വെനസ്വേലൻ പ്രതിപക്ഷ നേതാവ് മരിയ കൊറീന മച്ചാഡോയ്ക്ക് 2025-ലെ സമാധാനത്തിനുള്ള നോബൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചത് ലോകശ്രദ്ധ ആകർഷിച്ച ഒരു പ്രഖ്യാപനമാണ്. പ്രത്യേകിച്ചും അമേരിക്കൻ പ്രസിഡണ്ട് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപ് നോബൽ സമ്മാനത്തിനായി ലോബിയിങ്ങ് നടത്തിയ കാലമായിരുന്നതിനാൽ. പ്രസിഡന്റ് നിക്കോളാസ് മഡുറോയുടെ ഏകാധിപത്യ ഭരണത്തിനെതിരായ അവരുടെ പോരാട്ടത്തെ അംഗീകരിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും, പുരസ്കാരത്തിന്റെ ഉദ്ദേശ ശുദ്ധിയെയും നോബൽ കമ്മിറ്റിയുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പിനെയും ചോദ്യം ചെയ്യുന്ന രീതിയിലുള്ള വലിയ വിവാദങ്ങൾ ഇത് ഉയർത്തിയിട്ടുണ്ട്. വെനസ്വേലയിലെ ജനാധിപത്യ പോരാട്ടത്തിന് ഉത്തേജനം നൽകിയ ഈ അംഗീകാരം, മച്ചാഡോയുടെ തീവ്ര വലതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ നിലപാടുകൾ, വിദേശബന്ധങ്ങൾ, വിവാദപരമായ പ്രസ്താവനകൾ എന്നിവയുടെ പേരിൽ രൂക്ഷമായ വിമർശനങ്ങൾക്ക് വിധേയമായിക്കൊണ്ടിരിക്കുകയാണ്.
പ്രധാന വിമർശനങ്ങളും വിവാദപരമായ നിലപാടുകളും
മച്ചാഡോയുടെ നോബൽ സമ്മാനം രാഷ്ട്രീയ പ്രേരിതമാണോ എന്ന ചോദ്യമുയർത്തുന്ന പ്രധാന വിമർശനങ്ങൾ താഴെക്കൊടുക്കുന്നു:
ഇസ്രായേൽ-പാലസ്തീൻ വിഷയത്തിലെ പക്ഷപാതിത്വം
നോബൽ സമാധാനപുരസ്കാരം സാർവത്രികമായ സമാധാന കാഴ്ചപ്പാടിനെ പിന്തുണയ്ക്കുമ്പോൾ, മച്ചാഡോയുടെ ഇസ്രായേൽ അനുകൂല നിലപാടുകൾ ഈ പുരസ്കാരത്തിന്റെ അന്തസ്സിനെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്നു. ഗാസയിലെ കൂട്ടക്കൊലയുടെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ “വെനസ്വേലയുടെ പോരാട്ടം ഇസ്രായേലിന്റെ പോരാട്ടമാണ്” എന്ന അവരുടെ പഴയ പ്രസ്താവന കടുത്ത വിമർശനത്തിന് ഇടയാക്കി. സമാധാനത്തിനായുള്ള ഒരു ആഗോള പോരാളി മറ്റൊരു ജനതയ്ക്കു മേൽ അതി ക്രൂരമായ ആക്രമണം അഴിച്ചുവിട്ട ഒരു രാജ്യത്തിന്റെ നയങ്ങള ഇത്രത്തോളം പിന്തുണയ്ക്കുന്നത് വിമർശിക്കപ്പെട്ടു.
2018-ൽ, വെനസ്വേലയിലെ ഭരണമാറ്റത്തിനായി ഇസ്രായേൽ പ്രധാനമന്ത്രിയായിരുന്ന ബെഞ്ചമിൻ നെതന്യാഹുവിനോട് സഹായം അഭ്യർത്ഥിച്ചതും ഇസ്രായേലി എംബസി ജെറുസലേമിലേക്ക് മാറ്റുമെന്ന് വാഗ്ദാനം ചെയ്തതും അവരുടെ തീവ്ര വലതുപക്ഷ ചായ്‌വ് വ്യക്തമാക്കുന്നു.
ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിനുള്ള സമർപ്പണം
സമ്മാനം ലഭിച്ചതിന് ശേഷം മച്ചാഡോ, തന്റെ പുരസ്കാരം വെനസ്വേലയിലെ ജനങ്ങൾക്കും, തങ്ങളുടെ ലക്ഷ്യത്തിന് “നിർണ്ണായക പിന്തുണ” നൽകിയ യുഎസ് പ്രസിഡന്റ് ഡൊണാൾഡ് ട്രംപിനും സമർപ്പിച്ചത് വലിയ രാഷ്ട്രീയ ചർച്ചയായിരിക്കുകയാണ്. സമാധാന നോബൽ സമ്മാനം ലഭിക്കാൻ ട്രംപ് മുൻപ് ശ്രമിച്ചിരുന്നു. ഈ സമർപ്പണം, നോബൽ പുരസ്കാരത്തെ ട്രംപിന്റെ രാഷ്ട്രീയനേട്ടത്തിന് ഉപയോഗിക്കാനുള്ള ഒരു സഹായമായി നിരീക്ഷകർ കാണുന്നു. എന്തായാലും നോബൽ പുരസ്കാരത്തിന്റെ നിഷ്പക്ഷതയെയും സമാധാനപരമായ ലക്ഷ്യത്തെയും ഇത് രാഷ്ട്രീയവൽക്കരിക്കുന്നു.
അമേരിക്കൻ ഉപരോധങ്ങളോടുള്ള സമീപനം
വെനസ്വേലൻ സർക്കാരിനെതിരെ യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് ഏർപ്പെടുത്തിയ കടുത്ത സാമ്പത്തിക ഉപരോധങ്ങളെ മച്ചാഡോ സ്വാഗതം ചെയ്തതും വിമർശനം അർഹിക്കുന്നു. മഡുറോ ഭരണകൂടത്തെ ലക്ഷ്യമിട്ടാണ് ഉപരോധങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്തിയതെങ്കിലും, ഇവ വെനസ്വേലയിലെ സാധാരണ ജനങ്ങളുടെ ദുരിതം വർദ്ധിപ്പിക്കുകയും അടിസ്ഥാനസൗകര്യങ്ങളെയും മരുന്നുകളുടെ ലഭ്യതയെയും സാരമായി ബാധിക്കുകയും ചെയ്തു. സ്വന്തം രാജ്യത്തെ ജനങ്ങളുടെ കഷ്ടപ്പാടിന് കാരണമാകുന്ന ഒരു നടപടിയെ പിന്തുണച്ചത് ധാർമികമായി ശരിയാണോ എന്ന ചോദ്യം അവരുടെ പുരസ്‌കാര യോഗ്യതയ്ക്കു മങ്ങലേൽപ്പിക്കുന്നു.
ലിക്വിഡ് പാർട്ടിയുമായുള്ള സഹകരണം (Liquid Party)
മച്ചാഡോയുടെ പാർട്ടിയായ വെന്റേ വെനസ്വേല, ഇസ്രായേലിലെ തീവ്രവലതുപക്ഷ പാർട്ടിയായ ലിക്വിഡ് പാർട്ടിയുമായി സഹകരിക്കുന്നുവെന്ന ആരോപണങ്ങളും ശക്തമാണ്. ഈ സഹകരണം, മച്ചാഡോയുടെ പ്രതിപക്ഷ പോരാട്ടത്തിന് പിന്നിൽ യുഎസിന്റെയും മറ്റ് അന്താരാഷ്ട്ര ശക്തികളുടെയും കളിപ്പാവയായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഒരു വലതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ താൽപ്പര്യം ഒളിപ്പിച്ചുവെച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന നിരീക്ഷണത്തിന് ആക്കം കൂട്ടുന്നു. ലിക്വിഡ് പാർട്ടിയുമായി ചേർന്ന് പ്രവർത്തിക്കുന്നത്, അവരുടെ പ്രസ്ഥാനത്തിനു പിന്നിലുള്ള സാമ്പത്തികവും രാഷ്ട്രീയപരവുമായ സ്വാധീനത്തെ സംശയത്തിന്റെ നിഴലിലാക്കുന്നു.
അർജന്റീനയുമായുള്ള ബന്ധവും വലതുപക്ഷ കൂട്ടായ്മയും
മച്ചാഡോയും അർജന്റീനിയൻ പ്രസിഡന്റ് ഹാവിയർ മിലൈയും തമ്മിലുള്ള അടുത്ത ബന്ധവും രാഷ്ട്രീയ വിശകലനങ്ങളിൽ പ്രധാനമാണ്. ട്രംപിനെപ്പോലെ, തീവ്ര വലതുപക്ഷ സാമ്പത്തിക, സാമൂഹിക നിലപാടുകൾ സ്വീകരിക്കുന്ന വ്യക്തിയാണ് മിലൈ. മച്ചാഡോയുടെ വിജയം സ്വാഭാവികമായും ലാറ്റിനമേരിക്കയിലെ വലതുപക്ഷ നേതാക്കൾക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് മുതലാളിത്ത അനുകൂലികളും സ്വതന്ത്ര കമ്പോള ചിന്താഗതിക്കാരും ഉൾപ്പെടുന്ന വിഭാഗത്തിന് ലഭിച്ച അംഗീകാരമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
എന്ത് കൊണ്ട് ഈ നോബേൽ വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു?
മച്ചാഡോയുടെ വിജയം വെനസ്വേലയിലെ ജനാധിപത്യ പോരാട്ടത്തിന് ഒരു ഉത്തേജനമാണ് എന്നതിൽ തർക്കമില്ല. എന്നിരുന്നാലും, അവരുടെ നോബൽ പുരസ്കാരം ഒരു ‘ഡെമോഗ്രാഫിക് ക്രൂസേഡർക്ക്’ നൽകുന്ന അംഗീകാരം എന്ന നിലയിൽ മാത്രമായി ചുരുങ്ങുന്നുവെന്ന് വിമർശകർ വാദിക്കുന്നു.
ലോകമെമ്പാടുമുള്ള, സാമ്പത്തികമോ രാഷ്ട്രീയമോ ആയ താൽപ്പര്യങ്ങളില്ലാത്ത, നിസ്വാർത്ഥരായ നിരവധി സമാധാന പ്രവർത്തകരെയും പോരാട്ടങ്ങളെയും അവഗണിച്ച്, വ്യക്തമായ വലതുപക്ഷ രാഷ്ട്രീയ ചായ്‌വുള്ള ഒരു വ്യക്തിക്ക് പുരസ്കാരം നൽകിയത് നോബൽ കമ്മിറ്റിയുടെ രാഷ്ട്രീയപരമായ തിരഞ്ഞെടുപ്പാണോ എന്ന ചോദ്യം പ്രസക്തമാണ്.
സമാധാനം എന്നത് കേവലം യുദ്ധമില്ലാത്ത അവസ്ഥ മാത്രമല്ല, എല്ലാവർക്കും വേണ്ടിയുള്ള നീതിയും തുല്യതയും ഉറപ്പാക്കാനുള്ള വിശാലമായ കാഴ്ചപ്പാടാണ്. മച്ചാഡോയുടെ നിലപാടുകൾ ഈ വിശാലമായ കാഴ്ചപ്പാടിന് വിരുദ്ധമായി നിൽക്കുന്നു എന്നും, നോബൽ സമ്മാനം ഒരു രാഷ്ട്രീയ ഉപകരണമായി മാറിയോ എന്നും ലോകം ചർച്ച ചെയ്യുന്നു.
നോബൽ സമാധാന പുരസ്കാരത്തിന്റെ ചരിത്രത്തിൽ പലപ്പോഴും രാഷ്ട്രീയ വിവാദങ്ങൾ ഉണ്ടായിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ, മരിയ കൊറീന മച്ചാഡോയുടെ കാര്യത്തിൽ, അവരുടെ ആഭ്യന്തരജനാധിപത്യപോരാട്ടത്തിന്റെ പ്രാധാന്യത്തെയും അവരുടെ തീവ്രവലതുപക്ഷ വിദേശനയ നിലപാടുകളെയും വേർതിരിച്ച് കാണാൻ കഴിയാത്ത ഒരു സ്ഥിതിവിശേഷമാണ് നിലനിൽക്കുന്നത്. നോബൽ കമ്മിറ്റിക്ക് പിഴവ് പറ്റിയോ? .അവർക്ക് നൊബേൽ ലഭിച്ചത്, ട്രമ്പിനും നേതന്യാഹുവിനും മറ്റു വലതു പക്ഷ തീവ്രവാദികളായ പോപ്പുലിസ്റ്റ് നേതാക്കൾക്കും കൊടുക്കുന്നതിനു തുല്യമാണ്‌.
കവര്‍: ജ്യോതിസ് പരവൂര്‍
