൂല്യങ്ങളെ വാഴ്ത്തിപ്പാടിയ ഏഷ്യൻ സമൂഹങ്ങൾ പൊടുന്നനെ അരക്ഷിതത്വത്തിലേക്കു വലിച്ചെറിയപ്പെട്ടിരിക്കുകയാണ്. പറഞ്ഞുവന്നത്,അമേരിക്കൻ പ്രസിഡന്റിന്റെ അത്യാചാരങ്ങൾ രാജ്യത്തെ പൗരന്മാരെയും കുടിയേറ്റക്കാരെയും പ്രവാസികളെയും അഭയാർത്ഥികളെയും ഒരേപോലെ അസ്വസ്ഥരാക്കിയിരിക്കുന്നു. ആ ജനത തലമുറകളായി പുലർത്തി പോന്ന സ്വാഭിമാനവും സാംസ്കാരികതയും ലോകസമക്ഷം അവമതിക്കപ്പെടുകയാണ്. അതോടൊപ്പം സ്വകാര്യജീവിത സാഹചര്യങ്ങൾ അരക്ഷിതമാവുന്നു. ഇതൊരു കഠിനമായ പരീക്ഷണമാണ്. ഇതിനെ അതിജീവിക്കുവാനും വരുതിയിൽ ആക്കുവാനും ആ ജനതയ്ക്ക് കഴിയുമോ? അവരിൽ തന്നെ ഒരു വലിയവിഭാഗം പുതിയതായി കണ്ടുപിടിച്ച അമേരിക്കൻ മഹത്വത്തിന്റെ സ്തുതിപാഠകരായി ഉണ്ട്.

വിപരീതദിശകളിലുള്ള ഈ മഹത്വകാംക്ഷകൾ അമേരിക്കയിൽ പുകഞ്ഞു നീറുകയാണ്. തോക്കുകൾ യഥേഷ്ടം കൈവശം വയ്ക്കാൻ അവകാശമുള്ള ഒരു സമൂഹത്തിൽ ഇത് അത്യന്തം അപകടകാരിയാണ്. അത് ഒരു ആഭ്യന്തരകലാപത്തിന്റെ തീപ്പൊരി ആവാതിരിക്കട്ടെ. ആധുനികതയെയും പുരോഗമനത്തേയും പുൽകിയ ഒരു ജനത തങ്ങൾ നൽകിയ സമ്മതിദാനത്തിന്റെ ഭവിഷ്യത്തുകൾക്കു മുൻപിൽ പകച്ചു നിൽക്കുകയാണ്. ഇത് ഇന്ത്യ ഉൾപ്പെടെയുള്ള മിക്ക രാജ്യങ്ങൾക്കും ഒരു പാഠമാണ്.

കവർ : വിൽസൺ ശാരദ ആനന്ദ്

അങ്ങനെ രാവായി.
ഇരുട്ടായി.
കടല്‍വെള്ളം നുരഞ്ഞ നാട്ടുവെളിച്ചത്തില്‍
കരയായി.
കരമണലിലെങ്ങുമേ പോകാനില്ലാതെ
അങ്ങനെയായി.
വരാത്ത കപ്പലായി.
ജോലിയും കൂലിയുമില്ലാത്ത
കേരളീയ യുവാവായി.
എന്നായാലുമൊരു ദിവസം
കടല്‍ കടക്കുമെന്നായി.
എണ്ണ കുഴിച്ചെടുക്കും
ഗള്‍ഫ് നാടുകളിലേക്കുള്ള
യാത്രയോര്‍ത്തിരിപ്പായി.
മയക്കമായി.

ഇരുട്ടിന് ബോധോദയം വന്നപോലെ
നിലാവായി.
കരയ്ക്കും കടലിനും
ബോധോദയമായി
വെളിച്ചമായി.
വെളിച്ചത്തിന്‍റെ
കൊഴിച്ചിട്ട തൂവലുകളെന്ന്
നിഴലുകളായി.
നിഴലുകള്‍ക്കിടയില്‍ നിന്ന്
ആരോ നിലവിളിയായി.

ആ നിലവിളിയാണ്
വിമാനത്തിലാദ്യമായി കയറിയപ്പോള്‍
കേട്ടത്.
വിമാനത്തില്‍ നിന്ന്
ദോഹയിലിറങ്ങിയപ്പോള്‍ കേട്ടത്.
പ്രവാസവര്‍ഷങ്ങളിലത്രയും കേട്ടത്.

മണൽദേശങ്ങളിൽ നിന്ന്
അവസാനമായി നാട്ടിലേക്ക് തിരിച്ചപ്പോള്‍
ഉണ്ടായില്ല ആ നിലവിളി.
അത്രയും ശാന്തമായിരുന്നു
മടക്കം.

നാട്ടിലെ കടപ്പുറത്തെ
പഞ്ചായത്തു ശ്മശാനത്തില്‍
ശാന്തമായി കിടക്കുമ്പോള്‍
കാറ്റിന്‍റെ തഴുകല്‍
കടലിന്‍റെയാരവം
നിലാവിന്‍റെ ബോധോദയം
പിന്നെ ദ്രവിച്ചിട്ടുമവസാനിക്കാത്ത
ഇരുട്ട്.

അങ്ങനെ രാവായി.

വീട്ടിലെ മുതിർന്നവർക്കിടയിൽ നിന്ന് ‘ചെമ്മീൻ’ എന്നവിഖ്യാത സിനിമയിലെ പരീക്കുട്ടിയുടെ സംഭാഷണങ്ങൾ അതേപടി ആരോ അനുകരിക ച്ചത് കുട്ടിക്കാലത്ത് ഞാൻ കേട്ടതാണ് മധുവെന്ന വിശ്രുത നടനെ കേൾക്കുന്ന ആദ്യനിമിഷങ്ങൾ! അന്നെനിക്ക് എട്ടോ ഒന്പതോ വയസ്സ് പ്രായം. മിമിക്രി എന്ന കലാരൂപം അന്ന് ഉണ്ടായിരുന്നോ എന്നറിയില്ല. പക്ഷെ ചെമ്മീനിലെ പരീക്കുട്ടിയെ നടന്‍റെ അതേ മാനറിസത്തോടെ പ്രണയ പാരവശ്യം കഴിയുന്നവിധം നെഞ്ചിലേറ്റിയാണ് അയാൾ അനുകരിച്ചത്. മധുവിന്റെ പരീക്കുട്ടി എന്നവർ പലവട്ടം പറയുന്നത് ഞാൻ കേൾക്കുന്നുണ്ട്. “കറുത്തമ്മാ” എന്ന് അതിവൈകാരികമായി അനുകരിച്ചയാൾ നീട്ടിവിളിക്കുമ്പോൾ പരീക്കുട്ടിയിലേക്ക് മധുവിലെ നടൻ എത്രമേൽ പരകായപ്രവേശം സാധ്യമാക്കി എന്നൊന്നും അന്നെനിക്ക് ഊഹിക്കാൻ കഴിയുമായിരുന്നില്ല.

1966 ൽ ചെമ്മീൻ പുറത്തിറങ്ങുന്ന കാലത്ത് ഞാൻ സിനിമ കണ്ടെന്നും ഇല്ലെന്നും പറയേണ്ടിവരും. കാരണം അന്ന് ഞാൻ അമ്മയുടെ മടിയിലിരുന്ന ഒരു കൊച്ചുകുട്ടിയാണ്. സിനിമ ഓർമ്മയിൽ കൃത്യമായി തെളിഞ്ഞത് ഏഴാം ക്ളാസ്സിൽ പഠിക്കുമ്പോൾ. ഞാൻ പഠിച്ച വടകര താലൂക്കിലെ ചങ്ങരംകുളം യു. പി സ്കൂളിലെ പഠനകാലത്ത്. അദ്ധ്യാപകരുടെ നേതൃത്വത്തിൽ സഹപാഠികളോടൊപ്പം ഏതാണ്ട് മൂന്ന് കിലോമീറ്റർ രണ്ടുവരിയായി ഞങ്ങൾ നടന്നുപോയാണ് കക്കട്ടിൽ ലീല ടാക്കീസിലെത്തിയത്. അപ്പോഴേക്കും ചെമ്മീൻ സിനിമക്ക് ഒൻപത് വർഷം പ്രായമായിക്കാണും. മലയാള സിനിമയിൽ പുതിയ മാറ്റങ്ങൾ വന്നുതുടങ്ങിയ കാലമാണത്. മലയാളത്തിന് ദേശീയ തലത്തിൽ യശസ്സുയർത്തിയ സിനിമകളായി എഴുപത്തി രണ്ടിൽ അടൂർ ഗോപാലകൃഷ്ണന്‍റെ ‘സ്വയംവരവും’ എഴുപത്തിമൂന്നിൽ എം.ടി. വാസുദേവൻ നായരുടെ ‘നിർമ്മാല്യവും’ പിറന്നിരുന്നു. എന്നിട്ടും ചെമ്മീൻ സിനിമ പ്രേക്ഷക മനസ്സിൽ നിന്ന് മാഞ്ഞിരുന്നില്ല. പരീക്കുട്ടിയും കറുത്തമ്മയും പളനിയും ചെമ്പൻകുഞ്ഞും പഞ്ചമിയും വയലാർ- സലിൽ ചൗധരിയുടെ ഗാനങ്ങളും സർവ്വോപരി രാമുകാര്യാട്ടിന്‍റെ സംവിധാന മികവും അക്കാലവും പിന്നിട്ട് ഇന്നും നമ്മുടെ മനസ്സിൽ അതേപടി നിലനിൽക്കുന്നുണ്ടല്ലോ! കുട്ടിക്കാലം മുതൽ എത്രതവണ ചെമ്മീൻ കണ്ടെന്നറിയില്ല. ഒരുപക്ഷെ അക്കാലത്തെ മലയാളി പ്രേക്ഷകർ ഏറ്റവും കൂടുതൽ തവണ കണ്ട ചിത്രം ഏതെന്ന് ചോദിച്ചാൽ അത് ചെമ്മീൻ തന്നെയാകണം!

ഇന്ത്യയിലെ വിവിധ ഏജൻസികൾ നടത്തിയ മികച്ച ഇന്ത്യൻ സിനിമകളെക്കുറിച്ചുള്ള സർവ്വേയിൽ ചെമ്മീൻ എന്ന സിനിമക്ക് വലിയ സ്ഥാനംതന്നെ ഇതിനകം ലഭിച്ചിട്ടുണ്ട്. അതിലൂടെ പരീക്കുട്ടിയും കറുത്തമ്മയും പളനിയും ചെമ്പൻ കുഞ്ഞും കാലാതീതമായി ജീവിക്കുന്നു. ഒരുപക്ഷെ അറുപതുകളിലോ അതിന് മുൻപോ ജീവിച്ചുതുടങ്ങിയ തലമുറകളിൽ മധു എന്ന നടനെ കൂടുതൽ അടയാളപ്പെടുത്തിയത് ചെമ്മീനിലെ പരീക്കുട്ടിയാവണം . ആദ്യം പുറത്തിറങ്ങിയ ചിത്രമായ ‘നിണമണിഞ്ഞ കാൽപ്പാടുകൾ’ (1963) മുതൽ ചെമ്മീൻ (1966) വരെയുള്ള സിനിമകളിൽ അതേവരെയുള്ള നടന്മാരുടെ അഭിനയ മികവിനെ നിഷ്പ്രഭമാക്കിയാണ് മധുവിന്‍റെ വരവ്. ചെമ്മീൻ അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ നടനജീവിതത്തിൽ വലിയ വഴിത്തിരിവ് തന്നെ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കണം. ‘ഓളവും തീരവും’ സിനിമയിലെ ബാപ്പുട്ടി, ‘സ്വയംവര’ത്തിലെ വിശ്വം, ‘ഇതാ ഇവിടെ വരെ’യിലെ പൈലി, അർച്ചന ടീച്ചറിലെ സ്കൂൾ മാസ്റ്റർ, ‘ഗുരുജി ഒരു വാക്കി’ലെ ഗുരുജി, ‘1921’ ലെ അലി മുസ്ല്യാർ, ‘ചമ്പക്കുളം തച്ചനിലെ’ വല്യാശാരി , സിംഹവാലൻ മേനോനിലെ ഗംഗാധര ഗൗരിദാസമേനോൻ അങ്ങനെ ഓർമ്മയിൽ തങ്ങി നിൽക്കുന്ന എത്രയെത്ര കഥാപാത്രങ്ങൾ! നടനപ്പുറം സംവിധായകൻ, നിർമ്മാതാവ് എന്നീ നിലകളിലും മധു തന്റെതായ മറ്റാരുടേയും നിഴൽ പതിയാത്ത സ്വന്തം മേൽവിലാസം മലയാള സിനിമാ ചരിത്രത്തിലേകി, അതൊട്ടും ചെറുതല്ലതാനും.

ഹിന്ദിയിലും (സാത്ത് ഹിന്ദുസ്ഥാനി-1969 ) മലയാളത്തിലും വിസ്തൃതമായി വ്യാപാരിച്ചുകിടക്കുന്ന മധു എന്ന നടന്‍റെ നാനൂറോളം സിനിമകളിൽ അദ്ദേഹം പകർന്നാടിയ ചില അനശ്വര കഥാപാത്രങ്ങൾ പ്രേക്ഷക മനസ്സുകളിൽ ഇടക്കൊക്കെ വരാതിരിക്കില്ല. തൊണ്ണൂറ്റിരണ്ടാം ജന്മദിനത്തിൽ ഞാൻ ഓർക്കുന്നതും ആ കഥാപാത്രങ്ങളേയും അവ സൃഷ്ടിച്ച ആ മഹാനടനേയും തന്നെ. മധു സാറിന്‍റെ വിസ്തൃത സിനിമാലോകത്തെ ചെറുതായി സ്പർശിക്കുമ്പോൾ തന്നെ അദ്ദേഹത്തെ കാണാനിടയായ രണ്ടു സന്ദർഭങ്ങൾ കൂടി ഇവിടെ പറയട്ടെ.

1988 ൽ തിരുവനന്തപുരത്ത് ഐ.എഫ്.എഫ്.ഐ നടന്ന സമയത്താണ് അദ്ദേഹത്തെ ആദ്യമായി നേരിൽ കാണുന്നത്. കൈരളി-ശ്രീ തീയ്യേറ്ററിന്‍റെ മുറ്റത്ത് വെച്ച്. തിയ്യേറ്ററിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത് മാറിനിന്ന് മധുസാർ സംവിധായകൻ ജി.അരവിന്ദനുമായി സംസാരിക്കുന്നു. രണ്ടുപേരുമായും മുൻ പരിചയമൊന്നുമില്ല. അവരുടെ സിനിമകൾ കണ്ട അനുഭവം മാത്രം. രണ്ടുപേരേയും ഒന്ന് പരിചയപ്പെടണമെന്നുണ്ട്. പക്ഷെ അക്കാര്യത്തിൽ എനിക്ക് മടിതോന്നി. അപ്പോഴാണ് കൂടെവന്ന രവി കാവിൽ ( അവനിപ്പോഴില്ല. രണ്ട് വർഷം മുൻപ് നിര്യാതനായി) ഒരു മടിയും കൂടാതെ മധു സാറിനോടും അരവിന്ദനോടും സംസാരിച്ച് തുടങ്ങുന്നത്. സിനിമ കാണാൻ വടകര നിന്നും അവിടെയെത്തിയ ഞങ്ങളെ ഇരുവരും സന്തോഷത്തോടെ എതിരേറ്റു. ഏതാണ്ട് പത്തുമിനുട്ട് നീണ്ട സ്നേഹസംവാദം.

തുടർന്ന് രവി തന്റെ തോൾസഞ്ചിയിൽ നിന്ന് ക്യാമറ പുറത്തെടുത്ത് അവർക്കൊപ്പം ഒരു ഫോട്ടോ എടുക്കാമോയെന്ന് ചോദിച്ചു. ഇരുവരും ചെറുപുഞ്ചിരിയോടെ അക്കാര്യം സമ്മതിച്ചു. തൊട്ടടുത്ത് നിൽക്കുന്ന വീണപൂവ് എന്ന സിനിമയുടെ സംവിധായകൻ അമ്പിളി രവിയിൽ നിന്നും ക്യാമറഏറ്റുവാങ്ങി. അമ്പിളി ഫോട്ടോ എടുക്കുമ്പോൾ മധു സാർ ഒരു തമാശ പറഞ്ഞു.

“അമ്പിളി ഫോട്ടോയെടുത്താൽ മാനത്താണ് ഫോട്ടോ കിട്ടുക.” എല്ലാവരും അത് കേട്ട് ചിരിച്ചു.

മധു സാറിനെ വീണ്ടും കാണാൻ അവസരം കിട്ടിയതും ഒരു ഫിലിം ഫെസ്റ്റിവൽ കാലത്ത് തന്നെ. ഇക്കഴിഞ്ഞ ഐ .എഫ്.എഫ്.കെയിൽ പങ്കെടുക്കാൻ തലസ്ഥാന നഗരിയിൽ എത്തിയപ്പോൾ പത്രപ്രവർത്തകനും എന്റെ സഹപാഠിയുമായ രാജീവ് ഗോപാലകൃഷ്ണനോട് മധു സാറിനെ കാണാനും എന്റെ ഒരു പുസ്തകം അദ്ദേഹത്തിന് കൈമാറാനുമുള്ള ആഗ്രഹം ഞാൻ പ്രകടിപ്പിച്ചു. വിശ്രമജീവിതം നയിക്കുന്ന ഒരു വലിയ കലാകാരന് അപരിചിതരുടെ സന്ദർശനം വലിയ ബുദ്ധിമുട്ടാവുമോ? അക്കാര്യം ഓർത്ത് എന്റെ മനസ്സിൽ വലിയ ആശങ്കയുണ്ട്. എങ്കിലും കുട്ടിക്കാലം മുതൽ ആ അഭിനയ പ്രതിഭയോട് തോന്നിയ വലിയ ഇഷ്ടം എന്റെ ആശങ്കയെ കീഴടക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്. രാജീവിന് മധു സാറുമായുള്ള ബന്ധം ഞാൻ ഇതിനകം മനസ്സിലാക്കിയിട്ടുണ്ട്. അതാണ് പ്രതീക്ഷ. ഒടുക്കം ആ പ്രതീക്ഷ അർത്ഥവത്തായി. രാജീവ് വാക്കുപാലിച്ചു.

കണ്ണമ്മൂലയിലെ മധുസാറിന്‍റെ വീടിനടുത്ത് ഞാനും എഴുത്തുകാരൻ സജീവൻ മൊകേരിയും രാത്രി പത്ത് മണിക്ക് ശേഷം എത്തിച്ചേർന്നു. രാജീവ് ഞങ്ങളെ അവിടെ കാത്തിരിപ്പുണ്ട്.

മധു സാർ വിശാലമായ മുറിയിൽ ചാരുകസേരയിൽ ബനിയനും മുണ്ടും ധരിച്ച് ഇരിക്കുന്നു. വലിയ ആർഭാടത്തോടെ അലങ്കരിച്ച മുറിയൊന്നുമല്ലയത്. പഴമയും അന്തസ്സും തോന്നിക്കുന്ന മുറി. ഞങ്ങളെ കണ്ടപ്പോൾ ചിരപരിചിതമെന്നപോലെ അദ്ദേഹം ചിരിച്ചു. പിന്നെ സംസാരിച്ചു തുടങ്ങി. വടകരയിൽ മുൻപ് ഒരു ഷൂട്ടിങ്ങിന് വന്ന കാര്യം പറഞ്ഞു. സംഭാഷണത്തിനിടയിൽ പകൽ ഉറങ്ങുന്നതിനെക്കുറിച്ചും രാത്രി നേരം വൈകുംവരെ പഴയകാല സിനിമകൾ കാണുന്നതിനെക്കുറിച്ചും പറഞ്ഞു. സിനിമകൾ കാണുമ്പോൾ മരിച്ചുപോയ സഹപ്രവർത്തകർ ഓർമ്മകളിൽ വേദനയാകുന്നതിനെക്കുറിച്ച് സംസാരിച്ചു. ഇടക്ക് പരിചാരകൻ കൊണ്ടുവന്ന പായസം അദ്ദേഹം രണ്ട് കപ്പുകളിൽ ഒഴിച്ച് ഞങ്ങൾക്കായി നീട്ടി. എന്റെ പുസ്തകം ‘തക്കിജ്ജ- എന്റെ ജയിൽ ജീവിതം’ ഞാൻ അദ്ദേഹത്തിന് സമ്മാനിച്ചു. പുസ്തകം തിരിച്ചും മറിച്ചും നോക്കി അതിലെ ഉള്ളടക്കം അദ്ദേഹം വലിയ താൽപര്യത്തോടെ ചോദിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു.

ഏതാണ്ട് നാല്പത് മിനുട്ട് നേരം ആ മഹാനടന്‍റെ സൗമ്യതയിലും സാന്നിധ്യത്തിലും സംഭാഷണങ്ങളിലും ഞങ്ങൾ നിറഞ്ഞിരിപ്പായി. യാത്ര പറഞ്ഞിറങ്ങുമ്പോഴും നിറചിരിയുമായി അദ്ദേഹം ഞങ്ങൾക്കായി കൈയുയർത്തി.

മധുസാറുമായുള്ള ഞങ്ങളുടെ കൂടിക്കാഴ്ച കഴിഞ്ഞു ഒരു മാസം പിന്നിട്ടപ്പോൾ പ്രശസ്ത എഴുത്തുകാരൻ കൂടിയായ കെ. വി.മോഹൻകുമാറിന്‍റെ ഫേസ്ബുക്ക് പോസ്റ്റ് കാണാനിടയായി. അതിൽ ഒരിടത്ത് ഇപ്രകാരം കുറിച്ചിരിക്കുന്നു.

“ഇന്നലെ ഞങ്ങൾ ചെല്ലുമ്പോൾ മധുസാറിന്‍റെ കസേരയോട് ചേർന്ന് രണ്ടുമൂന്നു പുസ്തകങ്ങൾ കണ്ടു. ശ്രീ എമ്മിന്റെ ‘Apprenticed to a Himalayan Master- A Yogi’s Autobiography’, സാഹിത്യ അക്കാദമി പുരസ്കാരം നേടിയ ജയചന്ദ്രൻ മൊകേരിയുടെ ‘തക്കിജ്ജ-എന്റെ ജയിൽ ജീവിതം’… തക്കിജ്ജ വായനയിലായിരുന്നു മധു സാർ. തൊണ്ണൂറ് പിന്നിട്ടെങ്കിലും കണ്ണട വേണ്ട. “പക്ഷെ പത്തുപതിനെട്ടു പേജിൽ കൂടുതൽ ഒറ്റയിരുപ്പിൽ വായിക്കാനാകുന്നില്ല”. മധു സാറിന്റെ പരാതിയാണ്. “കണ്ണിനല്ല പ്രശ്നം, പിന്നീടങ്ങോട്ട് ശ്രദ്ധ പിടിച്ചുനിർത്താനാവുന്നില്ല. അപ്പോ പുസ്തകം മടക്കിവയ്ക്കും”. മോഹൻ കുമാറിന്‍റെ ആ കുറിപ്പ് തുടരുന്നു…

അതും മഹാഭാഗ്യം. ആ പുസ്തകത്തിന് ലഭിച്ച വലിയ പുരസ്കാരം പോലെ….

തൊണ്ണൂറ്റിരണ്ടിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന മലയാള സിനിമയിലെ മികച്ചനടന് ആയൂരാരോഗ്യസൗഖ്യവും ജന്മദിനാശംസകളും നേരുന്നു.

Hurrying through the park at noon
I noticed that man
sitting on one of the benches.
Like he was saying goodbye to someone
he kept waving his raised hand –
a visibly tired young man.

He looked even more weary, as if,
after someone dear just took leave.
At whom is he waving his hand?
I too looked toward where he looked,
amidst the buildings beyond the road.
Except for the city-crowd
no one in particular is to be seen.
Or else, the wave of his hand
is meant for each one in that crowd.

Much too late, after work
when I returned that way,
in the now deserted park
where lights went off one by one,
on the same bench
he was there.
Seemed totally drained,
hadn’t he eaten anything?
He was lying on the bench
prating away quietly.
I walked along the park’s barbed-wire fencing.
He was murmuring something
as if to someone sitting near him.
Only, ‘tea . . . tea . . .’ could be heard.
I too was worn-out;
hastily I strode, toward where I lived.

Though sleepy from fatigue
a sudden doubt seized my mind
about that man in the park.
I arrived exhausted
at the park in the book…

There he is, on Kakkad’s bench –
he’s bidding adieu to his yaksha,
who’s leaving him for good.
Sitting by him
whispering, ‘drink this tea,
drink this tea’ is a mermaid.
Shaken to the core
he’s likely to die
this very night.
*_{Yaksha: (here) the guardian spirit}

Translated by V P Manoharan

മൂലകവിത – ക്ഷീണന്‍
പി.രാമന്‍

ഉച്ചക്ക് തിരക്കിട്ട് പോകുമ്പോള്‍
പാര്‍ക്കിലെ ബെഞ്ചുകളിലൊന്നിലിരിക്കുന്ന ആ മനുഷ്യനെ
ഞാന്‍ ശ്രദ്ധിച്ചു.
ആരോടോ യാത്ര പറയുമ്പോലെ
അയാള്‍ കയ്യുയര്‍ത്തി വീശിക്കൊണ്ടിരുന്നു.
നന്നേ ക്ഷീണിച്ച ഒരു ചെറുപ്പക്കാരന്‍.
വേണ്ടപ്പെട്ട ആരോ
യാത്ര പറഞ്ഞു പോയതോടെ
അയാള്‍ കൂടുതല്‍ ക്ഷീണിച്ച പോലുണ്ട്.
ആരോടാണിയാള്‍ കൈ വീശിക്കാണിക്കുന്നത്?
ഞാനും അയാള്‍ നോക്കുന്ന ദിശയില്‍
റോഡിന്‍റെ മറുപുറത്തെ
കെട്ടിടങ്ങള്‍ക്കിടയിലേക്ക് നോക്കി.
നഗരത്തിരക്കല്ലാതെ
പ്രത്യേകിച്ചാരേയും കാണാനില്ല.
അല്ലെങ്കില്‍
ആ തിരക്കിലെ ഓരോ മനുഷ്യനും
ആ കൈവീശലിന് അര്‍ഹനാണ്.

പണി കഴിഞ്ഞ് ഏറെ വൈകി
തിരിച്ചതിലേ വരുമ്പോഴും
വിളക്കുകള്‍ അണഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്ന
ആളൊഴിഞ്ഞ പാര്‍ക്കില്‍
അതേ ബെഞ്ചില്‍ അയാളുണ്ട്.
കൂടുതല്‍ ക്ഷീണിച്ചിരിക്കുന്നു.
ഒന്നും കഴിച്ചിട്ടില്ലായിരിക്കുമോ?
ബെഞ്ചില്‍ കിടപ്പായിരുന്നു.
എന്തോ മെല്ലെ പറയുന്നുണ്ട്.
ഞാന്‍ പാര്‍ക്കില്‍ കമ്പിവേലിയോടു
ചേര്‍ന്നു നടന്നു.
അടുത്താരോ ഇരിക്കുന്നതായി സങ്കല്‍പ്പിച്ച്
അയാള്‍ എന്തോ പറയുകയാണ്‍.
ചായ …. ചായ …. എന്നു മാത്രം കേള്‍ക്കുന്നുണ്ട്.
ഞാനും ക്ഷീണിതനായിരുന്നു.
വേഗം വേഗം വീട്ടിലേക്ക് നടന്നു.

ക്ഷീണം കാരണം ഉറക്കം വരുന്നുണ്ടെങ്കിലും
പാര്‍ക്കിലെ മനുഷ്യനെക്കുറിച്ചു
പെട്ടെന്നു തോന്നിയ ഒരു സംശയം
മനസ്സിലിട്ടു നടന്നു തളര്‍ന്ന്
ഞാന്‍ പുസ്തകത്തിലെ പാര്‍ക്കിലെത്തി.
അവിടെ കക്കാടിന്‍റെ ബഞ്ചില്‍
അതാ അയാള്‍.
അയാള്‍ യാത്ര പറയുന്നത്
തന്നില്‍ നിന്നും എന്നേക്കുമായി ഇറങ്ങിപ്പോകുന്ന
തന്‍റെ യക്ഷനോടാണ്.

അയാള്‍ക്കരികിലിരുന്ന്
ചായ കുടിക്കൂ ചായ കുടിക്കൂ
എന്ന് പറയുന്നത്
ഒരു ജലദേവതയാണ്.
ക്ഷീണിച്ചവശനായ അയാള്‍
മിക്കവാറും ഈ രാത്രി തന്നെ
മരിച്ചു പോയേക്കും.