സുബൈർ. എം എച്ച്.

രണ്ടായിരത്തി നാലു മുതൽ രണ്ടായിരത്തി പതിനാലുവരെയുള്ള പത്തു വർഷങ്ങളിൽ ഡൽഹിയിലെ യോജന ഭവനിലെ നൂറ്റി പതിനഞ്ചാമത്തെ മുറിയിൽ എന്നും രാത്രി ഏറെ വൈകിയാണ് ലൈറ്റുകൾ അണഞ്ഞിരുന്നത്. പാർലിമെന്റ് മന്ദിരത്തിൽ നിന്നും ഒരു വിളിപ്പാടകലെ നിൽക്കുന്ന ആ കെട്ടിടത്തിലായിരുന്നു പ്ലാനിങ് കമ്മിഷൻ. അന്ന് പഞ്ചവത്സര പദ്ധതികളും വാർഷിക പദ്ധതികളും രൂപം കൊണ്ടിരുന്നത് അവിടെയായിരുന്നു.

വൈകുന്നേരം അഞ്ചര മണിവരെയാണ് ഓഫീസുകൾ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്. എങ്കിലും ഏഴു മണിവരെ ആളനക്കമുണ്ടാവും. രാത്രി എട്ട് മണി കഴിയുമ്പോൾ എല്ലാ മുറികളും അടച്ചു പൂട്ടും. വിളക്കുകൾ കെട്ട് വരാന്തകൾ വിജനമാവും. അപ്പോഴും റൂം നമ്പർ നൂറ്റി പതിനഞ്ചിൽ ഒരാൾ മാത്രം രാവേറെ ചെല്ലുവോളം തന്റെ കമ്പ്യൂട്ടർ സ്‌ക്രീനിൽ കണ്ണും നട്ട് അനക്കമില്ലാതെ ഇരിക്കുന്നുണ്ടാവും.

സമയ കാല ബോധമില്ലാതെയുള്ള ആ ഇരിപ്പിൽ ഭക്ഷണം പോലും മറന്നുപോയിട്ടുണ്ട്. വാച്ചിലേക്ക് നോക്കാൻ മറന്നു പോവുന്നതിനാൽ ആ ഇരിപ്പ് രാത്രി പന്ത്രണ്ടു മണിവരെയും നീണ്ടു പോയിട്ടുണ്ട്. ആ കെട്ടിടത്തിൽ നിന്നും എന്നും അവസാനമായി പുറത്തിറങ്ങുന്ന ഒരേയൊരാൾ അദ്ദേഹമായിരുന്നു. അതായിരുന്നു പ്രൊഫസർ അഭിജിത് സെൻ. ഇന്ത്യയിലെ അറിയപ്പെടുന്ന അഗ്രികൾച്ചർ ഇക്കണോമിസ്റ്റ്, ഇന്ത്യൻ റൂറൽ ഇക്കണോമിയുടെ അകവും പുറവും തിരിച്ചറിഞ്ഞ ഒരാൾ.

ഉണർന്നിരിക്കുമ്പോഴൊക്കെ ഇക്കണോമിക്സ് അല്ലാതെ മറ്റൊന്നും ചിന്തിക്കാൻ കഴിയാതിരുന്ന ഒരാളായിരുന്നു അഭിജിത് സെൻ. പുസ്തകങ്ങളും റിപ്പോർട്ടുകളും സ്കാൻ ചെയ്യുന്ന വേഗതയിലാണ് വായിച്ചു തീർത്തിരുന്നത്. ഒറ്റയ്ക്കിരിക്കുമ്പോഴും തനിച്ചു നടക്കുമ്പോഴും തന്നോട് തന്നെ സംസാരിക്കുകയും തനിയെ ചിരിക്കുകയും ചെയ്തിരുന്ന ഒരാൾ. അണയാൻ തുടങ്ങുന്ന ഒരു സിഗററ്റിൽ നിന്നും മറ്റൊന്നിന് തീ കൊടുത്ത് ദിവസവും പത്ത് പാക്കറ്റ് സിഗരറ്റ് പുകച്ചു തള്ളിയ ഒരാൾ. അതായിരുന്നു പ്രൊഫസർ അഭിജിത് സെൻ.

ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിലെ പ്രമുഖരായ നേതാക്കന്മാർക്കും വ്യാവസായിക പ്രമുഖർക്കും വിവിധ സംസ്ഥാനങ്ങളിൽ നിന്നും തൊഴിൽ മേഖലയിലെ പല പ്രശ്നങ്ങളുമായി തലസ്ഥാനത്ത് എത്തിയിരുന്ന കർഷകർക്കും കർഷക സംഘടനാ പ്രതിനിധികൾക്കും, റിസർച്ച് വിദ്യാർഥികൾക്കും, പത്ര പ്രവർത്തകർക്കും തന്റെ ഓഫീസ് വാതിലുകൾ എപ്പോഴും തുറന്നിട്ടിരുന്നു. സാമ്പത്തിക ശാസ്ത്രത്തിൽ താൽപ്പരരായവരും ഗവേഷണ വിദ്യാർത്ഥികളും അറിയപ്പെടുന്ന പത്രപ്രവർത്തകരുമെല്ലാം അഭിജിത് സെന്നിന്റെ അടുത്ത സുഹൃത്തുക്കളായിരുന്നു. ലോകത്തിന്റെ പല ഭാഗത്തു നിന്നും അവർ അദ്ദേഹവുമായി നിരന്തരം സമ്പർക്കം പുലർത്തിയിരുന്നു.

വിദഗ്ധനായ ഒരു പോളിസി മേക്കർ ആയിരുന്നു അദ്ദേഹം. ജീവിത കാലം മുഴുവനും പാവപ്പെട്ട കർഷകരുടെ ജീവിത നിലവാരം ഉയർത്താനും അവരുടെ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾക്ക് വരുമാനം ഉയർത്താനും അവരെ കോർപ്പറേറ്റ് ലോബിയുടെ ചതിക്കുഴികളെ ബോധ്യപ്പെടുത്താനും ശ്രമിച്ച ഒരാളായിരുന്നു അഭിജിത് സെൻ.

J.N.U വിൽ അദ്ധ്യാപകൻ ആവുന്നതിന് മുൻപ് അദ്ദേഹം Cambridge University, Oxford University, University of Essex എന്നിവിടങ്ങളിൽ അദ്ധ്യാപകൻ ആയിരുന്നു. രണ്ടായിരത്തി നാലിലാണ് മൻമോഹൻ സിങ് സർക്കാർ പ്ലാനിങ് കമ്മിഷൻ മെമ്പറായി മിനിസ്റ്റർ ഓഫ് സ്റ്റേറ്റ് റാങ്കിൽ അദ്ദേഹത്തെ നിയമിക്കുന്നത്. രണ്ടായിരത്തി ഒമ്പതിൽ വന്ന സർക്കാരും അദ്ദേഹത്തെ ആ സ്ഥാനത്ത് നിലനിർത്തി.

ഏത് വിഷയത്തെക്കുറിച്ചും അതാതു സന്ദർഭങ്ങളിൽ മണിക്കൂറുകളോളം സംസാരിക്കാൻ അദ്ദേഹത്തിന് കഴിഞ്ഞിരുന്നു.
പ്ലാനിങ് കമ്മിഷനിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന പത്തു വർഷങ്ങളിൽ ഇന്ത്യയിലും വിദേശ രാജ്യങ്ങളിലെ പല ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടുകളിലും നടത്തിയ നൂറ് കണക്കിന് പ്രഭാഷണങ്ങൾ ഒന്ന് പോലും മുൻകൂട്ടി തയ്യാറാക്കിയതായിരുന്നില്ല.

അദ്ദേഹം ആരെയും ഭയന്നിരുന്നില്ല. ആരുടെയും ‘ഡെഡ് ലൈനുകൾ’ വക വച്ചിരുന്നില്ല. ആർക്കും അദ്ദേഹത്തെ സ്വാധീനിക്കാനും കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. സ്വന്തം അഭിപ്രായം എവിടേയും എഴുതാനും പറയാനുമുള്ള ചങ്കുറപ്പുള്ള ആളായിരുന്നു പ്രൊഫസർ സെൻ. സഹപ്രവർത്തകരോടും പേർസണൽ സ്റ്റാഫിനോടും അദ്ദേഹത്തിന് ഉണ്ടായിരുന്നത് അധ്യാപക- വിദ്യാർത്ഥി ബന്ധമായിരുന്നു. ആരോടും ദേഷ്യപ്പെട്ട് പെരുമാറുന്നത് കണ്ടിട്ടില്ല. ഏത് സന്ദർഭത്തിലും, സ്വയം വരുത്തിവച്ച അബദ്ധങ്ങളിൽ പ്പോലും ഉറക്കെ ചിരിക്കുന്നതാണ്‌ പതിവ്. പാസ്സ്പോർട്ട് എടുക്കാൻ മറന്ന് യാത്ര മുടങ്ങി എയർപോർട്ടിൽ നിന്നും മടങ്ങേണ്ടി വന്നപ്പോഴും, എയർപ്പോർട്ടിൽ സമയത്ത് എത്തിച്ചേരാൻ കഴിയാതെ യാത്രകൾ മുടങ്ങിയപ്പോഴും അതൊക്ക ഒരു തമാശപോലെ ചിരിച്ചു കളഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. അമ്പത് വർഷങ്ങൾ പഴക്കമുള്ള ആസൂത്രണ കമ്മിഷൻ ഒരിക്കൽ ഇല്ലാതായി തീരുമെന്നും അത് പുതിയൊരു രൂപത്തിൽ വരുമെന്നും ആദ്യമായി പ്രവചിച്ചത് അഭിജിത് സെന്നാണ്.

ഏത് മരണവും സൃഷ്ടിക്കുന്നത് അളക്കാൻ കഴിയാത്ത ശൂന്യതയാണ്, unfathomable depths. മരണം ഒന്നിനെയും ബാക്കിവയ്ക്കുന്നില്ല. പഠിച്ചതും അറിഞ്ഞതുമായ എല്ലാ അറിവുകളും, അനുഭവങ്ങളും മരണം കൊണ്ടുപോകുന്നു. പിന്നെ മരിച്ചവർ പോലുമില്ല. മരണം മാത്രമേയുള്ളു, ‘Death is the great leveller’.

നേരിൽ കണ്ടിട്ടില്ലാത്ത, ഇൻബോക്സിലൂടെ മാത്രം പരിചയപ്പെട്ട രവിവർമ്മ എന്ന സുഹൃത്ത് രണ്ടു നാളുകൾക്കു മുമ്പാണ് വിട പറഞ്ഞത്. ആ മരണം അറിഞ്ഞതിനു ശേഷം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഫെയിസ് ബുക്ക് പേജിൽ ചെന്ന് അവസാനത്തെ പോസ്റ്റ്‌ വായിച്ചു. ഒരു മരണ വീട്ടിൽ ചെന്നു നിൽക്കുന്ന തോന്നൽ ആയിരുന്നു അപ്പോൾ. വരാനിരുന്ന മരണത്തിന്റെ യാതൊരു സൂചനയും ദിവസങ്ങൾ മാത്രം മുമ്പുള്ള ആ പോസ്റ്റിൽ നിന്നും വായിച്ചെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

മരിക്കുന്നതിന് മൂന്നാഴ്ച്ച മുൻപ് പ്രൊഫസർ അഭിജിത് സെന്നിനെയും ചെന്നു കണ്ടിരുന്നു. ഒക്സിജൻ ട്യൂബുകൾ മൂക്കിലേക്ക് ഘടിപ്പിച്ച അവസ്ഥയിൽ അദ്ദേഹം മുറിയിൽ നിന്നും പുറത്തിറങ്ങി വന്നു. ആ അവസ്ഥയിൽ രണ്ടു മിനിറ്റിൽ കൂടുതൽ തുടർച്ചയായി അദ്ദേഹത്തിന് സംസാരിക്കാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. എങ്കിലും ആ രണ്ടു മിനിട്ടും അദ്ദേഹം ചിലവഴിച്ചത് പ്ലാനിങ് കമ്മിഷന്റെ പുനർജന്മമായ നീതി ആയോഗിന്റെ പുതിയ സാരഥികളെക്കുറിച്ച് അറിയാനായിരുന്നു.

അന്ന് പിരിയാൻ നേരം അദ്ദേഹത്തെ ഞാൻ ചുമലിൽ കൈചുറ്റി ചേർത്തു പിടിച്ചു. പ്ലാനിങ് കമ്മിഷനിലെ പത്തു വർഷക്കാലം അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രൈവറ്റ് സെക്രട്ടറിയായിരുന്നു ഞാൻ. പത്തു വർഷങ്ങളിൽ അദ്ദേഹത്തോടൊപ്പം ചിലവഴിച്ച അനുഭവങ്ങളിൽ ആ വ്യക്തിത്വത്തെ വളരെ അടുത്തറിയാൻ കഴിഞ്ഞിരുന്നു. എന്നിട്ടും മൂന്നാഴ്ചകൾക്ക് ശേഷം വരാനിരുന്ന മരണത്തിന്റെ ഒരു ലാഞ്ഛനയും അപ്പോൾ എനിക്കറിയാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.

നേരിൽ അടുത്തറിഞ്ഞവരും ഒരിക്കലും തമ്മിൽ കാണാത്തവരും മരണത്തിൽ ഒരുപോലെയാണ്. രണ്ടും സൃഷ്ടിക്കുന്നത് ഒരേ ശൂന്യതയാണ്. ആ നിമിഷം വരെ അറിഞ്ഞതും അറിയാതെ പോയതും, അറിയാനിരുന്നതും മരണത്തോടെ അവസാനിക്കുന്നു. പ്രകാശത്തെപ്പോലും പുറത്തേക്ക് വിടാതെ വിഴുങ്ങുന്ന തമോ ഗർത്തങ്ങളിൽ മറഞ്ഞു പോവുന്നവർ.

ഓരോ മരണവും ഒരു മനുഷ്യനിൽ സ്വന്തം മരണത്തെ ഓർമ്മപ്പെടുത്തുന്നുണ്ട്, the fear of the unknown. അതാവാം ഓരോ മരണവാർത്തയും അറിയുമ്പോൾ അൽപ്പനേരത്തേക്കെങ്കിലും ഒരു തത്വ ചിന്തകനാവാൻ ഓരോ മനുഷ്യനും വൃഥാ ശ്രമിക്കുന്നത്.

Any man’s death diminishes me
because I am involved in Mankind –
(John Donne)

കവർ : വിത്സൺ ശാരദാ ആനന്ദ്

നീണ്ട ഇടവേളകളിൽ വളരെക്കുറച്ച് കഥകൾ എഴുതിയ ഒരാളാണ് ശ്രീ സതീശൻ പുതുമന. എന്നാൽ എഴുതിയ ഓരോ കഥയും മനുഷ്യമനസ്സെന്ന പ്രതിഭാസത്തെ വായനക്കാർക്ക് മുന്നിൽ തുറന്നിടുന്നു. ഓരോ കഥയിലും വായനക്കാർക്ക് അഴിച്ചെടുക്കാനുള്ള കുരുക്കുകൾ അദ്ദേഹം വിദഗ്ധമായി നെയ്തു ചേർക്കുകയും അതിലൂടെ മനസ്സിനെ അതിന്റെ സങ്കീർണ്ണതയിലും വ്യാപ്തിയിലും മനസ്സിലാക്കാനുള്ള അവസരങ്ങൾ ഒരുക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

ഓരോ കഥയ്ക്കുള്ളിലും മറ്റൊരു ലോകത്തേയ്ക്ക് തുറക്കുന്ന കിളി വാതിലുകൾ ഒളിപ്പിച്ചു വച്ചിരിക്കുന്നത് അറിയാൻ കഴിയും. മുന്നോട്ട് നടക്കുന്തോറും ആ ലോകങ്ങളിലേയ് ക്കുള്ള ഉൾവഴികൾ താനേ ജീവൻ വച്ചുണരുകയാണ്. മനുഷ്യ മനസ്സിന്റെ ബോധ-ഉപബോധ തലങ്ങളെ അനാവരണം ചെയ്യുന്ന സൂക്ഷ്മലോകങ്ങളിലേക്കുള്ള ഉൾവഴികൾ.

ഒരു കലാസൃഷ്ടി എങ്ങനെയായിരിക്കണം എന്ന പ്രഖ്യാപിത ധാരണകളൊ മുൻവിധികളോ മനസ്സിൽ സൂക്ഷിക്കാത്ത ഒരാസ്വാദകൻ ഒരു കഥയെ ഉദാത്തമെന്നോ നിലവാരമില്ലാത്തതെന്നോ വിധിയെഴുതാനുള്ള അളവുകോലുകൾ സൂക്ഷിക്കാറില്ല. ഓരോ സർഗ്ഗാത്മക സൃഷ്ടിയും മാറ്റുരച്ചു നോക്കുവാനുള്ള ഉരകല്ലുകളില്ലാതെ അതിൻറേതായ ഭൂമികയിൽ തനിച്ചു നിൽക്കുകയാണ്. ഒന്നും മറ്റൊന്നിനോട് സാദൃശ്യപ്പെടുത്തി നോക്കാനാവാത്ത വിധം വൈവിധ്യം നിറഞ്ഞതാണല്ലോ പ്രപഞ്ചത്തിലെ ഓരോ സൃഷ്ടിയും.

ഒരേ ബാഹ്യ പ്രപഞ്ചം തന്നെ ഓരോ മനുഷ്യനിലും വ്യത്യസ്ത അനുഭൂതികൾ ഉണർത്തുന്നതിനാൽ ഓരോ മനുഷ്യന്റെയും ആന്തരിക ലോകവും, അനുഭവങ്ങളും മറ്റുള്ളവരിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമാണ്. സ്മൃതി രൂപത്തിൽ കിടക്കുന്ന ഒരു കഥയുടെ ബീജം ഈർപ്പം വലിച്ചെടുത്ത് വളർന്നു പന്തലിക്കുന്നതും ആ ആന്തരിക ലോകത്താണ്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ “നീലക്കാർവർണ്ണം” എന്ന കഥയിലെ ചന്ദ്രശേഖരൻ മാഷ് പറയുന്നുണ്ട് “ഒരു പക്ഷെ ഞാൻ കാണുന്ന നീല നിറമായിരിക്കില്ല നീ കാണുന്നത്” എന്ന്. എഴുത്തുകാരന്റെ ആത്മനിഷ്ഠമായ അനുഭവങ്ങളുടെ ഉറവിടം അവന്റെ തന്നെ ബോധമാണ്. ബോധം കേവലമാണ് (absolute). ബാഹ്യപ്രപഞ്ചത്തിൽ ഇല്ലാത്ത നിറങ്ങൾ ബോധത്തിന്റെ ഗുണങ്ങളാണ്. അതുപോലെയാണ് ഒരു എഴുത്തുകാരന് തന്റെ കഥാലോകവും.

പുറത്തേക്ക് നോക്കുമ്പോൾ നമ്മൾ കാണുകയും അറിയുകയും ചെയ്യുന്ന ഇന്ദ്രിയ ഗോചരമായ പ്രപഞ്ചം യഥാർത്ഥത്തിൽ നമ്മുടെ തലച്ചോറിലെ ന്യുറോണുകളുടെ പുനഃസൃഷ്ടിയാണെന്നും ജ്ഞാനേന്ദ്രിയങ്ങളുടെ സംവേദനം കൊണ്ട് മാത്രം ജ്ഞാനം ഉണ്ടാവുകയില്ലെന്നും ഉള്ള സത്യം ആധുനികോത്തര ഭൗതികവും ന്യുറോ ശാസ്ത്രവും ഇന്ന് അംഗീകരിക്കുന്നു. ഒരാൾ അനുഭവിക്കുന്ന സുഖ-ദുഃഖ സമ്മിശ്രമായ ആന്തരിക ലോകം (Inner experience) വേറൊരു മനുഷ്യനുമായും പങ്കുവയ്ക്കാൻ കഴിയില്ല എന്നത് ശാസ്ത്രലോകത്തെ ഇന്നും അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്നു. ഒരു സർഗ്ഗ സൃഷ്ടിയെ വിലയിരുത്താൻ ശ്രമിക്കുമ്പോൾ ഒരു നിരൂപകൻ കാണുന്ന ന്യുനതകൾ രചയിതാവിന്റെ കണ്ണിൽപ്പെടാത്തതും രചയിതാവ് കാണാത്ത അർത്ഥതലങ്ങൾ ആ നിരൂപകൻ കണ്ടെത്തുന്നതും ഇതേ കാരണത്താലാണ്.

യാഥാർഥ്യത്തിനും മിഥ്യയ്ക്കുമിടയിലെ അതിരുകൾ യഥേഷ്ടം താണ്ടിക്കടക്കുന്ന കഥാപാത്രങ്ങളെയാണ് സതീശൻ പുതുമന തന്റെ ജലച്ചായ ചിത്രം, നീലക്കാർവർണ്ണം, ഏതോ ഒരപരിചിതൻ, അസൂയ, മരണത്തിന്റെ മാമൂൽ എന്നീ കഥകളിൽ സൃഷ്ടിക്കുന്നത്.

വിശാലമായൊരു തുറസ്സിലേക്ക് ഒരു കിളിവാതിലിലൂടെ നോക്കേണ്ടി വരുമ്പോൾ നിരീക്ഷകൻ അനുഭവിക്കുന്ന ഒരു പരിമിതിയുണ്ട്, ഒന്നിനു ശേഷം മറ്റൊന്ന് എന്ന കാഴ്ചയുടെ പരിമിതിയാണത്. എന്നാൽ ഒന്നിനോടൊന്ന് കണ്ണി ചേർന്നുള്ള ഒഴുക്കാണ് പരമയാഥാർഥ്യമെന്നത് ബോധത്തിൽ ഉറപ്പിച്ചുകഴിഞ്ഞാൽ രേഖീയമായ കാലസങ്കല്പങ്ങൾ അവിടെ അവസാനിക്കുന്നു. അവിടെ മരിച്ചവരും ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരും ഒരു പോലെയാണ്. തുടക്കവും ഒടുക്കവുമില്ലാത്ത സ്ഥലകാല നിയമങ്ങളില്ലാത്ത ബോധത്തിന്റെ അനന്തമായ ഒഴുക്ക്.

ജാഗ്രത്തിൽ ഇരുന്നുകൊണ്ട് സ്വപ്നലോകത്ത് വിഹരിക്കുന്നവരാണ് എഴുത്തുകാർ. ജാഗ്രത്തിനും സ്വപ്നത്തിനും സുഷുപ്തിക്കും അപ്പുറം ഈ മൂന്നവസ്ഥയിലൂടെയും കടന്നു പോവുന്ന ബോധമാണ് തുരീയാവസ്ഥ. അവിടെയാണ് സർഗ്ഗ പ്രതിഭയുള്ളവർ എഴുത്തിന്റെ മാന്ത്രിക മുഹൂർത്തങ്ങളിൽ അവരറിയാതെ എത്തിച്ചേരുന്നത് . സ്മൃതി രൂപത്തിൽ ഉറങ്ങിക്കിടക്കുന്ന കഥാ ബീജം സ്ഥലകാലപരിമിതികളെ കവിഞ്ഞു ജീവിക്കുന്ന കഥാപ്രമേയങ്ങളായി, കഥാ പാത്രങ്ങളായി ജന്മമെടുക്കുന്ന ഇടം.

സ്വപ്‍ന ലോകത്ത് വിഹരിക്കുന്ന നിമിഷങ്ങളിൽ ആരും ജാഗ്രത്തെക്കുറിച്ച് ബോധവാനല്ല. ജാഗ്രത്തിൽ ഇരുന്നുകൊണ്ട് സ്വപ്നലോകത്തെ വിലയിരുത്തുമ്പോൾ മാത്രമാണ് സ്വപ്നം അയഥാർത്ഥമാണെന്ന് തോന്നുന്നത്. സ്വപ്നത്തിൽ നിന്നും ഉണരുമ്പോൾ മാത്രമാണ് അതൊരു സ്വപ്നമായിരുന്നു എന്നറിയുന്നത്. ഇന്നലെ നടന്നൊരു സംഭവവും ഇന്നലെ കണ്ടൊരു സ്വപ്നവും തമ്മിൽ എന്ത് അന്തരമാണുള്ളത്!. ഏതാണ് സത്യം ഏതാണ് മിഥ്യ?

നമ്മൾ കാണുന്നതും നമുക്ക് തോന്നുന്നതുമെല്ലാം സ്വപ്നത്തിലെ സ്വപ്നമല്ലാതെ മറ്റെന്താണ് എന്ന എഡ്ഗാർ അല്ലൻപോയുടെ വരികൾ ഓർക്കാം.

‘നീലക്കാർവർണ്ണം’ എന്ന കഥയിലെ ചന്ദ്രശേഖരൻ മാഷ് ഒരു നിരീശ്വരവാദിയാണെങ്കിലും അമ്പലത്തിൽ പോവുന്നത് അമ്പലവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ഓർമ്മവഴികളിൽ അലയാനുള്ള മോഹം കൊണ്ടാണ്. അമ്പലത്തിൽ കയറിയതു കൊണ്ടോ ഒരു പൂജയിൽ പങ്കെടുത്തതുകൊണ്ടോ തന്റെ നിരീശ്വര വിശ്വാസങ്ങൾക്ക് കോട്ടംതട്ടില്ല എന്ന് ചിന്തിക്കുന്ന ഒരാളാണ് അദ്ദേഹം.

കഥ തുടങ്ങുന്നത് അമ്പല പരിസരത്തു വച്ചു കണ്ടുമുട്ടിയ ഒരു ചെറുപ്പക്കാരനുമായി അദ്ദേഹം സംസാരിച്ചു നിൽക്കുന്നതായിട്ടാണ്. ആ സംസാരത്തിലൂടെയാണ് കഥ ചുരുൾ നിവരുന്നതും ചന്ദ്രശേഖരൻ മാഷിന്റെ പൂർവ്വ ചരിത്രം വായനക്കാർ അറിയുന്നതും.

ചിന്തകളെ പൂർണ്ണമായും ഓർമ്മവഴികളിലൂടെ അലയാൻ വിട്ടിട്ട് അമ്പലത്തിന്റെ പരിസരത്തും ചുറ്റുവട്ടത്തും നഗ്നപാദനായി അദ്ദേഹം അലഞ്ഞു നടക്കുകയാണ്. തന്നോടൊപ്പം ഭഗവാനെ കണ്ടു തൊഴാൻ എത്തിയ ഭാര്യയെയും സഹോദരിയെയും തിരഞ്ഞാണ് ആ അലച്ചിൽ. ഈ അലച്ചിലിനിടയിൽ തന്നെ അദ്ദേഹം പുറത്തിറങ്ങുകയും കടകളിൽ വിൽക്കാൻ വച്ചിരിക്കുന്ന വസ്തുക്കളെ നോക്കി അലക്ഷ്യമായി നടക്കുകയും എത്രയോ കാലമായി പരിചയമുള്ള കടയിൽ കയറി ചായയും വടയും കഴിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ട്.

ഭഗവാനെ കാണാനായി തന്നോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്ന ബന്ധുക്കളെ കാണാതെ അദ്ദേഹം വിഷമിക്കുന്നു. സമയം വൈകുന്നതിനനുസരിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പരിഭ്രാന്തിയും വർദ്ധിക്കുന്നു. ഒടുവിൽ അമ്പലത്തിലെ അധികാരികളെ അറിയിക്കുകയും അവർ ഉച്ചഭാഷിണിയിലൂടെ അവരെ പേരെടുത്ത് വിളിച്ച് അന്വേഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. രാത്രിയോടടുക്കുമ്പോൾ താൻ ആ നിമിഷം അനുഭവിക്കുന്ന നിസ്സഹായത ചെറുപ്പക്കാരനോട് അദ്ദേഹം വിവരിക്കുന്നു. ആ സംസാരത്തിനിടയിൽ വർഷങ്ങളിലൂടെ അമ്പലത്തിനും പരിസരത്തിനും വന്ന മാറ്റത്തെക്കുറിച്ച് ചെറുപ്പക്കാരനോട് പറയുന്നുണ്ട്. മാഷിന്റെ സംസാരത്തിലെ ഒരു പ്രത്യേകത ചെറുപ്പക്കാരൻ ശ്രദ്ധിക്കുന്നുണ്ട്. നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ഒരു സംഭവത്തിന്റെ തത്സമയ വിവരണം പോലെയാണ് അദ്ദേഹം തന്റെ ഓർമ്മവഴികളിലൂടെ സഞ്ചരിക്കുന്നത്.

തൊട്ടടുത്ത് സംസാരിച്ചു നിൽക്കുന്ന ഒരാൾ പെട്ടെന്ന് മാഞ്ഞുപോയാൽ തോന്നുന്ന അസ്വസ്ഥത എന്താണെന്നും, ആൾ തിരക്കിൽപ്പെട്ട് കൂടെയുള്ള ഒരാൾ പെട്ടെന്ന് കൈവിട്ടുപോവുമ്പോൾ തോന്നുന്ന മനോവ്യഥ എന്താണെന്നുമൊക്കെ അദ്ദേഹം ചെറുപ്പക്കാരനെ ധരിപ്പിക്കുന്നു. എപ്പോഴും അദൃശ്യരായ ആരോടോ സംസാരിച്ചു നടന്നിരുന്ന സമനില തെറ്റിയ ഏതോ ഒരു അപ്പുനായരെ ഓർക്കുന്നു.

എന്നാൽ ചന്ദ്രശേഖരൻ മാഷ് ആരാണെന്ന് ആ അമ്പലപരിസരത്ത് ചെറുപ്പകാലം തൊട്ടേ ഭക്തരെ സേവ ചെയ്തു ജീവിക്കുന്ന ആ ചെറുപ്പക്കാരന് നന്നായി അറിയാം. ഒടുവിൽ ആ സത്യം അയാൾ ചന്ദ്രശേഖരൻ മാഷിനെ ധരിപ്പിക്കുന്നു. എന്നോ ഒരിക്കൽ കൂടെ വന്നു എന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന തന്റെ ബന്ധുക്കളെത്തിരക്കി അദ്ദേഹം കഴിഞ്ഞ പതിനഞ്ചോളം വർഷങ്ങളായി ഇങ്ങിനെ അമ്പലത്തിലും പരിസരങ്ങളിലും അലയുകയായിരുന്നു എന്ന സത്യം! ആ ചെറുപ്പക്കാരന്റെ പേരും ചന്ദ്രശേഖരൻ എന്നു തന്നെയാണ് എന്നത് കഥയുടെ ഭ്രമാത്മകത കൂട്ടുന്നു. “എന്റെ പേരും ചന്ദ്രശേഖരൻ എന്നു തന്നെയാണ് പക്ഷെ മാഷ് അല്ല എന്നേയുള്ളു” എന്ന് ആ ചെറുപ്പക്കാരൻ പറയുമ്പോൾ ഭ്രാന്തുള്ള ഒരു മനുഷ്യനും ഭ്രാന്തില്ലാത്ത മറ്റൊരു മനുഷ്യനും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം ഒരാൾക്ക് ഭ്രാന്തില്ല എന്നുള്ളതാണ് എന്ന കൗതുകകരമായ സത്യം ഓർത്തുപോവുന്നു.

കഥ വായിച്ചു തീർന്നാലും ഏത് ചന്ദ്രശേഖരനാണ് ഭ്രമാത്മക ലോകത്ത് ജീവിക്കുന്നത് എന്ന ചോദ്യം ഉത്തരമില്ലാതെ ബാക്കിയാവുന്നു.

ജീവിതത്തെ വളരെയധികം പ്രണയിക്കുന്നവരാണ് സതീശൻ പുതുമനയുടെ എല്ലാ കഥാപാത്രങ്ങളും. ജീവിതാസക്തികളിൽ മുഴുകാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന അവർ മരണത്തെ ഭയക്കുന്നവരാണ്. വാ ർദ്ധക്യത്തിൽ നിന്നും യൗവ്വനത്തിലേക്കും, യൗവ്വനത്തിൽ നിന്നും ബാല്യത്തിലേക്കും തിരിച്ചുനടക്കാൻ അവർ കൊതിക്കുന്നു. അപൂർണ്ണതയിൽ നിന്നും പൂർണ്ണത തേടി പുനർജന്മങ്ങൾ മോഹിച്ച് അവർ എഴുത്തുകാരനെ വിടാതെ പിന്തുടരുന്നു. ‘ജലച്ചായ ചിത്രം’ ‘കൂടെ ഒരപരിചിതൻ’ എന്നീ കഥകളിൽ ഇത് പ്രത്യക്ഷമായി തന്നെ വായനക്കാരന് വായിച്ചെടുക്കാൻ കഴിയും.

പെരുമഴ പെയ്യുന്ന ഏതോ ഒരു അടച്ചിരിപ്പു ദിനത്തിൽ ഒരു കഥയെഴുതാനായി തന്റെ മുറിയിൽ കണ്ണുകൾ പൂട്ടി ധ്യാനനിമഗ്നനായി ഇരിക്കുന്ന സതീശൻ പുതുമന എന്ന കഥാകാരനെ വായനക്കാർക്ക് സങ്കല്പിച്ചെടുക്കാം. ഏതോ ഒരു നിമിഷത്തിൽ അദ്ദേഹത്തിന് തോന്നിയിരിക്കണം തന്റെ മുറിയുടെ വാതിലിൽ ആരോ മെല്ലെ തട്ടിയെന്ന്. വാതിലുകൾ തുറക്കുമ്പോൾ അതാ മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നു താൻ വായിച്ച കഥകളിലെ കഥാപാത്രങ്ങൾ!

തന്റെ വായനയെ സ്വാധീനിച്ച, മനസ്സിനെ വശീകരിച്ച കഥാപാത്രങ്ങൾ പലരുമുണ്ട് അവരിൽ. അവരിൽ താൻ തന്നെ സൃഷ്ടിച്ച കഥാപാത്രങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു. ഇനിയുമൊരു കഥയിൽ പുതിയൊരു ജന്മം കൂടി ജീവിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവർ, പഴയ ജന്മത്തിലെ തെറ്റുകൾ തിരുത്തി വീണ്ടുമൊരു ജീവിതം ആഗ്രഹിക്കുന്നവർ, കഥാപാത്രങ്ങളായി ജനിക്കാനുള്ള സാഹചര്യങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടും ജനിക്കാതെ പോയവർ.

ഓ. ഹെൻട്രിയുടെ അവസാനത്തെ ഇല എന്ന കഥയിലെ കഥാപാത്രമായ ബെർമാൻ ഏറ്റവും മുന്നിലുണ്ട്. തന്റെ ഏറ്റവും ഉദാത്തമായ ചിത്രം വരയ്ക്കണമെന്ന നടക്കാതെ പോയ ആഗ്രഹം നിറവേറ്റാൻ ക്യാൻവാസും ചായക്കൂട്ടുകളുമായി അദ്ദേഹം വന്നിരിക്കുന്നു.

ഉസ്ബെക്കിസ്ഥാനിലെ തിമൂറിന്റെ പത്നിയെ ഉമ്മവച്ചു എന്നതിനാൽ മരണം ശിക്ഷയായി ഏറ്റുവാങ്ങിയ കൊട്ടാരം ശിൽപ്പിയായ ഒമർഉണ്ട്. സൗന്ദര്യാരാധകനായ ഒമറിന് കഴിയുമെങ്കിൽ രാജ്ഞിയെ ഒരിക്കൽക്കൂടി ഉമ്മവയ്ക്കാനും വീണ്ടും മരണശിക്ഷ ഏറ്റുവാങ്ങാനും ആഗ്രഹമുണ്ട്.രാജാവിന് വേണ്ടി മഹാനരക ചിത്രം വരയ്ക്കാൻ നിയോഗിക്കപ്പെട്ട യോഷിഹിദെ എന്ന ചിത്രകാരനുണ്ട്. നരക ചിത്രം വരയ്ക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ തന്റെ പുത്രി കത്തിയെരിയുന്നത് കണ്ടിട്ടും കലയോടുള്ള പ്രതിപത്തിയിൽ നിശബ്ദനായി നോക്കിനിന്ന ചിത്രകാരൻ.

റഷ്യൻ മിസ്റ്റിക്കായിരുന്ന P.D. Ouspensky യുടെ Strange Life of Evan Osokin എന്നൊരു നോവലുണ്ട്. ഇനിയൊരു ജന്മം കൂടി കിട്ടിയിരുന്നെങ്കിൽ എല്ലാ തെറ്റുകളും തിരുത്തി വേറൊരു രീതിയിൽ ജീവിക്കുമായിരുന്നു എന്ന് അതിലെ കഥാപാത്രമായ ഓസോകിൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നു. ഒരു മജിഷ്യന്റെ സഹായത്തോടെ അയാൾ വീണ്ടും ജനിക്കുന്നു. എന്നാൽ പഴയ ജന്മത്തിലെ ഓർമ്മകളുമായാണ് അയാൾ വീണ്ടും ജനിക്കുന്നത്. ഓരോ അനുഭവത്തിലൂടെ കടന്നുപോവുമ്പോഴും അയാൾ അസഹ്യമായ വിരസതയിൽ പുതിയ ജീവിതത്തിൽ ഒരു മാറ്റവും വരുത്താൻ കഴിയാതെ പഴയ ജന്മം തന്നെ അതേപടി ആവർത്തിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ജലച്ചായചിത്രം എന്ന കഥ Determinism, free will, eternal recurrence തുടങ്ങിയ സമസ്യകളിലേക്ക് വായനക്കാരെ കൊണ്ടുപോവുന്നുണ്ട്.

ജീവിതത്തിൽ ഒന്നും തന്നെ യാദൃച്ഛികമല്ല എന്ന് കാൾ യൂങ് തന്റെ ഓർമ്മകൾ, സ്വപ്‌നങ്ങൾ, അനുഭവങ്ങൾ എന്ന പുസ്തകത്തിൽ പറയുന്നുണ്ട്. “എൺപത് വർഷം പിന്നിലേക്ക് നോക്കി ഞാൻ എന്റെ ജീവിതത്തിലെ നിർണ്ണായകമായ സംഭവങ്ങളെയും ബന്ധപ്പെടാനിടയായ വ്യക്തികളെയും പറ്റി ആലോചിക്കുമ്പോൾ അതൊന്നും യാദൃച്ഛികമായിരുന്നില്ല എന്ന് മനസ്സിലാവുന്നു. നമ്മുടെ ജീവിതയാത്രയിൽ നമ്മെ കൈപിടിച്ചുയർത്തുന്ന അദൃശ്യമായ എന്തോ ഉണ്ടെന്ന് വിശ്വസിക്കേണ്ടിയിരിക്കുന്നു.”

ജലച്ചായ ചിത്രത്തിലെ ബെർമാന്റെ മാനസികവസ്ഥയെയും അയാളുടെ അന്തക്ഷോഭത്തെയും ഒക്കെ കഥാന്ത്യത്തിലെ പ്രളയവും പ്രകൃതി ക്ഷോഭവുമായി വിളക്കിച്ചേർക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിൽ ഈ രചന ഒരു കഥയെക്കാളും നിറക്കൂട്ടുകൾ വാരിവിതറിയ ഒരു ക്യാൻവാസിന്റെ രൂപമായാണ് വായനക്കാരുടെ മനസ്സിൽ അവശേഷിക്കുന്നത്. കടും നിറങ്ങളാൽ തീർത്ത ഒരു അബ്സ്ട്രാക്റ്റ് പെയിന്റിംഗ്.

“കൂടെ ഒരപരിചിതൻ” എന്ന കഥയിൽ മഹാനഗരത്തിലെ തന്റെ കോളനിയിൽ, ഒരു സുപ്രഭാതത്തിൽ, ആവർത്തനവിരസമായ പുറം കാഴ്ചകൾ നോക്കിയിരിക്കുമ്പോഴാണ് കഥാകൃത്തിനെ കാണാൻ അപരിചിതൻ കയറി വരുന്നത്. ഓർമ്മകൾ മങ്ങിത്തുടങ്ങിയ കഥാകൃത്തിന് അപരിചിതനെ മനസ്സിലാവുന്നില്ല. എങ്കിലും അയാളുടെ ചില അംഗ വിക്ഷേപങ്ങളും മുരടനക്കങ്ങളും കാണുമ്പോൾ അയാളെ എങ്ങനെയോ അറിയാമല്ലോ എന്ന് അയാൾ ഓർക്കുന്നു. അപരിചിതൻ, ദേവദത്തൻ എന്ന തന്റെ പേരു ചൊല്ലി സ്വയം പരിചയപ്പെടുത്തുകയാണ്.

പേര് കേട്ടിട്ടും ഓർക്കാൻ കഴിയാതെ വരുമ്പോൾ തന്നെ തിരിച്ചറിയാൻ സഹായിച്ചേയ്ക്കാവുന്ന തെളിവുകൾ ഓരോന്നായി നിരത്തുന്നു. കഥാകാരന്റെ ഉള്ളിൽ അടക്കം ചെയ്തു വച്ച ഓർമ്മകളെ ഒന്നൊന്നായി അയാൾ വലിച്ചു പുറത്തിടുകയാണ്. ഏറ്റവും വിദൂരമായ, ആരോടും പങ്കുവച്ചിട്ടില്ലാത്ത സ്മരണകളെപ്പോലും തെളിവുകളായി നിരത്തി അയാൾ എഴുത്തുകാരനെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്നു. താൻ മറ്റാരോടും ഇതുവരെ പങ്കുവച്ചിട്ടില്ലാത്ത, പങ്കുവയ്ക്കാൻ കഴിയാത്ത അനുഭവങ്ങൾ, ഓർമ്മകൾ അയാൾ പറഞ്ഞു തീരുമ്പോഴും തന്നെ തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാതെ സംശയിച്ചു നിൽക്കുന്ന എഴുത്തുകാരനു മുന്നിൽ അവസാനത്തെ ആയുധവും പുറത്തെടുക്കുന്നു. താൻ മറക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നതും മനസ്സിന്റെ അടിയിൽ കല്ലിച്ചു കിടക്കുന്നതുമായ ഒരോർമ്മ അയാൾ പങ്കുവയ്ക്കുന്നു.

‘ദേവദത്തന്റെ ദുരന്തം’ എന്ന എഴുതാത്ത കഥയിലെ പിറക്കാതെ പോയ കഥാപാത്രമായിരുന്നു ദേവദത്തൻ. തനിക്ക് പിറക്കാതെ പോയൊരു കുഞ്ഞിനെ കാണുമ്പോഴുള്ള വേദനയും, വിശദീകരിക്കാനാവാത്തൊരു ഭയവും എഴുത്തുകാരനെ ഗ്രസിക്കുന്നു.

ഒരു മനുഷ്യൻ ഈ ലോകത്തുനിന്നും കടന്നുപോവുമ്പോൾ എല്ലാ ഓർമ്മകളേയും കൂടെകൊണ്ടുപോവുന്നു. എല്ലാ ഓർമ്മകളും എഴുത്തുകാരനോടൊപ്പം മണ്ണടിയുന്നതിനു മുൻപായി അമരത്വം ആഗ്രഹിക്കുന്ന ദേവദത്തൻ ഒരു ഓർമ്മക്കുറിപ്പെങ്കിലും തന്റെ അവകാശമായി ചോദിക്കുന്നു.

ദേവദത്തൻ പറയുന്നു:

“മാഷിന്‍റെ മനസ്സിലിരിപ്പ് വള്ളിപുള്ളി വിടാതെ പറഞ്ഞിട്ടും മാഷക്കെന്തിനാണ് സംശയം …? ഞാന്‍ പറയാം ….ഒരു വെറും ആശയമാണ്, മാഷേ, ഞാന്‍ ….എഴുതാന്‍ വിട്ടുപോയ ഒരു കഥയിലെ ഇല്ലാത്ത ഒരു കഥാപാത്രം…എഴുതാത്ത കാലത്തോളം, എൻ്റെ കാര്യത്തിൽ, ആ ഇല്ലായ്മയ്ക്കും ഉണ്ട് വല്ലായ്മപ്പെടുത്തുന്ന ഒരില്ലായ്മ .. ….അതില്‍ നിന്നെനിക്കൊരു മോചനം വേണം, മാഷേ …… ആ ഓർമ്മക്കൂടൊന്ന് പൊടിതട്ടിയെടുത്ത്,എന്നെ ജീവിക്കാൻ വിടുമോ എന്നന്വേഷിക്കാനാണ് ഞാൻ വന്നത് .…”

ഒരു കഥയെഴുത്തുകാരനും മനസ്സിലെ അവസാനത്തെ കഥയും പറഞ്ഞുതീര്‍ത്തല്ല രംഗം വിടുന്നത്. പുസ്തക ഷെല്‍ഫിലെ ചില പുസ്തകങ്ങള്‍ പിന്നീടാവാമെന്ന വിശ്വാസത്തില്‍ അനന്തമായി വായിക്കാതെ വയ്ക്കുന്നത് പോലെ, എഴുതപ്പെടാതെ, അവസാനിക്കുന്ന കഥകളുണ്ട്. വായിക്കപ്പെടാത്ത പുസ്തകങ്ങള്‍ പിന്നീട് എപ്പോഴെങ്കിലുമൊക്കെ , ആരെങ്കിലുമൊക്കെ, വായിക്കും., എഴുതപ്പെടാത്ത കഥകള്‍, എഴുത്തുകാരനോടൊപ്പം ഇല്ലാതാവുന്നു. വായനകളോ തുടര്‍വായനകളോ ഇല്ലാതെ അവസാനിക്കുന്ന അത്തരം കഥാപാത്രങ്ങളുടെ കൂടി ശബ്ദമാണ് താൻ എന്ന് അയാൾ കഥാകൃത്തിനെ ഓർമ്മപ്പെടുത്തുന്നു.

ബാല്യത്തിലോ യൗവ്വനത്തിലോ മനസ്സിനുള്ളിൽ അടക്കി വച്ച വൈകാരിക പ്രധാനമായ ഒരു സംഭവം പിന്നീടെപ്പോഴെങ്കിലും കാലം തെറ്റി അതിന്റെ തുടർച്ചതേടി മനസ്സിൽ എത്തുന്നതിനെ അപസ്മാരമെന്ന് (അപ സ്മരണം) എന്ന് മനഃശാസ്ത്രജ്ഞർ വിധിയെഴുതുന്നു. ഒരെഴുത്തുകാരൻ അതിനെ തന്റെ ഉലയിലിട്ട് ഊതിപ്പെരുപ്പിച്ച് കഥയാക്കി മാറ്റുന്നു.

ഒരു മിനിക്കഥ എന്ന് വിളിക്കാവുന്ന “മറുക്” എന്ന കഥയിൽ മനസ്സിൽ അന്തർലീനമായി കിടക്കുന്ന അസൂയ എന്ന വികാരത്തെ ചുരുക്കം വാക്കുകൾ കൊണ്ട് ആഖ്യാനം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. സുന്ദരിയായ പെൺകുട്ടിക്ക് തന്റെ കഴുത്തിനു പിന്നിലെ സുന്ദരമായ മറുക് കവിയായ ഭർത്താവിനു മാത്രം കാണാൻ കഴിയുന്നല്ലോ എന്ന അസൂയ. തന്നേക്കാളും സൗന്ദര്യമുള്ള മറുകിനോടുള്ള അസൂയ. തന്നേക്കാളും ഉയർന്നു നിൽക്കുന്ന ഭർത്താവിന്റെ സൗന്ദര്യ സങ്കൽപ്പങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള അസൂയ. സർഗ്ഗധനനായ ഒരു കവിയുടെ സൗന്ദര്യ സങ്കല്പം ആത്മജ്ഞാനം ആഗ്രഹിക്കുന്ന ഒരാളിന്റെ സൗന്ദര്യ സങ്കല്പത്തോളം ഔന്നത്യം ഉള്ളതാണ്.

ലോക് ഡൗൺ കാലം ലോകത്തെ പല രീതിയിൽ സ്വാധീനിച്ചു. രാജ്യത്തെ ഇരുപത്തഞ്ചു ലക്ഷത്തോളം കുടിയേറ്റതൊഴിലാളികൾ ജീവനോപാധി നഷ്ടപ്പെട്ട് ചേരികൾ വിട്ട് പുറത്തിറങ്ങി സ്വന്തം ഗ്രാമങ്ങളെ ലക്ഷ്യമാക്കി കാലുകൾ പൊള്ളി നടന്നപ്പോൾ അതേ അടച്ചിരിപ്പുകാലം സർഗ്ഗ പ്രതിഭയുള്ളവരെ എഴുത്തുകാരാക്കുകയും, കവികളെ മഹാകവികളാക്കുകയും, ആത്മീയവാദികളെ ആത്മജ്ഞാനത്തിലേക്ക് അടുപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. വ്യക്തികൾക്കിടയിലെ സ്വകാര്യയിടം (space) നഷ്ടപ്പെട്ട കാരണത്താൽ മുമ്പെങ്ങും ഇല്ലാത്ത വിധം കുടുംബ കലഹങ്ങളും ആത്മഹത്യകളും പെരുകിയതായി സാമൂഹ്യ മാധ്യമങ്ങൾ രേഖപ്പെടുത്തി.

ഓരോ മനുഷ്യനും അവനു ചുറ്റും അദൃശ്യമായൊരു അതിർത്തി വലയം സൃഷ്ടിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഓരോ വ്യക്തിയും തനിച്ചിരിക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന ആ ഇടം ഓരോ വ്യക്തിയുടെയും സ്വന്തമാണ്. അടച്ചിരിപ്പുകാലങ്ങളിൽ ഓരോ മനുഷ്യനും നഷ്ടപ്പെട്ടത് ഈ സ്വകാര്യ ഇടമാണ്.

വ്യക്തികൾക്കിടയിൽ ഊറിയുറച്ചുപോയ വിരസത ചിത്രീകരിക്കുന്നതാണ് ‘ കോവിഡ് – മൂന്ന് ചിത്രങ്ങൾ’ എന്ന കഥ. ഹേമന്ത് എന്ന കഥാപാത്രം വീട്ടിലെ അടുക്കള ചുവരിൽ വീഴുന്ന പ്രഭാതത്തിലെ ഇളം വെയിലിൽ തന്റെ തലയുടെ നിഴൽ ഭാര്യയായ ആരതിയുടെ കാൽക്കൽ കൊണ്ടുവരാൻ ശ്രമിക്കുന്നു. വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് അവർ ഭ്രാന്തമായി പ്രണയിച്ചു നടന്നിരുന്ന കാലങ്ങളിൽ അയാൾ ആരതിയോട് ചെയ്തിരുന്ന പ്രണയ സമർപ്പണത്തിന്റെ ഓർമ്മയായിരുന്നു അയാൾക്കത്. വർഷങ്ങൾക്ക് ശേഷം ആ കാലം അയാളുടെ മനസ്സിലെത്തി . എന്നാൽ ഇന്ന് ആ നിഴലിൽപ്പെടാതിരിക്കാനായി ഒഴിഞ്ഞുമാറി ആരതി. ഇരുപത്തിനാലു മണിക്കൂറും ഒരുമിച്ചിരിക്കണം എന്നാഗ്രഹിച്ച അവളിലെ മാറ്റം അയാൾ തിരിച്ചറിയുന്നു. അവസാനിക്കാത്തൊരു തീവണ്ടിയാത്രയിലെന്നപോലെ ജീവിതം പെട്ടിക്കകത്ത് ഒതുങ്ങേണ്ടി വന്ന അടച്ചിരിപ്പുദിനങ്ങളിലെ വിരസതയെ ഭാവനാത്മകമായി കഥാകാരൻ ആഖ്യാനം ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ‘വെളിച്ചത്തിന്റെ ആ പാളി യിൽ എന്റെ നിഴൽ വീഴുന്നത് പോലും എനിക്കിഷ്ടമല്ല’ എന്ന ആരതിയുടെ ആത്മഗതം പോലും ഹേമന്തിന് കേൾക്കാൻ കഴിയുന്ന രീതിയിലുള്ളതായിരുന്നു ആ ഒഴിഞ്ഞുമാറൽ.

പ്രഭാതത്തിലെ കിളിയൊച്ചകളും, ദൂരെ അമ്പലത്തിലെ മണിയടിയും, മറ്റേതോ ലോകത്ത് നിന്നും വരുന്നതുപോലെ തോന്നുന്ന തീവണ്ടി ചൂളവും ആരതിക്ക് നഷ്ടപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ചൂടുള്ളൊരു കോഫിയുമായി തന്റേതു മാത്രമായ ആ സ്വകാര്യനേരങ്ങളിലെ തനിച്ചിരിപ്പ് അതീന്ദ്രിയാനുഭവമായി ആരതിക്ക് തോന്നിയിരുന്നു. ആരുമായും പങ്കിടാൻ പോലും കഴിയാത്ത ആ സ്വാസ്ഥ്യം നഷ്ടപ്പെട്ടതിലുള്ള ദുഃഖം വല്ലാത്തൊരു മടുപ്പായി മാറുന്നതും കഥാന്ത്യത്തിൽ കോഫിയിൽ നിന്നും നാവിൽ തടഞ്ഞ പാൽപ്പാട വാഷ്ബേസിനിലേക്ക് തുപ്പുന്നതിലൂടെ കഥാകാരൻ ഭംഗിയായി ചിത്രീകരിച്ചിരിക്കുന്നു.

കാണാതിരുന്ന് കാണുമ്പോഴുള്ള സുഖം കണ്ടുകണ്ടിരിക്കുമ്പോൾ ഇല്ലാതാവുന്നു. കെട്ടിപ്പിടിച്ച് ഉമ്മ വച്ച് ഇനിയെന്ന് കാണും നമ്മൾ എന്നൊക്കെ യാത്ര പറഞ്ഞ് രാവിലെ ഇറങ്ങിയപ്പോയ ഒരാൾ അന്നു വൈകുന്നേരം തന്നെ യാത്ര ഉപേക്ഷിച്ച് ഇനി ഞാൻ പോവുന്നില്ല എന്നും പറഞ്ഞു തിരിച്ചെത്തുമ്പോൾ മറ്റേയാൾക്ക് തോന്നുന്ന വിശദീകരിക്കാനാവാത്ത വികാരം ഭംഗിയായി വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട് ഈ കഥയിൽ.

എന്തിലും ഏതിലും പുതുമ ആഗ്രഹിക്കുന്നത് മനസ്സിന്റെ വാസനയാണ്. മനസ്സ് എപ്പോഴും അതുവരെ അറിയാത്തതും, കാണാത്തതും തിരഞ്ഞു കൊണ്ടേയിരിക്കും. ഇണകൾക്കിടയിൽപ്പോലും അറിയാനിത്തിരി ബാക്കി നിൽക്കുമ്പോഴാണ് വീണ്ടും സംസാരിച്ചിരിക്കാനും, സമയം പങ്കിടാനും തോന്നുക. മനുഷ്യബന്ധങ്ങളിലെ, സ്നേഹപ്രകടനങ്ങളിലെ സങ്കീർണ്ണമായ മനഃശാസ്ത്രത്തിന്റെ സൂക്ഷ്മ തലങ്ങൾ അനാവരണം ചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട് ഇവിടെ.

‘അതു കഴിഞ്ഞ് വേതാളം ചോദിച്ചു:’ എന്ന കഥയിലെ ദിവാകുമാർ എന്ന കഥാപാത്രം മനുഷ്യനെന്ന അത്ഭുതത്തെ അനാവരണം ചെയ്യുന്നു. ഒരു മനുഷ്യൻ എപ്പോഴും മറ്റൊരു മനുഷ്യനെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്നു. കഥാകൃത്തിനടുത്ത് ഗണിതം പഠിക്കാനെത്തുന്ന പത്തൊമ്പതുകാരനായ ദിവാകുമാർ പകരുന്ന പാത്രങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് രൂപം മാറുന്ന വെള്ളം പോലെയാണ്.

ആത്യന്തികമായി ഒരു മനുഷ്യനെ നിർവചിക്കുന്നുണ്ട് ഈ കഥയിൽ. നിർവചനങ്ങളിലൊതുക്കാൻ കഴിയാത്ത, നാല് വശങ്ങളിലേയ്ക്കും ഒഴുകി പരക്കാൻ കഴിയുന്ന, സ്ഥാനവും വേഗവും കൃത്യമായി നിർണ്ണയിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഒരു പ്രതിഭാസമാണ് ഓരോ മനുഷ്യനുമെന്ന സത്യത്തെ ഈ കഥ അടിവരയിടുന്നു. ഓരോ മനുഷ്യനും വ്യാപരിക്കുന്നത് ഉൾവലിഞ്ഞ സ്വന്തം ലോകങ്ങളിലാണ്. മറ്റൊരാളെ കണ്ടുമുട്ടുമ്പോൾ മാത്രം പുറത്തേക്കിറങ്ങി വന്ന് പരസ്പരം കൈ കൊടുത്ത്, മുഖം കാണിച്ച്, ചിരിക്കുകയും, സംസാരിക്കുകയും ചെയ്ത് അവനവന്റെ ഉള്ളിലേക്ക് തന്നെ മടങ്ങിപ്പോകുന്നവരാണവർ. അതാണ് ഒരാളിന്റെ സ്ഥായിയായ ഭാവം. ഓരോ നിമിഷത്തിലും ഓരോരോ ചിന്തകളാൽ ആവേശിക്കപ്പെട്ട്, രൂപവും ഭാവവും മാറാൻ സാധ്യതയുള്ള ജീവിയാണ് ഓരോ മനുഷ്യനും.

സാഹചര്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് അവർ ഓരോ മുഖംമൂടികൾ അണിയുന്നു. ഭാര്യയുടെ മുന്നിൽ ഒന്ന്, മക്കളുടെ മുന്നിൽ വേറൊന്ന്, സുഹൃത്തുക്കളുടെ നടുവിൽ മറ്റൊരെണ്ണം. ചുറ്റും ആരുമില്ലെന്നറിയുമ്പോൾ, എല്ലാ പൊയ്മുഖങ്ങളും അഴിച്ചു മാറ്റുമ്പോൾ, നേരിടേണ്ടി വരുന്ന സ്വന്തം മുഖവും.

ദിവാകുമാറിനാൽ വഞ്ചിക്കപ്പെട്ട ഒരാൾ ‘സത്യം പറഞ്ഞാൽ ഈ കാണുന്ന ആളല്ല ശരിക്കുള്ള ദിവാകുമാർ’ എന്ന് ഭയത്തോടെ പറയുമ്പോഴും, ‘ക്ഷമിക്കണം പൊറുക്കണം’ എന്ന ക്ഷമാപണത്തിനപ്പുറം അയാളുടെ മുഖത്ത് മറ്റൊരു ഭാവഭേദവും തെളിയുന്നില്ല. തീരെ ദുർബലനായ, ഒരടി വാങ്ങാൻ പോലും ആരോഗ്യമില്ലാത്ത അയാൾ കളവുകൾ കാണിക്കുകയും വിശ്വസിക്കുന്നവരെയെല്ലാം പറ്റിക്കുകയും ചെയ്യുമ്പോഴും സ്വന്തം തെറ്റുകൾ തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാത്ത ഒരു കുഞ്ഞിനെപ്പോലെ അയാൾ പലപ്പോഴും പെരുമാറുന്നു. ‘സാറിൻറെ മുന്നിൽ എന്നെ കള്ളനാക്കിയതിന് ഞാൻ നിങ്ങളെ വെറുതെ വിടുമെന്ന് കരുതണ്ട’ എന്ന് ഒരാളെ ഭീഷണിപ്പെടുത്തുമ്പോഴാണ് അയാളുടെ ഉള്ളിലെ മറ്റൊരു വ്യക്തിയെ വായനക്കാർ അറിയുന്നത്.

ദിവാകുമാറുമായി ബന്ധപ്പെട്ട എല്ലാവരും അയാളെ തട്ടിപ്പു നടത്തുന്നവൻ എന്ന് അന്തിമമായി വിധിയെഴുതുമ്പോഴും, അയാളുടെ തട്ടിപ്പുകൾ നേരിൽ ബോധ്യപ്പെടുമ്പോഴും അയാളോടുള്ള പെരുമാറ്റത്തിൽ എഴുത്തുകാരൻ സൂക്ഷിക്കുന്ന നിക്ഷ്പക്ഷത, അയാളോടുള്ള കരുതൽ ഇതൊക്കെ കഥയെ ഔന്നത്യത്തിലേക്ക് എത്തിക്കുന്നു.

വാക്കിലും പ്രവൃത്തിയിലും, അടുത്ത നിമിഷം കണ്ടുപിടിക്കപ്പെടാവുന്ന കളവുകൾ കൊണ്ട് എന്തായിരുന്നു ദിവാ എന്ന മനുഷ്യന് നേടാൻ ഉണ്ടായിരുന്നത് എന്ന ചോദ്യം വായനക്കാരോടാണ്. ഇവിടെ ചോദ്യം ചോദിക്കുന്നത് വേതാളത്തിന്റെ സ്ഥാനത്തുള്ള എഴുത്തുകാരനും ഉത്തരം പറയേണ്ടത് വിക്രമാദിത്യന്റെ സ്ഥാനത്തുള്ള വായനക്കാരുമാണ്.

എഴുത്തുകാരൻ കഥാപാത്രങ്ങളാൽ വേട്ടയാടപ്പെടുന്നു. സതീശൻ പുതുമനയുടെ പല കഥകളിലും ഇത് ആവർത്തിച്ചു വരുന്ന പ്രമേയമാണ്. എഴുതിക്കഴിഞ്ഞ കഥകളിലേയും എഴുതാൻ കഴിയാത്ത കഥകളിലെയും കഥാപാത്രങ്ങൾ അദ്ദേഹത്തെ വിടാതെ പിന്തുടരുന്നു. കഥാപാത്രങ്ങളായി ജനിക്കാതെ പോയവർ അദ്ദേഹത്തിന്റെ മുന്നിലെത്തി ഒരു ഓർമ്മക്കുറിപ്പെങ്കിലും അവകാശമായി ചോദിക്കുന്നു.

അമേരിക്കൻ എഴുത്തുകാരനായ ജോർജ് സ്റ്റെയിനെറിന്റെ വാക്കുകൾ ഇവിടെ ഓർത്തുപോവുന്നു. ‘മഹത്തായ എല്ലാ രചനകളും പിറവി കൊള്ളുന്നത്‌ മരണത്തിനെതിരായി ആത്മാവ് നടത്തുന്ന കഠിനമായ പോരാട്ടത്തിൽ നിന്നാണ്, നില നിൽക്കാനുള്ള അഭിവാഞ്ഛയിൽ നിന്നാണ് , സൃഷ്ടിയുടെ ശക്തി കൊണ്ട് കാലത്തെ മറികടക്കാമെന്ന പ്രത്യാശയിൽ നിന്നാണ്.’-

സമസ്ത ജീവജാലങ്ങളിലും വച്ച് മനുഷ്യൻ മാത്രമാണ് ഞാൻ ഒരിക്കൽ ഇവിടെ ജീവിച്ചിരുന്നു എന്ന് അടയാളങ്ങൾ ബാക്കിവയ്ക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നത്. കഥാപാത്രങ്ങളായി അമരത്വം ആഗ്രഹിക്കുന്ന കഥാപാത്രങ്ങൾ എല്ലാവരും തന്നെ എഴുത്തുകാരന്റെ അപര വ്യക്തിത്വങ്ങളാണ്. എഴുതാനും അറിയപ്പെടാനുമുള്ള ഒരെഴുത്തുകാരന്റെ അടങ്ങാത്ത മോഹം.

ഒരു കഥയോ കവിതയോ എഴുതുമ്പോൾ എഴുത്തുകാരൻ അനുഭവിക്കുന്ന ആത്മാനുഭൂതി ആസ്വാദകരിലേക്കും അതേ അളവിൽ പകരാറുണ്ട്. ആ നിമിഷങ്ങളിൽ അവർ അനുഭവിക്കുന്ന അനുഭൂതി അവരവരുടെ ഉണ്മയിലേക്കുതന്നെ തിരികെ കൊണ്ടുവരാൻ പ്രാപ്തരാക്കുന്നു. അതുകൊണ്ടാവണം നല്ലൊരു കഥയോ കവിതയോ വായിക്കുമ്പോൾ ഉള്ളിലെവിടെയോ കാലങ്ങളായി അടിഞ്ഞുകൂടിയ അഴുക്കുകൾ എല്ലാം ആരോ വലിച്ച് പുറത്തിട്ടപോലെ തോന്നാറുള്ളത്. കുറച്ചു കാലത്തേക്കെങ്കിലും ഭാരമില്ലാത്തൊരു പൊങ്ങുതടിപോലെ ഒഴുകിനടക്കുന്നതു പോലെയും തോന്നാറുണ്ട് വീണ്ടും അഴുക്കടിയുംവരെ.

കവർ ഡിസൈൻ : ജ്യോത്സ്ന വിൽസൺ

“രോഗികളുടെ ലോകവും രോഗമില്ലാത്തവരുടെ ലോകവും പൂർണ്ണമായും വ്യത്യസ്തമാണ്. സാധാരണ ജീവിതം നയിക്കുവാൻ ഒരു പരിധിവരെ സാധിക്കും. എന്നാൽ അതും മറ്റൊരു ലോകത്തിൽ ജീവിച്ചു കൊണ്ടാകും. ജീവനു ഭീഷണിയായുള്ളവരുടെ ആ ലോകം മറ്റുള്ളവർക്ക് മനസ്സിലാക്കാൻ സാധിക്കുകയില്ല. എത്ര ശ്രമിച്ചാലും അതിനായുള്ള ശ്രമം അപൂർണ്ണമായിരിക്കും. ഇതെല്ലാം രോഗി അറിയേണ്ട പാഠങ്ങളാണ്. അല്ലെങ്കിൽ ആവശ്യമില്ലാതെ പ്രതീക്ഷിച്ച് നിരാശനാകും”.

പ്രശസ്ത മാധ്യമ പ്രവർത്തകനും, എഴുത്തുകാരനും, മനുഷ്യസ്നേഹിയുമായിരുന്ന ശ്രീ ടി.എൻ.ഗോപകുമാർ എഴുതിയ “ഒരു അർബുദ കഥ”. എന്ന തന്റെ ഓർമ്മക്കുറിപ്പിലെ അവസാനത്തെ വരികളാണിത്. മരണത്തിന് കീഴടങ്ങുന്നതിനു തൊട്ടുമുൻപുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ അദ്ദേഹം എഴുതിയ അപൂർണ്ണമായ ഒരു പുസ്തകമാണിത്.

“മനോഹരമായ ഈ ജീവിതം ജീവിച്ചു മതിയായിട്ടില്ല”, “ജീവിക്കാനുള്ള മോഹം അതിശക്തമാണ്”, “ഉടനെ മരിക്കാനൊന്നും എന്നെ കിട്ടില്ല” (പേജ് 19 , 23). തന്റെ ആരോഗ്യത്തെപ്പറ്റി ആശങ്കയിലായിരുന്ന വളരെ അടുത്ത സുഹൃത്തുക്കളെ ഇങ്ങിനെയൊക്കെ പറഞ്ഞു ആശ്വസിപ്പിച്ച അദ്ദേഹം മരണത്തിനെതിരെ മനസ്സും ശരീരവും കൊണ്ട് ധീരമായി പൊരുതി നിന്നു. ഒടുവിൽ മൂന്ന് വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപുള്ള ഒരു ജനുവരിയിൽ അദ്ദേഹം കീഴടങ്ങി. അമ്പത്തിയാറു പേജുകളുള്ള ഈ പുസ്തകം ആ പോരാട്ടത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വിവരണമാണ്. ഒരു പക്ഷെ ഇതുപോലൊരു യുദ്ധം നേരിടേണ്ടി വരുന്ന മറ്റൊരാൾക്ക് ഈ പുസ്തകം പ്രയോജനമാവട്ടെ എന്ന് അദ്ദേഹം കരുതിയിട്ടുണ്ടാവണം.

മരണത്തിനെതിരെയുള്ള യുദ്ധങ്ങളെല്ലാം തന്നെ ഒടുവിൽ തോൽക്കേണ്ടി വരും എന്നറിഞ്ഞുകൊണ്ടുള്ള യുദ്ധങ്ങളാണ്. കുറച്ചു നാൾ പൊരുതി നിൽക്കാം എന്നേയുള്ളു. ചിലർക്ക് യുദ്ധത്തിന്റെ ആ ഇടവേളകളിൽ സ്നേഹിക്കുന്നവരാൽ വലയം ചെയ്യപ്പെട്ട് നിൽക്കാൻ കഴിയും. അതിനു കഴിയുന്നത് ചിലർക്ക് കിട്ടുന്ന ഒരു ഭാഗ്യമാണ്. ഒടുവിൽ ഉടമ്പടികളില്ലാതെ, ആയുധങ്ങൾ അടിയറവച്ച് കീഴടങ്ങേണ്ടിവരുമ്പോൾ ശാന്തനായി യാത്രപറയാം.

ഇതൊരു ബുക്ക് റിവ്യൂ അല്ല. കേരളം പലകാരണങ്ങളാലും ദേശീയ അന്തർദേശീയ തലത്തിൽ വാർത്താ പ്രാധാന്യം നേടുന്ന ഈ ദിനങ്ങളിൽ വാർത്താ മാധ്യമ രംഗത്ത് നിറഞ്ഞു നിന്ന ടി. എൻ. ജി എന്ന ചുരുക്കപ്പേരിൽ സുഹൃത്തുക്കൾ വിളിക്കുന്ന ശ്രീ ടി. എൻ ഗോപകുമാറിനെ ഓർക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ‘ഒരു അർബുദ കഥ’ എന്ന ഓർമ്മക്കുറിപ്പിലൂടെ. ഒരു മേഖലയിൽ നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന ഒരു വ്യക്തിയുടെ മരണ വാർത്ത അറിയുമ്പോൾ ഉടനെ ഉണ്ടാവുന്ന പ്രതികരണം. ആ മരണം ‘നികത്താനാവാത്ത ഒരു വിടവ് സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നു’ എന്നാണ്. നിരന്തരം ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ട് തേഞ്ഞുരഞ്ഞു നിറം പോയതാണ് ആ വാക്കുകൾ എങ്കിലും അതാണ് യാഥാർഥ്യം. ആരും മറ്റൊരാൾക്ക് പകരക്കാരനാവുന്നില്ല. ഓരോ മനുഷ്യനും വ്യത്യസ്തനാണ് അതിനാൽ ഓരോ മരണവും.

പ്രശസ്ത ബ്രിട്ടീഷ് ന്യൂറോളജിസ്റ്റും, എഴുത്തുകാരനുമായ ഒളിവർ സാക്‌സിന്റെ വാക്കുകൾ ഓർക്കുന്നു: ” മറ്റൊന്നു കൊണ്ടും പകരം വെയ്ക്കാനാവാത്ത വിധമാണ് ഓരോ മനുഷ്യനും മരിക്കുന്നത്. ഒരിക്കലും അടയ്ക്കാനാവാത്ത സുഷിരങ്ങൾ ബാക്കി വച്ചാണ് ഓരോരുത്തരും കടന്നു പോകുന്നത്. അതൊരു വിധിയാണ്. ജനിതകവും നാഡീകോശ സംബന്ധിയുമായ ഈ വിധി ഓരോ മനുഷ്യനേയും തന്റെ വഴികൾ കണ്ടെത്തുന്നതിലും തന്റെ ജീവിതം ജീവിക്കുന്നതിലും തന്റെ തന്നെ മരണം വരിക്കുന്നതിലും അനന്യനാക്കുന്നു”.

മരണ കാരണമായേക്കാവുന്ന ഒരു രോഗം തനിക്കുണ്ട് എന്നറിയുമ്പോൾ ആ നിമിഷം തന്നെ ഒരാൾ ജീവിതത്തിന്റെ ഒരു വഴിത്തിരിവിൽ സ്വയം കണ്ടെത്തുകയാണ്. അനാദിയായ കാലബോധം പൂർണ്ണമായും നിശ്ചലമാവുന്ന നിമിഷം. രണ്ടായിപ്പിരിഞ് നീളുന്ന വഴികളിൽ ഒരു നിമിഷം അയാൾ ആടിയുലഞ്ഞു നിൽക്കും. ക്രമേണ അതൊരു കീഴടങ്ങലായി മാറും. സ്വയം സൃഷ്ടിക്കുന്ന, തനിക്കു മാത്രമുള്ള ഒരു ലോകത്തേക്ക് അയാൾ നടന്നു തുടങ്ങും. ഞാൻ ഇനി മുതൽ മറ്റുള്ളവരിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തനാണെന്നുള്ള ബോധം അയാളെ സുഹൃത്ബന്ധങ്ങളിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞു മാറാനും, താൻ സൃഷ്ടിച്ച തന്റേതായ ലോകങ്ങളിലേക്ക് ഒതുങ്ങിക്കൂടാനും പ്രേരിപ്പിക്കും.

അർജന്റീനിയൻ എഴുത്തുകാരനായ ആന്ദ്രെസ് നൗമെൻ (Andres Neuman) എഴുതിയ ‘ടോക്കിങ് ടു ഓർസെൽവസ്’ (Talking To Ourselves) എന്ന നോവലിൽ മനുഷ്യരുടെ രണ്ടു ക്യാമ്പുകളെപ്പറ്റി പറയുന്നുണ്ട് : മരണം ഉറപ്പായവരുടെ ക്യാമ്പും, അല്ലാത്തവരുടെ ക്യാമ്പും.

“From the moment they diagnose you, the world immediately split into two. The camp of the living and the camp of those who are soon going to die, everyone starts treating you like you are no longer a member of their club, you belong to the other club now. Your colleagues stop telling you their problems, they stop asking you to do things even though you are still able to do, they stop telling you about their plans for next year, in short, they erase you from the club’s topics, it’s not just the illness, the others take your future away from you. They don’t consult you about anything, you are no longer a relative, you are just a shared problem. When you are bedridden, you watch visitors come and go like in a play, a lousy play. The living watch the dying.”

മനുഷ്യരുടെ രണ്ടു ക്യാമ്പുകൾ. ഭാവി-ഭൂത-വർത്തമാന കാലങ്ങൾ അപഹരിക്കപ്പെട്ട, മരണം അടുത്തെത്തിയവരുടെ ക്യാമ്പും, മരണത്തെ ഓർക്കാതെ ജീവിക്കുന്നവരുടെ ക്യാമ്പും. ആഘോഷങ്ങളിൽ നിന്നും ഉത്സവങ്ങളിൽ നിന്നും മുഖം തിരിച്ച് ഉള്ളിലേക്ക് തിരിയാൻ താല്പര്യപ്പെടുന്നവരെ കാണാനും, ആശ്വസിപ്പിക്കാനും, വിശേഷങ്ങൾ അറിയാനുമായി സന്ദർശകരായി അടുത്ത ക്യാമ്പിൽ നിന്നും ആളുകൾ മുടങ്ങാതെ എത്തിക്കൊണ്ടിരിക്കും. ഉപദേശങ്ങളാൽ, നിർദ്ദേശങ്ങളാൽ അവർ അയാൾ വ്യത്യസ്തനാണെന്ന ബോധത്തെ കൂടുതൽ കൂടുതൽ ഓർമ്മപ്പെടുത്തി ദൃഢമാക്കിക്കൊണ്ടിരിക്കും.

എന്നാൽ മരണത്തെ ഭയന്ന ഒരാളല്ലായിരുന്നു ടി.എൻ.ജി. മരണമെന്തെന്ന് അറിയാനുള്ള ആഗ്രഹം ചെറുപ്പത്തിലേ മനസ്സിൽ കൊണ്ടു നടന്നിരുന്ന ഒരാളായിരുന്നു അദ്ദേഹം. താരാ ശങ്കർ ബാനർജിയുടെ ‘ആരോഗ്യ നികേതന’ മായിരുന്നു ഇഷ്ടപ്പെട്ട പുസ്തകം. സംവിധാനം ചെയ്ത ജീവൻമശായി എന്ന ചിത്രവും മരണത്തപ്പറ്റി തന്നെയാണ്.

മരണത്തെപ്പറ്റി അദ്ദേഹം പറയുന്നു:

“പുനർജന്മമെന്നോ ആത്മാവെന്നോ ഉള്ള മിഥ്യകൾക്ക് അതീതമായി മനസ്സ് പണ്ടേ വളർന്നു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു. മരണ ഭയം എനിക്ക് തീർത്തുമില്ല.
ചെറിയ പ്രായത്തിൽ തന്നെ മരണത്തെക്കുറിച്ച് ഒട്ടേറെ അപക്വ ആലോചനകൾ നടത്തുകയും അച്ഛനോടും മറ്റും മരണത്തെക്കുറിച്ച് ആവർത്തിച്ച് ചോദ്യങ്ങൾ ഉയർത്തുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മരണവും രിപുക്കളുമെല്ലാം വിശദീകരിക്കുന്ന ആരോഗ്യനികേതനം പോലുള്ള പുസ്തകങ്ങൾ വളരുമ്പോൾ ഇഷ്ട വായനയായിരുന്നു. മരണവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട മത ഗ്രന്ഥങ്ങളിലെ ഭാഗങ്ങളും ഏതാണ്ട് ഭംഗിയായി അറിയാം. കടോപനിഷത്തിലൂടെ സഞ്ചരിച്ചിട്ടുണ്ട്. യൂറോപ്പ്യൻ തത്വ ചിന്തകരുടെ വിശദമായ പഠനങ്ങൾ വായിച്ചിട്ടുണ്ട്.”

ജനനം മുതൽ തുടങ്ങുകയാണ് മരണവും. ഒരു വടിയുടെ ഇരുവശവും പോലെ അടർത്തിമാറ്റാൻ കഴിയാത്ത യാഥാർഥ്യം. ജീവിതാഘോഷങ്ങളുടെ ആർപ്പുവിളികളിൽ, കയ്യടികളിൽ, ശബ്ദ കോലാഹലങ്ങളിൽ, കൂക്കു വിളികളിൽ പതിഞ്ഞ കാലടികളോടെ എപ്പോഴും കൂടെയുണ്ടാവുന്ന ആ ഇരപിടിയൻ സാന്നിധ്യത്തെ നാം മറന്നു പോവുന്നു. ഒടുവിൽ ഒരു നാൾ അത് ഒരു രോഗത്തിന്റെ രൂപത്തിൽ മുന്നിൽ വന്നു നിൽക്കുമ്പോൾ എന്തിന്, ഇപ്പോൾ, ഈ സമയത്ത്, ഈ വഴി വന്നു? എന്നൊക്കെ പരിഭ്രാന്തരായി ഓരോ മനുഷ്യനും ചോദിച്ചു പോവും. ആ പരിഭ്രാന്തി ക്രമേണ കെട്ടടങ്ങുകയും മരണ ചിന്ത അവനിലെ ദാർശനിക ചിന്തകളെ ഊതി ജ്വലിപ്പിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

ആസന്നമായ മരണത്തെ തിരിച്ചറിയുന്ന നിക്കോസ് കസാന്ത് സാക്കീസിന്റെ (Nikos Kazantzakis) ‘റിപ്പോർട്ട് ടു ഗ്രെക്കോ’ (Report to Greco) എന്ന നോവലിൽ പറയുന്നു. “I collect my tools: sight, smell, touch, taste, hearing, intellect. Night has fallen; the day’s work is done. I return like a mole to my home, the ground. Not because I am tired and cannot work. I am not tired. But the sun has set” പണിയായുധങ്ങളുമായി വീടണയുന്നത് തളർന്നു പോയത് കൊണ്ടല്ല, സൂര്യൻ അസ്തമിച്ച് ഇരുട്ട് വീഴുന്നത് കൊണ്ട് മാത്രമാണ്.

ഐ.സി.യു വിൽ ശരീരത്തെ യന്ത്രങ്ങളോട് ബന്ധിക്കപ്പെട്ട് കിടക്കുമ്പോഴും, ജീവിതത്തെ താത്ത്വികമായി അവലോകനം ചെയ്യുകയും അതിലൂടെ മരണത്തെ തോൽപ്പിക്കാൻ നിരന്തരം ശ്രമിക്കുകയുമായിരുന്നു ടി.എൻ.ജി.

“ഇനി ട്യൂമർ മറ്റെവിടെയെങ്കിലും പ്രത്യക്ഷപ്പെടാൻ സാദ്ധ്യതയുണ്ടോ?” ഞാൻ ഡോ. ശ്രീധരോട് ചോദിച്ചിരുന്നു. ആ സാദ്ധ്യത സത്യസന്ധനായ അദ്ദേഹം തള്ളിക്കളഞ്ഞില്ല. കാൻസറിന്റെ ഒരു മടങ്ങിവരവ് എനിക്ക് നേരിടാനാവുമോ? ആ ചിന്ത ഒഴിവാക്കാൻ സാദ്ധ്യമല്ലായിരുന്നു. വരുമ്പോൾ നേരിടാം എന്ന് സ്വയം മറുപടി പറഞ്ഞുകൊണ്ട് ഞാൻ മനസ്സിനെ മറ്റു കാര്യങ്ങളിൽ വ്യാപൃതനാക്കി”.

“ജീവിതത്തിൽ ഒരു ദിവസം പോലും മറ്റുള്ളവർക്ക് തുണയായി അല്ലാതെ ആശുപത്രിയിൽ കിടക്കേണ്ടി വന്നിട്ടില്ല എന്ന് ചെറുതായി അഹങ്കരിച്ചവനായിരുന്നു ഞാൻ. ഇനി എന്തെല്ലാം അനുഭവിക്കാൻ ഇരിക്കുന്നു. ‘നിനക്കു വേണം’ സ്വയം പറഞ് ചിരിച്ചുകൊണ്ട് യുദ്ധം ആരംഭിച്ചു”

“എന്റെ അച്ഛൻ 93 വയസ്സ് വരെ ആരോഗ്യത്തോടെ ജീവിച്ച വ്യക്തിയാണ്. ഞാൻ എന്റെ ശരീരത്തോട് കാണിച്ച തെറ്റുകൾക്ക് വേണ്ടി കുറെ വർഷങ്ങൾ കുറയ്ക്കാം. എന്നാലും 57 വയസ്സിൽ മരിക്കാനൊന്നും എന്നെ കിട്ടില്ല. ഞാൻ ഉള്ളിൽ ചിരിയോടെ പറഞ്ഞു കൊണ്ടിരുന്നു. പുറത്ത് ചില പത്രങ്ങളിൽ ചരമക്കുറിപ്പ് തയ്യാറാക്കാൻ എന്റെ ഭാര്യയുടെ ശരിക്കുള്ള പേരും മറ്റും അന്വേഷിക്കുന്നതായി ഞാൻ പിന്നീട് അറിഞ്ഞപ്പോൾ തമാശ തോന്നി.”

തന്റെ ചരമക്കുറിപ്പ് തയ്യാറാക്കാൻ വന്ന പത്രക്കാരെ തിരിച്ചറിയുന്ന മറ്റൊരു പത്രപ്രവർത്തകൻ. അതിനെ ഒരു തമാശയായി കണ്ട് ഉള്ളാലെ ചിരിക്കാൻ കഴിയുന്ന ദാർശനികൻ. രോഗവും രോഗമില്ലാത്തവരും ജീവിക്കുന്ന വ്യത്യസ്തമായ മനുഷ്യ ക്യാമ്പുകളെ കൂടുതൽ വ്യക്തമാക്കി ത്തരികയാണ് ഈ അനുഭവങ്ങൾ.

ഇതിനെപ്പറ്റി അദ്ദേഹം തന്നെ പറയുന്നു.

” ഒരു മാധ്യമ പ്രവർത്തകൻ എന്ന നിലയിൽ ഞാനും മരണാസന്നരായവരുടെ ചരമക്കുറിപ്പുകൾ തയ്യാറാക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഇതെല്ലാം തൊഴിലിന്റെ ഭാഗം. പഴയൊരു സംഭവം ഓർത്തു. പ്രധാന മന്ത്രി മൊറാർജി ദേശായി ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ ആന്തരിച്ചുവെന്ന് പാർലമെൻറിൽ പറയുകയും പാർലമെന്റ് ദുഃഖം രേഖപ്പെടുത്തി പിരിയുകയും ചെയ്ത സംഭവം. അപ്പോൾ ജയപ്രകാശ് നാരായണൻ മരിച്ചിട്ടില്ലായിരുന്നു. കുറേനാൾ കൂടി ജീവിച്ചു. ജയപ്രകാശ് എന്ന വലിയ മനുഷ്യന് അങ്ങിനെ സംഭവിക്കാമെങ്കിൽ ഞാനെന്തിന് വിഷമിക്കണം”.

ഒരു അർബുദ കഥ എന്ന ഈ പുസ്തകത്തിലെ നാൽപ്പത്തി ഏഴാമത്തെ പേജിൽ ടി. എൻ. ജി എഴുത്ത് നിർത്തുകയാണ്. അതിനപ്പുറം നിശബ്ദതയാണ്. ആരോടും പറയാതെ തുറന്നിട്ട വാതിലിലൂടെ അദ്ദേഹം എങ്ങോട്ടോ ഇറങ്ങിപ്പോയതുപോലെ തോന്നും. മഷി ഉണങ്ങിയ പേനയും, പകുതിയോളം എഴുതി നിർത്തിയ കടലാസുകളും ആ എഴുത്തു മേശയിൽ പിന്നീട് ദിവസങ്ങളോളം അനാഥമായി കിടന്നിട്ടുണ്ടാവണം. ദിവസങ്ങൾക്കു ശേഷം ഒരു പക്ഷെ വിജനമായ ആ മുറിയിലേക്ക് അദ്ദേഹം അദൃശ്യനായി തിരിച്ചെത്തിയിട്ടുണ്ടാവുമോ? ആ പേജുകൾ മറിച്ചു നോക്കാനും, മരണമെന്തെന്ന് എഴുതാനും, എഴുതിയ ചില കാര്യങ്ങളെ തിരുത്താനും?

ആമുഖത്തിൽ ശ്രീ എം.ജി. രാധാകൃഷ്ണൻ പറയുന്നു:

“ഇക്കഴിഞ്ഞ ദിവസം ഒരു ഉച്ച മയക്കത്തിൽ നിന്ന് എന്നെ ഉണർത്തിയത് ഗായത്രിയുടെ ഫോൺ ആയിരുന്നു. ടി. എൻ ഗോപകുമാറിന്റെ മൂത്ത മകൾ. അവൾ ആവേശത്തോടെ പറഞ്ഞു: “അങ്കിൾ അതു കിട്ടി. അങ്കിൾ പറഞ്ഞ അച്ഛന്റെ ക്യാൻസർ ലേഖനങ്ങൾ. ഉടൻ വരൂ”

“ഒരു പവിത്ര സ്മാരകം പോലെ ആ കടലാസു കെട്ടുകൾ ഗായത്രി എന്നെ ഏല്പിച്ചു. ഓരോന്നും റബ്ബർ ബാന്റിട്ടു കെട്ടി ഭദ്രമാക്കിയ ആറു കമ്പ്യൂട്ടർ കടലാസ്സു കെട്ടുകൾ. തുറക്കുമ്പോൾ വർഷങ്ങളായി പരിചിതമായ കാക്കക്കാലുപോലെ ഭംഗിയില്ലാത്ത ആ കൈപ്പട. ആ മലയാളം കൈപ്പട കണ്ടിട്ട് കുറെക്കാലമായിരുന്നു. മാതൃഭൂമിക്കാലത്തേക്കാൾ ഭേദപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവല്ലോ ആ കൈപ്പട എന്നായിരുന്നു എന്റെ മനസ്സിൽ ആദ്യം വന്ന വിചാരം”.

ക്യാൻസർ, ലിവറിലെ സിറോസ്സിസ്, രക്തത്തിലെ അമിതമായി ഉണ്ടാവുന്ന ആൽഫാ ഫീറ്റോ പ്രോട്ടീൻ, പോർട്ടൽ വെയിൻ ത്രോംബോസിസ് എന്നീ മരണകാരണമായ രോഗങ്ങൾ നാല് വശങ്ങളിൽ നിന്നും രക്ഷപ്പെടാൻ കഴിയാത്ത വിധം അദ്ദേഹത്തിൽ പിടിമുറുക്കുകയായിരുന്നു. മരണം ഉറപ്പായ, മറ്റൊരാൾക്കും മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയാത്ത രോഗങ്ങളുടെ ലോകത്തേക്ക് അദ്ദേഹം എത്തിച്ചേരുന്നത് അങ്ങിനെയാണ്. പക്ഷെ പ്രതീക്ഷ നശിച്ച് നിരാശനാവാൻ അദ്ദേഹം തയ്യാറായിരുന്നില്ല. ജീവിച്ച് കൊതി തീർന്നിട്ടില്ലാത്ത ഒരു മനുഷ്യന്റെ മരണത്തിനെതിരെയുള്ള പോരാട്ടം
അവിടെ നിന്നും തുടങ്ങുകയാണ്.

രാജ്യത്തെ പ്രശസ്തമായ പല ആശുപത്രികളിലെ കിടക്കകളിൽ പല തരം യന്ത്രങ്ങളോട് ശരീര ഭാഗങ്ങളെ ഘടിപ്പിക്കപ്പെട്ട് കണ്ണുകളടച്ച് കിടക്കുമ്പോഴും തന്റെ ചുറ്റും എന്ത് നടക്കുന്നുവെന്ന് അദ്ദേഹം സൂക്ഷ്മമായി നിരീക്ഷിക്കുകയും, അതൊക്കെ എഴുതാനായി മനസ്സിൽ സൂക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുകയായിരുന്നു. സൈബർ നൈഫ് എന്ന റോബോട്ടിക് റേഡിയേഷൻ, ന്യുക്ലിയർ മരുന്നുകൾ, അതുപോലെ അർബുദ ലോകത്തെ ആധുനിക ചികിത്സാ രീതികളെക്കുറിച്ചും, മരുന്നുകളെപ്പറ്റിയും, ശാസ്ത്രക്രിയകളിൽ കടിച്ചമർത്തിയ വേദനകളെപ്പറ്റിയും ഇതിൽ അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്.

മകൾ കാവേരി ഗോപകുമാർ അച്ഛനെക്കുറിച്ച് ഓർക്കുന്നു:

“രോഗത്തിന് മുൻപുള്ള അച്ഛന്റെ ജീവിതം മറ്റു മാധ്യമ പ്രവർത്തകരിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായിരുന്നു. കുടുംബത്തിന് വേണ്ടി എന്നും സമയം കണ്ടെത്താറുള്ള നല്ലൊരച്ചൻ. മറ്റു രാജ്യങ്ങളിലെ ജോലികളിലൊന്നും താൽപര്യമില്ലായിരുന്നു. രണ്ടു മക്കളെ മലയാളം പഠിപ്പിക്കാനും കേരളത്തിലെ നല്ല വിദ്യാലയങ്ങളിൽ ചേർക്കാനുമൊക്കെയാണ് അച്ഛൻ ഡൽഹി ജീവിതം ഉപേക്ഷിച്ചത്.”

“ഒരാൾക്ക് ഉപകാരം ചെയ്യുമ്പോൾ തിരിച്ചൊന്നും പ്രതീക്ഷിച്ചല്ല ഞാൻ ചെയ്യുന്നതെന്ന് അച്ഛൻ പറയുമായിരുന്നു. “great minds think of great
thought little minds think of what other people think” എന്ന് അച്ഛൻ പറഞ്ഞു തന്ന വാക്കുകൾ ഞാൻ എപ്പോഴും ഓർക്കും. ഞങ്ങളുടെ മേൽ സ്വന്തം ആശയം
അടിച്ചേൽപ്പിക്കാൻ അച്ഛൻ ശ്രമിച്ചിരുന്നില്ല”.

“കണ്ണാടി’ യിലൂടെ മാത്രമല്ല അച്ഛൻ ആളുകളെ സഹായിച്ചിരുന്നത്. ഫോണിൽ വിളിച്ച് സഹായം ചോദിക്കുന്ന ആളുകളെ നിരാശപ്പെടുത്തുന്നത്
ഇഷ്ടമല്ലായിരുന്നു. എന്നാൽ അച്ഛന്റെ പ്രശസ്തിയും സ്വാധീനവും ഉപയോഗപ്പെടുത്തി കാര്യങ്ങൾ സാധിച്ച പലരേയും പിന്നെ കണ്ടില്ല”.

2013 ലാണ് തനിക്ക് ചികില്സിച്ച് ഭേദമാക്കാൻ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ള അർബുദം ഉണ്ടെന്ന് തിരിച്ചറിയുന്നത്. ഓഫിസ് കാര്യങ്ങൾ മറന്ന് ചികിത്സയിൽ ശ്രദ്ധ
കേന്ദ്രീകരിക്കാനായിരുന്നു പലരുടെയും ഉപദേശം. പക്ഷെ അങ്ങിനെ ജീവിച്ചിരുന്നുവെങ്കിൽ രോഗം എന്ന ചിന്ത തന്നെ കൂടുതൽ ഉപദ്രവിച്ചേനെ എന്ന് അദ്ദേഹം തിരിച്ചറിയുകയായിരുന്നു. ക്യാൻസർ, അർബുദം എന്നീ വാക്കുകളെ ഭയന്ന് ജീവിതം മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകാനാവില്ലെന്നും, ഒരു യുദ്ധം നടത്താൻ സമയമുണ്ടെന്നും തിരിച്ചറിഞ്ഞു. ഫലത്തെക്കുറിച്ച് ചിന്തിക്കാതെ ഒരു കർമ്മയോഗിയായി ജീവിതം തുടരാൻ അദ്ദേഹം തീരുമാനിക്കുന്നു.

രോഗം ഒരു മനുഷ്യന്റെ ബോധത്തിന്റെ വ്യാപ്തി വലുതാക്കുന്നുവെന്ന് തോമസ്‌മൻ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. രോഗങ്ങളുടെ ലോകത്തിരിക്കുമ്പോഴാണ് അതു വരെ ജീവിച്ച രോഗങ്ങളില്ലാത്ത ജീവിതത്തെപ്പറ്റി ഒരാൾ ചിന്തിക്കുന്നത്. രോഗങ്ങളുടെ ലോകത്തിരുന്ന് ടി.എൻ.ജി ജീവിതത്തെ ആഴങ്ങളിൽ മനസ്സിലാക്കുകയായിരുന്നു. ശരീരം സ്വയം പ്രഖ്യാപിക്കുന്ന നിസ്സഹായ അവസ്ഥയെ അർജ്ജുനൻ തീർത്ത ശരശയ്യയിൽ താൻ നിശ്ചയിച്ച മരണ സന്ദർഭത്തിനായി സ്വയം കിടക്കാൻ തീരുമാനിച്ച ഭീഷ്മരോട് ഉപമിക്കുന്നു.

“വേദനകളോട് എന്റെ ശരീരം നിസ്സംഗതയോടെ പൊരുത്തപ്പെടുകയായിരുന്നു, ഇതിനെക്കാളും എത്രെയോ വേദന സഹിച്ച കർണ്ണനനെപ്പോലുള്ള ഇതിഹാസ പുരുഷന്മാരെയോർത്ത് എന്റെ പ്രശ്നം ലഘൂകരിക്കാൻ ഞാൻ ശ്രമിച്ചു. സൂര്യപുത്രനെവിടെ? ഞാൻ വെറും നരനെവിടെ?.”

“ആരും ജീവിതത്തെപ്പറ്റി ഫിലോസഫിക്കലായ ചിന്തകളിൽ ഏർപ്പെടുന്ന ഒരു സ്ഥലമാണ് ഐ.സി.യു. എപ്പോഴും ബഹള ശബ്ദങ്ങൾ കേൾക്കുന്നത് ചിലപ്പോൾ നിന്ന് പൂർണ്ണമായും മുറി ശാന്തമാകും. ഉറക്കം വരാത്തപ്പോൾ ഇഷ്ടസ്വപ്നങ്ങളുടെ നിർമ്മിതികൾക്ക് ഞാൻ ശ്രമിച്ചുകൊണ്ടിരുന്നു. അപൂർവ്വം ചിലപ്പോൾ ഞാൻ ആഗ്രഹിച്ച കഥാ പാത്രങ്ങൾ സ്വപ്നത്തിൽ കടന്നു വന്നു”.

മരിക്കുന്നതിന് തൊട്ടുമുൻപ് ആശുപത്രിയിൽ പ്രവേശിപ്പിക്കുന്നതു വരെയുള്ള ദിവസങ്ങളിൽ എഴുതി തീർത്തതാണ് ഒരു അർബുദ കഥ എന്ന ഈ ചെറിയ ഓർമ്മക്കുറിപ്പ്. ഓരോ പുറവും വായിച്ചു പോവുമ്പോൾ അക്ഷരങ്ങൾക്ക് പിന്നിൽ നിന്നും ആ രൂപം തെളിഞ്ഞു വരും. നരച്ച താടിയും, പരുപരുത്ത ശബ്ദവുമായി ടി.എൻ. ജി സംസാരിക്കുകയാണ്: “പ്രേക്ഷകർക്ക് കണ്ണാടിയുടെ മറ്റൊരു എപ്പിസോഡിലേക്ക് സ്വാഗതം”. തന്റെ ശരീരത്തെ അർബ്ബുദം തിന്നു തുടങ്ങി എന്നറിഞ്ഞപ്പോഴും ആ വാർത്തയെ അടുത്ത ബന്ധുക്കളിൽ നിന്നും, സുഹൃത്തുക്കളിൽ നിന്നും ദിവസങ്ങളോളം മറച്ചു വച്ച് തളരാതെ നിന്ന കർമ്മയോഗി. ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരുടെ ക്യാമ്പിൽ നിന്നും മരിച്ചവരുടെ ക്യാമ്പിലേക്ക് ഇനിയൊരിക്കലും മടങ്ങിവരാതെ നടന്നുപോയ ടി.എൻ.ജി.

ഒരു അർബുദ കഥ എന്ന ചെറിയ ഗ്രന്ഥത്തിലെ നാൽപ്പത്തി ഏഴാമത്തെ പേജിൽ എത്തിയപ്പോഴേക്കും പ്രിയപ്പെട്ട ടി.എൻ.ജിയെ ആരോ മുറിയിൽ നിന്നും പുറത്തേക്ക് കൂട്ടിക്കൊണ്ട് പോയി. അതു വരെ വായിച്ചു കൂട്ടിയതും, ഇനിയൊരിക്കൽ വായിക്കാനായി മാറ്റി വച്ചതും, അടയാളം വച്ചതും, അടിവരയിട്ടു വച്ചതും, ഇനിയൊരിക്കൽ പറയാനായി, എഴുതാനായി കരുതി വച്ചതും, ചെയ്യാനായി മാറ്റി വച്ച കൃത്യങ്ങളും, കാണാനായി ആഗ്രഹിച്ച മുഖങ്ങളും ഒരിക്കൽക്കൂടി കാണാനായി അദ്ദേഹം തിരിച്ചു വന്നില്ല. മരണത്തെ നമ്മളെല്ലാം ഭയപ്പെടാനും ഇതൊക്കെ തന്നെയല്ലേ കാരണങ്ങൾ .

കുറെ വർഷങ്ങളായി എന്റെ എല്ലാ പേർസണൽ ഫയലുകളും ഡോക്കുമെന്റുകളും സ്കാൻ ചെയ്ത് കമ്പ്യൂട്ടറിലാണ് സൂക്ഷിച്ചിരുന്നത്. സുരക്ഷിതവും ആവശ്യം വരുമ്പോഴൊക്കെ കോപ്പിയെടുക്കാനും അതെളുപ്പമായിരുന്നു. അതിന്റെയൊക്കെ ഒറിജിനലുകൾ കേടുപാടുകൾ കൂടാതെ ഇരിക്കുകയും ചെയ്യും.

കുടുംബവീട് ഭാഗം വച്ച മൂന്ന് തലമുറ പഴക്കമുള്ള പ്രാചീനതയുടെ മഞ്ഞ നിറം പിടിച്ച പ്രമാണങ്ങൾ, ആധാരങ്ങൾ, പഞ്ചായത്ത് കരം തീർത്ത രസീതുകൾ, പള്ളിക്ക് ഖബറടക്കാൻ സ്ഥലം വാങ്ങാൻ നൽകിയ പണത്തിന്റെ രസീത്, പള്ളിയിൽ വെള്ളിയാഴ്ച നിസ്ക്കാരം മുടക്കിയതിനാൽ ഫൈൻ അടിച്ച രസീതുകൾ, അഞ്ചു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ എഴുതിയ ജാതകം, അച്ഛന്റെ കല്യാണ ഫോട്ടോ, അച്ഛന്റെയും അമ്മയുടേയും മധുവിധു കാലത്തെ ഒരു ഫോട്ടോ (അതിൽ രണ്ടുപേരുടെയും മുഖങ്ങൾ മാഞ്ഞു പോയിരിക്കുന്നു), സ്‌കൂൾ, കോളേജ് സർട്ടിഫിക്കറ്റുകൾ, പാസ്സ് വേർഡുകൾ, ലോഗിൻ ഐഡികൾ, ബാങ്ക് പേപ്പറുകൾ, കുറെ കഥകളുടെ, കവിതകളുടെ, നോവലുകളുടെ PDF കോപ്പികൾ, പിന്നെ മറ്റുള്ളവരെ കാണിക്കാൻ കഴിയാത്ത, ഒറ്റക്കിരിക്കുമ്പോൾ മാത്രം നോക്കിയിരുന്ന കുറെ ചിത്രങ്ങൾ അങ്ങിനെ കുറെയേറെ ഫോൾഡറുകൾ…..

ആ കമ്പ്യൂട്ടറാണ് രണ്ടു ദിവസങ്ങൾക്കു മുൻപ് ക്രാഷ് ആയത്. ഹൈ വോൾട്ടേജ് സ്പൈക്ക് ആവാം കാരണമെന്ന് നോക്കാനെത്തിയ എൻജിനീയർ പറഞ്ഞു. അയാൾ പഠിച്ച പണിയൊക്കെ നോക്കിയിട്ടും നഷ്ടപ്പെട്ട ഡാറ്റ തിരിച്ചെടുക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. പലതിന്റെയും ഒറിജിനലുകൾ ചിതല് തിന്ന് തീർത്തിരുന്നു.

എന്റെ പ്രായമുള്ള ആ എഞ്ചിനീയർ പല ടെക്നിക്കൽ കാര്യങ്ങളും എന്നോട് ചോദിച്ചു.

ഏത് ഡ്രൈവിൽ ആണ് ഫയലുകൾ സൂക്ഷിച്ചിരുന്നത് ?, Window -7 ആണോ, അതോ Window -10 ആണോ?, ഫോൾഡറുകൾ ‘Cloud Drive -ൽ’ സൂക്ഷിക്കാമായിരുന്നല്ലോ എങ്കിൽ ‘ബാക്ക് -അപ്പ്’ നഷ്ടപെടില്ലായിരുന്നു, ഒരു ‘External Disk’ വാങ്ങാമായിരുന്നു എന്നൊക്കെ.

കമ്പ്യൂട്ടർ ഓൺ ചെയ്യാനും ഷട്ട് ഡൌൺ ചെയ്യാനും, കീ ബോർഡിൽ ടൈപ്പ് ചെയ്ത് സേവ് ചെയ്യാനും മാത്രം അറിയാവുന്ന ഞാൻ അയാളുടെ മുമ്പിൽ തലയും ചൊറിഞ് മന്ദ ബുദ്ധിയെപ്പോലെ നിന്നു.

തീ പിടിച്ച് എല്ലാം കത്തി നശിച്ച ഒരു വീട്ടിൽ ഉടുതുണിക്ക് മറുതുണിയില്ലാത്തവനെപ്പോലെ, ഗതികെട്ട് നിന്ന എന്നെ കണ്ടപ്പോൾ അയാൾക്ക്‌ ചിരി വന്നു.

അയാൾ ചിരിച്ചപ്പോൾ എനിക്കും ചിരിയടക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല. ഞങ്ങൾ അല്പനേരം ഒരുമിച്ച് നിന്ന് ചിരിച്ചു, ചിരിച്ചു ചിരിച്ച് വയറു വേദനിച്ചപ്പോൾ പെട്ടന്നയാൾ ഗൗരവത്തോടെ പറഞ്ഞു ‘ഞാനൊരു പുതിയ ഹാർഡ് ഡിസ്കുമായി വരാം’ എന്ന് പറഞ് പിരിഞ്ഞു.

ആ സംഭവത്തിന് ശേഷം വല്ലാത്തൊരു ഭാരക്കുറവാണ് ഇപ്പോൾ. രാവിലെ എണീൽക്കുമ്പോൾ തന്നെ ഗ്രാവിറ്റി ഇല്ലാത്ത ഒരു ലോകത്തിലേക്ക് ഇറങ്ങുന്നപോലെയാണ്. എങ്ങോട്ടുവേണമെങ്കിലും ഒലിച്ചു പോവാൻ സാദ്ധ്യതയുള്ള ഒരു പൊങ്ങു തടി.

ഒരു മനുഷ്യായുസ്സിനെ ഉമിത്തീ പോലെ നീറ്റി നീറ്റി കൊല്ലുന്ന സന്ദിഗ്ധതകളിൽ ഒന്നാണ് പുറത്തേക്ക് വലിച്ചെറിയണോ അതോ കുറച്ചുകാലം കൂടി സൂക്ഷിച്ചു വയ്ക്കണോ?, ഉപേക്ഷിക്കണോ, അതോ കുറച്ചു കാലംകൂടി സഹിക്കണോ?, പടിയടച്ച് പിണ്ഡം വയ്ക്കണോ അതോ എല്ലാം ക്ഷമിച്ച് ഒരു നിമിഷം തിരിച്ചു വിളിക്കണോ? ഇങ്ങനെയുള്ള ചോദ്യങ്ങൾ.

തിരിച്ചെടുക്കാനാവാത്ത വിധം നഷ്ട്ടപ്പെടുന്നതൊക്കെ തരുന്നത് ഉപാധികളില്ലാത്ത സ്വാതന്ത്ര്യമാണ്. വേണമെങ്കിൽ ചിരിക്കാം അല്ലെങ്കിൽ വാവിട്ടു കരയാം. അവസാനത്തേതാണ്, ഇനിയൊരിക്കലും ആവർത്തിക്കില്ല, ഇനിയൊരിക്കലും കണ്ടുമുട്ടില്ല എന്ന് ചിന്തിച്ചു കൊണ്ട് ഒരു നിമിഷത്തെ നേരിടാൻ പ്രയാസമാണ്. യാത്രപറയാതെ പിരിയണം, കൈവീശാതെ, ആലിംഗനം ചെയ്യാതെ, തിരിഞ്ഞു നോക്കാതെ…….

“കുരിശിലേറി മരിച്ച ജോസഫിന്‍റെ വീടല്ലേ ഇത്?”

സബ് ഇൻസ്‌പെക്‌ടർ  രാഘവൻ  പിള്ള മുറ്റത്ത് നിന്നും വരാന്തയിലേക്ക് കയറിക്കൊണ്ട്  ചോദിച്ചു.   വഴുവഴുപ്പുള്ള  ഉരുളൻ കല്ലുകൾ നിറഞ്ഞ കയറ്റം  കയറി വന്ന തളർച്ചയിൽ അയാൾ കിതയ്ക്കുന്നുണ്ടായിരുന്നു.   കിതപ്പിനിടയിൽ  താളം തെറ്റിയ ശ്വാസത്തോടൊപ്പം  മുറിഞ്ഞുപോയ  തന്‍റെ ചോദ്യം അവിടെ ആരെങ്കിലും കേട്ടുവോ എന്ന് സംശയിച്ച്   അയാൾ വരാന്തയിൽ തന്നെ എന്തോ പ്രതീക്ഷിച്ച്  നിന്നു.  മുറ്റത്തെ വെയിലിൽ  നിന്നും പെട്ടെന്ന് വരാന്തയിലെ മങ്ങിയ ഇരുട്ടിലേക്ക് കയറിയതിനാലാവണം കാഴ്ചകൾ തെളിഞ്ഞു കിട്ടാതെ ദിക്കും ദിശയും നഷ്ടപ്പെട്ട്  വഴിതെറ്റിയ ഒരു സഞ്ചാരിയെപ്പോലെ അയാൾ  നിന്നു.   കണ്ണുകൾ പല തവണ അടച്ചു തുറന്നപ്പോള്‍ കാഴ്ച തെളിഞ്ഞു. വരാന്തയിൽ താന്‍ തനിച്ചല്ലെന്ന്‍ മനസ്സിലായി.  ആദ്യം കണ്ണിൽപ്പെട്ടത്  രണ്ട് കസേരകളിൽ  വെളുത്ത വസ്ത്രങ്ങളാൽ തല മറച്ച്   കുമ്പിട്ടിരിക്കുന്ന രണ്ട് സ്ത്രീകളെയാണ്.  പെട്ടെന്നയാള്‍ക്ക് ഏതോ കഥയിൽ വായിച്ച മാലാഖമാരെ ഓർമ്മ വന്നു.   കാഴ്ച കുറച്ചുകൂടി തെളിഞ്ഞപ്പോഴാണ്  അവർക്ക് നടുവിലായി ഒരു  കട്ടിലിൽ   കിടക്കുകയായിരുന്ന മൂന്നാമത്തെ സ്ത്രീയെ കണ്ടത്.   ആറടി പൊക്കവും തടിച്ച വയറുമുള്ള രാഘവൻ പിള്ളയെ കണ്ടതും കസേരയിൽ ഇരിക്കുകയായിരുന്ന  സ്ത്രീകൾ എണീറ്റു.  അയാൾക്ക് ഇരിക്കാനായി  കസേരകൾ  നീക്കിയിട്ടു കൊടുത്തിട്ട് ചുവരിനോട് ചേർന്ന് അല്പം ഭയത്തോടെ മാറി നിന്നു. അവരിൽ ഒരാൾ എന്തോ ഓർമ്മ വന്നത് പോലെ  കട്ടിലിൽ കിടന്നിരുന്ന ഒരു ബെഡ്ഷീറ്റ് എടുത്ത്  മലർന്ന് കിടക്കുകയായിരുന്ന സ്ത്രീയുടെ   മാറിടവും നഗ്നമായ വയറും പോലീസുകാരന്‍റെ   കണ്ണ് പതിയാത്ത വിധം  മൂടി വച്ചു.

“അപ്പൊ ഇതാണ് ജോസഫിന്‍റെ കെട്ടിയോൾ  അല്ലെ?,  എന്താ ഈ കൊച്ചിന്‍റെ  പേര്?”    രാഘവൻ പിള്ള  തന്‍റെ ആദ്യത്തെ  ചോദ്യം ആരുടേയും മുഖത്ത് നോക്കാതെയാണ് ചോദിച്ചത്.

“ആയിശുമ്മ”  ചുമരിൽ ചാരിനിന്നിരുന്ന  സ്ത്രീകളിൽ ഒരാൾ  തന്‍റെ തലയിലെ തട്ടം നേരെയാക്കിയിട്ട്  പറഞ്ഞു.

“ഓഹോ  അതെന്താ അങ്ങനെ?  ജോസഫിനോടൊപ്പം ആയിശുമ്മ?  ഞാൻ കരുതി വല്ല മറിയമോ, മേരിയോ ആയിരിക്കുമെന്ന്”.  രാഘവൻ പിള്ള  ചൂരൽ കസേരയിൽ ഇരുന്നുകൊണ്ട് പറഞ്ഞു.

അതിന്‍റെ ഉത്തരം കിട്ടില്ല   എന്നുറപ്പുള്ളത്  പോലെ  അയാൾ  തന്‍റെ ഭാരം താങ്ങാതെ  ഒരു വശത്തേക്ക് ചരിഞ്ഞുപോയ ചൂരൽ കസേരയിൽ ഇരുന്ന് പാന്‍റിന്‍റെ പോക്കറ്റിൽ നിന്നും സിഗരറ്റ് പാക്കറ്റ് പുറത്തെടുത്തു.  സാവധാനം അതിൽ നിന്നും ഒരു സിഗരറ്റെടുത്ത്  തീപ്പെട്ടിയുടെ  മുകളിൽ പലതവണ തട്ടി  പുകയിലയെ  ഒരു വശത്തേക്ക് ഒതുക്കി ചുണ്ടിൽ വച്ച് വിരലുകൾ കാറ്റുകടക്കാതെ ഒതുക്കിപ്പിടിച്ച്  തീ കൊളുത്തി.  ഒരു കവിൾ നിറയെ പുക   ആർത്തിയോടെ  ഉള്ളിലേക്ക് ആഞ്ഞു വലിച്ചെടുത്ത് ഒരു നിമിഷം അയാൾ കണ്ണുകളടച്ചു.   നിമിഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞിട്ടും ഉള്ളിലേക്ക് പോയ  പുക പുറത്ത് വരാതിരുന്നപ്പോൾ   നരച്ച രോമങ്ങൾ പുറത്തേക്ക് നീണ്ടു നിന്നിരുന്ന അയാളുടെ മൂക്കിലേക്കും കറപിടിച്ച ചുണ്ടുകളിലേക്കും  രണ്ട് സ്ത്രീകളും പ്രതീക്ഷയോടെ  നോക്കിയിരുന്നു.

“ആയിശുവിനോട്   എനിക്ക് ചില ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കാനുണ്ട്”.

അതു വരെ  ഉള്ളിൽ എവിടെയോ മറഞ്ഞിരുന്ന  പുക  നേരിയ പടലങ്ങളായി  മൂക്കിലൂടേയും  വായിലൂടേയും വാക്കുകൾക്ക് മുന്നിലും പിന്നിലുമായി  പുറത്തേക്ക്  വന്നതും  അതിന്‍റെ കടച്ചിലിൽ  അയാളുടെ ശബ്ദം ഇടറിയതും  സ്ത്രീകൾ  ശ്രദ്ധിച്ചു.

“ആയിശുമ്മയോടാണ്  ഞാൻ ചോദിക്കുന്നത്?”  ആരും ഒന്നും മിണ്ടാതിരുന്നപ്പോൾ രാഘവൻപിള്ള  ശബ്ദമുയർത്തി.

ഞാൻ പറയേണ്ടത് പറഞ്ഞു എന്ന മട്ടിൽ  രാഘവൻപിള്ള  നിർത്തി.  ആരും ഒന്നും സംസാരിക്കാതിരുന്ന ആ നിശബ്ദതയിൽ അയാൾ എന്തോ ചിന്തിച്ച് അസ്വസ്ഥനായി.  പുകയുന്ന സിഗരറ്റിനെ  ഒരു നിമിഷം  വിരലുകൾ കൊണ്ട് തൊടാതെ  ചുണ്ടിൽത്തന്നെ കടിച്ചു പിടിച്ചു നിർത്തി. ഇടത് കൈ കൊണ്ട് ബെൽറ്റിനുള്ളിലൂടെ, തടിച്ച വയറിനടിയിലൂടെ  ഉള്ളിലേക്ക്  കടത്തി തന്‍റെ  വിയർക്കുന്ന വൃഷണങ്ങളെ വിരലുകൾ കൊണ്ട് പിടിച്ച്  നേരെയാക്കി  ഒരു നെടുവീർപ്പോടെ കസേരയിൽ ഒന്നുകൂടി നിവർന്നിരുന്നു.

അതു വരെ ചുമരിലേക്ക് വെറുതേ  നോക്കിക്കിടന്നിരുന്ന ആയിശു  രാഘവൻ പിള്ളയുടെ  നേരെ  തിരിഞ്ഞു.

“സുഹൃത്തുക്കളായി ആരുമില്ല.  ഇവിടെ ആരും വരാറുമില്ല”.

“ബന്ധുക്കളോ മറ്റോ?”.

“ഇല്ല,  കുറെ വർഷങ്ങളായി  ഇവിടെ ആരും വരാറില്ല”.

ചോദ്യങ്ങൾ  അവസാനിച്ചപോലെ  രാഘവൻപിള്ള  പെട്ടെന്ന് നിശബ്ദനായി.   ചോദ്യങ്ങൾ ചോദിക്കാനും ഉത്തരങ്ങൾ അറിയാനും ഇനിയും എത്രയോ നേരം ബാക്കി ഉണ്ടല്ലോ എന്ന ചിന്തയിൽ,  തിരക്കുകളില്ലാതെ  അയാൾ മുറ്റത്തേക്ക് നോക്കി വെറുതേയിരുന്നു.  എന്നോ  പെയ്ത  മഴയിൽ മുറ്റത്തെ ഇറമ്പിൽ  കെട്ടി നിന്നിരുന്ന  മഴവെള്ളത്തിന് മുകളിലൂടെ  നീന്തി തുടിക്കുന്ന  കൂത്താടികൾ.  ചിറകു മുളച്ച  ഈയ്യലുകൾ  ഉച്ച വെയിലിലേക്ക് പറന്നു പൊങ്ങി.  മരണത്തിന് തൊട്ടുമുൻപുള്ള ആ പ്രാണികളുടെ  ആകാശ കാഴ്ചകൾക്കായുള്ള  അവസാന യാത്ര നോക്കിയിരുന്നപ്പോൾ  അയാളുടെ ഉള്ളിൽ  ആരോടോ എന്തിനോടോ എന്നറിയാൻ കഴിയാത്ത വിധം ഒരു ദുഃഖം ഊറിക്കൂടി.  ഒരു കവിൾ പുക ശക്തിയോടെ ഉള്ളിലേക്ക് വലിച്ചെടുത്ത്   രാഘവൻ പിള്ള  കണ്ണുകളടച്ചിരുന്നു.

ഉച്ച വെയിലിന്‍റെ ചൂടുള്ള ഒരു കാറ്റ്  മുറ്റം കടന്ന് വരാന്തയിലേക്ക് കയറി വന്നു. വീടിനുള്ളിൽ നിന്നും പുകയുന്ന കുന്തിരിക്കത്തിന്‍റെ മണം വരുന്നതായും, ദൂരെയെവിടെയോ കൂട്ട പള്ളിമണികൾ മുഴങ്ങുന്നതായും രാഘവൻ പിള്ളയ്ക്ക്  തോന്നി.  മലമുകളിൽ എവിടെയോ ആകാശത്തേക്ക് ഉയർന്നു നിൽക്കുന്നൊരു  കുരിശിൽ  താടിയും മുടിയും നീട്ടി വളർത്തിയ ജോസഫിന്‍റെ മെലിഞ്ഞ ശരീരം   മുഖം താഴ്ത്തി  തൂങ്ങി നിന്നു.  കുരിശേറിയവന് കാവലിരിക്കുന്നപോലെ  താഴെ  മൂന്ന് മാലാഖമാർ മുഖം താഴ്ത്തി മുട്ടുകാലിൽ ഇരിപ്പുണ്ട്. അതിൽ ഒരു മാലാഖ മുഖം തിരിച്ച് രാഘവൻ പിള്ളയോട് ചോദിച്ചു:

“സാറിന് കുടിക്കാൻ എന്തെങ്കിലും എടുക്കട്ടെ? പാലില്ല, കട്ടൻ കാപ്പി …?”

അയാൾ കണ്ണുകൾ തുറന്നു. “വേണ്ട മോരുംവെള്ളം ഇരിപ്പുണ്ടോ? എങ്കിൽ രണ്ട് പച്ചമുളക് ഞെരടിയിട്ട് എടുത്തോ. ഈ ഉരുകുന്ന ചൂടിന് അതാ നല്ലത് “

കാക്കി വസ്ത്രങ്ങൾക്കുള്ളിലൂടെ   ഉരുകിയൊലിക്കുന്ന വിയർപ്പ്  വൃഷണങ്ങൾ വരെ എത്തി തന്നെ അസ്വസ്ഥനാക്കുന്നത്  അയാളറിഞ്ഞു..    തടിച്ചു ചീർത്ത  ശരീരവും  വലിഞ്ഞു തൂങ്ങിയ ചില അവയവങ്ങളും ഒരു പ്രായം കഴിഞ്ഞാൽ പിന്നെ ചുമന്നു കൊണ്ട് നടക്കേണ്ടിവരുന്നത് ദുരിതം തന്നെയാണ് .  സർവ്വീസിൽ നിന്നും വിരമിക്കാൻ ഇനി മൂന്നു മാസങ്ങൾ  മാത്രം.  ഇത്രയും കാലങ്ങളിൽ ഈ ഭാരമേറിയ ശരീരവും ചുമന്ന്  എവിടെയൊക്കെ അലഞ്ഞിരിക്കുന്നു. എത്രയോ കേസുകൾ അന്വേഷിച്ചിരിക്കുന്നു. തൂങ്ങി മരണങ്ങൾ, ബലാത്സംഗങ്ങൾ, കൊലപാതകങ്ങൾ, കവർച്ചകൾ, അടിപിടിക്കേസുകൾ, പീഡനക്കേസുകൾ.     ഏതെല്ലാം സ്ഥലങ്ങളിലൂടെ എത്രയെത്ര യാത്രകൾ നടത്തിയിരിക്കുന്നു.  തുരുമ്പു പിടിച്ച മുള്ളുവേലികൾ കവച്ചു വച്ചും, മഴവെള്ളം കുത്തിയൊലിച്ച തോടുകൾ മുറിച്ചു നടന്നും, കരകവിഞ്ഞൊഴുകിയ ആറുകൾ നീന്തിക്കയറിയും, മലകയറിയും, ചുരമിറങ്ങിയും നടത്തിയ യാത്രകൾ,  എത്രയെത്ര  തെളിവെടുപ്പുകൾ. എത്ര  കേസുകൾക്ക് തുമ്പു കണ്ടെത്തിയിരിക്കുന്നു!

രാഘവൻ പിള്ള പുകയുന്ന  സിഗരറ്റും  കയ്യിൽ പിടിച്ച്  ദ്രവിച്ച ചൂരൽ കസേരയിൽ  കണ്ണുകളടച്ചു പിടിച്ച് ഉള്ളിലേക്ക് നോക്കിക്കിടന്നു.

ആരോടെങ്കിലും സംസാരിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുമ്പോഴും, ചിലപ്പോൾ സ്റ്റേഷനിൽ ആരെയെങ്കിലും ചോദ്യം ചെയ്തു കൊണ്ടിരിക്കുമ്പോഴും പെട്ടെന്ന് ഇത്തരം നിശ്ശബ്ദ ലോകങ്ങളിലേക്ക്  ഉൾവലിയാറുള്ളത്  രാഘവൻ പിള്ളയുടെ ജീവിതത്തിൽ ഈയിടെയായി കൂടിയിട്ടുണ്ട്.  സംസാരിച്ചു കൊണ്ടിരിക്കുന്ന വിഷയങ്ങളിൽ നിന്നും തെന്നിമാറി, ചിന്തകളില്ലാത്ത ചില കൊച്ചു കൊച്ചു തുരുത്തുകളിലേക്ക്  തനിയേ ഇറങ്ങിപ്പോവുക. ഉറക്കമാണോ അതോ ഉണർന്നിരിക്കുകയാണോ എന്ന് തനിക്കുപോലും തീർപ്പിച്ചു പറയാൻ കഴിയാത്ത ചില അവസ്ഥകളിൽ  അയാൾ അപ്പോൾ എത്തിച്ചേരാറുണ്ട്.  ചില ഉച്ചനേരങ്ങളിൽ  ആണ് ആ  ലോകങ്ങളിലേക്കുള്ള  യാത്രകൾ കൂടുതലും.  അപ്പോഴൊക്കെ  അപകടങ്ങളിൽ മരിച്ചവരും   അക്രമങ്ങളിൽ കൊല ചെയ്യപ്പെട്ടവരും, പീഡനങ്ങളിൽ മരിച്ച കുട്ടികളും  തനിക്ക്  ചുറ്റും ഒരു വലയം തീർത്ത്  നിൽക്കുന്നതായും  തന്നോട് എന്തോ പറയാൻ ശ്രമിക്കുന്നതായും രാഘവൻ പിള്ളക്ക് തോന്നാറുണ്ട്. ചോദ്യം ചെയ്യുന്നതിനിടയിൽ അടിവയറ്റിൽ തന്‍റെ ചവിട്ടു കൊണ്ട് രോഗികളായി മരിച്ചവർ രക്തമൊലിക്കുന്ന അടിവയറുകൾ താങ്ങിപ്പിടിച്ച് തനിക്കു നേരെ നിന്ന് നില വിളിക്കുന്നതായും,  തെളിയിക്കപ്പെടാതെ പോയ കേസുകളിലെ  രക്ഷപ്പെട്ട  കുറ്റവാളികൾ   അയാളുടെ മുന്നിലെത്തി ഉടുവസ്ത്രങ്ങൾ ഉയർത്തിക്കാട്ടിയും, നടുവിരൽ വായിലേക്കിട്ട് അസഭ്യ മുദ്രകൾ കാട്ടിയും  വെല്ലുവിളിക്കുന്നതായും തോന്നാറുണ്ട്.

ആ ഉച്ചനേരത്ത്  തന്‍റെ ആരുമല്ലാത്ത  മൂന്ന്  സ്ത്രീകൾക്ക് സമീപം   കണ്ണുകളടച്ചിരുന്നപ്പോൾ   കുരിശിൽ നിന്നിറങ്ങി  വന്ന ജോസഫ് തന്‍റെ മുന്നിൽ തേജസുറ്റ മുഖത്തോടെ, പുഞ്ചിരിച്ചുകൊണ്ട്  നിൽക്കുന്നത് അയാൾ കണ്ടു.   തന്‍റെ വലത് കൈ ഉയർത്തി രാഘവൻ പിള്ളയുടെ നെറുകയിൽ  സ്നേഹത്തോടെ തൊടാൻ ജോസഫ് ശ്രമിച്ച നിമിഷം  അയാൾ കണ്ണുകൾ തുറന്നു.    അണയാൻ പോകുന്ന സിഗരറ്റ് കൈപൊള്ളും വരെ ഒന്നുകൂടി  വലിച്ചു.   വരാനിരിക്കുന്ന ചോദ്യങ്ങൾ പ്രതീക്ഷിച്ച് അയാൾക്ക് പിറകിൽ ആയിശുമ്മ നെഞ്ചിടിപ്പോടെ കാത്തിരുന്നു.   കാക്കിയുടുപ്പിലെ  വിയർപ്പു ഗന്ധം സിഗരറ്റ് പുകയുടെ മണത്തോടൊപ്പം കൂടിക്കുഴഞ്ഞ് മുറിയിൽ പടർന്നു നിറയുന്നത്  മൂന്ന് സ്ത്രീകളും തിരിച്ചറിഞ്ഞു.

വരാന്തയിൽ ഇരുന്നാൽ  അതിരിലെ  തുരുമ്പെടുത്ത ഗേറ്റിനു മുകളിലൂടെ  മലമുകളിലേക്ക്  ചുറ്റി  വളഞ്ഞു പോകുന്ന ചരൽപ്പാത കാണാം. പാഴ്ചെടികൾ വളർന്നു നിറഞ്ഞ ആ വഴി  ഒരു പാറക്കൂട്ടങ്ങൾക്ക് പിന്നിൽ  മറയുന്നു.   അതവസാനിക്കുന്നത് മൂക്കുന്നി മലയിലാണ്. ആ മലയുടെ മുകളിലാണ്  വർഷങ്ങൾ പഴക്കമുള്ള ആ  കുരിശ്  ആകാശത്തിലേക്കുയർന്നു നിൽക്കുന്നത്.  പണ്ടെപ്പോഴോ   അവിടെ ഒരു ആരാധനാലയം ഉണ്ടായിരുന്നതായും, അത് ഏതോ ഒരു ഭൂമികുലുക്കത്തിൽ നിലം പൊത്തിയതായും  നാട്ടുകാർ പറയാറുണ്ട്.  അവിടെ അങ്ങിനെയൊരു  കെട്ടിടം ഉണ്ടായിരുന്നതിന്‍റെ അവശിഷ്ടങ്ങളൊന്നും ആരും കണ്ടെടുത്തിട്ടില്ല . ചരിത്ര ഗ്രന്ഥങ്ങളിൽ ഇടം പിടിക്കാതെ പോയ  ആ  കുരിശ്   മുൾച്ചെടികൾ  വളർന്നു നിറഞ്ഞ വിജനമായ ആ കുന്നിൻ മുകളിൽ   ഒറ്റപ്പെട്ട് നിന്നു.  അതിന്‍റെ ചുവട്ടിലാണ് രണ്ട് ദിവസങ്ങൾക്ക് മുൻപ് സൂര്യൻ അസ്തമിക്കുന്ന നേരത്ത്   താടിയും മുടിയും വളർന്നു  നീണ്ട്  ക്രിസ്തു രൂപത്തിലായ  ജോസഫിന്‍റെ  ശരീരത്തെ കുരിശിൽ നിന്നും നാട്ടുകാരിൽ ചിലർ ചേർന്ന് രാഘവൻ പിള്ളയുടെ സാന്നിദ്ധ്യത്തിൽ ഇറക്കിക്കിടത്തിയത്.

ജോസഫിനോടൊപ്പം  അവസാനമായി ആ മല  കയറിപ്പോയത്   അയാളുടെ മോട്ടോർ സൈക്കിളാണ്. ആ മോട്ടോർസൈക്കിളിനോടൊപ്പമല്ലാതെ ആ മലയോരത്ത്  ആരും അയാളെ കണ്ടിട്ടില്ല. വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് ആയിശുവിനെയും പിറകിലിരുത്തി കുറെ തുണിക്കെട്ടുകളുമായി  മലമുകളിൽ വന്നിറങ്ങി കുടിൽകെട്ടി താമസമാക്കിയത്  മുതൽ അയാളെ നാട്ടുകാരറിയും. ആരോടും അധികം സംസാരിക്കാത്ത അയാൾ  പല നേരങ്ങളിലും  തന്‍റെ ബൈക്കിൽ  മല കയറിയും ഇറങ്ങിയും  ഓടിച്ചു പോവുന്നത് പലരും കണ്ടിട്ടുണ്ട്.

തുടർച്ചയായി  മഴപെയ്ത  ഒരു  രാത്രിയിൽ ജോസഫിനോടൊപ്പം  മൂക്കുന്നി മലയിലേക്ക് കയറിപ്പോയ ആ മോട്ടോർസൈക്കിൾ പിന്നെ തിരിച്ചിറങ്ങിയില്ല.     പച്ചില മരുന്നുണ്ടാക്കി വിൽക്കുന്ന കൃഷ്ണൻ കുട്ടി വൈദ്യരാണ്  മലമുകളിൽ  കുരിശിന്  ചുവട്ടിൽ ഒറ്റയ്ക്കിരിക്കുന്ന ജോസഫിന്‍റെ ബൈക്ക് ആദ്യമായി കണ്ടത്. എണ്ണകാച്ചാൻ  കൈതോന്നിയുടെ  തളിരില  നുള്ളിക്കൊണ്ട്  വൈദ്യർ  സ്ഥലകാലങ്ങൾ മറന്ന് മലയുടെ വിജനമായ  ഉൾഭാഗത്ത്   എത്തിയപ്പോഴാണ്    ചെളിപുരണ്ട ടയറും തുരുമ്പു പിടിച്ച പെട്രോൾ ടാങ്കും, കാരിരുമ്പിൽ തീർത്ത എഞ്ചിനുമുള്ള  ആ  വാഹനം     കണ്ണിൽപ്പെട്ടത്.     വൈദ്യരെ കണ്ടതും  ആ ബൈക്ക്  അയാളോട്   എന്തോ  പറയാൻ ശ്രമിക്കുമ്പോലെ തോന്നി.   കയ്യിലെ പച്ചില മരുന്ന് നിറഞ്ഞ  സഞ്ചിയുമായി വൈദ്യർ നിവർന്ന് നിന്നു.   അപ്പോഴാണ് ബൈക്കിന്‍റെ സീറ്റിനു മുകളിൽ ആരോ ചവിട്ടി നിന്ന  ചെളിപിടിച്ച കാലടയാളം  കണ്ടത്.   കൃഷ്ണൻ വൈദ്യർ  അറിയാതെ മുകളിലേക്ക് നോക്കിപ്പോയി. കുരിശിൽ  തൂങ്ങി നിൽക്കുന്ന ജോസഫിനെ കണ്ടതും   ശിവ ഭക്തനായ  വൈദ്യർ  ഒരു നിമിഷം മുട്ടുകാലിൽ വീണ് അറിയാതെ കുരിശു വരച്ചുപോയി.

“ജോസഫിന്  എന്തായിരുന്നു ജോലി?”

രാഘവൻ പിള്ള  എരിഞ്ഞുതീർന്ന സിഗരറ്റ് കുറ്റി മുറ്റത്തേക്ക് വലിച്ചെറിഞ്ഞിട്ട് ആയിശുവിനുനേരെ  തിരിഞ്ഞു.

“പ്രത്യേകിച്ച് ജോലിയൊന്നുമില്ല. എന്ത് ജോലിയും ചെയ്യും”

“എന്ന് വച്ചാൽ?”

“ചുവരെഴുതാൻ പോവും, പോസ്റ്ററുകൾ  വരയ്ക്കാൻ പോവും,  ഫോട്ടോയെടുക്കാനും പോവാറുണ്ട്”.

“എവിടെയാണ് പോകാറുള്ളത്. ആരെയൊക്കെയാണ് അയാൾ കാണുന്നത്. അതൊക്കെ ജോസഫ്  കൊച്ചിനോട്  പറയാറുണ്ടോ?”

“ഇല്ല”

“സാധാരണയായി എത്ര ദിവസത്തേക്കാണ്  പോവുന്നത്?”

“പോയാൽ രണ്ടും മൂന്നും ദിവസം കഴിഞ്ഞേ വരത്തുള്ളൂ.  കിട്ടുന്ന കാശെല്ലാം  കൊണ്ട് ബൈക്കിൽ പെട്രോൾ അടിക്കും, ഇഷ്ടപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങൾ വാങ്ങും.  പെട്രോൾ തീരും വരെ  എങ്ങോട്ടെങ്കിലും ഓടിച്ചു പോവും.  തീരുമ്പോൾ തിരിച്ചു വരും. വീട്ടിലുള്ള സമയങ്ങളിലെല്ലാം  വായനയാണ്. രാത്രി മുഴുവനും ഉണർന്നിരിക്കും, പകൽ എന്നും വൈകിയാണ് എണീക്കുക.  ഇവിടെ കിട്ടുന്ന  എല്ലാ ന്യൂസ്പേപ്പറുകളും  മുഴുവനും വായിക്കും. ചില വാർത്തകൾ വായിച്ചതിന് ശേഷം വല്ലാതെ വിഷമിച്ച് കണ്ടിട്ടുണ്ട്.  ആ വാർത്തകളൊക്കെ വെട്ടിയെടുത്ത് സൂക്ഷിച്ചു വയ്ക്കും. പിന്നെ കുറച്ച് ദിവസത്തേക്ക് നിരാഹാരം കിടക്കും. വെള്ളം പോലും കുടിക്കില്ല, ആരോടും മിണ്ടൂല്ല.”

“എങ്ങിനെയുള്ള വാർത്തകൾ ?”

“എല്ലാ വാർത്തകളും. പ്രത്യേകിച്ച് രാഷ്ട്രീയ വാർത്തകൾ.  അതൊക്കെ  വായിച്ച് വിഷമിക്കുന്ന  ദിവസങ്ങളിൽ  മൗന വ്രതവും, നിരാഹാരവുമാണ്.”

“നിരാഹാരം കിടക്കാൻ ഇവനാര് ഗാന്ധിയോ… …ത്ഫൂ “.

രാഘവൻ പിള്ള സിഗരറ്റ് കറയുള്ള കറുത്ത കഫം  വരാന്തയിൽ ഇരുന്നുകൊണ്ട് മുറ്റത്തേക്ക്   നീട്ടി തുപ്പി.

മരിച്ച്  തലയ്ക്ക്   മുകളിൽ നിൽക്കുന്ന ജോസഫിനെ അങ്ങിനെ ആട്ടിതുപ്പിയതിൽ  പെട്ടെന്നയാൾക്ക്  കുറ്റബോധവും അവ്യക്തമായൊരു പേടിയും തോന്നി.      രാഘവൻ പിള്ള വീണ്ടും കണ്ണുകളടച്ച് നിശ്ശബ്ദനായി.  മരിച്ചുപോയവരെ  ശപിക്കരുത്.   അവർ നോവിച്ചു വിട്ട  പാമ്പുകളെപ്പോലെയാണ്. പിന്നാലെ ഇഴഞ്ഞെത്തി ഉറക്കം കെടുത്തും.   അയാളുടെ  ഉള്ളിലിരുന്ന് ആരോ പറഞ്ഞു.  അയാൾ വിയർത്തു.   മൺപാത്രത്തിൽ   കൊണ്ടു വച്ചിരുന്ന  പച്ചമുളക് ഞെരടിയിട്ട മോരുംവെള്ളം ഒറ്റ വലിക്ക്  കുടിച്ചു തീർത്ത്, തന്നിൽ നിന്നും കൈവിട്ടു പോവുമായിരുന്ന ഒരു കീഴ് ശ്വാസത്തെ  നിയന്ത്രിച്ച് നീണ്ടൊരു ഏമ്പക്കമായി പുറത്തു വിട്ടു.

“ഈ അടുത്ത കാലത്തായി  ജോസഫിന്‍റെ  സ്വഭാവത്തിൽ എന്തെങ്കിലും കുഴപ്പങ്ങൾ കണ്ടിരുന്നോ?”

“കാശിയിൽ പോകണമെന്നും,  ഗംഗാ നദിയിൽ  മുങ്ങിക്കുളിക്കണമെന്നും, കഴിയുമെങ്കിൽ ഒരിക്കലെങ്കിലും ഭിക്ഷയാചിച്ച് എന്തെങ്കിലും കഴിക്കണമെന്നും പലപ്പോഴും പറഞ്ഞിരുന്നു”.

“എന്നിട്ട് പോയോ?” എന്തോ അരുതാത്തത് പറയാൻ നാക്ക് ചൊറിഞ്ഞു വന്നെങ്കിലും അത് നിയന്ത്രിച്ചു കൊണ്ട് രാഘവൻപിള്ള ചോദിച്ചു.

“അതെ, പോയി.  കാശിയും, ഹരിദ്വാറും, ദേവഭൂമിയും പിന്നെ  ഹിമാലയം   മുഴുവനും ബൈക്കിൽ പോയി കറങ്ങിയിട്ട്  ഒരു മാസം മുൻപ്  തിരിച്ചു വന്നതേയുള്ളൂ.  വല്ലാതെ ക്ഷീണിച്ചാണ്‌ എത്തിയത്.  വീട്ടിലെത്തിയ അന്നു രാത്രി തന്നെ  എല്ലാ പുസ്തകങ്ങളും മുറ്റത്ത് വാരിയിട്ട് കത്തിച്ചു. ഇറച്ചിയും മീനുമൊക്കെ  ഒഴിവാക്കി. സിഗരറ്റ് വലിയും നിർത്തി.  അതിനു ശേഷം  എപ്പോഴും  ആകാശം നോക്കി കിടക്കും. ഞാനെന്ത് പറഞ്ഞാലും  കണ്ണടച്ചിരിക്കും. തനിയേ എന്തൊക്കെയോ സംസാരിച്ചിരിക്കും

“ഹിമാലയത്തിൽ നിന്നും വന്നതിനു  ശേഷം   അവൻ  ആയിശുമ്മായുടെ  കൂടെ കിടക്കാറുണ്ടോ?”.  വളരെ  പ്രാധാന്യമുള്ള ഒരു ചോദ്യം ചോദിക്കുമ്പോലെ രാഘവൻ പിള്ള കസേരയിൽ താൽപ്പര്യത്തോടെ ഒന്നുകൂടി നിവർന്നിരുന്നു.

“ഇല്ല,  അതിനു  ശേഷം കിടപ്പും ഭക്ഷണവുമെല്ലാം  മുറ്റത്തായി. ആ ചാരുകസേരയിലാണ്  എപ്പോഴും  ആകാശം നോക്കിക്കിടക്കുന്നത് “.  അവൾ മുറ്റത്ത് കിടന്ന  മുഷിഞ്ഞു  നീണ്ട കാലുകളുള്ള ഒരു ചാരുകസേര ചൂണ്ടി കാണിച്ചു.

“ഓഹോ അപ്പൊ ഞാൻ വിചാരിച്ച പോലെ തന്നെ.  ഇവൻ തങ്കമാ, തനി തങ്കം.  കാരണം  ഇവന്മാരെപ്പോലെയുള്ള  കുറെ അണ്ണന്മാരെ  ഞാൻ കണ്ടിട്ടുണ്ട്.  ആത്മീയതയാണ്, വിരക്തിയാണ്,  മാങ്ങാത്തൊലിയാണ് എന്നൊക്കെ പറയും. രാത്രിയാവുമ്പോ രണ്ടെണ്ണം വീശിയിട്ട്  കെട്ടിയോളുടെ അടുത്തു വന്നു കിടക്കും ജീവനില്ലാതെ കിടക്കുന്ന ആഗ്രഹങ്ങളൊക്കെ സടകുടഞ്ഞെണീക്കും.  വെറും മൊടയല്ലെ  മൊട. പക്ഷെ ഇവൻ ഒറിജിനലാ ….തനി തങ്കം..      ഓരോരുത്തന്മാരുടെ വിധി, നല്ല കിണ്ണം പോലത്തെ അലുവ കണ്ണുമുമ്പേ  കൊണ്ട് വച്ചാലും  അത് കഴിക്കാൻ വിധിയില്ലാത്തപോലെ,  അല്ലെതെന്തു പറയാൻ”.

രാഘവൻ പിള്ളയുടെ  മുനവച്ചുള്ള വാക്കുകൾ മനസ്സിലാക്കാൻ കഴിയാതെ  ആയിശു  അടുത്ത ചോദ്യം  പ്രതീക്ഷിച്ചു കിടന്നു.

അടുത്ത സിഗരറ്റിനു  തീ കൊളുത്തുമ്പോൾ അയാൾ കട്ടിലിൽ  കിടക്കുന്ന  ആയിശുവിന്‍റെ ശരീരത്തിലൂടെ എന്തോ തിരഞ്ഞു. ജോസഫിന്‍റെ ജീവിതകഥയിലെ  വഴിത്തിരിവുകളിൽ  താൽപ്പര്യം വർദ്ധിച്ച  രാഘവൻ പിള്ള  കണ്ണുകളടച്ച്  എന്തോ ചിന്തിച്ച് ഊറിച്ചിരിച്ചു.  കണ്ണുകൾ അടച്ച് പിടിച്ച്,  ഉള്ളിലിറക്കിയ പുകയുടെ ലഹരിയിൽ   അയാൾ ആയിശുവിന്‍റെ  ശരീരത്തിലൂടെ തെളിവുകൾ തേടി  യാത്ര ചെയ്തു.  ഓരോ ചെറിയ തെളിവും  കേസിന്‍റെ മുന്നോട്ടുള്ള  നീക്കത്തെ സഹായിക്കുമെന്നപോലെ അയാൾ  അവളെ മനസ്സിൽ തിരിച്ചും മറിച്ചും കിടത്തി തെളിവുകൾ തിരഞ്ഞു.   തടസ്സമായ വസ്ത്രങ്ങളെ  അഴിച്ചു മാറ്റിയും,  കെട്ടുകൾ സൂക്ഷ്മതയോടെ അഴിച്ചും,  മണത്തു നോക്കിയും, രുചിച്ചു നോക്കിയുമുള്ള  വിശദമായ പരിശോധനകൾ, സൂക്ഷ്മമായ തെളിവെടുപ്പുകൾ.   ചവർപ്പുള്ള സിഗരറ്റ് പുക രുചിയോടെ അൽപ്പം പോലും പുറത്തു വിടാതെ  ഉള്ളിലൊതുക്കിയപ്പോൾ  ശ്വാസം മുട്ടി.

“മരിക്കുന്നതിന്  മുൻപുള്ള ദിവസത്തിൽ  സംഭവിച്ചതൊക്കെ ഓർത്ത് പറയൂ. ഒന്നും വിടരുത്, എല്ലാം  സാവധാനത്തിൽ ഓർത്തു പറഞ്ഞാൽ മതി”.

കേസ് തെളിയിക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന പ്രധാന തെളിവുകൾ കണ്ടെത്തിയ  പോലെ അയാൾ കസേരയിൽ നിർന്നിമേഷനായി ആയിശുവിന്‍റെ വിവരണം കേൾക്കാനായി നിവർന്നിരുന്നു.

തലേ രാത്രിയിൽ   കുറ്റിയിടാതെ  വെറുതെ ചാരിയിട്ടിരുന്ന കതക് തുറന്ന് അവൾ  മുറ്റത്തേക്കിറങ്ങി  മൂന്നു ദിവസം മുൻപ് പെയ്ത മഴയിൽ നനഞ്ഞു കിടന്നിരുന്ന   നടക്കല്ലിൽ ഇരുന്നു.   മുറ്റത്തിന്‍റെ നടുവിലായി  ചാരുകസേരയിൽ ജോസഫ്  ആകാശത്തേക്ക് മുഖമുയർത്തി കിടക്കുകയായിരുന്നു. കണ്ണുകൾ അടച്ച് കിടക്കുകയാണെങ്കിലും  ജോസഫ്  ഉറങ്ങിയിട്ടില്ലെന്ന്  അവൾക്കറിയാം.

“രാത്രിയിൽ  എപ്പഴാ എത്തിയത് ? രാത്രി പന്ത്രണ്ട് മണിവരെ  ഞാൻ  ഉണർന്നു കിടക്കുവാരുന്നു. പക്ഷെ ബൈക്കിന്‍റെ  ശബ്ദമൊന്നും കേട്ടതായി എനിക്കോർമ്മയില്ല.    ഇന്നിനി നോക്കണ്ടാ എന്നു കരുതി  ഉറങ്ങാൻ കിടന്നതാ  എങ്കിലും  മനസ്സ്  പറഞ്ഞു  ഇന്ന് വരേണ്ടതാണല്ലോ എന്ന്.  പോയിട്ട് മൂന്ന് ദിവസായില്ലേ. വാതിൽ കുറ്റിയിടാതെ കിടന്നു. എപ്പഴോ  ഉറങ്ങിപ്പോയി.    എവിടെയായിരുന്നു മൂന്നു ദിവസം?  ഈയിടെയായി രാത്രി സഞ്ചാരങ്ങളും ഒളിച്ചു കളികളും  വീണ്ടും കൂടിയിട്ടുണ്ട്.  കുറച്ചു കാലങ്ങളായി സ്വസ്ഥത ഉണ്ടായിരുന്നു. ഞാനിവിടെ  ഒറ്റയ്ക്കാണ്  കഴിയണതെന്ന ഓർമ്മ വല്ലപ്പോഴുമെങ്കിലും വേണം. എന്ത് പറഞ്ഞാലും കേൾക്കാത്ത ഭാവത്തിൽ കണ്ണുമടച്ച്  ആകാശം നോക്കി ഇങ്ങനെ കിടക്കുന്നത് ഒളിച്ചോട്ടമാണ്.     ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം വീട്ടിലെത്തിയാലെങ്കിലും  എന്നോട് പഴയതുപോലെ പെരുമാറിക്കൂടെ”.

രാത്രിയിലെ മഴയിൽ   നനഞ്ഞു കിടന്ന  ചാരുകസേരയിൽ കാലുകൾ കയറ്റി വച്ച്  ഒരു ജഡം പോലെ ജോസഫ്  അപ്പോഴും കണ്ണുകളടച്ച് കിടന്നു.   ഉടലിനെ എത്ര കെട്ടിപ്പൊതിഞ്ഞു സൂക്ഷിച്ചാലും നനഞ്ഞ വസ്ത്രങ്ങളിലെ ഈർപ്പം  എല്ലുകളെ വരെ വിറപ്പിക്കുക യാണല്ലോയെന്ന്   അയാൾ ഓർത്തു.

കഴിഞ്ഞ മൂന്ന് ദിവസങ്ങളിലും അയാൾ  ഭക്ഷണമില്ലാതെ, ഉറക്കമില്ലാതെ, ഒരിടവും നിർത്താതെ ബൈക്കോടിക്കുകയായിരുന്നു. പകലും രാത്രിയുമില്ലാതെ, നഗരങ്ങളിൽ നിന്നും നഗരങ്ങളിലേക്ക്.  രാത്രികളിൽ  ചരക്കു ലോറികൾ ചീറിപ്പായുന്ന ഹൈവേകളിലൂടെ, മഴയിലൂടെ ലക്ഷ്യമില്ലാതെ യാത്ര ചെയ്യുകയായിരുന്നു.   എവിടെയെങ്കിലും കുറച്ചു നേരമിരുന്ന് അൽപ്പം കണ്ണടച്ചുപോയാൽ  എത്തിച്ചേരാൻ വൈകിപോകുമല്ലോ  എന്ന്  വിഷമിച്ചപോലെയായിരുന്നു അയാളുടെ യാത്ര. പക്ഷെ അങ്ങിനെ കൃത്യസമയത്ത് എത്തിച്ചേരാനായി ഒരിടവും അയാൾക്കില്ലായിരുന്നു.

“എന്ത് ചോദിച്ചാലും ഇങ്ങനെ മിണ്ടാതിരുന്നാൽ പിന്നെ ഞാനെന്ത് ചെയ്യും.  നമുക്ക് വൈകാതെ ഒരു തീരുമാനമെടുക്കണം”.

രാവിലത്തെ  തണുത്ത കാറ്റടിച്ച്  ജലദോഷം പിടിക്കാതിരിക്കാൻ  അവൾ ഒരു കമ്പിളി തൊപ്പിയെടുത്ത് തലയിൽ വച്ചു.

“നിങ്ങളെപ്പോലെ ലോക ക്ലാസ്സിക്കുകളോ, വിപ്ലവ ചരിത്രങ്ങളോ ഞാൻ വായിച്ചിട്ടില്ല. ലോക വിവരവും കുറവാണ്. എങ്കിലും   ചിലതൊക്കെ മനസ്സിലാക്കാൻ എനിക്കും കഴിയും.  ഒന്നുമില്ലെങ്കിലും  വർഷങ്ങളായി  കൂടെ  പൊറുക്കുന്നവളല്ലേ ഞാൻ.   പറയുന്നതിൽ വിഷമം തോന്നരുത്. നിങ്ങൾ ഇത്രയും കാലം വായിച്ചതേയുള്ളൂ,  ചിന്തിച്ചില്ല, ജീവിച്ചുമില്ല,  കിണറ്റിനകത്തെ തവളയെപ്പോലെ ജീവിച്ചു.  എന്നോ കാലഹരണപ്പെട്ട, ചിതലരിച്ച  കുറെ പുസ്തകങ്ങൾ  വായിച്ച് വായിച്ച്  കാഴ്ചയും ബോധവും മങ്ങി, സ്വന്തം ജീവിതവും മറ്റൊരാളിന്‍റെ ജീവിതവും നശിപ്പിച്ചു.  ലോകം മാറിയത് പോലും തിരിച്ചറിയാനാവാതെ ജീവിച്ചു.”

“പണ്ടെപ്പോഴോ   കോളേജ്  യൂണിയൻ ചെയർമാനായിരുന്ന കാലത്ത്   രക്തം തിളച്ചിട്ടുണ്ടാവും.  അതൊക്കെ  വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പത്തെ കാര്യങ്ങളാണ്.   ഇന്ന് രക്തവുമില്ല  മാംസവുമില്ല, ആരോഗ്യം പോയി,  സിഗരറ്റും ബീഡിയും വലിച്ച്  ആസ്മ പിടിച്ച  ശരീരം. ഷുഗറുണ്ട്, ബി.പി.യുണ്ട്, പൈൽസുണ്ട്. ഇനി എന്തൊക്കെ മാരക രോഗങ്ങളാണ്  ഉള്ളിലുള്ളതെന്ന്  പരിശോധിച്ചു നോക്കിയാലേ  അറിയാൻ കഴിയൂ.”

“ബെർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞു വീണെന്നും  വിളിച്ചു കൂവി  എന്നെ കെട്ടിപ്പിടിച്ച്  നെഞ്ച് പൊട്ടി   ചിരിച്ചത്  വർഷങ്ങൾക്ക് മുമ്പാണ്.   അന്ന് രാത്രി ബോധം നശിച്ചു കിടന്ന നിങ്ങളെ കാണാൻ   ഹോസ്റ്റൽ മുറിയിലേക്ക് എന്നേയും കൂട്ടി വന്ന അയൂബിനേയും, നന്ദനേയും ഓർമ്മയുണ്ടല്ലോ അല്ലെ?   അവർക്കിന്ന്  ദുബായിൽ  ബിസ്സിനസ്സാണ്.  ജീവിക്കാൻ പഠിച്ചവർ. അവരും നിങ്ങളോടൊപ്പം  കൊടിപിടിച്ചും,  പോസ്റ്റർ ഒട്ടിച്ചും നാട് നന്നാക്കാൻ  നടന്ന സഖാക്കളല്ലേ.  നിങ്ങൾക്ക്  കൂടി ഒരു വിസ ശരിയാക്കി തരാമെന്ന് അന്ന് അയൂബ് എന്നോട് പറഞ്ഞത്കേട്ട്  എന്‍റെ ഉപ്പ   എന്ത് മാത്രം സന്തോഷിച്ചെന്ന് നിങ്ങൾക്കറിയില്ല. മരിക്കുന്ന സമയത്ത്  ആ ഒരു ദുഃഖം മാത്രമേ അദ്ദേഹത്തിന് ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളു. കമ്മ്യുണിസ്റ്റായ ഒരാളിന്‍റെ  കൂടെ, അതും ഒരന്യമതക്കാരന്‍റെ കൂടെ,  വളർത്തി വലുതാക്കിയവരെ മറന്ന് ഇറങ്ങിത്തിരിച്ച  ഒരേയൊരു മകൾ നല്ല രീതിയിൽ ജീവിക്കുന്നത് കാണാൻ കഴിഞ്ഞില്ലല്ലോ എന്നോർത്ത് “.

“ദിവസങ്ങൾക്ക് ശേഷം  വീട്ടിൽ വരുമ്പോഴും ഞാൻ സമാധാനം തരില്ല എന്നായിരിക്കും ഇപ്പോൾ ചിന്തിക്കുന്നതെന്ന്  എനിക്കറിയാം. പറയാൻ തോന്നുന്നത് ആരുടെ മുഖത്തും നോക്കിയും  ഭയക്കാതെ പറയണമെന്ന് നിങ്ങളല്ലെ  എന്നെ പഠിപ്പിച്ചത്. ഇങ്ങനെ ആകാശം നോക്കി കിടക്കുന്ന ഒരു മനുഷ്യനോട് എത്രകാലം ഞാൻ മിണ്ടാതിരിക്കും”.

നടക്കല്ലിലിരുന്ന് സംസാരിക്കുകയായിരുന്ന ആയിശുവിനെ  ശ്രദ്ധിക്കാതെ അയാൾ തന്‍റെ ബൈക്കിലേക്ക് നോക്കി.  കാർബൺ  അടിഞ്ഞു കൂടി, പൊള്ളി കരിപിടിച്ച   ഒരു കാർബുറേറ്റർ,   തുരുമ്പെടുത്ത വീലുകൾ,   കൃത്യമായ ആവേഗങ്ങളിൽ ചുറ്റിത്തിരിയാനായി   ഒന്നിനോടൊന്നു വിളക്കി ചേർത്ത പൽച്ചക്രങ്ങൾ,  ഉരുക്കിൽ നിർമ്മിക്കപ്പെട്ട  തകിടുകളും, കുഴലുകളും,  ജീവശ്വാസം വലിച്ചെടുക്കുന്ന പിസ്റ്റണുകളും, ഓയിലിൽ മുങ്ങിക്കിടക്കുന്ന കാരിരുമ്പിൽ തീർത്ത യന്ത്രഭാഗങ്ങൾ. പ്രാചീനമായൊരു ജീവിയെപ്പോലെ ആ വാഹനം അയാളെ നോക്കിയിരുന്നു.   മൂന്നാമതൊരാൾക്ക് തിരിച്ചറിയാൻ കഴിയാത്ത തലങ്ങളിൽ  യന്ത്രവും മനുഷ്യനും ഒന്നായിത്തീരുന്ന ഒരാത്മ ബന്ധത്തിൽ  അവർ പരസ്പരം തിരിച്ചറിഞ്ഞു.

ജോസഫിന്‍റെ  മുന്നിലിരുന്ന്  സംസാരിച്ചു കൊണ്ടിരുന്ന   ആയിശുമ്മ  എന്തൊക്കെയോ ചിന്തിച്ച്  നിശബ്ദയായി.  ആ സമയത്ത്  മുറ്റത്ത് വീണു കിടന്നിരുന്ന കരിയിലകളെ ചെറുതായി അനക്കിക്കൊണ്ട്  മലയിറങ്ങിവന്ന ഒരു സാന്നിദ്ധ്യം  ഒരു തണുത്ത കാറ്റുപോലെ, ജാഗ്രതയോടെ ഗേറ്റ് കടന്ന്  വന്നതും  വാത്സല്യത്തോടെ  അയാളോട് ചേർന്നു നിന്നതും   അവളറിഞ്ഞതേയില്ല.   കണ്ണുകളടച്ചു കിടക്കുമ്പോഴും  തനിക്ക് ചുറ്റും അനന്തമായി ത്രസിച്ചു നിന്ന  ആ സാന്നിദ്ധ്യത്തെ, വാത്സല്യത്തെ അയാൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞു.  പുറമേ നിന്നും തന്നിലേക്കെത്തുന്ന  ശബ്ദങ്ങളിൽ കോർക്കപ്പെട്ട് ശ്രദ്ധ  പതറിപ്പോകാതിരിക്കാൻ അയാൾ ശ്രദ്ധിച്ചു.  എങ്കിൽ  ഓർമ്മകളിൽ നിന്നും ഓർമ്മകളിലേക്ക്   വലിച്ചിഴയ്ക്കപ്പെടാം.  ഒരു നൂലിന്മേൽ കളിയാണിത്.  പതറിപ്പോവരുത്   ജോസഫ്  സ്വയം താക്കീത് ചെയ്തു.   രണ്ട് ശ്വാസങ്ങൾക്കിടയിലെ നേരിയ ഒരിടവേളയിൽ   അയാൾ ഉണർന്നു കിടന്നു.   ഉൾക്കാതുകൾ കൂർപ്പിച്ചു വയ്ച്ചു. ധമനികളിൽ നിന്നും പുറപ്പെട്ട്, നെഞ്ചിൻ കൂടിനെ ചുറ്റി, ഞരമ്പുകളിലൂടെ, കൈകാലുകളിലേക്കൊഴുകി, ധമനികളിലേക്കുതന്നെ തിരിച്ചെത്തുന്ന  രക്തത്തിന്‍റെ ഒഴുക്ക്‌ പോലും അയാൾ വ്യക്തമായി കേട്ടു.   അയാൾ ഉൾക്കണ്ണുകൾ ഇമ ചിമ്മാതെ  തുറന്നു പിടിച്ചു.

“നിങ്ങളെ എനിക്കറിയാവുന്നത് പോലെ വേറെ ആരറിയും.  കാലത്തിനൊത്ത് മാറുന്ന ഒരാൾക്കേ ഈ ലോകത്തിനി ജീവിക്കാൻ കഴിയൂ. പഴയ ആദർശങ്ങളിൽ തൂങ്ങിക്കിടന്നാൽ ജീവിതം നരകിക്കും. ഒരാൾ ചെയ്യുന്ന കാര്യങ്ങൾ അത് നല്ലതായാലും ചീത്തയായാലും അതിന്‍റെ അനന്തര ഫലങ്ങൾ  അയാൾ തന്നെ അനുഭവിക്കണം.  ഒരാളുടെ പാപമോ വേദനയോ  മറ്റൊരാൾക്ക് ഏറ്റെടുക്കാൻ കഴിയില്ല”.

“ജീവിതത്തെ ബുദ്ധി ഉപയോഗിച്ച്, തന്ത്രപൂർവം നേരിട്ടവരാണ് കൂടെനടന്ന സഖാക്കളെല്ലാം.   രാജശേഖരന്‍റെ ഹോസ്റ്റൽ മുറിയിലെ സ്റ്റഡി ക്ലാസ്സുകളിൽ പങ്കെടുത്ത  സഖാക്കളെല്ലാം ഇന്നെവിടെയെത്തി എന്ന് അന്വേഷിച്ചിട്ടുണ്ടോ.  രാത്രികളിൽ ഉറക്കമുണർന്നിരുന്ന് മാവോവിന്‍റെ പുസ്തകങ്ങളെപ്പറ്റി  ശ്വാസം വിടാതെ സംസാരിച്ചിരുന്ന  പുരുഷു  ഇന്ന്   ചിക്കാഗോയിൽ  ആർട്ട് ഓഫ് ലിവിങ് പഠിപ്പിക്കുന്നു.  അയൂബിനും നന്ദനും ഇന്ന് ദുബായിൽ ബിസിനസ്സ്.  നിങ്ങൾക്കിതൊന്നും ഓർമ്മ കാണില്ലായിരിക്കും.  പക്ഷെ എനിക്കിതൊന്നും മറക്കാൻ കഴിയില്ല. ആൺ കുട്ടികളുടെ  ഹോസ്റ്റലിൽ കയറിപ്പറ്റാൻ  വേണ്ടി  ആണിനെ പ്പോലെ  മുണ്ടും ഷർട്ടും ധരിപ്പിച്ച് അയൂബും നന്ദനും പുരുഷുവും കൂടി ഹോസ്റ്റൽ വാർഡന്‍റെ കണ്ണു വെട്ടിച്ച് എന്നെ മറച്ചുപിടിച്ച്  നിങ്ങളുടെ റൂമിൽ കൊണ്ട് പോയതൊക്കെ  ഞാനെങ്ങനെ മറക്കും. ഇന്നലെ പുരുഷുവിന്‍റെ ഫോൺ  ഉണ്ടായിരുന്നു”.

“എവിടെയെങ്കിലും പോയി നമുക്കും രക്ഷപ്പെടണം.  പുരുഷു വിളിക്കുമ്പോഴൊക്കെ   ഞാൻ സ്ഥിരമായി ഇക്കാര്യം  പറയാറുണ്ട്.   അവന്‍റെ  കോണ്ടാക്റ്റുകള്‍ എല്ലാം  വളരെ ഹൈ ലെവൽ ആണ്.  എവിടെയെങ്കിലും പോയി  രക്ഷപ്പെടാൻ  അവൻ ഒന്ന് മനസ്സു വച്ചാൽ മതി.”.

“ബീഡിയും വലിച്ച്, തോൾ സഞ്ചിയും തൂക്കി  “അധിക നേരമായ് സന്ദർശകർക്കുള്ള മുറിയിൽ മൗനം കുടിച്ചിരിക്കുന്നു നാം” എന്ന് പണ്ട് നമ്മുടെ മുന്നിലിരുന്ന് തൊണ്ട പൊട്ടി പാടിയ  ബുജിയല്ല അവനിന്ന്.  ഇപ്പോൾ അവന്‍റെ ശബ്ദം കേട്ടാൽ  ആരും തിരിച്ചറിയില്ല.   എം. എ. മലയാളം കഷ്ടിച്ച് പാസ്സായ സഖാവിന്‍റെ ഇംഗ്ലീഷ് കേട്ടാൽ ഞെട്ടും.  ഫുൾ അമേരിക്കൻ ആക്‌സെന്‍റാണ് .  ഒരു മിനിറ്റ് സംസാരിച്ചാൽ  അതിൽ  രണ്ട് ഫക്കും നാല് ഹെല്ലുമെങ്കിലും കാണും . അയാൾ എങ്ങിനേയോ ജീവിക്കട്ടെ.   അവന്‍റെ പൊങ്ങച്ചം സഹിക്കുന്നത് വേറെ ഒന്നിനും വേണ്ടിയല്ല. അവനെ കൊണ്ട് എന്തെങ്കിലും ഗുണം നമുക്ക് കിട്ടുമല്ലോ എന്ന് കരുതിയാണ്.”

ജോസഫിന് ഛര്‍ദ്ദിക്കാന്‍ തോന്നി. മുളം തണ്ട്  പോലെ ഒഴിഞ്ഞു  കിടന്ന ഉൾക്കുഴലുകളിലേക്ക്  വിസർജ്ജ്യങ്ങൾ  നിറഞ്ഞ മലിന ജലം ഇരച്ചു കയറുകയാണ്.     വായിൽ  തുപ്പൽ ഊറി വരുന്നത് ജോസഫ് അറിഞ്ഞു.   ചെറുതായൊന്നു ചുമച്ചാൽ മതി വായിലേക്ക് തള്ളി വരുന്ന  കൊഴുത്ത  കഫത്തെ  മുറ്റത്തേക്ക് ശബ്ദത്തോടെ കാർക്കിച്ച്  നീട്ടി തുപ്പാൻ കഴിയും.  നാറുന്ന വിസർജ്യങ്ങൾ ഉള്ളിൽ തന്നെ ചുമക്കേണ്ടിവരുന്നു.  അയാൾ കണ്ണുകളടച്ച്  വെയിലിലേക്ക് മുഖം തിരിച്ചു കിടന്നു.

“ഈ മലയോരത്ത് കിടന്ന്  നരകിച്ച് തീർക്കാനുള്ളതാണോ നമ്മുടെ ജീവിതം.   ഇത്രയും കാലം കൂടെ ഇറങ്ങി പുറപ്പെട്ടവന്‍റെ ആദർശങ്ങളിൽ തന്നെയാണ്  ഞാൻ ജീവിച്ചത്.   ആ ആദർശങ്ങൾ എനിക്കിഷ്ടവുമായിരുന്നു. അല്ലെങ്കിൽ  പിന്നെ  മൂന്ന് ഹജ്ജ് ചെയ്ത അബ്ദുറഹ്‌മാൻ സാഹിബ്ബിന്‍റെ ഒരേയൊരു മോൾ നിങ്ങളെപ്പോലെ ഒരു കമ്മ്യുണിസ്റ്റിന്‍റെ കൂടെ    ഒളിച്ചോടി പോവില്ലല്ലോ.  എല്ലാം അറിഞ്ഞുകൊണ്ട് തന്നെയാണ് രണ്ടും കല്പിച്ച് ഇറങ്ങിപ്പുറപ്പെട്ടത്. ഇത്രയും വർഷങ്ങൾ  ഒരുമിച്ച് ജീവിച്ചില്ലേ.   വിധിയെന്നേ ഞാൻ കരുതിയിട്ടുള്ളൂ.”

മഴയുടെ ഈർപ്പം അപ്പോഴും തങ്ങി  നിന്നിരുന്ന പുലരിയിൽ  അവൾ മറ്റൊരു മഞ്ഞു കാറ്റായി വീശിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ഞരമ്പുകളിലൂടെ, അസ്ഥികളെ തരിപ്പിച്ച്, ഉള്ളിലേക്ക് വീശുകയാണ് ഇപ്പോൾ.  ഓർമ്മകളുടെ ഭാരമില്ലാത്ത  ഉടൽ  കടപുഴകി വീഴാതിരിക്കാൻ ശ്രദ്ധിച്ച് ജോസഫ് കാലുകൾ ചാരുകസേരയുടെ കൈകളിൽ കഴിയുന്നത്ര നീട്ടി വച്ചു.     കണ്ണുകൾ അടച്ചുപിടിക്കുമ്പോള്‍ ദിശാബോധം നഷ്ടപ്പെടുകയാണ്. മനസ്സിനെ ശരീരവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന അദൃശ്യമായ ചരടുകൾ അയഞ്ഞു തുടങ്ങുന്നു.  ശരീരത്തിൽ നിന്നും പൂർണ്ണമായും വേർപെടുമ്പോൾ മനസ്സ് ഭാരമില്ലാത്ത ഒരില  പോലെ ഉയരങ്ങളിൽ പറന്നു നടക്കും.   മുകളിലേക്കും താഴേക്കും വശങ്ങളിലേക്കും  യഥേഷ്ടം പറന്നു പോകാൻ കഴിയുന്ന ഒരപ്പൂപ്പൻ താടി.    പറന്നു മടുക്കുമ്പോൾ ശരീരത്തിലേക്ക് എപ്പോൾ  വേണമെങ്കിലും തിരികെ  കൂപ്പു കുത്താം.  വേണമെങ്കിൽ വീണ്ടും പറന്നു പൊങ്ങാം. വീണ്ടും മടങ്ങി വരാം.  മനസ്സിനെ ശരീരവുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിരിക്കുന്ന  അദൃശ്യ ചരടുകൾ  പൊട്ടിയാൽ  ഒരു പക്ഷെ തിരിച്ചിറങ്ങാൻ കഴിയാതെ വന്നേക്കാം.  അയാൾ ഓർത്തു.  എങ്കിൽ  ചിന്തകളില്ലാത്ത  ഉടൽ ഒരു നോക്കു കുത്തിപോലെ, ഒരു ജഡം പോലെ അനക്കമറ്റ്  കസേരയിൽത്തന്നെ വെയിലു കാഞ്ഞു കിടക്കും.  ഗ്രാവിറ്റിയെ തോൽപ്പിച്ച്  ശരീരവും മനസ്സും നടത്തുന്ന  ഒളിച്ചു കളികൾ, അയാൾക്ക് ചിരിക്കണമെന്ന്  തോന്നി.

ഒരു നിമിഷം കണ്ണുകൾ  അടച്ചുകൊണ്ട് തന്നെ  അയാൾക്ക്  ആയിശുവിനെ  നോക്കണമെന്ന് തോന്നി. ഉറക്കച്ചടവിൽ തടിച്ച കണ്ണുകളുമായി തന്‍റെ മുഖത്തേക്ക് നോക്കി ഇരിക്കുന്നുണ്ടാവണം അവളിപ്പോൾ.   സംസാരിക്കുമ്പോൾ തലയിൽ തിരുകി വച്ച  കമ്പിളി തൊപ്പി   ഇളകിപ്പോവുകയും അവൾ വീണ്ടും അതിനെ തിരുകി വയ്ക്കാൻ ശ്രമിക്കുകയും ചെയ്യുന്നുണ്ടാവണം.  കമ്പിളി തൊപ്പിക്കുള്ളിൽ മൈലാഞ്ചി മണമുള്ള  അഴിഞ്ഞുലഞ്ഞ തലമുടി അലക്ഷ്യമായി കെട്ടി വച്ചിട്ടുണ്ടാവണം.   അവളുടെ  ശബ്ദം ഇടയ്ക്കിടെ  കൂടിയും കുറഞ്ഞും,  ചിലപ്പോൾ കാറ്റിൽ പൂർണ്ണമായി നഷ്ടപ്പെട്ടും മറ്റു ചിലപ്പോൾ തുടക്കവും ഒടുക്കവും കാറ്റിൽ അടർന്നു   പോയി  അയാൾക്കറിഞ്ഞുകൂടാത്ത വേറെ ഏതോ ഭാഷയുടെ മട്ടെടുത്തും  അയാൾക്ക് തോന്നി.    പെട്ടെന്ന് വീശിയെത്തിയ ഒരു കാറ്റിൽ അവളുടെ ശബ്ദം ചിലമ്പിയപ്പോൾ അവൾ ചിരിക്കുന്നത് പോലെയും  അയാൾക്കനുഭവപ്പെട്ടു.

“എന്തായാലും ഞാൻ പുരുഷുവിന് ഇന്നലെ ഉറപ്പു കൊടുത്തു. വിസയും പാസ്പോർട്ടുമൊക്കെ  ശരിയാക്കാനുള്ള  പണം ഞാൻ നോക്കിയിട്ടുണ്ട്.   ഞാൻ പറയുന്നത് കേൾക്കുന്നുണ്ടോ?”

ആ സമയം വരെ  പതിഞ്ഞ ശബ്ദത്തിൽ  സംസാരിച്ചിരുന്ന അവളുടെ സ്വരം ഉയരുന്നത്  അയാളറിഞ്ഞു.

അതിനിടയിൽ എപ്പൊഴോ  നീണ്ട മയക്കത്തിൽ അയാൾ വീണുപോയിട്ടുണ്ടാവണം.   കണ്ണുകൾ തുറന്നപ്പോൾ  ഇരുട്ട് വീണിരുന്നു.  മുറ്റം ശൂന്യമായിരുന്നു.   ആയിശുവിനെ   അവിടെയെങ്ങും കണ്ടില്ല.   ഈർപ്പം നിറഞ്ഞ  ഒരു കാറ്റ് പൊടിപറത്തികൊണ്ട്  അവൾ ഇരുന്നിരുന്ന നടക്കല്ലിനെ വലയം ചെയ്ത് ഒരു മഴയുടെ വരവറിയിച്ചിട്ട് ഗേറ്റ് കടന്ന് പോയി.  തണുപ്പ് വീണ്ടും തിരിച്ചെത്തി.   മഴപെയ്യട്ടെ.   വർഷങ്ങളായി അടിഞ്ഞുകൂടി കിടക്കുന്ന ചവറുകൾ, കുന്നുകൂടി കിടക്കുന്ന മാലിന്യങ്ങൾ എല്ലാം കഴുകി വെടിപ്പാവട്ടെ.  ഇനി വൈകരുത് പോകാൻ സമയമായി അയാൾ ധൃതിപ്പെട്ട് എണീറ്റു.

ജോസഫ് കസേരയിൽ നിന്നെണീറ്റ്  ബൈക്കിനു  നേരെ നടന്നു.   ഇഗ്നീഷനിൽ താക്കോൽ തിരിച്ചു, ബ്രേക്ക് ലൈറ്റുകൾ തെളിഞ്ഞു. ചോക്ക് കൊടുത്ത് സ്റ്റാർട്ട് ചെയ്യുന്നതിന് മുൻപായി അയാൾ ഒരിക്കൽ കൂടി ആ വീടിനുള്ളിലേക്ക് തിരിഞ്ഞു നോക്കി.    അതൊരു പതിവ് ശീലമാണ്. എന്നോ തുടങ്ങി, ഉപേക്ഷിക്കാൻ പറ്റാത്തൊരു ശീലം.  എല്ലാ നീണ്ട യാത്രകൾക്ക് പോവുമ്പോഴും വണ്ടി സ്റ്റാർട്ട് ചെയ്യുന്നതിന് മുൻപായി  എന്തോ എടുക്കാൻ മറന്നിട്ടെന്നപോലെ  അയാളൊന്ന് തിരിഞ്ഞു നോക്കും.  ഇഷ്ടപ്പെട്ട മുഖങ്ങളെ, സ്ഥലങ്ങളെ   വിട്ടുപിരിയാൻ നേരം എപ്പോഴും അങ്ങിനെയാണ്. ഓരോ കാഴ്ച്ചയും അവസാനത്തേതായിത്തീരുമോ  എന്ന ചിന്ത ഉള്ളിലിരുന്ന് വിങ്ങുന്നതു പോലെ തോന്നും.   വിട്ടുപിരിയേണ്ട മുഖങ്ങളെ, സ്ഥലങ്ങളെ  അവസാനമായി ഒരിക്കൽ കൂടി നോക്കി എന്നന്നേക്കുമായി ഓർമ്മയിൽ സൂക്ഷിക്കാനുള്ള ഒരു ശ്രമം. അപ്പോഴൊക്കെ അവൾ അയാളെത്തന്നെ  നോക്കി വരാന്തയിൽ നിൽപ്പുണ്ടാവും. സാരിത്തലപ്പ് തലയിലേക്ക് വലിച്ചിട്ട്, അദൃശ്യനായി നിൽക്കുന്ന ഏതോ ദൈവത്തോട് അയാൾക്ക് വേണ്ടി  പ്രാർത്ഥിച്ചുകൊണ്ട് അയാളെത്തന്നെ  നോക്കി നിൽക്കും.

“എവിടേക്കാ ഈ പോക്ക്?,  ഉടനെ വരുമോ?,   ഞാൻ പറഞ്ഞത് കേട്ട് വിഷമിച്ചിട്ടാണോ പോവുന്നത് ?,  എവിടെപ്പോയാലും രാത്രി തന്നെ തിരിച്ചെത്തണം, ഞാനിവിടെ ഒറ്റക്കാ.  മറക്കരുത്?  റെയിൻ കൊട്ട് എടുത്തിട്ടുണ്ടോ?,  ചിലപ്പോൾ മഴപെയ്‌തേക്കും, വണ്ടി  സൂക്ഷിച്ച് ഓടിക്കണം. ഞാൻ പറയുന്നതൊക്കെ കേൾക്കുന്നുണ്ടോ നിങ്ങൾ”   എന്നൊക്കെ അവൾ വിളിച്ചു  പറയുന്നപോലെ  അയാൾക്ക് തോന്നി.   അയാൾ ഒന്നും വ്യക്തമായി കേട്ടില്ല. അപ്പോഴേക്കും മഴ  ഉറച്ചിരുന്നു.   മഴവെള്ളം ശക്തിയോടെ വീഴുന്ന  ഹെല്‍മെറ്റിന്‍റെ ചില്ലിലൂടെ  അയാൾ  വെറുതേ കണ്ണുകൾ ചിമ്മി നിന്നു.

 അഞ്ചു നേരം നിസ്കരിക്കുകയും, നോമ്പ് നോൽക്കുകയും ചെയ്യുന്ന   അവൾക്ക്  കാവലായി എന്നും വിശുദ്ധരായ പ്രവാചകർ  ഉണ്ടാവുമെന്ന്  അയാൾക്കറിയാം.     ദൈവവും വിശ്വാസവുമില്ലാത്ത  തന്നെപ്പോലും   ഇതുവരെ അപകടങ്ങളിൽ നിന്നും  കാത്തു രക്ഷിച്ചത് അവരായിരുന്നു.  സ്നേഹനിധികളായ അവളുടെ  മലക്കുകൾ.   ആർത്തലച്ചു പെയ്യുന്ന മഴയിൽ  അയാൾ  അകലേക്ക് നോക്കി ബൈക്ക്  സ്റ്റാർട്ട് ചെയ്തു.

മുറ്റത്ത് മഴ നനഞ്ഞിരുന്നിട്ടും ഒറ്റ കിക്കിൽ തന്നെ  ബൈക്ക്  ഒരലർച്ചയോടെ  സ്റ്റാർട്ടായപ്പോൾ അയാളുടെ കണ്ണ് നിറഞ്ഞു .  നിറഞ്ഞ മനസ്സോടെ, സ്നേഹത്തോടെ  അതിന്‍റെ തുരുമ്പെടുത്ത് നിറം മങ്ങിയ  പെട്രോൾ ടാങ്കിൽ അയാൾ   തലോടി.   ഇരുപത്തഞ്ചോളം വർഷങ്ങൾ  പഴക്കമുള്ള ആ  യന്ത്രം വർഷങ്ങളിലൂടെ അയാളെ മനസ്സിലാക്കി കഴിഞ്ഞിരുന്നു.   ഓരോ വർഷം കഴിയുമ്പോഴും അത്  കൂടുതൽ കൂടുതൽ അയാളോട് ഇണങ്ങിക്കൊണ്ടിരുന്നു.  തന്‍റെ കുഞ്ഞിന് മഴ നനഞ്ഞ് നീർദോഷം പിടിക്കുമോ എന്ന് വിഷമിക്കുന്ന ഒരച്ഛനെപ്പോലെ അയാൾ സ്പീഡോ മീറ്ററിൽ ശക്തിയോടെ വീണുകൊണ്ടിരുന്ന മഴ വെള്ളത്തെ വലത് കൈകൊണ്ട് തുടച്ചു മാറ്റി.

ഈ സ്നേഹത്തിനും വിധേയത്വത്തിനും നന്ദി. ഏത് ജന്മങ്ങളിലാണ്, ഏത് യാത്രകളിലാണ്  നീ എന്നോടൊപ്പം ഉണ്ടായിരുന്നത് ?   അയാൾ അതിനോട് പതിയെ ചോദിച്ചു.   യന്ത്രവും മനുഷ്യനും  പരസ്പരം തിരിച്ചറിഞ്ഞ   ആ നിമിഷങ്ങളെ  മനസ്സിലാക്കിയപ്പോലെ  മഴ വാത്സല്യത്തോടെ അവരെ രണ്ടുപേരെയും ചേർത്തു പിടിച്ചു.

മഴവെള്ളം കുത്തിയൊലിക്കുന്ന മൺപാതയിലൂടെ ഹെഡ് ലൈറ്റിന്‍റെ അരണ്ട വെളിച്ചത്തിൽ  അയാളേയും കൊണ്ട്  ആ വാഹനം  കിതച്ചു കൊണ്ട് മല  കയറുമ്പോൾ അയാൾ  അറിയാതെ ചിന്തിച്ചു പോയി.   ഞാൻ  പോയിക്കഴിഞ്ഞാൽ  അവൾക്ക്  ആരുണ്ടാവും.  ആ നിമിഷം അയാൾക്കൊന്ന് കരയണമെന്ന്  തോന്നി.   ഉറക്കെയൊന്ന് അലറി  കരയണമെന്ന് തോന്നി.  വണ്ടി സെക്കൻഡ് ഗിയറിലേക്ക്  മാറ്റി എൻജിൻ ഒന്ന് റെയിസ് ചെയ്താൽ മതി.  അഞ്ഞൂറ്  സി. സി. എൻജിന്‍റെ   വിറപ്പിക്കുന്ന  ശബ്ദവും, അലറിപ്പെയ്യുന്ന മഴയും ആ കരച്ചിലിനെ മറ്റാരേയും കേൾപ്പിക്കാതെ മറച്ചു പിടിക്കുമെന്ന് അയാൾക്കുറപ്പുണ്ടായിരുന്നു.