2025 നവംബർ 1-ന് കേരളം ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ അതീവദാരിദ്ര്യരഹിത സംസ്ഥാനമായി പ്രഖ്യാപിക്കപ്പെടുമ്പോൾ, ഈ ചരിത്രനേട്ടത്തിന് പിന്നിലെ പ്രധാന ചാലകശക്തി ഒറ്റപ്പെട്ട ഏതെങ്കിലും ഒരു പദ്ധതിയല്ല, മറിച്ച് ‘മൈക്രോ പ്ലാൻ’ എന്ന വിപ്ലവകരമായ ആശയമാണ്. അതാണ് EPEP യുടെ ഹൃദയം.2021-ൽ എൽഡിഎഫ് സർക്കാർ ആരംഭിച്ച ഈ പദ്ധതി, ദാരിദ്ര്യത്തെ ഒരു സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കായി കാണാതെ, ഓരോ കുടുംബത്തിന്റെയും വ്യക്തിപരമായ പ്രശ്‌നമായി കണ്ടു പരിഹാരം നിർദ്ദേശിച്ചു. “ഒരു കുടുംബം – ഒരു പ്ലാൻ” എന്നതായിരുന്നു ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാന തത്വം.
സംസ്ഥാനത്ത് കണ്ടെത്തിയ 64,006 അതീവ ദരിദ്ര കുടുംബങ്ങളെ (1,03,099 വ്യക്തികൾ) ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് ഈ മൈക്രോ പ്ലാനുകൾ തയ്യാറാക്കിയത്.
എന്താണ് ഈ മൈക്രോ പ്ലാനുകൾ? അവ എങ്ങനെയാണ് രൂപകൽപ്പന ചെയ്തത്? ഈ ലേഖനം മൈക്രോ പ്ലാനുകളുടെ വിശദാംശങ്ങളും അവയുടെ വിജയഘടകങ്ങളും വെല്ലുവിളികളും പരിശോധിക്കുന്നു.
മൈക്രോ പ്ലാൻ:
പരമ്പരാഗത ക്ഷേമപദ്ധതികളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായി, അതീവദാരിദ്ര്യനിർമാർജന പദ്ധതി (EPEP) ഓരോ കുടുംബത്തിന്റെയും ദാരിദ്ര്യത്തിന്റെ തനതായ കാരണങ്ങൾ കണ്ടെത്താൻ ശ്രമിച്ചു. നിറ്റി ആയോഗിന്റെ നിർവചനമനുസരിച്ച്, ഭക്ഷണം, ആരോഗ്യം, ഉപജീവനമാർഗം, താമസം തുടങ്ങിയ അവശ്യ ജീവിതസൗകര്യങ്ങളിൽ ഒന്നിൽ കൂടുതൽ എണ്ണങ്ങളുടെ അഭാവമാണ് അതീവദാരിദ്ര്യം. ചിലർക്ക് ഭൂമിയില്ലാത്തതാകാം പ്രശ്നം, മറ്റ് ചിലർക്ക് ചികിത്സാസൗകര്യമില്ലാത്തതോ വരുമാനമില്ലാത്തതോ ആകാം.
തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ (LSG), കുടുംബശ്രീ, ആശാ വർക്കർമാർ, എൻജിഒകൾ എന്നിവരുടെ സഹകരണത്തോടെ നടത്തിയ വിശദമായ സർവേകളിലൂടെയാണ് ഓരോ കുടുംബത്തിന്റെയും യഥാർത്ഥ പ്രശ്നങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞത്. ഈ കണ്ടെത്തലുകളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, ഓരോ കുടുംബത്തിനും മാത്രമായി ഒരു ‘പരിഹാര പദ്ധതി’ തയ്യാറാക്കി. ഇതാണ് ‘മൈക്രോ പ്ലാൻ’ എന്നറിയപ്പെടുന്നത്.
മൈക്രോ പ്ലാനിന്റെ ഘടന: ഒരു ബഹുമുഖ സമീപനം, ഓരോ മൈക്രോ പ്ലാനിനും മൂന്ന് പ്രധാന ഘടകങ്ങൾ ഉണ്ട്.
- ഹ്രസ്വകാല പദ്ധതി (Short-term): ഉടനടി നൽകേണ്ട സഹായങ്ങൾ (ഉദാ: ഭക്ഷണം, മരുന്ന്, അടിസ്ഥാന രേഖകൾ).
- മധ്യകാല പദ്ധതി (Medium-term):3 മാസം മുതൽ 2 വർഷം വരെ സമയമെടുത്ത് നടപ്പാക്കേണ്ടവ (ഉദാ: വീടിന്റെ അറ്റകുറ്റപ്പണി, സ്ഥിരമായ ചികിത്സാ ക്രമീകരണം).
- ദീർഘകാല പദ്ധതി (Long-term): സ്ഥിരമായ വരുമാനവും സുസ്ഥിരതയും ഉറപ്പാക്കുന്നവ (ഉദാ: ഭൂമി, വീട്, സ്ഥിരം തൊഴിൽ).
ഈ ഘടനയ്ക്കുള്ളിൽ, ഓരോ കുടുംബത്തിന്റെയും ആവശ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് സഹായങ്ങൾ കൃത്യമായി വർഗ്ഗീകരിച്ചു.
- അടിസ്ഥാന രേഖകളും ഭക്ഷണ സുരക്ഷയും (ഹ്രസ്വകാലം)
ഒരു വ്യക്തിക്ക് സർക്കാർ ആനുകൂല്യങ്ങൾ ലഭിക്കുന്നതിന് റേഷൻ കാർഡ്, ആധാർ, ബാങ്ക് അക്കൗണ്ട്, പെൻഷൻ എന്നിവ അനിവാര്യമാണ്. പലരും അതീവ ദാരിദ്ര്യത്തിൽ തുടരാനുള്ള പ്രധാന കാരണം ഈ രേഖകൾ ഇല്ലാത്തതായിരുന്നു.
പദ്ധതിയിൽ 21,263 പേർക്ക് ആധാർ, റേഷൻ കാർഡ്, വിവിധ പെൻഷനുകൾ, ബാങ്ക് അക്കൗണ്ടുകൾ എന്നിവ ലഭ്യമാക്കി. ഇത് അവരുടെ അവകാശങ്ങൾ ഉറപ്പാക്കാനും മറ്റ് സർക്കാർ സേവനങ്ങൾ ലഭിക്കാനുമുള്ള വാതിൽ തുറന്നു.
ഭക്ഷണം: 20,648 കുടുംബങ്ങൾക്ക് ദിവസേന മൂന്ന് നേരം വിഭവങ്ങളുള്ള ഭക്ഷണം ഉറപ്പാക്കി. 2,210 കുടുംബങ്ങൾക്ക് വീടുകളിൽ നേരിട്ട് ഹോട്ട് മീൽസ് എത്തിച്ചുനൽകി. - ആരോഗ്യവും പാർപ്പിടവും (മധ്യകാലം)
അസുഖങ്ങൾ മൂലമുണ്ടാകുന്ന സാമ്പത്തിക ബാധ്യതയാണ് പല കുടുംബങ്ങളെയും ദാരിദ്ര്യത്തിലേക്ക് തള്ളിവിടുന്നത്.
ആരോഗ്യം: 29,427 കുടുംബങ്ങളിലെ 85,721 വ്യക്തികൾക്ക് ആവശ്യമായ ചികിത്സയും മരുന്നുകളും ഉറപ്പാക്കി. കാരുണ്യ ആരോഗ്യസുരക്ഷാപദ്ധതി (KASP) പോലുള്ള ഇൻഷുറൻസ് പദ്ധതികളിൽ ഇവരെ ഉൾപ്പെടുത്തി.
പാർപ്പിടം: സ്വന്തമായി വീടില്ലാത്ത 3,913 കുടുംബങ്ങൾക്ക് ലൈഫ് മിഷൻ പോലുള്ള പദ്ധതികളിലൂടെ പുതിയ വീടുകൾ നൽകി. 5,651 കുടുംബങ്ങൾക്ക് വീട് അറ്റകുറ്റപ്പണി ചെയ്യുന്നതിനായി 2 ലക്ഷം രൂപ വരെ സഹായം നൽകി. - ഉപജീവനവും ഭൂമിയും (ദീർഘകാലം)
ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് സ്ഥിരമായ മോചനം നേടാൻ സ്വന്തമായ വരുമാനം അനിവാര്യമാണ്.
ഉപജീവനമാർഗം: 34,672 പേർക്ക് പുതിയ MNREGS (തൊഴിലുറപ്പ് പദ്ധതി) ജോബ് കാർഡുകൾ നൽകി. 4,394 കുടുംബങ്ങൾക്ക് വരുമാനം ഉണ്ടാക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന പദ്ധതികൾ (സ്വയം തൊഴിൽ, കച്ചവടം മുതലായവ) ആരംഭിക്കാൻ പിന്തുണ നൽകി.
ഭൂമി: സ്വന്തമായി ഭൂമിയില്ലാതിരുന്ന 1,338 കുടുംബങ്ങൾക്ക് ഭൂമി നൽകി.
നടപ്പാക്കലും നിരീക്ഷണവും: ചെലവും സുതാര്യതയും
ഈ മൈക്രോ പ്ലാനുകൾ നടപ്പിലാക്കുന്നതിനായി 1,000 കോടിയിലധികം രൂപയാണ് സംസ്ഥാന സർക്കാർ ചെലവഴിച്ചത്. തദ്ദേശ സ്വയംഭരണസ്ഥാപനങ്ങളുടെ പ്ലാൻഫണ്ട്, സംസ്ഥാനബജറ്റ് വിഹിതം, കുടുംബശ്രീ ഫണ്ടുകൾ, കേന്ദ്രാവിഷ്‌കൃതപദ്ധതികളായ MNREGS എന്നിവ സംയോജിപ്പിച്ചാണ് ഈ തുക കണ്ടെത്തിയത്.
പദ്ധതിയുടെ വിജയം അതിന്റെ കൃത്യമായ നിരീക്ഷണ സംവിധാനം കൂടിയാണ്. അതിന് അവലംബിച്ച നടപടികൾ : - ഡിജിറ്റൽ ട്രാക്കിംഗ്: ഓരോ ഗുണഭോക്താവിനെയും ഒരു മാനേജ്‌മെന്റ് ഇൻഫർമേഷൻ സിസ്റ്റം (MIS) വഴി ഡിജിറ്റലായി ട്രാക്ക് ചെയ്തു.
- ജിയോ-ടാഗിംഗ്: സഹായം ലഭിച്ചവരുടെ പുരോഗതി ജിയോ-ടാഗിംഗ് വഴി നിരീക്ഷിച്ചു.
- സോഷ്യൽ ഓഡിറ്റുകൾ: പദ്ധതി നടത്തിപ്പിൽ സുതാര്യത ഉറപ്പാക്കാൻ സാമൂഹിക ഓഡിറ്റുകൾ നടത്തി.
വിലയിരുത്തലും വിശകലനവും:
ഈ മൈക്രോ പ്ലാൻ സമീപനം, ദാരിദ്ര്യ നിർമ്മാർജ്ജന രംഗത്ത് ഒരു പുതിയ മാതൃകയാണ് സൃഷ്ടിച്ചത്.
വിജയഘടകങ്ങൾ (Strengths)
- വ്യക്തിഗത സമീപനം: “എല്ലാവർക്കും ഒരേ സഹായം” (One-size-fits-all) എന്ന പരമ്പരാഗത രീതിയിൽ നിന്ന് മാറി, ഓരോ കുടുംബത്തിന്റെയും യഥാർത്ഥ പ്രശ്നം തിരിച്ചറിഞ്ഞ് പരിഹരിക്കാൻ ഈ മാതൃകയ്ക്ക് കഴിഞ്ഞു.
- സമ്പൂർണ്ണമായ പരിഹാരം: പണമോ ഭക്ഷണമോ മാത്രം നൽകി അവസാനിപ്പിക്കാതെ, ഒരു കുടുംബത്തിന് അന്തസ്സോടെ ജീവിക്കാൻ ആവശ്യമായ എല്ലാ ഘടകങ്ങളും (രേഖകൾ, ആരോഗ്യം, പാർപ്പിടം, വരുമാനം) ഒരേസമയം ഉറപ്പാക്കാൻ സാധിച്ചു.
- ഏകോപനം: തദ്ദേശ സ്വയംഭരണ സ്ഥാപനങ്ങൾ, കുടുംബശ്രീ, ആരോഗ്യവകുപ്പ്, സിവിൽ സപ്ലൈസ് തുടങ്ങി വിവിധ സർക്കാർ സംവിധാനങ്ങളെ ഒരു കുടക്കീഴിൽ ഏകോപിപ്പിക്കാൻ കഴിഞ്ഞു എന്നത് ഭരണപരമായ മികവാണ്.
- കൃത്യമായ ഡാറ്റ: ഊഹങ്ങളുടെ അടിസ്ഥാനത്തിലല്ലാതെ, താഴെത്തട്ടിൽ നിന്നുള്ള കൃത്യമായ സർവേഡാറ്റയെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയാണ് പദ്ധതി നടപ്പാക്കിയത്.
വെല്ലുവിളികളും പരിമിതികളും (Weaknesses & Challenges)
- സുസ്ഥിരത:
പദ്ധതിയിലൂടെ ലഭിച്ച ഉപജീവനമാർഗ്ഗങ്ങൾ (ഉദാഹരണത്തിന്, സ്വയംതൊഴിൽ) ദീർഘകാലത്തേക്ക് നിലനിൽക്കുമോ എന്നത് പ്രധാന വെല്ലുവിളിയാണ്. ഭാവിയിലെ സാമ്പത്തിക പ്രതിസന്ധികളോ ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങളോ ഈ കുടുംബങ്ങളെ വീണ്ടും ദാരിദ്ര്യത്തിലേക്ക് തള്ളിവിടാതിരിക്കാൻ നിരന്തരമായ നിരീക്ഷണം ആവശ്യമാണ്.
- ചെലവ്:
64,000 കുടുംബങ്ങൾക്കായി 1,000 കോടിയിലധികം രൂപ ചെലവഴിച്ചു. അതീദാരിദ്ര്യക്കണക്ക് കുറവായ (0.7%) കേരളത്തിൽ ഇത് പ്രായോഗികമാണ്. എന്നാൽ, കോടിക്കണക്കിന് ദരിദ്രരുള്ള സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ ഇത്രയും സൂക്ഷ്മവും ചെലവേറിയതുമായ ഒരു മാതൃക നടപ്പാക്കുന്നത് എത്രകണ്ടു സാധ്യമാവും എന്ന് പറയുക വയ്യ.
3 .ഭരണപരമായ കാര്യക്ഷമത:
ഈ പദ്ധതിയുടെ വിജയം കേരളത്തിന്റെ ശക്തമായ പ്രാദേശിക ഭരണ സംവിധാനങ്ങളെയും (LSGs) കുടുംബശ്രീ ശൃംഖലയെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇത്തരം സംവിധാനങ്ങൾ ദുർബലമായ ഒരിടത്ത് ഈ മാതൃക വിജയിക്കണമെന്നില്ല.
ഉപസംഹാരം
കേരളത്തിന്റെ അതീവദാരിദ്ര്യ നിർമ്മാർജ്ജനമാതൃകയുടെ വിജയരഹസ്യം അതിന്റെ മൈക്രോപ്ലാനുകളിലാണ്. ദാരിദ്ര്യത്തെ ഒരു പൊതുപ്രശ്‌നമായി മാത്രം കാണാതെ, ഓരോ കുടുംബത്തിന്റെയും വാതിൽപ്പടിയിൽ ചെന്ന്, അവരുടെ യഥാർത്ഥ അഭാവങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ്, വ്യക്തിഗതമായ പരിഹാരം നൽകിയ ഈ സമീപനമാണ് 59,277 കുടുംബങ്ങളെ പൂർണ്ണമായി ദാരിദ്ര്യത്തിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാൻ സഹായിച്ചത്.
വെല്ലുവിളികൾ നിലനിൽക്കുമ്പോഴും, ‘ദാരിദ്ര്യം കുറയ്ക്കുക’ (Poverty Alleviation) എന്നതിൽ നിന്ന് ‘ദാരിദ്ര്യം ഇല്ലാതാക്കുക’ (Poverty Eradication) എന്നതിലേക്കുള്ള നിർണ്ണായകമായ ഒരു ചുവടുവെപ്പാണ് ഈ പദ്ധതി. ഇത് ലോകത്തിന് മുന്നിൽ സമത്വകാംക്ഷയും പ്രതിബദ്ധതയും ഉള്ള ഭരണത്തിന്റെ ഒരു പുതിയ ‘കേരള മോഡൽ’ തന്നെയാണ് അവതരിപ്പിക്കുന്നത്.
കവർ : വിൽ‌സൺ ശാരദ ആനന്ദ്
