ഓർമ്മ

ഞാൻ ഒരിക്കൽ ഹൈദരാബാദിൽ നിന്ന് യാത്ര ചെയ്യുകയാണ്. ഒരു മീറ്റിംഗിന് പോയതാണ്.മീറ്റിംഗ് കഴിഞ്ഞ് അടുത്ത ദിവസം തിരിച്ച് യാത്ര ചെയ്താൽ മതി. പക്ഷെ എനിക്ക് തോന്നി അന്ന് തന്നെ പോരണം ! എല്ലാം തോന്നലല്ലേ ?

അന്ന് ഇന്റർനെറ്റോ മൊബൈൽ ആപ്പോ ഇല്ല. ഇന്ത്യൻ റെയിൽവേ ആദ്യം ഓൺലൈൻ റിസർവേഷൻ കൊണ്ട് വന്നപ്പോൾ ടിക്കറ്റ് വന്നിരുന്നത് സ്പീഡ് പോസ്റ്റിൽ ആണ് .മൂന്ന് ദിവസം മുമ്പ് ബുക്ക് ചെയ്യണം. അതും നഗരങ്ങളിൽ മാത്രം. ചെന്നൈയിലെ എന്റെ ഓഫീസിൽ ഇരുന്ന് ഓൺലൈൻ റിസർവേഷൻ ചെയ്യുന്നതും ടിക്കറ്റ് സ്പീഡ് പോസ്റ്റിൽ വരുന്നതും ഒക്കെ രാജ്യം വലിയ സാങ്കേതിക മികവ് നേടിയതിന്റെ തെളിവാണ് എന്ന് അന്ന് തോന്നിയിരുന്നു. ഇന്ത്യൻ റെയിൽവേ റിസർവേഷൻ സിസ്റ്റം ആദ്യംവികസിപ്പിച്ചത് ഇൻഫോസിസ് ആണ് എന്ന് തോന്നുന്നു. ഈ സംഭവം നടക്കുന്നത് അതിനും മുമ്പാണ്.

കയ്യിൽ റെയിൽവേ ടൈം ടേബിൾ ഉണ്ട് . അന്ന് 15 രൂപയാണ് വില.ഹോട്ടലിൽ ഇരുന്ന് അത് മറിച്ച് നോക്കിക്കൊണ്ടിരുന്നപ്പോൾ ഒരു ഐഡിയ കിട്ടി . വൈകീട്ട് 7 മണിക്ക് സെക്കന്തരാബാദ് റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിൽ നിന്ന് വിശാഖപട്ടണത്തിന് പോകുന്ന ഒരു തീവണ്ടി ഉണ്ട്. അതിൽ കയറി വിജയവാഡയിൽ ഇറങ്ങിയാൽ ഡൽഹിയിൽ നിന്ന് വരുന്ന കേരള എക്സ്പ്രസ് കിട്ടും രണ്ടും തമ്മിൽ ഒരു മണിക്കൂറിന്റെ വ്യത്യാസമുണ്ട് !

രാത്രി ചെന്നെക്കും ഒരു വണ്ടി ഉണ്ട്. അത് രാവിലെ ചെന്നെയിൽ എത്തും . അവിടെ നിന്ന് 11 മണിക്ക് ഒരു വണ്ടി കാണുന്നു.അത് പിടിച്ചാൽ ഷൊർണൂർ ഇറങ്ങാം. പക്ഷെ ഞാൻ തീരുമാനിച്ചത് ചെന്നെയിൽ പോവണ്ട എന്നാണ്.കേരള എക്സ്പ്രസ് പിടിച്ചാൽ നേരെ കേരളത്തിൽ എത്തുമല്ലോ.അങ്ങനെ അപ്പോൾ തന്നെ പുറപ്പെടാൻ തീരുമാനിച്ചു.

സെക്കന്തരാബാദ് റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിൽ എത്തുമ്പോൾ വൈശാഖിലേക്കുള്ള വണ്ടി പുറപ്പെടാൻ തയ്യാറായി നിൽക്കുന്നു . ടിടിക്ക് കൈക്കൂലി കൊടുത്താണ് സീറ്റ് സംഘടിപ്പിച്ചത്. ട്രെയിൻ പുറപ്പെടാൻ തുടങ്ങും മുമ്പ് തോക്ക്പിടിച്ച കുറച്ച് പോലീസ് കാരും ഒരു മന്ത്രിയും പരിവാരങ്ങളും വന്ന് കയറി. എന്നെ ഇറക്കി വിടും എന്ന് ഭയന്നു . അതുണ്ടായില്ല. ഒരു സഹയാത്രികൻ ചെക്കൻ പറഞ്ഞു. അവന്റെ വല്യച്ഛനും ഇത് പോലെ ആണ് യാത്ര ചെയ്യുക എന്ന് . എം എൽ എ ആണത്രെ. നാക്സലുകളെ പേടിച്ച് .

അങ്ങനെ രാത്രി ഏകദേശം ഒന്നരയായപ്പോഴാണ് വിജയവാഡ എത്തുന്നത്. പക്ഷെ കേരള എക്സ്പ്രസ് പോയിരിക്കുന്നു ! സെക്കന്തരാബാദിൽ നിന്ന് പടിഞ്ഞാട്ട് പോകേണ്ടതിന് അതിബുദ്ധി കാരണം ഞാൻ കിഴക്കോട്ടേക്കാണ് പോയിരിക്കുന്നത്. ഉദ്ദേശിച്ച കണക്ഷൻവണ്ടിയും പോയിരിക്കുന്നു.

ഞാൻ വീണ്ടും ടൈം ടേബിൾ നോക്കി . വിജയവാഡയിൽ നിന്ന് ചെന്നൈ പോകുന്ന ഒരു ട്രെയിൻ ഉണ്ട് അതിൽ ഗുണ്ടൂർ ഇറങ്ങി യാൽ അവിടെ നിന്ന് ഒരു പാസഞ്ചർ പിടിച്ച് ആർക്കോണം എത്താം. അങ്ങനെ ചെന്നൈ വണ്ടിയിൽ കയറി ടി ടി ഇ ക്ക് കൈകൂലി കൊടുത്ത് ബർത്ത് വാങ്ങി. അതി രാവിലെ ഗുണ്ടൂർ എത്തി.

അവിടെ എത്തിയപ്പോൾ ഒരു കാര്യം മനസ്സിലായി . ആർക്കോണത്തേക്ക് പാസഞ്ചർ വണ്ടി ഒന്നും ആ സമയത്ത് ഇല്ല.സ്റ്റേഷൻ മാസ്റ്റർ ഒരു വഴി പറഞ്ഞു തന്നു . ബസ്സിൽ റെണിഗുണ്ടയിലേക്ക് പോയാൽ അവിടെ നിന്ന് പാസഞ്ചർ ഉണ്ട്, ആർക്കോണത്തേക്ക് .

അങ്ങനെ അതിരാവിലെ ഒരു കനത്ത ബാഗും തൂക്കി ഞാൻ റെണിഗുണ്ട റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിൽ നിന്ന് പുറത്തു കടന്നപ്പോൾ ഞെട്ടി. ഒരു ടൈം മെഷീനിൽ കയറി ഇറങ്ങിയപോലെ ! കാളവണ്ടികൾ , പാൽക്കാരന്മാർ. വൃക്ഷച്ചുവട്ടിലെ തറയിൽ ഇരുന്ന് വർത്തമാനം പറയുന്ന വൃദ്ധന്മാർ.എരുമകളെ തെളിച്ച് പോകുന്ന ആളുകൾ.ടാറിടാത്ത റോഡുകൾ. തലയിൽ കുട്ടകൾ ചുമന്ന് പോകുന്ന സ്ത്രീകൾ… പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലെ കാഴ്ചകൾ! എനിക്ക് ഭാഷയും അറിയില്ല. ഒരു കിലോമീറ്റർ നടക്കണം ബസ് സ്റ്റാന്റിലേക്ക്. അപരിചിതമായ വഴിയിലൂടെ നടക്കുമ്പോൾ എനിക്ക് വിശ്വസിക്കാൻ കഴിയുന്നില്ല. മധ്യകാലനഗരങ്ങൾ എന്ന് തോന്നിക്കുന്ന നഗരങ്ങൾ ഇന്ത്യയിൽ ഇപ്പോഴും ഉണ്ടോ ? ബാഗും തൂക്കിപ്പിടിച്ച്,നടന്ന് ക്ഷീണിച്ച്, ബസ് സ്റ്റാൻഡിൽ എത്തി. ബസ്സിൽ കയറി. നിറയെ ജോലിക്ക് പോകുന്ന സാധാരണ തൊഴിലാളികൾ ആണ് . കയ്യിൽ ഓരോ ചോറ്റുപാത്രങ്ങൾ ഉണ്ട് . ദാവണിയും സാരിയും ഉടുത്ത സ്ത്രീകൾ പൗഡർ വാരി തേച്ച് പൂ ചൂടി.. കണ്ടക്ടറോടും പണിക്കാരായ സ്ത്രീകളോടും ഇംഗ്ലീഷ് + തമിഴ് + ഹിന്ദി + മലയാളം + ആംഗ്യ ഭാഷയിൽ എന്നെ റെണിഗുണ്ട റെയിൽവേ സ്റ്റേഷനിൽ ഇറക്കണേ എന്ന് പറഞ്ഞുറപ്പിച്ച് വീണ്ടും പതിനെട്ടാം നൂറ്റാണ്ടിലേക്ക് നോക്കി ഇരുന്നു.
സ്റ്റേഷൻ മാസ്റ്റർ പറഞ്ഞ പോലെ റെണിഗുണ്ടയിൽ നിന്ന് ആർക്കോണത്തേക്ക് പാസഞ്ചർ കിട്ടി. ആർക്കോണത്ത് നിന്ന് മലബാർ എക്സ്പ്രസിൽ കക്കാട്ടിരിക്ക്…

ആ യാത്ര എനിക്ക് ഒരിക്കലും മറക്കാൻ പറ്റാത്ത ഒന്നാണ്. ഒരു വിചിത്രലോകത്തിലൂടെയുള്ള യാത്ര പോലെ !

വര : മധുസൂദനൻ അപ്പുറത്ത്

കവർ : വിത്സൺ ശാരദാ ആനന്ദ്

‘വീണ്ടെടുപ്പ്’ എന്ന കവിതയിൽ ടി. പി. രാജീവൻ ഇങ്ങനെ എഴുതുന്നു.

‘പഴയ ചെരിപ്പുകൾ ഉണ്ടോ

എന്ന് ചോദിച്ചു വരുന്നവരെ സൂക്ഷിക്കണം.

വലുതിൽ നിന്ന് ചെറുതിലേക്ക്

അവ മാറി മാറി ചവിട്ടി

ആമ്പലിലകൾക്ക് മുകളിലൂടെ

തടാകം മുറിച്ചു കടക്കുന്നതു പോലെ,

ഓരോ ചുവടിലും ചെറുതാകുന്ന വാമനന്മാരായി

അവർ ആരുമറിയാതെ

നിങ്ങൾ നടന്ന വഴികളിലൂടെ നടക്കും.’

ഇത്തിരി മാത്രം കാണുന്ന, ഇത്തിരി മാത്രം ചിന്തിക്കുന്ന അധോമുഖ വാമനന്മാരെപ്പറ്റി വൈലോപ്പിള്ളിയും എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. കവിത എല്ലായ്പോഴും, ജീവിതത്തെ അതിന്‍റെ സൂക്ഷ്മതയിൽ അടുത്ത് കാണുന്നു. പാലേരിയിൽ സംഭവിക്കാവുന്നത് ടി. പി. രാജീവൻ നേരത്തെ കണ്ടിട്ടുണ്ടാവണം. കവികൾ ക്രാന്തദർശികൾ കൂടിയാണല്ലോ. രാജീവന്‍റെ മരണ ദിവസവും, തൊട്ടടുത്ത ദിവസങ്ങളും പാലേരിയിലെ ജീവിതം പതിവു പോലെ കടന്നുപോയി. ഈ ദേശത്ത് പിറന്ന്, ലോകത്തോളം വളർന്ന ടി. പി. രാജീവൻ എന്ന മനുഷ്യനെയും, കവിയെയും അയാൾ ആഗ്രഹിച്ചതു പോലെ കാത്തു എന്ന് ആ ദിവസങ്ങൾ ഓർത്ത് നമുക്ക് സമാശ്വസിക്കാം.

‘ഒരാളെ മണ്ണിട്ട് മൂടാൻ ഒരു കുന്നാകെ ഇടിക്കേണ്ടതില്ല’ എന്ന് മുമ്പ് എം.എൻ വിജയൻ പറയുകയുണ്ടായി. കുന്നിടിക്കാൻ തുടങ്ങുന്നതിന് മുമ്പേ, രാജീവൻ പാലേരിയെ ഉപേക്ഷിച്ച് പോയിരുന്നു.

‘ഇടി, മിന്നൽ, കാറ്റ്, മഴ ഇവർക്ക് സംഘടനകളില്ല. അതുകൊണ്ട് ഓർക്കാപ്പുറത്ത് ഞെട്ടിക്കുന്നവരെ എന്നെന്നേക്കുമായി പുറത്താക്കി വാതിലടയ്ക്കാം’ എന്ന് രാജീവൻ ‘പ്രകൃതി പാഠങ്ങൾ’ എന്ന കവിതയിൽ ദീർഘദർശനം ചെയ്തിട്ടുമുണ്ട്. ‘എവിടെ നിന്നും പുറപ്പെടാത്ത, എങ്ങോട്ടും പോവാത്ത ഒരു വഴിയിലൂടെ ഞാൻ നടന്നു’ എന്നും ഈ ഏകാന്ത യാത്രികൻ കുറിച്ചു വെച്ചു. (ലീല)

നിരുപാധികമായ സ്വാതന്ത്ര്യ പ്രഖ്യാപനമായിരുന്നു രാജീവന്‍റെ ഓരോ കവിതയും. ആ സ്വാതന്ത്ര്യത്തിനായി ആഹുതി ചെയ്യാൻ സജ്ജമോ, ജാഗ്രത്തോ ആയിരുന്നു അവ. ‘കടലിന്‍റെ ഭ്രാന്തുപിടിച്ച രക്തത്തിലൂടെ, സൂചിപ്പൊട്ടു പോലെ ഓടിക്കൊണ്ടിരുന്ന ‘മത്സ്യം’ രാജീവന്‍റെ കവിതയിലെ വ്യതിരിക്തമായ ഒരു രൂപകമാണ്. അശാന്തമായ മനസ്സും ആർക്കും കീഴടങ്ങാത്ത പോരാട്ട വീര്യവുമുണ്ട് ആ ചെറു മത്സ്യത്തിൽ. വലിയ കടൽത്തിരയോടെന്നറിഞ്ഞിട്ടും, തളരാതെ അത് ഒറ്റക്ക് പൊരുതി നിൽക്കുന്നു. എല്ലാ അധികാര ഘടനകൾക്കും അപ്പുറമുളള ഈ പ്രതിരോധ സന്നദ്ധത പല കവിതകളിലും ആവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. ‘ചക്രവർത്തിമാരെ കാണുമ്പോൾ ചാടിയെഴുന്നേറ്റ് നമസ്കരിക്കുവാൻ, പർവ്വതങ്ങൾക്കാവില്ല. അതുകൊണ്ട്, ഒറ്റക്കു നിൽക്കുന്നവരെയും ആകാശത്തിന്‍റെ അർത്ഥമറിയുന്നവരെയും ലോകാവസാനം വരെ ചങ്ങലയ്ക്കിടാം’ എന്ന് രാജീവൻ എഴുതുന്നു. (പ്രകൃതി പാഠങ്ങൾ). ‘വഴികൾ ഓരോന്നോരോന്നായി മാഞ്ഞു. തേടിത്തേടി ഒരു വള്ളി വന്നു. എന്‍റെ കാലിൽ ചുറ്റി. ഇനിയങ്ങോട്ട് ഒറ്റയ്ക്ക് നടക്കാം’ എന്ന് ‘കനവ്’ എന്ന കവിതയും പറയുന്നുണ്ട്. ഈ വേറിട്ട് നടപ്പു തന്നെയാണ് രാജീവന്‍റെ എല്ലാ കവിതകളെയും അനന്യമാക്കുന്നത്.

ജീവിക്കുന്ന കാലത്തിന്‍റെ സൂക്ഷ്മ രാഷ്ട്രീയം പറഞ്ഞ ടി. പി. രാജീവന്‍റെ കവിതകൾ, വൈയക്തികമായ അനുഭവങ്ങളുടെ തിരതള്ളലിൽപ്പോലും തികഞ്ഞ സംയമനം സൂക്ഷിക്കുന്നതായി കാണാം. മനുഷ്യാസ്തിത്വത്തെക്കുറിച്ചുള്ള തികഞ്ഞ ബോദ്ധ്യത്തിന്‍റെ, ഏകാന്തവും അരക്ഷിതവുമായ അനുഭവങ്ങളുടെ, തീവ്രവും അഗാധവുമായ പ്രണയത്തിന്‍റെ, നിശ്ശൂന്യതയിലേക്ക് പതിച്ചു പോവുന്ന കാലത്തെക്കുറിച്ചുള്ള വേവലാതികളുടെ – ഒരർത്ഥത്തിൽ, മനുഷ്യാനുഭവങ്ങളുടെയാകെ സൂക്ഷ്മ ഭാവങ്ങൾക്ക് ആകാശം തീർത്തവയായിരുന്നു രാജീവന്‍റെ ഓരോ കവിതയും. ‘നിന്നെ കാണുന്നതിനേക്കാൾ എനിക്കിഷ്ടം, നിന്നെ കാണാനായി നടത്തുന്ന ഈ യാത്ര’ എന്ന ഉള്ളുലയ്ക്കുന്ന പ്രണയത്തിന്‍റെ തീവ്രഭാവങ്ങൾക്ക് ‘പ്രണയ ശതക’ ത്തിൽ ആത്മാവ് നൽകുന്നിടത്തും കാണാം, വേറിട്ട യാത്രയുടെ സഞ്ചാര പാത തീർക്കുന്ന ആ കവിതകളുടെ ചാരുത.

സ്വാതന്ത്ര്യത്തെക്കുറിച്ചുള്ള കാഴ്ചകളും, തികഞ്ഞ പാരിസ്ഥിതികാവബോധവും, സത്യത്തിലേക്കും, നീതിയിലേക്കും നീളുന്ന അന്വേഷണങ്ങളും ആന്തരികമായി ജീർണതയിലേക്ക് വീണു പോയ സമകാല സമൂഹത്തിൽ ടി. പി. രാജീവൻ എന്ന എഴുത്തുകാരന് സവിശേഷമായ രാഷ്ട്രീയ വ്യക്തിത്വം നൽകുന്നുണ്ട്. ജനാധിപത്യം അന്യം നിന്നു പോവുകയും, ഘടനാപരമായി മതവൽക്കരിക്കപ്പെടുകയും ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന വർത്തമാന രാഷ്ട്രീയ ജീവിതത്തിന്‍റെ കാഴ്ചകൾക്ക്, ലോകത്തിലേക്ക് വളർന്നു വികസിച്ച ആ കാവ്യ വ്യക്തിത്വത്തെ അറിയുന്നതിനും, അടയാളപ്പെടുത്തുന്നതിനും പരിമിതികൾ ഉണ്ടായിരുന്നു എന്നും തിരിച്ചറിയേണ്ടതുണ്ട്.

ആത്മബലിയായിരുന്നു ടി. പി. രാജീവന് ഓരോ കവിതയും. ആത്മാനുരാഗത്തിലും, വാഴ്ത്തുപാട്ടുകളിലും വീണു പോവാതെ സ്വയം കാത്തു പോരുന്നതിലും ജാഗരൂകനായി ഈ കവി. ജീവിതത്തെ അറിയുന്നതിൽ നിന്നും ഉയിർക്കൊള്ളുന്ന ഒരു നിർമ്മമതയുണ്ട് അതിൽ. ‘മാർഗങ്ങളിലെത്രാമത്തേതാണ്, നിർവാണത്തിന്‍റെ ഏത് അവസ്ഥയാണ് പ്രഭോ, കല്ലായും മണ്ണായും ഉള്ള ഈ ഇരിപ്പ്’ എന്നെഴുതി നിസ്സഹായമായ കാലത്തെയും, വിങ്ങുന്ന ഏകാന്തതയെയും അറിയുന്നു ഈ കവി. ‘വിരസതയുടെയും, ഏകാന്തതയുടെയും ആദിമ ജലത്തിൽ വ്യഥയായ് പിളർന്ന് പിളർന്ന്, വ്യാധിയായ് പടർന്ന് പടർന്ന്, ഒരു മാംസ പിണ്ഡം ആരും കാണാതെ’ എന്ന് ‘അമീബ’ എന്ന കവിതയിലൂടെ പറയുമ്പോൾ വയൽക്കരയിൽ ഇപ്പോഴില്ലാത്ത വീടിന്‍റെയും, അതിനെ ചൂഴ്ന്ന് നിൽക്കുന്ന നിഗൂഢവും, സ്വപ്നാത്മകവുമായ ലോകത്തിലൂടെ സ്വന്തം ജീവിതം കൂടി എഴുതുകയായിരുന്നു രാജീവൻ. കവിതയുടെ സൂക്ഷ്മസ്ഥലികളിൽ സ്വയം തപിക്കുന്ന ഒരിടമാണത്.

‘അങ്ങനെ പോയവൻ’ എന്നാണ് ടി. പി. രാജീവൻ ഒരു കവിതക്ക് നൽകിയിരിക്കുന്ന ശീർഷകം. തഥാഗതനെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്ന ആ ശീർഷകത്തിൽ രാജീവൻ ഉണ്ട്. സിദ്ധാർത്ഥനെപ്പോലെ സ്വന്തം കുടി വിട്ടിറങ്ങി, മറ്റാരും അറിയാത്ത കാഴ്ചകളിലേക്ക് എടുത്തെറിയപ്പെട്ട ഒരാളുടെ ആത്മകഥനവുമുണ്ട്. അത്രമേൽ അഗാധമായി സ്വന്തം ദേശത്തെ ഉള്ളിൽ കൊണ്ടു നടന്നിരുന്ന രാജീവൻ സ്വന്തം മണ്ണിൽ അത്രമേൽ പരിത്യക്തനുമായി. നാം ചിട്ടപ്പെടുത്തുന്നതും, കല്പിച്ചു നൽകുന്നതുമായ ജീവിതത്തിന് മാത്രമേ എവിടെയും ഇടമുണ്ടാകാവൂ എന്നതായിരിക്കാം കാലം അതിന് നൽകിയേക്കാവുന്ന അർത്ഥം.

നവമ്പർ ഒന്നിന്, യാത്രക്ക് തൊട്ടു മുമ്പ് ടി. പി. രാജീവൻ നമ്മളോട് ഇങ്ങനെ പറഞ്ഞു.

‘പെട്ടെന്നൊരു ദിവസം

സ്വപ്നങ്ങളുടെ എണ്ണം പൂജ്യമാകും.

പിന്നെ അയാൾ ഒന്നും സംസാരിക്കില്ല.

ശൂന്യതയിലേക്ക് നോക്കി

ഇരുന്നിരുന്ന് സമയം കളയുന്ന അയാളെ

പെട്ടെന്നൊരു ദിവസം കാണാതാവും.

അത്രമാത്രം !’

_{കവര്‍ ഡിസൈന്‍: സി പി ജോണ്‍സണ്‍}

” എന്നും ഞാൻ ജീവിച്ചത് സാമ്രാജ്യത്ത വിരുദ്ധ ആശയങ്ങൾക്ക് വേണ്ടിയാണ് . സോഷ്യലിസ്റ്റ് ആശയങ്ങൾക്ക് വേണ്ടിയാണ് . കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്ര പ്രതിബദ്ധതയ്ക്കും ജാഗ്രതയ്ക്കും സംഘടനാശുദ്ധിക്കും വേണ്ടിയാണ്.പാർട്ടിക്ക് അകത്തു ഞാൻ നിരന്തരം പോരാടിയത് . ആ പോരാട്ടത്തിൽ ഈ ആത്മകഥ പോലും എനിക്കൊരു ആയുധമായിട്ടുണ്ട് “

ഇന്നലെ മരിച്ച ബെർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ എന്ന കമ്മ്യൂണിസ്റ്റിന്റെ ആത്മകഥയായ “പൊളിച്ചെഴുത്തി”ന്റെ ആമുഖ വരികളാണ് മുകളിൽ ഉദ്ധരിച്ചത് . പ്രത്യയ ശാസ്ത്രമില്ലാതെ അധികാരക്കൊതി മാത്രം ഊർജമായി കണ്ടു പാർട്ടി നടത്തുന്ന, കേരളത്തിൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റുകൾ എന്ന് പറഞ്ഞു നടക്കുന്നവർക്ക് ഈ വരികളുടെ അർത്ഥം മനസ്സിലാകുമോ എന്തോ? മനസ്സിലായാലും അവർ അത് ചെങ്കൊടി പുതപ്പിച്ചു കിടത്തും. സഖാവ് ബെർലിനെ അവസാന കാലഘട്ടത്തിലും, മരിച്ചപ്പോഴും കിടത്തിയത് പോലെ.

ഞാൻ ബെർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരെ തേടിപ്പിടിച്ചു കണ്ടെത്തിയത് സോവിയറ്റ് കാലത്തിനിടെ 1989 ൽ കിഴക്കേ ബെർലിനിൽ വെച്ചായിരുന്നു. മൂന്നുമാസം ഒരു അന്താരാഷ്ട്ര മീഡിയ ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽ പടിഞ്ഞാറൻ ബെർലിനിൽ താമസിച്ചപ്പോഴായിരുന്നു അത്. ആ വർഷത്തെ മെയ് ദിനം എനിക്ക് അദ്ദേഹത്തിന്റെ വക ആയിരുന്നു. മതിലിനപ്പുറത്തു പടിഞ്ഞാറൻ ബെർലിൻ എന്ന സ്ഥിതിയിൽ കിഴക്കൻ ജർമനിയിലെ ദ്വീപിൽ കഴിഞ്ഞ എനിക്ക് അന്നത്തെ വിസ അദ്ദേഹം ഒരുക്കി. ഞാൻ അന്ന് ഉണ്ടായിരുന്ന, ഇന്ന് ഇല്ലാതായ ഇരുമ്പു കർട്ടന് ഉള്ളിൽ സ്വസ്ഥമായി കറങ്ങി മെയ് ദിനം ആഘോഷിച്ചു.

” താൻ മെയ്ദിന റാലി കണ്ടിട്ട് അലക്സാണ്ടർ പ്ലാസയിൽ തന്നെ ഉള്ള എന്റെ ഫ്ലാറ്റിലേക്ക് വരുക, ഊണ് എന്റെ കൂടെ ആകാം.” അദ്ദേഹ൦ എന്നെ ക്ഷണിച്ചു. ആ മെയ് ദിനം എനിക്ക് ഉത്സവമായിരുന്നു. കാരണം ആദ്യമായി ഒരു കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് രാജ്യത്തെ മെയ് ദിനത്തിൽ ഞാൻ പങ്കു ചേരുകയാണ്. രാഷ്‌ട്രീയത്തിൽ ഇടതു വശം ചേർന്ന് നടക്കുന്നവർക്ക് ആഹ്ളാദകരമായ ദിന൦ . മനസ്സിൽ “സഖാക്കളെ സഖാക്കളെ മുന്നോട്ടു” പാടിക്കൊണ്ട് ഞാൻ ആ മെയ് ദിനത്തിന്റെ ഫോട്ടോകൾ ഒന്നൊന്നായി എടുത്തു. റാലി കഴിഞ്ഞപ്പോഴാണ് ഞാൻ നിൽക്കുന്നത് അലക്സാണ്ടർ പ്ലാസയിൽ തന്നെ ആണെന്നും, അവിടെ തന്നെ ഉള്ള ഫ്ലാറ്റിലാണ് ബെർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ താമസിക്കുന്നതെന്നും മനസ്സിലായത്. മെട്രോ സർവീസ് ഉള്ളതിനാൽ, സ്റ്റേഷൻ പരിസരത്തു നിന്ന് ഇറങ്ങുമ്പോൾ തന്നെ അലക്സാണ്ടർ പ്ലാസയിൽ എത്തിയിരുന്നു. സന്തോഷകരമായ ആ ജനക്കൂട്ടറാലി കണ്ടു കിഴക്കൻ ജർമ്മനി പോളണ്ട് പോലെയാവുകയില്ല എന്ന് ഞാൻ മനസ്സിൽ കുറിച്ചു. ഞങ്ങളുടെ ഉച്ച ഊണ് സമയത്ത് -എല്ലാം മലയാളി സ്റ്റൈൽ – അദ്ദേഹം പറഞ്ഞതും അതാണ് -കിഴക്കൻ ജർമനിയുടെ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥ നല്ലതാണെന്നും, സോവിയറ്റ് ബ്ലോക്കിന്റെ അവസാന കോട്ടയായി ഇവിടം നില കൊള്ളുന്നുവെന്നും.

ഡൽഹി പാർട്ടി വിശേഷങ്ങൾ പങ്കു വെച്ച അദ്ദേഹം, ഞാൻ അന്ന് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടികളെ പറ്റി എഴുതി ക്കൊണ്ട് അമൃത ബസാർ പത്രിക എന്ന കൽക്കട്ട പേപ്പറിന് വേണ്ടി പ്രവർത്തിച്ചു എന്നറിയിച്ചപ്പോൾ, കൂടുതൽ പാർട്ടി കാര്യങ്ങളിലേക്ക് കടന്നു. അദ്ദേഹം ബ്ലിറ്റ്സിന്റെ മാത്രമല്ല, രണ്ടു കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടികളുടെയും കൂടി പ്രതിനിധി ആയിട്ടാണ് ബെർലിനിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്നത് എന്ന് പറഞ്ഞു . അന്നത്തെ കിഴക്കൻ ജർമ്മനിയുടെ ഭരണാധികാരി ഹോയനക്കാരുമായി നല്ല ബന്ധം ഉണ്ടായിരുന്ന അദ്ദേഹം പല ഇടതു രഹസ്യങ്ങളും പങ്കു വെച്ചു. അതിൽ ഒന്ന് അച്ചടി സാങ്കേതികവിദ്യയിൽ മുന്പിലായിരുന്ന കിഴക്കൻ ജർമനിയെക്കൊണ്ട് അന്നത്തെ ഇടതു പക്ഷ പത്രമായിരുന്ന “പാട്രിയോട്ടിന്” ഒരു പ്രസ് തന്നെ സംഭാവന ചെയ്യിപ്പിച്ചതും , അന്നത്തെ എഡിറ്റർ അത് ദുരുപയോഗം ചെയ്തതും ആയിരുന്നു. കിഴക്കൻ ജർമ്മനി അച്ചടി വിദ്യയിൽ ലോകത്തിലെ മുൻനിര രാജ്യങ്ങളിൽ ഒന്നായിരുന്നു. സോവിയറ്റ് യൂണിയനിൽ നിന്നും ഇന്ത്യയിൽ നിന്നും വിദ്യാർഥികൾ അവിടെ അച്ചടി വിദ്യയിലെ മുന്നേറ്റങ്ങൾ പഠിക്കുവാൻ പോകാറുണ്ടായിരുന്നു. കിഴക്കൻ ബെർലിൻ സോവ്യറ്റ് യൂണിയന്റെ പടിഞ്ഞാറൻ യൂറോപ്പിലേക്കുള്ള പടിവാതിൽ ആയതു കൊണ്ടും, നാറ്റോ സഖ്യത്തിന്റെ താവളം പടിഞ്ഞാറൻ ജർമനിയിലെ ബർലിൻ ആയതു കൊണ്ടും, ശീത യുദ്ധത്തിന്റെ ( കോൾഡ് വാർ) മുഖമായിരുന്നു. അവിടെയുള്ള ഒരു പത്രപ്രവർത്തകന് ഈ യുദ്ധത്തിന്റെ മുന്നണി റിപ്പോർട്ടർ കൂടി ആയേ പറ്റൂ. പി കൃഷ്ണ പിള്ളയിൽ നിന്ന് പാർട്ടി അംഗത്വം സ്വീകരിച്ച, ലെനിനും സ്റ്റാലിനും പാർട്ടി ക്ലാസ് നടത്തിയ മോസ്കൊയിലെ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പ്രത്യയശാസ്ത്ര സ്കൂളിൽ പരിശീലനം ലഭിച്ച ഏക മലയാളി എന്ന നിലയിലും. ബെർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ സാമ്രാജ്യ ശക്തികളുടെ ശീത സമര കുതന്ത്രങ്ങളെ പറ്റി ഇന്ത്യയിലെ പത്രത്തിൽ എഴുതി. മാത്രമല്ല ഒരുപുസ്തകം തന്നെ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു. മോസ്കൊയിലെ പാർട്ടി സ്കൂളിൽ സ്റ്റാലിൻ എഴുതിയ ചില സൂക്തങ്ങൾ, അവിടുത്തെ ബോർഡിലും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഓർമയിലും മായാതെ കിടക്കുന്നതിനെപ്പറ്റി അദ്ദേഹം വാചാലനായിരുന്നു. പിന്നീട് അമ്പതുകളിൽ ഇന്ത്യൻ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടി നേതാക്കന്മാരെ സ്റ്റാലിന്റെ ക്ഷണ പ്രകാരം രഹസ്യമായി കൽക്കത്തയിലെ ഹാൽദിയ തുറമുഖത്തു നിന്ന്, നിഖിൽ ചക്രവർത്തി എന്ന മെയിൻസ്ട്രീം പത്രാധിപർ കടത്തി വിട്ടതിനു സാക്ഷിയായതും അദ്ദേഹo വിവരിച്ചു. അതായതു ഇന്ത്യൻ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയുടെ പല ചരിത്ര സംഭവങ്ങൾക്കും സാക്ഷിയായ ഒരു മനുഷ്യനോടാണ് ഞാൻ സംവദിക്കുന്നത് എന്ന് ഞാൻ മനസിലാക്കി.

തന്റെ യുവസുഹൃത്തും സഖാവുമായ സീതാറാം യെച്ചൂരിയെ പറ്റി അദ്ദേഹം അന്വേഷിച്ചു . അദ്ദേഹത്തെ സിപിഎം സെക്രട്ടേറിയറ്റ് അംഗമാക്കിയത് പാർട്ടിയുടെ ഭാവിയെ പറ്റി ശുഭ പ്രതീക്ഷ നൽകുന്നതായി പറഞ്ഞു . ഇന്ത്യയിൽ തിരിച്ചെത്തണമെന്നും , അത് ഡൽഹിയിൽ വേണമോ കേരളത്തിൽ വേണമോ എന്ന് തീരുമാനിച്ചിട്ടില്ല എന്നും അദ്ദേഹം അറിയിച്ചു. ഞാൻ പത്രപ്രവർത്തകരുടെ ഡൽഹി സഹകരണ ആവാസ സംഘത്തിലെ അംഗമാണെന്ന് കേട്ടപ്പോൾ, അവിടെ തനിക്കു ചേരുവാൻ കഴിയുമോ എന്ന് ആരാഞ്ഞു.

കാലം ആരെയും കാത്ത് നിൽക്കുന്നില്ല. ആ വർഷം നവംബറിൽ തന്നെ ബെർലിൻ മതിൽ പൊളിഞ്ഞു.കിഴക്കൻ ജർമ്മനി സോവിയറ്റ് യൂണിയന് മുൻപേ പടിഞ്ഞാറൻ ജർമനിയിൽ ലയിച്ചു. പടിഞ്ഞാറൻ ജർമ്മനി ഒന്നാം ലോകവും, കിഴക്കൻ ജർമ്മനി മൂന്നാം ലോകവുമായി കഴിയുന്ന അവസ്ഥ ഒരേ ഭാഷയും സംസ്കാരവും ഉള്ള ഒരു ജനതയ്ക്കു എന്നേക്കും തുടരുക അപ്രയോഗികമായിരുന്നു. അതും രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന്റെ വിജയികൾ നിയന്ത്രിക്കുന്ന സർക്കാരുകൾ ഉള്ളപ്പോൾ.കിഴക്കു -പടിഞ്ഞാറു ജർമനികളുടെ ഐക്യം കാലത്തിന്റെ ഒരു അനിവാര്യത മാത്രം ആയിരുന്നു

ബെർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായരുമായുള്ള എന്റെ കൂടിക്കാഴ്ച മൊബൈൽ ഫോൺ, ഇന്റർനെറ്റ് എന്നിവയുടെ ഇന്ത്യൻ ആവിർഭാവത്തിനു ഏകദേശം അഞ്ചു വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപേ ആയിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് , അദ്ദേഹം കേരളത്തിൽ സ്ഥിര താമസത്തിനായി വന്നത് സിപിഎം അദ്ദേഹത്തെ പുറത്താക്കിയപ്പോൾ മാത്രമാണ് ഞാൻ അറിഞ്ഞത്. അദ്ദേഹത്തെപ്പോലെ , പ്രത്യയശാസ്ത്രവും, പാർട്ടി ചരിത്രവും രക്ത ധമനികളിൽ ഒഴുകുന്ന ഒരാൾക്ക് കേരളത്തിൽ അധികാരത്തിനു വേണ്ടി മാത്രം പാർട്ടി നടത്തുന്നവരിൽ നിന്ന് അങ്ങനെ ഒരു നീക്കം ഉണ്ടായതിൽ അത്ഭുതമൊന്നും തോന്നിയില്ല. പക്ഷെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രായാധിക്യത്തിലും ശമിക്കാത്ത കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് ബോധത്തിലൂടെ നടത്തിയ പ്രത്യാക്രമണങ്ങൾ-എഴുത്തുകളിലൂടെയും , മറ്റു ഇടപെടലുകളിലൂടെയും – എന്നെ വളരെ ആകർഷിച്ചു.

അങ്ങനെയാണ് ഒരു പൊതു സുഹൃത്ത് വഴി ഞങ്ങൾ വീണ്ടും ബന്ധപ്പെടുവാൻ ഇടയായത്. അതും ടി പി ചന്ദ്രശേഖറിന്റെ ക്രൂരമായ പാർട്ടി സെൽ കൊലപാതകത്തിന് ശേഷം. ഇത് ആപത്കരമായ ബംഗാൾ മോഡൽ പോക്കാണ് എന്ന് മനസിലാക്കിയ ചിലർ ഡൽഹിയിൽ ഒരു പ്രതിഷേധ സമ്മേളനം കേരള ഹൗസിൽ വെച്ചു നടത്തുകയുണ്ടായി. അവിടെ ഈ സoഭവങ്ങളെ പറ്റി ഇംഗ്ലീഷിൽ ഒരു ലേഖന സമാഹാരം ഇറക്കണമെന്നു സുഹൃത്തുക്കൾ എന്നോട് അവശ്യപെട്ടു . ആ പുസ്തകം ബെർലിനും ഞാനുമായി വീണ്ടും ബന്ധപ്പെടുവാൻ കാരണമായി. തന്റെ പ്രധാന ലേഖനം ഏകദേശം ഒരാഴ്ചകൊണ്ട് എന്നോട് ഫോണിൽ അദ്ദേഹം പറയുകയായിരുന്നു . കൂടെ തന്റെ കേരളത്തിലെ അനുഭവങ്ങളും. ആ ഒരാഴ്ച എനിക്ക് കിട്ടിയത് കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടികളുടെ ആഗോള പ്രശ്നങ്ങൾ മാത്രമല്ല, കേരളത്തിലെ പ്രശ്നങ്ങളെപറ്റിയും ഉള്ള ഒരു സ്റ്റഡിക്ലാസ് ആയിരുന്നു. ക്ലാസ് എടുത്ത അദ്ദേഹത്തിന് വിദ്യാർത്ഥിയായ എന്നെ മനസ്സിലായി.ആ സൗഹൃദം വർഷങ്ങളോളം തുടർന്നു.

മാസത്തിൽ ഒരിക്കൽ ഫോണിൽ അദ്ദേഹം ഡൽഹി വിശേഷങ്ങൾ ചോദിച്ചു കൊണ്ടിരുന്നു, ഞാനുമായി നാട്ടിലെ പാർട്ടി വിശേഷങ്ങൾ പങ്കു വെച്ചുകൊണ്ട്. ഞങ്ങളുടെ പുസ്തകം നാട്ടിലും ചർച്ചാവിഷയമായി. പക്ഷെ ആർ എം പി എന്ന പാർട്ടിയെ പറ്റിയുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രതീക്ഷ അറ്റു പോയി ഒരു വർഷത്തിനുള്ളിൽ. ‘അവരെക്കൊണ്ട് പറ്റുന്ന പണിയല്ല ‘എന്ന് അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു കൊണ്ടിരുന്നു. ശാരീരികമായി ആരോഗ്യം വഷളായിക്കൊണ്ടുമിരുന്നു. എങ്കിലും വളരെ ജാഗരൂകനായ ഒരു മനസ്സിന്റെ ഉടമയായിരുന്നു അദ്ദേഹം.

ഞങ്ങളുടെ സുഹൃദ് ബന്ധം ഒരു നല്ല ഡോക്യുമെന്ററി ഫിലിമിൽ പകർത്തണമെന്ന് ഞാൻ പദ്ധതിയിട്ടു.ലോകത്തെ മാറ്റിമറിക്കുന്നതിനെ കുറിച്ച് സ്വപ്നം കണ്ട്, സ്വപ്നങ്ങളുടെ ശവക്കോട്ടയിൽ ഇരിക്കുന്നവരെ പറ്റിയുള്ള ഒന്ന്. അങ്ങനെയുള്ളവരുടെ ഉള്ളം
ഒപ്പിയെടുക്കണം എന്ന് ഞാൻ കരുതി. അദ്ദേഹം സമ്മതിച്ചു.അപ്പോഴേക്കും പാർട്ടിയിൽ തിരികെ പോയിരുന്നുവെങ്കിലും. ഞാൻ ക്യാമറയുമായി തിരുവനന്തപുരത്തു നിന്നു കണ്ണൂരിനു ടിക്കറ്റ് ബുക്ക് ചെയ്തു. പക്ഷെ അന്ന് രാവിലെ വിളിച്ചപ്പോൾ “താൻ വരണ്ട,എനിക്ക് ആശുപത്രിയിൽ പോകണം” എന്നു പറഞ്ഞു അദ്ദേഹം അതിൽ നിന്ന് പിന്മാറി. അദ്ദേഹം കണ്ണൂർ പാർട്ടി ആസ്ഥാനത്ത് നടക്കുവാൻ പോകുന്ന തന്റെ വീഡിയോ അഭിമുഖത്തെ പറ്റി പറഞ്ഞു കാണണം.അവർ വിലക്കിയിട്ടുണ്ടാവണം. ഒരു അവസാന മണിക്കൂർ പിന്മാറ്റം അദ്ദേഹത്തിൽ നിന്ന് ഞാൻ പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നില്ല. അത് പിന്നീട് ചില പൊതു സുഹൃത്തുക്കൾ സ്ഥിരീകരിക്കുകയും ചെയ്തു.

അദ്ദേഹത്തെ ചെങ്കൊടി ഇട്ടു പുതപ്പിച്ചു തന്നെ വേണം അവസാന യാത്ര ചെയ്യിപ്പിക്കുവാൻ എന്ന് വാശിയുള്ള യെച്ചൂരി എന്ന പാർട്ടി സെക്രട്ടറിയാണ്‌,തന്റെ സ്വത:സിദ്ധമായ, ദുഷ്കരമായ സാഹചര്യങ്ങളെ പോലും ബോദ്ധ്യമാക്കാനുള്ള കഴിവ്‌ കൊണ്ട് ബെർലിനെ തിരിച്ചു പാർട്ടിക്ക് അകത്തു കൊണ്ടുവന്നത്. പുറത്തു പോയി തിരിച്ചു ചെന്നവർക്ക് കർശന നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഉണ്ടാകുക സ്വാഭാവികം. അത് ഞാൻ മനസ്സിലാക്കുന്നു. എനിക്ക് പരിഭവം ഇല്ല. പക്ഷെ ഒരു ചരിത്ര പുരുഷനെയും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുഭവങ്ങളെയും വരുംതലമുറക്കായി ഡിജിറ്റൽ ആയി സൂക്ഷിക്കുവാനുള്ള അവസരം നഷ്ടമായതിൽ എനിക്ക് സന്താപവുമുണ്ട് .

കഴിഞ്ഞ ദിവസം അദ്ദേഹത്തിന്റെ മരണവാർത്ത വായിച്ചപ്പോൾ ഒരു നിസ്സംഗതയാണ് തോന്നിയത്. ഒരു കാലഘട്ടത്തിന്റെ സുവർണ സ്വപ്നങ്ങൾ പാഴായി പോകുന്നത് കണ്ട ഒരു നല്ല മനുഷ്യൻ ചരിത്രത്തിലേക്കു നീങ്ങുന്നു. അദ്ദേഹത്തെ പോലെ മോസ്‌കോയിൽ സോവിയറ്റ് കാലത്തു പണിയെടുത്തു, സോവിയറ്റ് തകർച്ചക്ക് ശേഷം ജീവിതകാലം മുഴുവൻ പെൻഷൻ കിട്ടിക്കൊണ്ടിരുന്ന ഒരു പഴയ സഖാവിനോട് തന്റെ സോവിയറ്റ് അനുഭവങ്ങളെ പറ്റി ഒരു പുസ്തകം എഴുതുവാൻ നിർദേശിച്ചപ്പോൾ എന്നോട് അദ്ദേഹം പറയുകയുണ്ടായി
” നിങ്ങൾ ആവശ്യപ്പെടുന്നത് എന്റെ യൗവന സ്വപ്നങ്ങൾ ഓരോന്നായി എങ്ങനെ തകർന്നു എന്ന് ഞാൻ അനുഭവിച്ചറിഞ്ഞത് എഴുതി വെക്കാനാണ്. എന്റെ സ്വപ്നങ്ങൾ എന്റേത് മാത്രമാണ്.അതും അതിന്റെ നാശവും എന്റേത് മാത്രമാണ്.അത് പങ്കു വെയ്ക്കുക മനഃസാക്ഷിയുള്ള ആർക്കും ദുഷ്കരമാണ്”. ഞാൻ ഒരിക്കലും അദ്ദേഹത്തോട് ആ പുസ്തകക്കാര്യം പിന്നീട് ചർച്ച ചെയ്തില്ല. ബെർലിൻ എന്റെ ഡോക്യൂമെന്ററിയിൽ നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞതിനും കാരണം മറ്റൊന്നുമല്ല എന്ന് ഞാൻ മനസ്സിലാക്കുന്നു.

പുതിയ ആകാശവും, പുതിയ ഭൂമിയും സ്വപ്നം കണ്ടവർക്ക് അത് തങ്ങളുടെ മുൻപിൽ, കാലഘട്ടത്തിൽ തന്നെ പൊളിഞ്ഞു എന്നത് എപ്പോഴും വേദനാജനകമായ അനുഭവം ആണല്ലൊ . അത് വീണ്ടും ഓർത്തെടുക്കുമ്പോൾ പ്രത്യേകിച്ചും.അതിനെ പറ്റി ചർച്ച ചെയ്യുവാൻ അനിതര സാധാരണമായ വിശകലന ശേഷി വേണം. അത് തങ്ങളുടെ ജീവിത സായംസന്ധ്യയിൽ ലഭിക്കുക വിരളമാണ്‌. ലാൽ സലാo സഖാവെ! നിങ്ങ ളുടെ സ്വപ്നഭൂമി ഇന്നില്ലെങ്കിലും നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ സ്വപ്നങ്ങളിലൂടെ, അതിനെ പ്രായോഗികമാക്കുവാനുള്ള പരിശ്രമത്തിലൂടെ ഈ ലോകത്തെ, മനുഷ്യകുലത്തെ കുറച്ചു കൂടെ മഹത്തരമാക്കിയിട്ടാണ് പോകുന്നത്. കാരണം മാനുഷികസമത്വം , ശ്രേഷ്‌ഠത എന്നിവയിലേക്കുള്ള പ്രയാണത്തിൽ ലോകം നിങ്ങളുടെ സ്വപ്നങ്ങളുടെ അരികു പിടിച്ചു വളരെ ദൂരം കടന്നു വന്നിരിക്കുന്നു. ഈ പ്രയാണം നിങ്ങളിൽ അവസാനിക്കുന്നില്ല, ഞങ്ങളിലും.

ഒരു കണ്ണീർ നിറഞ്ഞ ലാൽ സലാം, സഖാവ് ബെർലിൻ കുഞ്ഞനന്തൻ നായർ.

കവർ ഡിസൈൻ : വിത്സൺ ശാരദാ ആനന്ദ്

ഹിന്ദി സിനിമാ സംഗീതത്തിന്റെ ഒരേടു കൂടി അവസാനിച്ചു. 1968 ൽ ഹക്കീകത് എന്ന ചിത്രത്തിന് വേണ്ടി മദൻ മോഹൻ സംഗീത ത്തിൽ അതികായരായ മുഹമ്മദ് റഫി, മന്നാഡേ, തലത് മഹമൂദ് എന്നീ ഗായകർക്കൊപ്പം ‘ഹോകെ മജ്ബൂർ ഉസെ’ എന്ന ഗാനം പാടിയാണ് ഭൂപേന്ദ്ര ഹിന്ദി സംഗീതത്തിൽ കാലെടുത്ത് വെക്കുന്നത്. തന്റേതായ ഗാനാലാപനവൈഭവം കൊണ്ട് നൂറ് കണക്കിന് സിനിമാഗാനങ്ങൾക്കും, ഗസൽ ആൽബങ്ങൾക്കും ജീവൻ നൽകിയാണ് ഭുപേന്ദ്ര സിംഗ് യാത്രയായത്.

1940 ഫെബ്രവരി ആറിന് ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിൽ അമൃത് സറിലാണ് ജനനം. സംഗീതത്തിൽ ആദ്യഗുരു പിതാവ് പ്രൊഫ. നാഥാ സിംഗ്ജി തന്നെയായിരുന്നു. ജീവിതത്തിലും സംഗീതത്തിലും വളരെ കണിശത പുലർത്തിയിരുന്ന പിതാവിന്റെ സംഗീത വഴി ഭൂപേന്ദ്രയ്ക്ക് ആദ്യ കാലങ്ങളിൽ ഒട്ടുംതന്നെ ഇഷ്ടമായിരുന്നില്ല. 1962 ൽ ഓൾ ഇന്ത്യാ റേഡിയോയിൽ ജോലി ചെയ്യുന്നതിനിടയിൽ ഗിത്താർ, വയലിൻ തുടങ്ങിയ വാദ്യോപകരണങ്ങൾ പഠിച്ചു. പിന്നീട് ദൂരദർശനിൽ ഗിത്താറിസ്റ്റായി സേവനം ചെയ്യുന്നതിനിടെ സംഗീതജ്ഞൻ മദൻ മോഹനെ കണ്ടുമുട്ടുകയും അദ്ദേഹം ബോംബെയിലേക്ക് ക്ഷണിക്കു കയും ചെയ്തു. ആ ഒരു തുടക്കമാണ് ‘ഹക്കിക്കത്തിൽ’ ആദ്യ ഗാനത്തിന് തുടക്കം കുറിച്ചത്. തുടർന്ന് ആഖരി ഖത്ത് എന്ന ചിത്രത്തിന് വേണ്ടി ഖയാമിന്റെ സംഗീതത്തിൽ ഒരു സോളോ പാടി. പിന്നീടുള്ള കാലങ്ങളിൽ നാം കേട്ടാസ്വദിച്ച് കൊണ്ടിരിക്കുന്ന നിരവധി ഗാനങ്ങളാൽ സമ്പന്നം. ഗുൽസാർ ചിത്രമായ ‘മൗസം’ കണ്ടവർ അതിൽ വിഷാദാർ ദ്രമായി ഒഴുകിക്കൊണ്ടിരുന്ന ‘ദിൽ ഡുണ്ട് താ ഹെ ‘എന്ന ഗാനം എങ്ങിനെയാണ് മറക്കുക? ഇതിനിടയിൽ മുഹമ്മദ് റഫി, കിഷോർ കുമാർ എന്നിവർക്കൊപ്പം ധാരാളം ഗാനങ്ങൾ പാടാൻ അവസരം ലഭിച്ചു. ‘മാസൂം’ എന്ന ചിത്രത്തിലെ ‘ഹുസൂർ ഇസ് ഖദർ ബിന’ എന്ന സുരേഷ് വാഡ്കർക്കൊപ്പം പാടിയ ഗാനം കാലം കഴിയും തോറും നിത്യ ഹരിതഗാനമായി കേട്ട് കൊണ്ടിരിക്കുന്നു.

1968 ലാണ് ഭുപേന്ദ്ര ജി ആദ്യമായി സ്വതന്ത്ര സംഗീത എൽ.പി. ആൽബത്തിന് തുടക്കം കുറിക്കുന്നത്. അതിലെ മൂന്ന് ഗാനങ്ങൾക്ക് സംഗീത സംവിധാനം നിർവ്വഹിച്ചതും ഭുപേന്ദ്ര തന്നെ. അതിന് ശേഷം 1978 ൽ സ്പാനിഷ് ഗിത്താർ, ബാസ്, ഡ്രം ഇവ ഉപയോഗിച്ചുളള ഗസൽ സ്റ്റൈൽ ആൽബത്തി ന് ആദ്യമായി ഭുപേന്ദ്ര തുടക്കം കുറിച്ചു . മൂന്നാമതായി 1980 ൽ പുറത്തിറക്കിയ ‘വോ ജോ ഷായിർ ഥാ’ എന്ന ആൽബത്തിന് വരികൾ കുറിച്ചത് ഗുൽസാറായിരുന്നു.

പിന്നണി ഗായികയും ഗസൽ ഗായികയുമായ പശ്ചിമ ബംഗാളിൽ നിന്നുള്ള മൈഥിലിയാണ് ജീവിത സഖി. 1980 മുതൽ ഇവരൊന്നിച്ച് വർഷംതോറും നൂറ് കണക്കിന് വേദികളിൽ ഗസൽ പരിപാടികൾ ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ട്. ഒട്ടേറെ ഗസൽ, ഗീത് ആൽബങ്ങൾ സംഗീത ലോകത്തിന് സമ്മാനിച്ചിട്ടുണ്ട്. പല പാട്ടുകളിലും നാം ഏറെ ഇഷ്ടത്തോടെ കേൾക്കാനാഗ്രഹിക്കുന്ന ഗിത്താറിന്റെ മീട്ടലുകൾക്ക് പിന്നിലും ഭുപേന്ദ്രയുടെ വിരലുകൾ പതിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. (ഉദ: ചുരാലിയ തോ , തും ജോ മിൽ ഗയേ ഹോ) റഫി, കിഷോർ തുടങ്ങിയ ഗായകരുടെ എതയോ ഗാനങ്ങൾക്ക് ഗിത്താറിന്റെ തേൻ പുരട്ടിയത് ഭൂപേന്ദ്ര യായിരുന്നു.

പാടിയ പാട്ടുകളുടെ എണ്ണത്താലല്ല സർഗാത്മകമായി പാടിയ പാട്ടുകളാലാണ് ഒരു ഗായകന്റെ ശബ്ദം സംഗീതാ സ്വാദകർക്കിടയിൽ ചിരപ്രതിഷ്ഠ നേടുന്നത്. വളരെ സൗമ്യനും ഏതൊരാളാടും സമഭാവനയോടെ പെരുമാറുന്നവനും ആയതു ഭുപേന്ദ്രയെന്ന മനുഷ്യനെ ഏറെ മഹത്വമുള്ളവനാക്കി. വർഷങ്ങളായി അദ്ദേഹവുമായി ചെറിയ തോതിൽ സംഗീതത്തെ കുറിച്ച് സംവദിക്കാൻ അവസരം കിട്ടിയത് ഞാൻ വിനയപൂർവ്വം സ്മരിക്കുന്നു. ഒട്ടേറെ പാട്ടിന്റെ പിന്നാമ്പുറ കഥകൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു തന്നിട്ടുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തെ നേരിൽ കാണാൻ കഴിഞ്ഞില്ലെങ്കിലും കാണാമറയത്ത് കിട്ടിയ സൗഹൃദം ഒരു ഭാഗ്യ മായി ഞാൻ കരുതുന്നു.

പ്രിയ ഭൂപേന്ദ്ര ജീ….
എവിടെയായാലും താങ്കൾ പാടി തീർത്ത
ഓരോ ഗാനങ്ങളിലൂടെ സംഗീത ലോകം
താങ്കളെ സ്മരിച്ചു കൊണ്ടേയിരിക്കും …
മേരി ആവാസ് ഭി പെഹചാന്ലേ …
ഘർ യാദ് രഹേ ….
വിട…..

കവർ : വിത്സൺ ശാരദാ ആനന്ദ്

ജീവിതത്തിൻറെ പുലർകാലമായ കുട്ടിക്കാലം. ഓർക്കുമ്പോൾ ചിരിക്കാനും ചിന്തിക്കാനും ഏറെയാണ്. കാലം മാറുമ്പോൾ ചിലതൊക്കെ മാഞ്ഞു പോകാം . എങ്കിലും ചിലതൊക്കെ എന്നും ഓർമയിൽ നിലനിൽക്കും.

1967കളിൽ നടന്ന സംഭവമാണ് . വയലിനാൽ ചുറ്റപ്പെട്ട ഒരു ദ്വീപ് പോലുള്ള സ്ഥലത്താണ് ഞാൻ താമസിച്ചിരുന്നത്. അതുകൊണ്ട് തന്നെ വീട്ടുപേർ വേറെയാണെങ്കിലും തറപ്പറമ്പുകാർ എന്നാണ് ഞങ്ങളെ വിളിച്ചിരുന്നത്. ഇന്നത്തെ പോലെ അടുത്തടുത്തൊന്നും വീടുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. ഞങ്ങളുടെ വീട്ടിൽ നിന്ന്അടുത്ത വീട്ടിൽ എത്താൻ പാടത്തിന് അരികിലൂടെ ഒരു വരമ്പുണ്ടായിരുന്നു. വീട്ടുപറമ്പിൻറെ ചുറ്റും കൈത കൊണ്ട് അതിർത്തി വെച്ചിരുന്നു.

പായ നെയ്ത് വിറ്റാണ് പലരും നിത്യവൃത്തി നടത്തിയിരുന്നത്. കൂട്ടത്തിൽ ഞങ്ങളും . അന്ന് അരിക്കൊക്കെ വലിയ വിലയായിരുന്നു. അതുകൊണ്ട് റേഷൻ അരിയും ഗോതമ്പും ആരും വാങ്ങിക്കാതെ ഇരിക്കില്ല. ആഴ്ച്ചയിലായിരുന്നു റേഷൻ. ഒരാഴ്ചയിലെ റേഷൻ അതാത് ആഴ്ചയിൽ തന്നെ വാങ്ങണം. അല്ലെങ്കിൽ അത് ‘ലാപ്സ് ‘ആകും. ചെറുകിടക്കാരുടെ പ്രധാന വരുമാനം കശുവണ്ടിയും, പായയും ഒക്കെ വിറ്റുകിട്ടുന്ന പൈസയാണ്.

അന്ന് ചന്ത ഉണ്ടായിരുന്നത് രണ്ടു സ്ഥലങ്ങളിൽ ആയിരുന്നു എടത്തിരുത്തിയിലും, ചെന്ത്രാപ്പിന്നി നമ്പ്രാട്ടിച്ചിറയിലും. ആഴ്ച്ചയിൽ രണ്ടു ദിവസമാണ് ചന്ത. ചൊവ്വയും, ശനിയും. പ്രഭാതം മുതൽ അടുത്ത സൂര്യോദയം വരെയാണ് ചന്ത സമയം. ഉദയം ആകുന്നതോടെ ചന്ത അവസാനിപ്പിക്കും. അവിടത്തെ പ്രധാന ക്രയവിക്രയ ഇനങ്ങൾ നാളികേരം, അടക്ക, കശുവണ്ടി, പായ എന്നിവയാണ്. ഇവ വാങ്ങുവാനും വിൽക്കുവാനും ആളുകൾ എത്തുന്നു. പായ വിൽക്കാനും വാങ്ങാനും എത്തുന്നവരാണ് അധികവും. അക്കാലത്തു് എൻറെ വീട്ടിലെ പ്രധാന വരുമാന മാർഗം പായ വിറ്റുകിട്ടുന്ന പൈസയാണ്. റേഷനും മറ്റു പല വ്യഞ്ജനങ്ങളും അതുകൊണ്ടാണ് വാ ങ്ങുന്നത്. വീട്ടിൽ വല്യമ്മയും, അമ്മയും പായ നെയ്യും. അത് വിൽക്കാൻ കൊണ്ടുപോകേണ്ട ചുമതല എനിക്കാണ്. അമ്മ പറഞ്ഞതിലും കൂടുതൽ വിലക്കാണ് വിറ്റതെങ്കിൽ പത്തുപൈസ എനിക്ക് തരും. അത്കൊണ്ട് കൂടുതൽവില കിട്ടാൻ ഞാൻ ശ്രമിക്കും.

ഒരു ദിവസം അമ്മ എന്നെ പായ വിൽക്കാൻ കൊണ്ടുപോകാനായി വിളിച്ചുണർത്തി. മിക്കപ്പോഴും അമ്മ വിളിക്കുമ്പോൾ ഞാൻ ഉണർന്ന് മുറ്റത്തേക്കു നോക്കും.റോഡ് വളരെ അകലെ ആണെങ്കിലും ചന്തക്ക് പോകുന്ന കാളവണ്ടികളുടെ അടിയിൽ കെട്ടിയിട്ടിരിക്കുന്ന റാന്തൽ വിളക്കിൻറെ തിരിനാളം കാണാമായിരുന്നു. അന്ന് റോഡിലൊന്നും തെരുവുവിളക്ക് അധികമൊന്നും പ്രകാശിച്ചിരുന്നില്ല. സമയം അറിയാൻ വാച്ച് ഒന്നും ഞങ്ങൾക്ക് ഇല്ലായിരുന്നു. രാത്രി സമയം കണക്കാക്കുന്നത് വളരെ രസമാണ്. തൃപ്രയാർ അമ്പലത്തിൽ അത്താഴ പൂജ കഴിഞ്ഞു നടയടക്കുമ്പോൾ വെടി പൊട്ടിക്കും. അപ്പോൾ ഒൻപത് മണി. പിന്നീട് പാതിര വെടി, പിന്നെ പുലർച്ച വെടി ഇങ്ങിനെയാണ് സമയം കണക്കാക്കിയിരുന്നത്.അന്നത്തെ കാലത്ത് ശബ്ദ കോലാഹലങ്ങൾ ഒന്നും ഇല്ലാത്തതുകൊണ്ട് വെടി ശബ്ദം വളരെ ദൂരെവരെ കേൾക്കും. ഒരു വെടി ശബ്ദം കേട്ടപ്പോൾ അമ്മ എന്നെ വിളിച്ചുണർത്തി.

‘എടാ പുലർച്ച വെടി കേൾക്കുന്നു നീ വേഗം എഴുന്നേൽക്ക്’

ഞാൻ വേഗം എഴുന്നേറ്റ് മുറ്റത്ത് വന്നു നോക്കി. നല്ല വെളിച്ചം. കുറച്ച് നേരം അവിടെ ഇരുന്നു.റോഡിലേക്ക് സൂക്ഷിച്ച് നോക്കി. കാളവണ്ടികളൊന്നും പോകുന്നില്ല. എങ്കിലും വെളിച്ചമുണ്ടല്ലോ ഞാൻ പായ്‍ക്കെട്ടുമെടുത്ത് നടന്നു.വരമ്പിലൂടെ നടന്ന് അടുത്ത വീട്ടുപറമ്പിൽ എത്തുന്നതിനുമുമ്പ് ഞാൻ കണ്ട വെളിച്ചമൊക്കെ അപ്രത്യക്ഷമായി ആകെ ഇരുട്ട് വ്യാപിച്ചു. നല്ല കോടമഞ്ഞും. എന്നും നടക്കുന്ന വഴി ആയതുകൊണ്ട് അരണ്ട വെളിച്ചത്തിലും മുന്നോട്ട് പോകാൻ പറ്റി. ആ വീട്ടുപറമ്പും അടുത്ത ഒരു വീടും കഴിഞ്ഞാൽ റോഡ് ആയി. ഞാൻ വീടിന്റെ മുറ്റത്തേക്ക് എത്താറായി. വീട്ടുമുറ്റത്തേക്ക് നോക്കിയപ്പോൾ ഉള്ളൊന്നു കാളി. ഒരു കറുത്ത രൂപം ഇരുട്ടിൽ മുറ്റത്ത് നിൽക്കുന്നു. ഞാൻഉറപ്പിച്ചു,അത് പ്രേതം തന്നെ. അങ്ങിനെ തോന്നാനും കാരണങ്ങൾ ഉണ്ട്.തെങ്ങു കയറ്റക്കാരൻ രാമൻ തെങ്ങു കയറാൻ വരുമ്പോഴൊക്കെ അയാൾ കണ്ട പ്രേതത്തിന്റെ കഥകൾ ഞങ്ങളോട് പറയാറുണ്ട്. പ്രേതം എന്നൊന്നില്ല. അതൊക്കെ വെറുതെ പറയുന്നതാണ്. എന്നൊക്കെ പറഞ്ഞ് അയാളോട് ഞങ്ങൾ തർക്കിക്കാറുണ്ട്. അങ്ങനെ ഒരിക്കൽ അയാൾ പറഞ്ഞു, ഞാൻ നിന്നിരുന്ന ആ വീട്ടു പറമ്പിൽ അവിടത്തെ സാഹിബിന്റെ പ്രേതത്തെ അയാൾ പല തവണ കണ്ടിട്ടുണ്ടെന്ന്!

അത് മുസ്ലിം അല്ലേ മുസ്ലിംകൾക്ക് എങ്ങനെ പ്രേതം ഉണ്ടാകും എന്നായിരുന്നു എന്റെ സംശയം. രാമൻ വിശദീകരിച്ചു. മുസ്ലിം ആണെങ്കിലും അയാൾ മരിച്ചത് എങ്ങിനെയാണെന്ന് അറിയില്ലേ? അങ്ങിനെ അപകട മരണമാണെങ്കിൽ പ്രേതം വന്നിരിക്കും. ആ വീട്ടിലെ അബ്ദുല്ല സാഹിബ് കച്ചവടക്കാരനായിരുന്നു. ഒരു ദിവസം കച്ചവടം കഴിഞ്ഞ് വീട്ടിൽ എല്ലാവരുമായി കുശലം പറഞ്ഞിരിക്കയായിരുന്നു. പെട്ടെന്ന് അടുത്ത വീട്ടിലെ കുളത്തിൽ ഒരു വലിയ ശബ്ദത്തോടെ എന്തോ വീഴുന്നത് കേട്ടു. ഉടനെ അബ്ദുല്ല സാഹിബ് അങ്ങോട്ട് ഓടി. ശബ്ദം കേട്ട എല്ലാവരും ചൂട്ടും കത്തിച്ച് കുളത്തിന് ചുറ്റും കൂടി. ആ വീട്ടിലെ കുട്ടി നിലവിളിച്ചുകൊണ്ട് പറഞ്ഞു

‘വാപ്പ കുളത്തിൽ വീണിട്ടുണ്ട് വാപ്പാനെ ഇവിടെ എങ്ങും കാണുന്നില്ല’

ആളുകൾ തമ്മിൽ തമ്മിൽ നോക്കി.

‘ ഓ കാദർ സാഹിബാണോ വീണത്?. അദ്ദേഹത്തിന് അസുഖമുള്ള ആളല്ലേ? രാത്രി പാതിരയാകുമ്പോൾ എഴുന്നേറ്റ് കുളത്തിൽ പോയി കുളിച്ച് വന്ന് കിടക്കുന്നത് അദ്ദേഹത്തിൻറെ ഒരു അസുഖമായിരുന്നു.ചിലപ്പോൾ വലിയ ശബ്ദവും ഉണ്ടാക്കാറുണ്ട്. ‘

ഇത് കേട്ട ഉടനെ അബ്ദുല്ല സാഹിബ് കുളത്തിലേക്ക് എടുത്ത് ചാടി. കുറച്ച് നേരത്തേക്ക് വെള്ളം കിടന്ന് ഇളകി മറിയുന്നതല്ലാതെ ആരെയും പുറത്തോട്ട് കണ്ടില്ല. ആകെ നിലവിളിയും ബഹളവും. ഒട്ടും കാത്തുനിൽക്കാതെ അബ്ദുല്ല സാഹിബിന്റെ മകൻ കുളത്തിലേക്കു ചാടി. കുറച്ച് കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഒരാളെ പൊക്കി വെള്ളത്തിൻറെ മുകളിൽ വന്നു. അത് കാദർസാഹിബായിരുന്നു. വെള്ളം കുറെ കുടിച്ചെന്നല്ലാതെ ബോധം പോയിട്ടുണ്ടായിരുന്നില്ല. ആളിനെ കരക്ക് എത്തിച്ച ശേഷം അബ്ദുല്ല സാഹിബിനെ തിരഞ്ഞ് കുളത്തിലേക്ക് വീണ്ടും ഇറങ്ങി. കുറെ നേരത്തെ തിരച്ചിലിനു ശേഷം അബ്ദുല്ല സാഹിബിനെയും കൊണ്ട് മകൻ കുളത്തിൽ നിന്നും പൊങ്ങി. പക്ഷെ അദ്ദേഹത്തിന് ബോധം ഉണ്ടായിരുന്നില്ല. രണ്ടുപേരെയും ആശുപത്രിയിൽ കൊണ്ടുപോയി. കാദർ സാഹിബിന് പ്രത്യേകിച്ച് കുഴപ്പമൊന്നും ഉണ്ടായില്ല. വേഗം തന്നെ ആശുപത്രി വിട്ടു. പക്ഷെ അബ്ദുല്ല സാഹിബിൻറെ നില വളരെ മോശമായിരുന്നു. പത്ത് ദിവസം ആശുപത്രിയിൽ കിടന്നു. പത്താം ദിവസം അദ്ദേഹം മരിച്ചു.

അത് വരെ കേട്ട പ്രേത കഥകൾ ഒക്കെ സിനിമാ തിയേറ്ററിൽ കാണിക്കുന്ന സ്ലൈഡർ പോലെ ഒന്നൊന്നായി എൻറെ മനസ്സിലൂടെ ഓടി മറഞ്ഞു. ഞാൻ ആകെ പേടിച്ച് വിയർത്തു. അബ്ദുല്ല സാഹിബിൻറെ പ്രേതമാണോ മുന്നിൽ നിൽക്കുന്നത്! എന്തുചെയ്യണമെന്ന് ഒരു ഊഹവുമില്ലാതെ ആ നിൽപ്പ് നിൽക്കയാണ്. ഒന്ന് ഒച്ചവെച്ചാൽ വീട്ടുകാർ ഉണരും, ആകെ ബഹളമാവും. പതുക്കെ പിന്നോട്ട് നീങ്ങി തിരിച്ച് വീട്ടിൽ പോയാലോ? അത് അതിലേറെ പ്രശ്നം ആകും. പായ വിൽക്കാതെ വീട്ടിൽ പോയാൽ റേഷൻ വാങ്ങാൻ പറ്റില്ല. ശനിയാഴ്ചയാണ് റേഷൻ. പിന്നെകിട്ടില്ല . അതൊരുവശത്ത്. പിന്നോട്ട് പോയാൽ ആ സാധനവും എന്റെ പിന്നാലെ വരില്ലെന്ന് ആരുകണ്ടു? അങ്ങിനെയൊക്കെ ചിന്തിക്കവേ പെട്ടെന്നൊരു ആശയം മനസ്സിൽ വന്നു. തിരിച്ചു പോകാതെ തൊട്ടടുത്ത വീട്ടിലെ പറമ്പിൽ കയറി അവരുടെ മുറ്റത്തുകൂടി റോഡിലേക്ക് പോകാം. കുറച്ച് വളഞ്ഞ വഴിയാണെങ്കിലും അതേ നിവൃത്തിയുള്ളൂ. അപ്പോഴും ആ വീട്ടുകാർ എങ്ങാനും ഉണർന്നാൽ ആകെ പ്രശ്നമാകും. കാരണം എനിക്ക് ഒരു കാരണത്താലും ആ വീട്ടുപറമ്പിൽ കയറേണ്ട കാര്യമില്ല. വഴി നേരെ കിടക്കുമ്പോൾ പിന്നെ വളഞ്ഞ് അവരുടെ മുറ്റത്തുകൂടെ എന്തിനു പോകണം.? എന്തും വരട്ടെ എന്ന് കരുതി ഞാൻ പതുക്കെ അടുത്ത പറമ്പിലേക്ക് തിരിഞ്ഞ് റോഡിലേക്ക് പോയി. റോഡിൽ എത്തിയപ്പോൾ എനിക്ക് ശ്വാസം നേരെ വീണു.

എങ്കിലും റോഡിലൊന്നും ആരെയും കണ്ടില്ല. നേരെ ചന്ത സ്ഥലത്ത് എത്തി. അവിടെ രണ്ടു മൂന്നു പേർ മാത്രമേ ഉണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ. അപ്പോഴാണ് എനിക്ക് മനസ്സിലായത് അമ്മ എന്നെ വിളിച്ചത് പാതിരാ വെടിയുടെ ശബ്ദം കേട്ടിട്ടാണെന്ന്! കുറച്ച് കഴിഞ്ഞപ്പോൾ പായ വാങ്ങുന്ന ഒരാൾ വന്നു അയാൾ എന്നോട് ചോദിച്ചു.

‘അല്ല എന്താ ഇന്ന് നേരത്തെ?’

‘എണീറ്റപ്പോൾ നല്ല വെളിച്ചം കണ്ടു. ഉടനെ പോന്നു’

അയാൾ എന്റെ പായ വാങ്ങി വിരിച്ച് അതിലിരുന്നു. ചന്ത തുടങ്ങാൻ ഇനിയും സമയം ഏറെയുണ്ട്. ആളുകൾ എത്തുന്നതേയുള്ളൂ. പ്രധാന കച്ചവടക്കാർ എത്തിയാൽ മാത്രമേ ചന്ത തുടങ്ങൂ. അവരിൽ ഒരാൾ കെട്ട് പൊട്ടിക്കട്ടേ എന്ന് ചോദിച്ച് പായ കെട്ടിയിരിക്കുന്ന വള്ളി പൊട്ടിക്കും. അതോടെ കച്ചവടം തുടങ്ങലായി. പിന്നെ പായക്ക് വിലപറയലും വിലപേശലും ഒക്കെയായി നല്ല ബഹളമാണ്. എന്തായാലും അന്ന് എൻറെ പായക്ക് വില ഉദ്ദേശിച്ചതിലും കൂടുതൽ കിട്ടി. എന്നിട്ടും ഞാൻ ചന്ത തീരുംവരെ അവിടെ തന്നെ നിന്നു. നേരം വെളുക്കട്ടെ എന്നിട്ടു പോന്നാൽ മതി എന്ന് ഞാൻ തീരുമാനിച്ചു. കാരണം മറ്റൊന്നും അല്ല. തിരിച്ച് പോകേണ്ടത് ആ വീട്ടുമുറ്റത്തുകൂടി തന്നെ വേണം. ഇരുട്ടിൽ വന്നാൽ ആ പ്രേതം വീട്ടുമുറ്റത്ത് തന്നെ നിൽപ്പുണ്ടെങ്കിലോ? സംഗതി പുലിവാലായില്ലേ?

നേരം വെളുത്തു റോഡൊക്കെ സജീവമായി. ഞാൻ വീട്ടിലേക്ക് തിരിച്ചു. അകലെ നിന്നുകൊണ്ട് പ്രേതത്തെ കണ്ട വീട്ടുമുറ്റത്തേക്ക് നോക്കി. അപ്പോഴും ആ കറുത്ത രൂപം അവിടെത്തന്നെ ഉണ്ട്. അത് എന്തായാലും പ്രേതം അല്ല. കാരണം പ്രേതങ്ങൾ രാത്രി മാത്രമേ സഞ്ചരിക്കൂ പകലിൽ അവർ വരില്ല എന്നൊക്കെയാണ് ഞാൻ കേട്ട കഥകൾ. അതുകൊണ്ട് ധൈര്യത്തോടെ ആ വീട്ടുമുറ്റത്തേക്ക് ഞാൻ അടുത്തു. അപ്പോഴാണ് എന്നെ പേടിപ്പിച്ച സാധനത്തെ നേരിൽ കാണുന്നത്. താഴ്ന്നു കിടന്ന അയയിൽ മുട്ടാതിരിക്കാൻ പതുക്കെ കുനിഞ്ഞു തൂങ്ങിക്കിടന്ന കിടന്ന ഓലമടലിന് ഒരടി കൊടുത്തു സകല ദേഷ്യവും തീർത്തു ഞാൻ വീട്ടിലേക്കു മടങ്ങി.

വീട്ടിൽ എത്തിയപ്പോൾ അമ്മ ഉമ്മറത്തു തന്നെ നിൽപ്പുണ്ടായിരുന്നു. അമ്മ ഇരുന്നിടത്തുനിന്നെഴുന്നേറ്റു വന്നു.

‘മോനേ പാതിരാ വെടിയുടെ ശബ്ദം കേട്ടപ്പോൾ അത് പുലർച്ച വെടിയുടെ ശബ്ദമാണെന്നു കരുതിയാ നിന്നെ വിളിച്ചത്. മോൻ പേടിച്ചാണോ പോയത്?’

“ഞാനോ ? പണ്ടത്തെ ആളുകളെപ്പോലെ എനിക്കതിലൊന്നും വിശ്വാസല്ല്യ “

അഴയിൽ തൂങ്ങിയ തെങ്ങിൻ പട്ട കണ്ട് പ്രേതമാണെന്ന് തെറ്റിദ്ധരിച്ച് ഇല്ലില പോലെ വിറച്ചാണമ്മെ ഈ മോൻ വന്നത് എന്ന് ആത്മഗതം ചെയ്ത് പുഞ്ചിരിച്ചുകൊണ്ട് ഞാൻ അകത്തേക്ക് നീങ്ങി….

വര : മധുസൂദനൻ അപ്പുറത്ത്

കവർ ഡിസൈൻ : മനു